ILPB1/415-638/09-2/AMN - Obowiązki płatnika z tytułu podpisania z ubezpieczycielem umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków zarządu i rad nadzorczych z tytułu dokonywanych przez nich czynności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 26 maja 2009 r. (data wpływu 3 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 3 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest spółką akcyjną, która zgodnie z wymogiem ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037) dalej jako "k.s.h." posiada zarząd i radę nadzorczą. Zarząd i Rada Nadzorcza Spółki działają incorpore oraz indywidualnie przez swoich członków, którym Zarząd i Rada Nadzorcza, wyznaczają określone zadania do realizacji. Z tytułu realizacji swoich działań członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej ponoszą szeroką odpowiedzialność, w tym odpowiedzialność cywilną. Mając to na uwadze Spółka zamierza zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz spółki (zarządu, rady nadzorczej).

Ubezpieczenie dotyczyłoby odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w wyniku roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków wynikających z pełnienia funkcji członka Zarządu lub Rady Nadzorczej, czyli powstałych wyłącznie ze względu na fakt pełnienia przedmiotowych funkcji. W ramach zawartej polisy zakresem ubezpieczenia objęci zostaliby wszyscy członkowie Zarządu Spółki i Rady Nadzorczej (obecni, byli, przyszli) oraz również ich współmałżonkowie z tytułu wspólności majątkowej w związku z uchybieniami członka Zarządu lub Rady Nadzorczej, popełnionymi przy wykonywaniu czynności wynikającymi z pełnionej funkcji członka zarządu lub rady nadzorczej. Ubezpieczenie obejmowałoby również roszczenia z powodu uchybień Ubezpieczonego popełnionymi przy wykonywaniu czynności wynikających z pełnionych funkcji, skierowane przeciwko spadkobiercom lub reprezentantom prawnym Ubezpieczonego. Pojęcie Ubezpieczonego zostanie rozszerzone również na pracowników (innych niż Członkowie Zarządu, Rady Nadzorczej) podczas wykonywania funkcji zarządczych lub nadzorczych, lub pracowników jako współpozwanych razem z Członkiem Zarządu, Rady Nadzorczej Spółki w związku z roszczeniem, w którym podnoszony jest w stosunku do danego pracownika zarzut rzekomego uczestnictwa lub pomocy przy popełnieniu uchybienia. Projekt umowy przewiduje, iż ochroną ubezpieczenia objęte byłyby też m.in. roszczenia wynikające z decyzji członka Zarządu lub Rady Nadzorczej pełniących te funkcji przed podpisaniem umowy ubezpieczenia jeśli na dzień podpisania umowy roszczenie jeszcze by nie wystąpiło.

Spółka występuje jako ubezpieczający i z tego tytułu będzie opłacała składki ubezpieczenia. Wysokość składki nie byłaby uzależniona od ilości osób objętych ubezpieczeniem czy długości sprawowanej przez nich funkcji w organie. Ubezpieczyciel nie uzyskuje imiennego wykazu osób ubezpieczonych, zaś fakt objęcia, czy też wyłączenia konkretnej osoby z ubezpieczenia pozostaje bez wpływu na wysokość należnej składki, gdyż wysokość składki ubezpieczeniowej ustalona jest w oparciu o kryterium działalności prowadzonej przez Spółkę i związanego z nią ryzyka. Ochrona ubezpieczeniowa nie dotyczyłaby więc konkretnej osoby fizycznej, lecz dowolnej osoby fizycznej powołanej do organu lub spełniającej warunki bycia ubezpieczonym, z której działaniem - w konkretnych warunkach - związana byłaby odpowiedzialność cywilna.

