ILPB1/415-492/08-2/RP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 2 lipca 2008 r. (data wpływu 7 lipca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 7 lipca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (spółka z o.o.) prowadzi działalność w zakresie gospodarowania zasobami mieszkaniowymi, z której dochody zwolnione są z podatku dochodowego od osób prawnych oraz inną działalność gospodarczą nie korzystającą z tego zwolnienia. Zwolnienie dochodów z działalności dotyczącej gospodarowania zasobów mieszkaniowych wynika z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z tym przepisem dochody jednostek prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów podlegają zwolnieniu podatkowemu.

Wnioskodawca zgodnie z art. 9 ust. 1 powołanej wyżej ustawy prowadzi ewidencję rachunkową zgodnie z obowiązującymi przepisami w sposób zapewniający odrębne określenie przychodów, kosztów oraz dochodów lub straty, oddzielnie dla działalności gospodarowania zasobami mieszkaniowymi i oddzielnie dla innej działalności gospodarczej.

W ramach prowadzenia działalności w zakresie gospodarowania zasobami mieszkaniowymi w chwili podpisania umowy najmu z najemcą lokalu mieszkalnego, Wnioskodawca przyjmuje kaucję pieniężną w dacie zawarcia umowy jako zabezpieczenie terminowych płatności czynszów oraz ewentualnych napraw lokalu po rozwiązaniu umowy najmu. Kaucja stanowi przez cały okres własność najemcy, a nie Wnioskodawcy i podlega waloryzacji stanowiącej urealnienie jej wartości. Odbywa się to w oparciu o zapis art. 6 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.)

Z chwilą zaistnienia okoliczności rozwiązania umowy najmu, następuje rozliczenie kaucji polegające na urealnieniu jej wartości o waloryzację, potrąceniu ewentualnych należnych Wnioskodawcy należności i wypłaceniu najemcy pozostałej kwoty. Potrącenie należności obejmuje potrącenie należności czynszowych oraz należności stanowiących zwrot wynajmującemu równowartości zużytych elementów wyposażenia lokalu. Rozliczanie tego zużycia i potrącanie z kaucji odbywa się w oparciu o zarządzenie Prezesa Wnioskodawcy. Zgodnie z tym zarządzeniem wartość zużycia obliczana jest na podstawie cen materiałów budowlanych i informatora o stawkach robocizny wydawnictwa "YY". Ustalona wartość za zużycie urządzeń stanowi dla spółki przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Wartość zrewaloryzowanej kaucji (nadwyżki nad kwotą wpłaconą przez najemcę) w momencie wypłaty zaliczana jest przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów pomniejszając tym samym dochód do opodatkowania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czy Wnioskodawca zobowiązany jest od wypłaconej kwoty waloryzacji pobrać jako płatnik zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacona waloryzacja kaucji nie stanowi przychodu dla najemcy i tym samym Wnioskodawca nie występuje tutaj w roli płatnika zobowiązanego do potrącenia od wypłacanych kwot należnej zaliczki na podatek dochodowy. Zwaloryzowana kaucja nie jest wymieniona jako źródło przychodów w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Waloryzacja kaucji jest jedynie urealnieniem wartości siły nabywczej wpłaconej kwoty pieniężnej. Nie może zatem być ona traktowana jako oprocentowanie stanowiące określony przychód podlegający opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszystkie dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w przepisach art. 21, 52, 52a, 52c ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast przepis art. 10 ww. ustawy określa specyfikację źródeł przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, które precyzują przepisy art. 12-20 tej ustawy.

Zgodnie zaś z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1, pkt 6 i 9 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednakże w przepisach prawa podatkowego nie zostało zdefiniowane ani pojęcie "kaucji", ani też pojęcie "waloryzacji". Natomiast zgodnie z definicją słownikową za kaucję można uznać pewną sumę pieniężną złożoną jako gwarancję (zabezpieczenie) otrzymania zobowiązania i stanowiącą odszkodowanie w razie jego niedopełnienia.

Istotą kaucji mieszkaniowej jest zabezpieczenie właścicielowi ewentualnych roszczeń, powstałych w czasie trwania stosunku najmu. W wypadku braku takiej podstawy, żądanie wpłacenia kaucji wynika z kodeksowej zasady swobody umów. Zgodnie z zasadą nominalizmu określoną w art. 358#185; § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, to jest w tej samej sumie, na jaką opiewał dług w chwili jego powstania, bez względu na to czy między chwilą powstania a chwilą wykonania zobowiązania doszło do obniżenia lub podwyższenia siły nabywczej pieniądza, mającego wpływ na jego wartość ekonomiczną.

Zasada nominalizmu w konsekwencji prowadzi do uprzywilejowania dłużników ze szkodą dla wierzycieli. Odstępstwem od kodeksowej zasady nominalizmu jest możliwość dokonania waloryzacji z inicjatywy ustawodawcy na zasadach i według warunków przez niego przyjętych, a w przypadku braku takiego uregulowania świadczenia mogą być waloryzowane na podstawie umowy, a także konstytutywnego orzeczenia sądowego.

W sytuacji, gdy nastąpiła istotna zmiana siły nabywczej pieniądza, sąd może na żądanie zainteresowanego, po przeprowadzeniu postępowania sądowego, zwaloryzować zobowiązanie pieniężne, dokonując zmian zarówno co do wysokości świadczenia, jak i co do sposobu jego spełnienia.

W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajduje waloryzacja ustawowa, przy czym obowiązują trzy następujące podstawy prawne waloryzacji zwracanej kwoty kaucji mieszkaniowej:

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz przytoczone powyżej unormowania prawne należy zauważyć, że przychodem, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest tylko przyrost majątkowy.

Zwracana najemcom kaucja mieszkaniowa jest świadczeniem o charakterze zwrotnym, a zatem obojętnym z punktu widzenia obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ jest jedynie zabezpieczeniem prawidłowego wykonania postanowień umowy najmu, o charakterze zwrotnym. Natomiast jej waloryzacja pełni rolę elementu odszkodowania urealniającego wartość siły nabywczej pieniądza, który najemca wpłaca wynajmującemu tytułem zabezpieczenia wykonania zobowiązania.

Reasumując - zwrócone przez Wnioskodawcę najemcom lokali zwaloryzowane kaucje mieszkaniowe, niezależnie od podstawy prawnej dokonanej waloryzacji, nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, Wnioskodawca nie jest zobowiązany od wypłaconej kwoty waloryzacji pobrać jako płatnik zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnośnie zawartych we wniosku pozostałych pytań dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych, wydana została odrębna interpretacja indywidualna w dniu 7 października 2008 r. nr ILPB3/423-436/08-2/ŁM.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Nadmienia się, iż zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), rozpoznawanie spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych dotyczących wydawania w indywidualnych sprawach pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacje indywidualne), o których mowa w art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), przekazuje się wojewódzkim sądom administracyjnym, na których obszarze właściwości strona skarżąca zamieszkuje lub ma siedzibę. Powyższe rozporządzenie, zgodnie z brzmieniem § 3, wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, tj. z dniem 11 października 2008 r.

W związku z powyższym tut. Organ informuje, że jeżeli skarga na niniejszą interpretację będzie składana po dniu 10 października 2008 r., właściwym do jej rozpoznania będzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.