ILPB1/415-689/09-2/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 15 czerwca 2009 r. (data wpływu 18 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości ujmowania w księgach rachunkowych wydatków udokumentowanych dowodami wewnętrznymi:

* w części dotyczącej zakupu warzyw i owoców od rolników ryczałtowych - jest nieprawidłowe

* w części dotyczącej zakupu warzyw i owoców od rolników nieryczałtowych i działkowiczów, którzy nie udostępniają swoich danych - jest nieprawidłowe

* w części dotyczącej zakupu warzyw i owoców od rolników nieryczałtowych i działkowiczów, którzy udostępniają swoje dane - jest prawidłowe.

W dniu 18 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości ujmowania w księgach rachunkowych wydatków udokumentowanych dowodami wewnętrznymi.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Hurtownia, której Wnioskodawca jest wspólnikiem, prowadzi sfiskalizowaną sprzedaż warzyw i owoców. Hurtownia prowadzi pełną księgowość, a w towar zaopatruje się u handlowców wystawiających faktury VAT, jak i rolników, którym wystawia faktury VAT RR. Zdarza się jednak, że rolnicy nie chcą otrzymywać faktur VAT RR i odmawiają podania danych do ich wystawienia. Wówczas powstaje problem, ponieważ Hurtownia nie może zakupić potrzebnego towaru celem zabezpieczenia źródła przychodów, gdyż nie posiada dokumentu, który byłby podstawą zapisu w księgach.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 87 § 1 i § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa rolnik nie musi wystawiać rachunku. Ponieważ nie ma innej możliwości uzyskania dowodu źródłowego, więc można wystawić dowód wewnętrzny, zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy o rachunkowości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

* nieprawidłowe w części dotyczącej zakupu warzyw i owoców od rolników ryczałtowych,

* nieprawidłowe w części dotyczącej zakupu warzyw i owoców od rolników nieryczałtowych i działkowiczów, którzy nie udostępniają swoich danych,

* prawidłowe w części dotyczącej zakupu warzyw i owoców od rolników nieryczałtowych i działkowiczów, którzy udostępniają swoje dane.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z przepisu tego wynika, że zaliczenie poniesionego wydatku do kosztów podatkowych jest uwarunkowane jego celowością. Między kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy polegający na tym, iż poniesiony wydatek ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Aby wydatek mógł jednak zmniejszać podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym musi być również prawidłowo udokumentowany.

W myśl art. 24a ust. 1 ww. ustawy osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej"księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy.

Tymi odrębnymi przepisami, o których mowa w powołanym wyżej przepisie są przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.). Zgodnie z art. 20 ust. 2 tej ustawy podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zwane dalej"dowodami źródłowymi":

Przy czym w myśl art. 20 ust. 4 ww. ustawy w przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych, kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności.

Zakup od rolników ryczałtowych produktów rolnych winien być ewidencjonowany fakturą VAT RR, którą wystawia nabywca produktów, przekazujący zbywcy oryginał tejże faktury. Zgodnie bowiem z art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego winien wystawić w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury należy przekazać dostawcy.

Faktura powyższa może być zatem uznana za zewnętrzny dowód własny, o którym mowa w ww. art. 20 ust. 4 ustawy o rachunkowości.

Jeżeli zatem zakupy warzyw i owoców dokonywane będą od rolników ryczałtowych wówczas Wnioskodawca nabywając te produkty zobowiązany będzie do wystawienia faktury VAT RR i przekazania zbywcy oryginału tejże faktury. W konsekwencji w przypadku nieujawnienia przez zbywcę produktów rolnych danych niezbędnych do wystawienia faktury VAT RR, zakup tychże produktów nie może zostać udokumentowany przez ich nabywcę dowodem zastępczym.

Natomiast minimum wymagań stawianych wobec dokumentów księgowych zawiera art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości zgodnie z którym dowód księgowy powinien zawierać co najmniej:

Na podstawie art. 21 ust. 1a ww. ustawy, można zaniechać zamieszczania na dowodzie danych, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 6, jeżeli wynika to z odrębnych przepisów lub techniki dokumentowania zapisów księgowych. Dowody powyższe winny zostać sporządzone przez osoby dokonujące operacji, których dotyczą, a więc muszą zawierać dane identyfikujące obie strony transakcji.

Dowody wewnętrzne dokumentujące zakupy od rolników nieryczałtowych i działkowiczów, którzy nie udostępniają swoich danych osobowych, nie będą stanowiły dowodów księgowych dokumentujących poniesienie wydatku, bowiem nie spełniają wszelkich niezbędnych wymagań określonych w art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości, czyli nie zawierają danych - określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej, pozwalających zaliczyć dany dokument jako dowód księgowy.

Reasumując, zakup od rolników ryczałtowych warzyw i owoców może zostać ujęty w księgach rachunkowych jedynie na podstawie faktury VAT RR, bowiem możliwość wystawienia dowodów zastępczych może dotyczyć wyłącznie zewnętrznych obcych dowodów źródłowych, nie dokumentujących operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Natomiast dowody wewnętrzne dokumentujące zakupy od rolników, nie będących rolnikami ryczałtowymi i działkowiczów, którzy nie udostępniają danych osobowych, również nie będą stanowiły dowodów księgowych dokumentujących poniesienie wydatku, bowiem nie spełniają wszelkich niezbędnych wymagań określonych w art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości, czyli nie zawierają danych - określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej, pozwalających zaliczyć dany dokument jako dowód księgowy.

W przypadku zakupu warzyw i owoców od wspólnika, który nie jest rolnikiem ryczałtowym i który udostępni swoje dane, dowód wewnętrzny będzie dowodem księgowym dokumentującym poniesienie wydatku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.