ILPB1/415-487/13-2/TW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 23 kwietnia 2013 r. (data wpływu 24 kwietnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 kwietnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzący działalność gospodarczą - sklep wielobranżowy, zakupił w dobrej wierze od pośrednika 3 października 2010 r. samochód osobowy, następnie uznał go za środek trwały, amortyzując go przez około 18 miesięcy. Przez ten okres dokonywał wydatków związanych z bieżącą eksploatacją przedmiotowego środka trwałego (zakup paliwa, materiałów eksploatacyjnych). W dniu 11 marca 2013 r. samochód ten został mu odebrany przez Policję, gdyż okazało się, że pochodził z kradzieży i prowadzone jest postępowanie karne względem osoby, od której Wnioskodawca nabył skradziony pojazd. Pojazd posiadał dobrowolne ubezpieczenie AC. Wnioskodawca rozlicza się na zasadach ogólnych i prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Jak należy postąpić z odpisami amortyzacyjnymi oraz wydatkami poniesionymi w związku z eksploatacją pojazdu, które stanowiły koszty uzyskania przychodu. Czy należy je wyksięgować i jeśli tak, z jaką datą. Czy z uwagi na fakt posiadania dobrowolnego ubezpieczenia AC, będzie można uznać za koszt uzyskania przychodu stratę finansową powstałą na skutek ubytku w środkach trwałych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki poniesione przez Wnioskodawcę, związane z zakupem oraz używaniem samochodu nabytego w dobrej wierze, pojazdu posiadającego komplet dokumentów, które zgadzały się z numerami wybitymi na samochodzie (dopiero badania mechanoskopijne wykonane przez biegłego z Policji wykazały, że numery zostały sfałszowane, Wnioskodawca nie mógł tego sam wykryć), należy rozpatrywać poprzez generalną zasadę kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów, określoną w art. 22 ust. 1 ustawy, stanowiącą, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Jeżeli zatem poniesione wydatki nie są wyłączone z kwalifikowania ich za koszty uzyskania przychodów w art. 23 ustawy i ich poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów, można je uznać za koszt uzyskania przychodu. Przy czym, ciężar wskazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne. Wnioskodawca uważa, iż w okresie używania samochodu dokonane odpisy amortyzacyjne, koszty paliwa oraz inne koszty związane z eksploatacją przedmiotowego samochodu (naprawy, materiały eksploatacyjne), stanowiły koszty uzyskania przychodów i nie należy ich wyksięgowywać z podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Ponadto stratę powstałą w wyniku utraty środka trwałego w związku z tym, że posiadał on dobrowolne ubezpieczenie autocasco, Wnioskodawca uważa, że może wrzucić w ciężar kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, do wysokości odpowiadającej wartości początkowej utraconego środka trwałego, pomniejszonej o dokonane odpisy amortyzacyjne.

Przeświadczenie to Wnioskodawca argumentuje tym, że stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1.

W myśl natomiast art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym. Wnioskując a contrario z tego przepisu, wartość utraconego, a będącego środkiem trwałym, samochodu w części nie pokrytej odpisami amortyzacyjnymi, może być zaliczona w ciężar kosztów uzyskania przychodów pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Interpretacja pojęcia "koszty uzyskania przychodów", zawartego w ww. art. 22 ust. 1 tej ustawy, prowadzi do wniosku, że podatnik ma prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków pod warunkiem, że:

* pozostają one w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu,

* są ponoszone w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdują się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* są właściwie udokumentowane.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23, i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wykazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 8 ww. ustawy, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 5 powołanej ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1.

W myśl natomiast art. 23 ust. 1 pkt 48 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.

Z powyższych uregulowań prawnych wynika, że wartość utraconego, a będącego środkiem trwałym, samochodu w części nie pokrytej odpisami amortyzacyjnymi, generalnie może być zaliczona w ciężar kosztów uzyskania przychodów pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

* samochód objęty był ubezpieczeniem dobrowolnym autocasco (AC),

* strata została właściwie udokumentowana.

Jednakże wskazać należy, że prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych oraz zaliczania wydatków związanych z eksploatacją samochodu jest uzależnione w pierwszej kolejności od tego, czy dany środek trwały stanowi w chwili dokonywania odpisów amortyzacyjnych własność lub współwłasność podatnika.

W myśl art. 22f ust. 1 cyt. ustawy podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 22b.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 ww. ustawy amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Dla rozstrzygnięcia kwestii, czy przedmiotowy pojazd stanowi własność Wnioskodawcy, zastosowanie mają uregulowania ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W myśl przepisów Kodeksu cywilnego, nabycie własności rzeczy ruchomej zależy od zawarcia umowy przeniesienia własności oraz od przysługiwania zbywcy uprawnienia do rozporządzania rzeczą.

W rozpatrywanej sprawie Wnioskodawca nabył przedmiotowy samochód w dobrej wierze. Wskazać należy, iż dobra wiara danej osoby, polega na jej usprawiedliwionym mniemaniu istnienia jakiegoś prawa lub stosunku prawnego do rzeczy, której dysponentem jest sprzedający. W stanie dobrej wiary jest osoba, która pomimo dołożenia należytej staranności nie mogła dowiedzieć się o jej rzeczywistym stanie prawnym. A zatem dobra wiara istnieje wtedy, gdy nabywca jest przekonany, że posiada rzecz zgodnie z przysługującym mu prawem.

Jednakże podkreślić należy, iż w myśl art. 169 § 2 Kodeksu cywilnego, gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem trzech lat od chwili jej zgubienia, stracenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu (...).

Natomiast stosownie do treści art. 174 ww. ustawy posiadacz rzeczy ruchomej nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze.

Wobec powyższego, warunkiem uznania za własność podatnika nabytego w dobrej wierze samochodu osobowego, jest fakt posiadania go przez okres co najmniej trzech lat.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż prowadzi on pozarolniczą działalność gospodarczą. Wnioskodawca zakupił w dobrej wierze od pośrednika w dniu 3 października 2010 r. samochód osobowy, następnie uznał go za środek trwały, amortyzując go przez około 18 miesięcy. Przez ten okres dokonywał wydatków związanych z bieżącą eksploatacją przedmiotowego środka trwałego (zakup paliwa, materiałów eksploatacyjnych). W dniu 11 marca 2013 r. samochód ten został mu odebrany przez Policję, gdyż okazało się, że pochodził z kradzieży i prowadzone jest postępowanie karne względem osoby, od której Wnioskodawca nabył skradziony pojazd. Pojazd posiadał dobrowolne ubezpieczenie AC.

Mając powyższe na względzie zaznaczyć należy, iż z treści złożonego wniosku wynika, iż Wnioskodawca był samoistnym posiadaczem pojazdu przez okres krótszy niż trzy lata.

Z uwagi na fakt, iż nie została spełniona przesłanka określona w art. 174 Kodeksu cywilnego, nie można uznać, iż pojazd stał się własnością Wnioskodawcy. Skoro więc Wnioskodawca nie był właścicielem, ani współwłaścicielem przedmiotowego samochodu, nie mógł on stanowić środka trwałego w ramach prowadzonej przez stronę pozarolniczej działalności gospodarczej.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz przytoczone przepisy uznać należy, iż dysponowanie samochodem osobowym, nie będącym własnością Wnioskodawcy, a więc nie podlegającym amortyzacji, zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pomimo, iż nabytym w przeświadczeniu o braku obciążających go wad prawnych, nie uprawnia do zaliczenia dokonywanych od niego odpisów amortyzacyjnych, jak i wydatków poniesionych w związku z eksploatacją pojazdu do kosztów uzyskania przychodów osiąganych z prowadzonej działalności gospodarczej, a w konsekwencji również do uznania za koszt uzyskania przychodu straty w środku trwałym, w części nie pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych.

W związku z powyższym Wnioskodawca będzie zobowiązany do dokonania korekty kosztów wstecz, tj. okresu w którym wydatki zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.