Składka byłaby opłacana z góry na początek każdego roku objętego ubezpieczeniem. Składka nie byłaby zwracana Spółce w żadnej formie. Ze względu na zaproponowane przez ubezpieczyciela warunki umowne Spółka nie znajduje obiektywnych możliwości do przypisania składki ubezpieczeniowej z tytułu odpowiedzialności cywilnej do poszczególnych osób objętych ubezpieczeniem, tj. członków Zarządu, Rady Nadzorczej, współmałżonków, spadkobierców, pracowników Spółki spełniających zgodnie z umową warunki uznające ich jako osoby ubezpieczone. Spółka jednocześnie potwierdza, iż zawarta umowa byłaby zgodna z przepisami prawa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w sytuacji, gdy Spółka podpisałaby z ubezpieczycielem umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków Zarządu, Rad Nadzorczych z tytułu dokonywanych przez nich czynności w związku z powołaniem ich do ww. organów Spółki oraz ich współmałżonka, spadkobierców, pracowników Spółki (zgodnie z definicją osoby ubezpieczonej wynikającej z umowy) i jako ubezpieczonego wskazanoby w sposób abstrakcyjny każdą z tych osób wchodzących w skład ww. organów Spółki (zarówno aktualnie wchodzącą w skład tego organu, wchodzących poprzednio, jak też każdą potencjalną w przyszłości w okresie ubezpieczenia) jednak bez imiennego ich wymieniania, a wysokość składki ubezpieczeniowej określona byłaby w sposób zryczałtowany, ponoszona ze środków własnych Spółki, to składka ta nie stanowiłaby przychodu do opodatkowania u osób fizycznych objętych tym ubezpieczeniem, a na Spółce nie ciążyłby obowiązek płatnika.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji, gdy podpisałaby z ubezpieczycielem umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków Zarządu, Rady Nadzorczej z tytułu dokonywanych przez nich czynności w związku z powołaniem ich do organów Spółki oraz innych osób objętych tym ubezpieczeniem (co wynika z prezentacji stanu przyszłego) i jako ubezpieczonego wskazanoby w sposób abstrakcyjny każdą z osób wchodzących w skład organu Spółki (zarówno aktualnie wchodzącą w skład tego organu, byłą, jak też każdą potencjalną w przyszłości w okresie ubezpieczenia) jak również każdą z osób określoną jako ubezpieczoną zgodnie z umową, jednak bez imiennego ich wymieniania, to składka opłacona przez Spółkę, ustalana w sposób zryczałtowany nie stanowiłaby w żadnej w swojej części przychodu osoby ubezpieczonej ze względu na niemożność jej przypisania w odpowiedniej części do abstrakcyjnie określonej osoby, na rzecz której umowa została zawarta, a na Spółce nie ciążyłby obowiązek płatnika. Indywidualizacja ubezpieczonych następuje każdorazowo dopiero w przypadku skierowania przeciwko nim roszczenia objętego ochroną. Do tego momentu krąg osób objętych ubezpieczeniem pozostaje otwarty i anonimowy - określany jedynie poprzez wskazanie funkcji osób fizycznych działających w imieniu spółki.

Z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) wynika, iż przychód podatkowy stanowią otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z art. 12 ust. 3 ww. ustawy wynika, iż wartość pieniężną nieodpłatnych świadczeń, jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi nie wchodzące w zakres działalności pracodawcy, ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stąd też w przypadku usług zakupionych przez pracodawcę wartość pieniężną tych świadczeń dla celów podatkowych ustala się według cen zakupu. Z powołanych przepisów wynika, iż pracodawca jest zobowiązany do doliczenia do przychodu pracownika wartości faktycznie otrzymanych przez pracownika świadczeń stosując ceny zakupu usług.

Przychód ten jednak musi być zidentyfikowany danymi określonej osoby, gdyż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych - art. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Obliczenie wartości świadczenia winno odbywać się według reguł podanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Spółki ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wskazuje metody obliczania podatku od świadczeń na rzecz osób fizycznych płaconych przez Spółkę w przypadku, gdy nie jest możliwe wprost określenie tego świadczenia danej osobie. Tym samym nie można podzielić kwoty opłaty ryczałtowej przez liczbę osób, które otrzymują lub mogą uzyskać ochronę danym ubezpieczeniem. Zdaniem Spółki przychód wyliczony w wyniku operacji matematycznych jako uśredniony, a nie przypisany kwotowo do konkretnej osoby przeczy zasadzie opodatkowania przychodów otrzymywanych lub postawionych do dyspozycji określonego podatnika. Tym bardziej, że ustalenie ilości takich osób jest w momencie opłaty składki niemożliwe do ustalenia m.in. z tytułu objęcia ubezpieczeniem pracowników Spółki w zakresie roszczeń, w których podnoszony jest w stosunku do danego pracownika zarzut rzekomego uczestnictwa lub pomocy przy popełnieniu uchybienia przez członka Zarządu, Rady Nadzorczej. Ze względu na fakt istnienia rotacji zatrudnionych osób niemożliwe jest ustalenie kto i przez jak długi okres czasu objęty będzie ubezpieczeniem. W tym wypadku Spółka nie wie kto z pracowników faktycznie będzie podlegał takiej ochronie i spełnia warunki określenia takiego pracownika jako osoby ubezpieczonej zgodnie z umową. Określenie konkretnie danych ubezpieczonego, który będzie podlegał ochronie ubezpieczeniowej będzie wiadomo dopiero w momencie wystąpienia roszczenia.

Z powyższego wynika, że w przypadku, gdy osoby ubezpieczone nie zostały z góry określone w umowie (załączniku do umowy, aneksie lub innych dokumentach) w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację, jako osób ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej, lecz są identyfikowane dopiero w chwili zajścia wypadku ubezpieczonego lub w chwili spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela, nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ brak jest podstaw do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i opłacenia ich przez Spółkę. Na Spółce nie ciąży obowiązek płatnika.

Wnioskodawca wskazał, iż podobne stanowisko w sprawie znajduje odzwierciedlenie m.in. w wyroku WSA w Warszawie z 26 lutego 2009 r., interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie IPPB2/415-1082/08-2/SP.

Od udzielonej odpowiedzi na postawione pytanie Spółka uzależnia podjęcie decyzji o przystąpieniu lub nie do omawianej umowy ubezpieczenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę pisma urzędowego co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, tut. Organ informuje, że zostało ono wydane w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno