ILPB1/415-37/11-4/AGr - Określenie rodzaju ksiąg rachunkowych, które ma obowiązek prowadzić podatnik w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 29 grudnia 2010 r. (data wpływu 10 stycznia 2011 r.), uzupełnionym w dniu 11 marca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie rodzaju ksiąg podatkowych, do których prowadzenia jest obowiązany w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą - jest prawidłowe.

W dniu 10 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie rodzaju ksiąg podatkowych, do których prowadzenia jest obowiązany w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, jako obywatel niemiecki, od dnia 1 grudnia 2009 r. prowadzi na własne nazwisko działalność gospodarczą na terenie Polski, adresem prowadzonej działalności jest adres zamieszkania. Pod wskazanym adresem Wnioskodawca jest również zameldowany. Działalność opodatkowana jest podatkiem dochodowym wg stawki liniowej i obecnie Zainteresowany obowiązany jest prowadzić księgi rachunkowe. Obowiązek ten wynika z odrębnego przepisu, jakim jest ustawa o rachunkowości, a konkretnie art. 2 ust. 1 pkt 2 i 6 ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3, tj. dotyczy "osób zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej". Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, przez osobę zagraniczną rozumie "osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego". Jest to jedyne kryterium warunkujące uznanie osoby fizycznej za osobę zagraniczną. Jeśli więc każda osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego, bez względu na miejsce zamieszkania, w świetle wyżej wskazanego przepisu jest osobą zagraniczną, wówczas bez znaczenia dla obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych pozostaje wysokość przychodu netto z prowadzonej przez tę osobę pozarolniczej działalności gospodarczej. W świetle tych przepisów obecnie Wnioskodawca prowadzi księgi rachunkowe.

Jednak zgodnie z art. 12 i 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską odstępstwo od ww. zasady dotyczy obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, ponieważ zgodnie z brzmieniem ww. art. "W zakresie zastosowania niniejszego traktatu i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które on przewiduje, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność narodową. Rada stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251, może przyjąć wszelkie przepisy w celu zakazania takiej dyskryminacji."

W świetle powyższych przepisów, mając na uwadze zasadę równego traktowania obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych Wnioskodawca będzie dopiero po przekroczeniu przychodu netto za poprzedni rok podatkowych w wysokości 1.200.000,00 euro (w przeliczeniu na równowartość waluty polskiej). W 2010 r. takiego przychodu Wnioskodawca nie osiągnął.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku nie osiągnięcia w 2011 r. przychodu obligującego do prowadzenia ksiąg rachunkowych (tj. 1.200.000,00 euro w przeliczeniu na walutę polską) od początku 2012 r. Wnioskodawca może ewidencjonować przychody i koszty za pomocą podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z tym, że jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej prowadzącym działalność gospodarczą na terenie Polski oraz w 2011 r. Zainteresowany nie planuje osiągnięcia przychodów netto w wysokości 1.200.000,00 euro, uważa, że od początku 2012 r., zgodnie z art. 12 i 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską może ewidencjonować przychody i koszty za pomocą podatkowej księgi przychodów i rozchodów, a księgi rachunkowe obowiązany byłby prowadzić dopiero po przekroczeniu za poprzedni rok podatkowy przychodów netto w wysokości 1.200.000,00 euro.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Tymi odrębnymi przepisami jest ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 i 6 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., przepisy tej ustawy, stosuje się z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

* osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich oraz spółdzielni socjalnych jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro,

* osób zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawą z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 888) w art. 1 ust. 1 zmieniono brzmienie przepisu art. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, które weszły w życie z dniem 20 września 2008 r. Na mocy dokonanej zmiany, przez osobę zagraniczną rozumie się "osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego". Jest to jedyne kryterium warunkujące uznanie osoby fizycznej za osobę zagraniczną.

Skoro zatem, każda osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego, (bez względu na miejsce zamieszkania, czy też ewentualne posiadanie lub jego brak zezwolenia na osiedlenie się), jest w świetle wyżej wskazanego przepisu, osobą zagraniczną, wówczas bez znaczenia dla ustalenia obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych pozostaje wysokość przychodu netto osiągnięta z prowadzonej przez tę osobę pozarolniczej działalności gospodarczej.

Odstępstwo od ww. zasady dotyczy jedynie obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 12 i 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską: "W zakresie zastosowania niniejszego Traktatu i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które on przewiduje, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową. Rada stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251, może przyjąć wszelkie przepisy w celu zakazania takiej dyskryminacji. (...) Ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego są zakazane w ramach poniższych postanowień. Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w tworzeniu agencji, oddziałów lub filii przez obywateli danego państwa członkowskiego, ustanowionych na terytorium innego państwa członkowskiego. Z zastrzeżeniem postanowień rozdziału dotyczącego kapitału, swoboda przedsiębiorczości obejmuje podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek, jak również zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami, a zwłaszcza spółkami w rozumieniu artykułu 48 akapit drugi, na warunkach określonych przez ustawodawstwo Państwa przyjmującego dla własnych obywateli".

Z wyrażonej w art. 43 Traktatu zasady swobody przedsiębiorczości i zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego nad prawem krajowym wynika, że:

Ponadto w swoich orzeczeniach Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że postanowienia Traktatu i bezpośrednio obowiązujące akty prawne wydane przez instytucje wspólnotowe po ich wejściu w życie nie tylko automatycznie wyłączają stosowanie jakichkolwiek sprzecznych z nimi aktów prawa krajowego, ale również wykluczają przyjęcie przez parlament państwa członkowskiego nowych ustaw, które byłyby niezgodne z przepisami prawa wspólnotowego. Ponadto Trybunał wskazał, że przepisy prawa wspólnotowego są bezpośrednim źródłem praw i obowiązków, dla tych wszystkich do których się odnoszą, tj. dla państw członkowskich oraz podmiotów prywatnych będących stronami stosunków prawnych na podstawie prawa wspólnotowego.

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż państwa członkowskie są zobligowane do przestrzegania prawa wspólnotowego.

W świetle przedstawionych przepisów oraz w kontekście powołanych orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, mając na uwadze zasadę równego traktowania obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej należy uznać, iż osoby fizyczne będące obywatelami tych państw, nieposiadające obywatelstwa polskiego powinny być traktowane tak jak obywatele polscy.

W związku z tym zastosowanie do nich znajduje art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości, na podstawie którego, osoby te są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro.

Z uwagi na okoliczność, iż Wnioskodawca posiada obywatelstwo niemieckie, a więc jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą na terytorium Polski, zobowiązany będzie do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro - zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości.

Tak, więc w przypadku nie osiągnięcia przez Wnioskodawcę w 2011 r. przychodu obligującego do prowadzenia ksiąg rachunkowych (tj. 1.200.000,00 euro w przeliczeniu na walutę polską) od początku 2012 r. Wnioskodawca może ewidencjonować przychody i koszty za pomocą podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.