ILPB1/415-758/14-2/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zarządu Gospodarki Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 21 lipca 2014 r. (data wpływu 25 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 25 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Zarząd Gospodarki Mieszkaniowej jest zakładem budżetowym Gminy, który administruje zasobami komunalnymi miasta, w szczególności poprzez wynajmowanie lokali mieszkalnych i użytkowych. Na podstawie Uchwały Rady Miejskiej w sprawie przekształcenia Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej w zakład budżetowy pod nazwą Zarząd Gospodarki Mieszkaniowej - źródłem przychodów własnych są w szczególności czynsze z wynajmu i inne opłaty związane z zajmowaniem lokali, zaś koszty eksploatacji budynków, lokali i terenów przynależnych do zasobów, jak również remontów i konserwacji nieruchomości stanowią koszty uzyskania tych przychodów. ZGM prowadzi również windykację swoich należności, lecz mimo wielokierunkowych działań ilość dłużników i stan zaległości z tytułu należnych opłat za lokale mieszkalne - ciągle wzrasta. W związku z tym, iż jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest trudna sytuacja materialna lokatorów, wynikająca między innymi z bezrobocia, Prezydent Miasta zamierza w najbliższym czasie wydać Zarządzenie w sprawie umożliwienia spłaty zadłużenia za mieszkalne lokale komunalne w formie świadczenia rzeczowego na rzecz Gminy, w imieniu której działa właśnie ZGM jako wynajmujący. Realizacją tego Zarządzenia będzie się zajmował Wnioskodawca. Z dłużnikiem będą podpisywane umowy w sprawie zmiany formy spłaty zadłużenia ze świadczenia pieniężnego na świadczenie rzeczowe. Planuje się, iż świadczeniami rzeczowymi mogą być np. czynności porządkowe (sprzątanie klatek schodowych czy opuszczonych lokali) i inne drobne prace na rzecz administrowanych przez Wnioskodawcę zasobów. Świadczenia te zostaną wycenione, ich wartość nie będzie wyższa niż koszt takich usług świadczonych przez podmioty zewnętrzne. Po potwierdzeniu wykonania przez dłużnika określonych czynności, prac na rzecz ZGM-u, o wartość tego świadczenia w okresach rozliczeniowych zostaną pomniejszone jego zobowiązania wobec Wnioskodawcy, czyli stan zadłużenia będzie się stopniowo zmniejszał poprzez jego "odpracowanie". Z drugiej zaś strony wartość tego świadczenia ujmowana będzie w księgach rachunkowych jako koszt i będzie dokonywana wzajemna kompensata zobowiązań i należności, czyli nastąpi rozliczenie bezgotówkowe pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem, na rzecz którego spełniono świadczenie rzeczowe.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czy w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w szczególności art. 9, 10, 11 i 20, wartość tego świadczenia wykonanego przez dłużnika w miejsce zapłaty zaległych opłat, będzie stanowiła przychód dłużnika, a w konsekwencji czy ZGM będzie zobowiązany do przekazania dłużnikowi i Urzędowi Skarbowemu imiennej rocznej informacji PIT-8C.

Zdaniem Wnioskodawcy, zdarzenie opisane w poz. 68 ewentualnie mogłoby być rozpatrywane pod kątem przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1. Mając na względzie jednak uregulowania art. 453 Kodeksu cywilnego, a mianowicie, iż spełniając za zgodą wierzyciela inne świadczenie w celu zwolnienia się z zobowiązania - zobowiązanie wygasa (tak jakby wygasło poprzez zapłatę) - Wnioskodawca uważa, że jakiekolwiek spłaty długów są u dłużników obojętne podatkowo. Stąd też odpracowanie zadłużenia nie będzie skutkowało powstaniem przychodu u dłużnika, a na ZGM-ie nie będzie ciążył obowiązek wystawienia rocznej imiennej informacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy przychody można osiągnąć z tzw. innych źródeł.

Z kolei zgodnie z art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Treść art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Zatem obowiązek wystawienia informacji PIT-8C występuje tylko w sytuacji, gdy mamy do czynienia z powstaniem przychodu zaliczanego - w myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - do innych źródeł.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika że, w związku z wzrastającym zadłużeniem lokatorów z tytułu należnych opłat za lokale mieszkalne, podjęte zostaną procedury związane z umożliwieniem spłaty zadłużenia za wynajem lokali mieszkalnych poprzez wykonanie przez dłużników świadczeń rzeczowych na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego, po wykonaniu których wygasa zadłużenie o kwotę określoną w zawartej z dłużnikiem umowie o tzw. świadczenie rzeczowe.

Z kolei zgodnie z treścią art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z cytowanych przepisów wynika, że najemca jest zobowiązany do zapłaty czynszu wynajmującemu, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

W myśl art. 453 Kodeksu cywilnego jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem jej jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku zaległości czynszowych wraz z odsetkami) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenie innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. poprzez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty) przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie świadczenie wykonane przez dłużnika powodujące wygaśnięcie zadłużenia wobec Wnioskodawcy nie spowoduje powstania u dłużników przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie należy wskazać, że wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych zostanie rozstrzygnięty odrębnym pismem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.