ILPB1/415-61/11/12-S/AP - Ustalenie obowiązków towarzystwa budownictwa społecznego jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w związku ze zwrotem wpłaty partycypacyjnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 23 września 2011 r. sygn. akt I SA/Wr 1146/11 - stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 11 stycznia 2011 r. (data wpływu 17 stycznia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca działa na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych i ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.). Zainteresowany w ramach prowadzonej działalności otrzymuje wpłaty partycypacyjne. Wnoszona partycypacja stanowi formę służebności i jest podstawą do zawarcia umowy najmu z TBS. Wniesiona partycypacja nie stanowi podstawy do wykupu mieszkania.

Najemca wnoszący partycypację na dzień 5 lutego 2007 r. na mieszkanie o powierzchni 44,08 m ² w kwocie 12.752,54 zł. Obliczona kwota partycypacji stanowi 11,935% kosztów odtworzeniowych lokalu mieszkalnego, który na dzień podpisania umowy wynosi 2.424 zł za 1 m#178; powierzchni użytkowej. Najemca przy tej partycypacji nie ma prawa własności do lokalu, nie służy mu prawo do negocjacji partycypacji. Przy wyliczaniu partycypacji na nowo wybudowany budynek mieszkalny partycypacja liczona na podstawie kosztów budowy według regulaminu określającego kryteria i tryb wynajmowania mieszkań stanowiących zasoby Wnioskodawcy obowiązującego w danym roku. Przy wyliczeniu partycypacji na pozostałe budynki partycypacja liczona jako aktualna wartość odtworzeniowa według wskaźnika wojewody (źródło: obwieszczenie wojewody w Dzienniku Urzędowym).

Po zakończeniu umowy najmu w dniu 16 grudnia 2010 r. rozliczono partycypację zgodnie z obowiązującymi przepisami (ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) według wskaźnika wojewody w kwocie 3.899,00 za 1 m ² (źródło: obwieszczenie wojewody z dnia 27 września 2010 r. w Dzienniku Urzędowym) powierzchni użytkowej. W momencie zwrotu tego mieszkania przez najemcę z tytułu waloryzacji tej partycypacji najemca otrzymuje kwotę zwaloryzowaną w wysokości 20.512,44 zł. (kwota zwracanej wpłaty partycypacyjnej odpowiada kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równej udziałowi wniesionemu przez tego partycypanta, zgodnie z art. 29a ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy uzyskana kwota z tytułu różnicy między partycypacją wniesioną a uzyskaną w kwocie 7.759,90 w momencie jej zwrotu będzie stanowiła podstawę do wystawienia PIT-8C przez Sp. z o.o....

Zdaniem Wnioskodawcy, TBS nie ma obowiązku wystawić informację o przychodach z innych źródeł PIT-8C. Według Zainteresowanego nie powinno się wystawiać informacji o przychodach PIT-8C ponieważ nie jest to przychód osoby fizycznej, bo nie zbywa ona praw majątkowych. Mieszkanie jest nadal własnością spółki. Wnioskodawca nadmienia, iż w niektórych przypadkach przy rozliczeniu partycypacji najemca uzyskuje niższą kwotę niż wniósł według wskaźnika wojewody w dniu rozliczenia. Wnioskodawca uważa, że jeżeli ponosi stratę i nie może jej odliczyć w podatku dochodowym to nie powinno się wystawić PIT-8C od uzyskanego przychodu. Wnioskodawca nie zgadza się z tym, iż płacony jest podatek, a nie ma możliwości odliczenia straty.

Reasumując powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, nie ma On obowiązku wystawić informacji PIT-8C. Spółka przestrzega przepisów ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

W dniu 8 kwietnia 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną nr ILPB1/415-61/11-2/AGr stwierdzając, iż stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 stycznia 2011 r. jest prawidłowe w zakresie obowiązku wystawienia informacji PIT-8C oraz nieprawidłowe w zakresie opodatkowania przychodu. W przedmiotowej interpretacji stwierdzono, iż uzyskana kwota przez partycypanta z tytułu różnicy między kwotą partycypacji po waloryzacji, a wpłaconą kwotą partycypacji nie będzie stanowiła podstawy do wystawienia przez Wnioskodawcę informacji PIT-8C. Wskazano, iż Wnioskodawca jest obowiązany od ww. kwoty stanowiącej dochód z praw majątkowych do naliczenia, poboru i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy oraz sporządzenia imiennych informacji PIT-11.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa wniesiono w dniu 28 kwietnia 2011 r. (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 26 kwietnia 2011 r.). Odpowiedź na ww. wezwanie została udzielona pismem z dnia 13 maja 2011 r. znak ILPB1/415W-49/11-2/AP.

W dniu 10 czerwca 2011 r. wpłynęła do tut. Organu skarga na ww. interpretację, w której wniesiono o jej uchylenie. W treści skargi Strona zmieniła swoje stanowisko kwalifikując wskazaną kwotę jako przychód z tzw. innych źródeł, co skutkowałoby koniecznością wystawienia informacji PIT-8C.

Wyrokiem z dnia 23 września 2011 r. sygn. akt I SA/Wr 1146/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uchylił zaskarżoną interpretację.

Dnia 16 stycznia 2012 r. do tut. Organu wpłynęło pismo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 23 września 2011 r. sygn. akt I SA/Wr 1146/11 w sprawie doręczenia prawomocnego orzeczenia i zwrotu akt.

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wskazał, iż uzyskany przychód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Sąd jednak nie podzielił stanowiska Ministra Finansów, że wspomniany przychód należy zaliczyć do kategorii przychodu z praw majątkowych.

Wskazano, iż trudno jest przypisać spornej kwocie charakter prawa majątkowego. Kwota partycypacji nie jest prawem, na podstawie którego osobie uprawnionej przysługują korzyści majątkowe. Stanowi ona warunek zawarcia przez osobę fizyczną z Towarzystwem Budownictwa Społecznego umowy najmu. Zakończenie umowy najmu powoduje zwrot wspomnianej kwoty lecz z uwagi na szczególny sposób wyliczenia jej wartości - powinna odpowiadać kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równy udziałowi wniesionej przez najemcę kwoty partycypacji w kosztach budowy lokalu - to kwota ta może być wyższa od kwoty wpłacanej. Powstałą różnicę - z uwagi na brak możliwości kwalifikacji do źródeł przychodu wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - należy zakwalifikować jako przychód z innych źródeł.

W konsekwencji Sąd wskazał, że strona skarżąca będzie zobowiązana na podstawie art. 42a ww. ustawy sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Powyższa informacja to PIT-8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 23 września 2011 r. sygn. akt I SA/Wr 1146/11 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W treści art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca jako źródło przychodów wskazał inne źródła.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie do treści art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności otrzymuje wpłaty partycypacyjne. Wnoszona partycypacja stanowi formę służebności i jest podstawą do zawarcia umowy najmu z TBS. Wniesiona partycypacja nie stanowi podstawy do wykupu mieszkania. Najemca wniósł partycypację na dzień 5 lutego 2007 r. na mieszkanie w kwocie 12.752,54 zł. Po zakończeniu umowy najmu w dniu 16 grudnia 2010 r. rozliczono partycypację zgodnie z obowiązującymi przepisami (ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.). W momencie zwrotu tego mieszkania przez najemcę z tytułu waloryzacji tej partycypacji najemca otrzymuje kwotę zwaloryzowaną w wysokości 20.512,44 zł. (kwota zwracanej wpłaty partycypacyjnej odpowiada kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równej udziałowi wniesionemu przez tego partycypanta, zgodnie z art. 29a ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego). W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy uzyskana kwota z tytułu różnicy między partycypacją wniesioną a uzyskaną w kwocie 7.759,90 w momencie jej zwrotu będzie stanowiła podstawę do wystawienia przez Zainteresowanego informacji PIT-8C.

Z przepisu art. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) wynika, iż ustawa określa zasady gromadzenia oszczędności i udzielania niektórych kredytów na cele mieszkaniowe oraz zasady działania towarzystw budownictwa społecznego.

Stosownie do postanowień zawartych w art. 27 ust. 1 ww. ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, przedmiotem działania towarzystwa jest budowanie domów mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu.

Natomiast zgodnie z art. 29a ust. 1 ww. ustawy, osoba fizyczna może zawrzeć z towarzystwem umowę w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego, którego będzie najemcą. Kwota partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego uzyskana od osób, o których mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 30% kosztów budowy tego lokalu (art. 29a ust. 2 ww. ustawy). W przypadku zakończenia najmu i opróżnienia lokalu kwota partycypacji, o której mowa w ust. 1, podlega zwrotowi najemcy nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu. W dniu zwrotu kwota partycypacji powinna odpowiadać kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równy udziałowi wniesionej przez najemcę kwoty partycypacji w kosztach budowy lokalu (art. 29a ust. 3 ww. ustawy). W przypadku gdy umowa najmu uzależnia termin zwrotu kwoty partycypacji od zawarcia umowy najmu danego lokalu z następnym najemcą, zwrot kwoty partycypacji następuje z dniem zawarcia tej umowy, jednak nie później niż w terminie, o którym mowa w ust. 3 (art. 29a ust. 4 ww. ustawy). Towarzystwo może uzależnić zawarcie umowy najmu opróżnionego lokalu mieszkalnego od wniesienia przez nowego najemcę kwoty partycypacji w wysokości wypłaconej poprzedniemu najemcy (art. 29a ust. 5 ww. ustawy).

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz przytoczone regulacje prawne wskazać należy, że w sytuacji, gdy kwota zwrotu wpłaty partycypacyjnej jest wyższa od kwoty wpłaconej, wówczas dana osoba - najemca - otrzymuje przysporzenie majątkowe, które stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zauważyć należy, że kwota partycypacji stanowi warunek zawarcia przez osobę fizyczną z towarzystwem budownictwa społecznego umowy najmu. Zakończenie umowy najmu powoduje zwrot wspomnianej kwoty, jednakże z uwagi na szczególny sposób wyliczenia jej wartości - powinna odpowiadać kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równy udziałowi wniesionej przez najemcę kwoty partycypacji w kosztach budowy lokalu - kwota ta może być wyższa od kwoty wpłacanej. Powstałą różnicę należy zakwalifikować jako przychód z innych źródeł. W konsekwencji, Wnioskodawca zobowiązany będzie do wystawienia informacji PIT-8C, wskazując w niej przychody z innych źródeł.

Reasumując, uzyskana przez partycypanta kwota z tytułu różnicy między kwotą partycypacji wniesioną a kwotą partycypacji uzyskaną w momencie jej zwrotu będzie stanowiła podstawę do wystawienia przez Wnioskodawcę informacji PIT-8C.

W związku z powyższym, stanowisko Zainteresowanego w odniesieniu do zadanego we wniosku pytania uznano za nieprawidłowe.

Tut. Organ podkreśla, iż udzielając niniejszej interpretacji indywidualnej odniósł się do stanowiska Wnioskodawcy zaprezentowanego we wniosku z dnia 11 stycznia 2011 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie w skardze na interpretację indywidualną z dnia 8 kwietnia 2011 r. nr ILPB1/415-61/11-2/AGr.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.