ILPB1/415-846/08-6/AG - Czy pożyczkodawca w przypadku umorzenia należności z tytułu udzielonej pożyczki wraz z wymaganymi odsetkami jest zobowiązany do wystawienia deklaracji PIT-8C zarówno dla pożyczkobiorcy, jak i poręczyciela?

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 28 listopada 2008 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB1/415-846/08-6/AG Czy pożyczkodawca w przypadku umorzenia należności z tytułu udzielonej pożyczki wraz z wymaganymi odsetkami jest zobowiązany do wystawienia deklaracji PIT-8C zarówno dla pożyczkobiorcy, jak i poręczyciela?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Banku, przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2008 r. (data wpływu 17 października 2008 r.), uzupełnionym w dniu 14 listopada 2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków Wnioskodawcy jako płatnika - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 4 listopada 2008 r. znak ILPB1/415-846/08-2/AG, ILPB3/423-708/08-2/MM na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 6 listopada 2008 r., a w dniu 14 listopada 2008 r. wniosek uzupełniono (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 12 listopada 2008 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujące zdarzenie przyszłe.

Pracownikowi Banku została udzielona pożyczka, której zabezpieczeniem było poręczenie cywilne. Pożyczkobiorca nie wywiązał się z umowy pożyczki z uwagi na pogorszenie się jego sytuacji materialnej. W związku z zaistniałą sytuacją pożyczkobiorca wystąpił do Pożyczkodawcy z wnioskiem o umorzenie pożyczki. Analogicznie uczynił poręczyciel, który również udokumentował pogorszenie swojej sytuacji materialnej. Oba wnioski zostały załatwione pozytywnie, a efektem było umorzenie całej kwoty pożyczki wraz z należnymi odsetkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy pożyczkodawca w przypadku umorzenia należności z tytułu udzielonej pożyczki wraz z wymaganymi odsetkami jest zobowiązany do wystawienia deklaracji PIT-8C zarówno dla pożyczkobiorcy, jak i poręczyciela, dzieląc całą umorzoną kwotę na dwie równe części. Jeśli tak, to czy w przypadku umorzenia samych odsetek od nadpłaconej pożyczki, pożyczkodawca postępuje analogicznie, tzn. wystawia deklarację PIT-8C zarówno dla pożyczkobiorcy, jak i poręczyciela na kwotę odsetek podzieloną na dwie równe części.

Zdaniem Wnioskodawcy, przysporzenie z tytułu umorzenia udzielonej pożyczki osiągnął tylko pożyczkobiorca i to on powinien otrzymać PIT-8C na całą kwotę umorzonej pożyczki wraz z odsetkami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłami przychodów są inne źródła. W myśl art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w r. kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zgodnie z art. 876 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.

W świetle art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty.

Poręczenie kredytu bankowego jest praktyką powszechnie stosowaną. W przypadku braku spłat od kredytobiorcy, banki często podpisują ugodę z poręczycielem i zwalniają go z części długu w zamian za częściową jego spłatę. Rodzi to kilka jasno określonych konsekwencji podatkowych. W wyniku zawarcia takiej ugody nie powstaje przychód po stronie poręczyciela. Mimo, że została umorzona część spłat, faktycznie jednak jego majątek nie powiększa się o umorzoną kwotę, gdyż to nie on był kredytobiorcą. Inna sytuacja występuje natomiast u kredytobiorcy i zależna jest od umowy poręczyciela z bankiem.

Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód).

Odmiennie należy traktować odsetki od kredytu, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej. Zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu, których termin płatności upłynął jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

Z przedstawionych informacji wynika, że Wnioskodawca - bank zobowiązał się zwolnić pracownika oraz jego poręczyciela z długu z tytułu umowy kredytowej umarzając całą kwotę pożyczki wraz z należnymi odsetkami.

Wobec powyższego, jeżeli bank umorzył pracownikowi i jego poręczycielowi wierzytelność powstałą w wyniku zawartej umowy kredytowej, to kwota tego umorzenia nie będzie stanowiła przychodu dla poręczyciela, przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. U poręczyciela nie następuje bowiem jakiekolwiek przysporzenie majątkowe na skutek tego zdarzenia. Bank nie wykonał na rzecz poręczyciela nieodpłatnego świadczenia, gdyż nie korzystał on ze środków finansowych pochodzących z udzielonej pożyczki kredytobiorcy, a stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, że w zakresie pozostałej problematyki dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych (tj. obowiązków płatnika) wniosek rozstrzygnięto interpretacjami indywidualnymi z dnia 28 listopada 2008 r. Nr ILPB1/415-846/08-4/AG oraz ILPB1/415-846/08-5/AG, natomiast w zakresie problematyki dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych wniosek rozstrzygnięto interpretacją indywidualną z dnia 28 listopada 2008 r. Nr ILPB3/423-708/08-4/MM.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl