ILPB1/415-291/08-2/AMN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko S.A., przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2008 r. (data wpływu 28 kwietnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 28 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 1996 r. dwaj pracownicy Spółki rozpoczęli pracę nad projektem wynalazczym pt. "Układ sygnalizacji zaniku napięcia fazowego dla licznika do sieci czteroprzewodowej". W dniu 2 marca 1998 r. Spółka wysłała do urzędu patentowego podanie o udzielenie patentu na wynalazek. Urząd patentowy w dniu 2 czerwca 2003 r. wydał decyzję o udzieleniu na rzecz Spółki patentu na wynalazek. W dniu 15 kwietnia 2008 r. sąd apelacyjny zasądził na rzecz twórców zapłatę należnego im wynagrodzenia za korzystanie z tego wynalazku. W dniu 16 kwietnia 2008 r. Spółka jako płatnik wypłaciła twórcom zasądzone wynagrodzenie, stosując koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. 111,25 zł. Twórcy domagają się zastosowania do wyliczenia należnego wynagrodzenia kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. 50% uzyskanego przychodu.

W dokumentacji wynalazku znajdują się:

- zgłoszenie pracowniczego projektu wynalazczego (załącznik nr 1)

- stwierdzenie bezpośredniego przełożonego twórców (załącznik nr 2)

- oświadczenia twórców (załączniki nr 3 i 4)

- podanie Spółki do urzędu patentowego o udzielenie patentu na wynalazek (załącznik nr 5)

- decyzja urzędu patentowego o udzieleniu Spółce patentu na wynalazek (załącznik nr 6)

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Jakie koszty uzyskania przychodów należy zastosować przy wypłacie należnego twórcom wynagrodzenia za stosowany wynalazek - w wysokości 50% uzyskanego przychodu czy wynikające ze stosunku pracy, tj. 111,25 zł.

Zdaniem Wnioskodawcy, w oparciu o dołączone do niniejszego wniosku dokumenty, w tym oświadczenie pracowników z dnia 5 marca 1998 r. oraz zgłoszenie pracowniczego projektu wynalazczego, wynalazek został opracowany w ramach stosunku pracy (załącznik nr 1,3,4). Pracownicy twierdząc, że był on wykonany poza stosunkiem pracy, opierają się na dokumencie wystawionym przez ich ówczesnego bezpośredniego przełożonego, który stwierdził, iż zagadnienie będące tematem zgłoszonego projektu wynalazczego nie było polecone twórcom do rozpracowania oraz projekt nie był umieszczony w planach pracy lub polecony do rozwiązania przez jednostkę nadrzędną (załącznik nr 2).

Zdaniem Spółki, nie można tego dokumentu, tj. załącznika nr 2, rozpatrywać odrębnie bez uwzględnienia całokształtu okoliczności sprawy, zwłaszcza oświadczeń twórców, iż projekt wynalazku powstał w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, wobec czego prawo do patentu na wynalazek przysługuje pracodawcy, czyli Spółce. Twórcy jednoznacznie wskazują, że wynalazek powstał w ramach stosunku pracy. W związku z powyższym Spółka stoi na stanowisku, że do wyliczonego wynagrodzenia należało zastosować koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w wysokości 111,25 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Stosownie do treści ww. artykułu za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. W treści cyt. przepisu użycie zwrotu "w szczególności" oznacza wyszczególnienie przykładowo tylko kilku rodzajów praw majątkowych. Zatem możliwe jest zaliczenie do tego źródła przychodów także innych praw, nigdzie w ustawie nie wymienionych.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Natomiast art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż koszty uzyskania przychodów z tytułu zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu.

Wymieniona w tym przepisie 50% stawka kosztów uzyskania przychodów odnosi się jedynie do tych sytuacji, w których wypłata wynagrodzenia twórcy projektu wynalazczego wiąże się z zawarciem umowy przenoszącej prawo własności tego projektu.

Uregulowania zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące kosztów uzyskania przychodów przysługujących twórcom projektów wynalazczych, należy rozpatrywać w kontekście przepisów o własności przemysłowej, określających status prawny twórców projektów wynalazczych w zakresie prawa do uzyskania patentu, prawa ochronnego oraz prawa do wynagrodzenia.

Sposób opodatkowania przychodów wynalazcy uzależniony jest od warunków, w jakich wynalazek został dokonany oraz w jakiej formie uzyskiwane są przychody.

Status prawny twórców wynalazku w zakresie m.in. prawa do uzyskania patentu oraz prawa do wynagrodzenia regulują aktualnie przepisy ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117).

Jednak zgodnie z art. 315 ust. 1 i 2 tej ustawy do praw w zakresie wynalazków i projektów racjonalizatorskich istniejących w dniu wejścia w życie tej ustawy oraz stosunków prawnych powstałych przed dniem jej wejścia w życie stosuje się przepisy dotychczasowe. Tak więc, w przedmiotowej sprawie zastosowanie będą miały przepisy ustawy z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości (tekst jedn. Dz. U. z 1993 r. Nr 26, poz. 117 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o wynalazczości prawo do uzyskania patentu na wynalazek (prawo do patentu) przysługuje twórcy wynalazku. Jeżeli wynalazku dokonało więcej osób, prawo to przysługuje im wspólnie.

Stosownie do art. 20 ust. 2 tej ustawy prawo do patentu na wynalazek dokonany przez twórcę w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy albo realizacji innej umowy przysługuje pracodawcy, chyba że strony ustaliły inaczej.

Z kolei, w myśl przepisu art. 20 ust. 3 ustawy o wynalazczości, w przypadku dokonania wynalazku przez twórcę przy pomocy przedsiębiorcy, przedsiębiorcy temu przysługuje prawo korzystania z wynalazku we własnym zakresie. W umowie o udzielenie pomocy strony mogą ustalić, że prawo do uzyskania patentu na taki wynalazek przysługuje w całości lub w części przedsiębiorcy.

Zgodnie z treścią art. 98 ust. 1 ustawy o wynalazczości twórca wynalazku, któremu przysługuje prawo do patentu, może przenieść to prawo za uzgodnioną zapłatą na rzecz przedsiębiorcy lub przekazać wynalazek do korzystania przez tego przedsiębiorcę.

Przepis art. 98 ust. 2 ww. ustawy stanowi, że w przypadku przekazania wynalazku do korzystania zgodnie z ust. 1, przejście prawa do patentu następuje z dniem zgłoszenia wynalazku przedsiębiorcy, pod warunkiem przejęcia go przez tego przedsiębiorcę do korzystania w terminie jednego miesiąca od daty zgłoszenia, chyba że strony ustalą inny termin.

Przedstawione powyżej uregulowania prawne dotyczą przysługującego twórcy pierwotnego prawa do uzyskania patentu oraz prawa do jego przeniesienia.

Wobec powyższego przepis art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się do tych sytuacji, w których wypłata wynagrodzenia twórcy projektu wynalazczego wiąże się z zawarciem umowy przenoszącej prawo własności tego projektu. Wtedy to, zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu, przysługują koszty uzyskania przychodów z tytułu zapłaty za przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego, topografii, układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego przez pierwszego właściciela - w wysokości 50% uzyskanego przychodu.

Natomiast zgodnie z treścią art. 98a ust. 1 ustawy o wynalazczości twórca wynalazku ma prawo do wynagrodzenia za korzystanie z tego wynalazku przez przedsiębiorcę, gdy przedsiębiorcy temu przysługuje prawo do patentu zgodnie z przepisami art. 20 ust. 2 lub art. 98 ust. 2 albo prawo do korzystania z wynalazku na podstawie art. 20 ust. 3, chyba że umowa stanowi inaczej.

W myśl art. 98a ust. 2 ww. ustawy jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, ustala przedsiębiorca w słusznej proporcji do korzyści uzyskanych z wynalazku przez tego przedsiębiorcę.

Z powyższych przepisów wyraźnie wynika, iż ustawodawca rozróżnił dwie sytuacje. Jedną jest przejście lub przeniesienie prawa własności wynalazku na osobę inną niż twórca, w związku z czym twórcy może przysługiwać wynagrodzenie z tego tytułu. Odrębną kwestią jest natomiast wynagrodzenie przysługujące twórcy z tytułu późniejszego korzystania przez pracodawcę z wynalazku.

odobne regulacje zostały zawarte w ustawie - Prawo własności przemysłowej.

Zgodnie natomiast z art. 22 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów określa się w zryczałtowanej wysokości 50% uzyskanego przychodu jedynie w odniesieniu do przychodów:

* z tytułu zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego,

* z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,

* z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

W przedmiotowej sprawie, aby uznać, że jest to zapłata twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku musiałoby dojść do zawarcia umowy przenoszącej prawo własności tego projektu. O ile wypłata wynagrodzenia twórcom projektu wynalazczego nie wiąże się z zawarciem umów pomiędzy twórcami projektu wynalazczego a Spółką o przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego, umów o dzieło, bądź umów zlecenia na wykonanie ww. projektu, wówczas podwyższone koszty uzyskania przychodów w wysokości 50%, wynikające z art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będą miały zastosowania. Bowiem przepis art. 22 ust. 9 pkt 1 ww. ustawy ma jedynie zastosowanie w przypadku przeniesienia prawa własności wynalazku, nie zaś do wynagrodzenia za korzystanie z tego wynalazku przez przedsiębiorcę.

W przypadku wypłacenia twórcom projektu wynalazczego wynagrodzenia na podstawie art. 98a ustawy o wynalazczości, zastosowanie będą miały koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy, wynikające z art. 22 ust. 2 ww. ustawy, tj. 111,25 zł.

Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z treścią art. 8 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588) do obliczenia dochodów uzyskanych w latach 2007-2008 nie mają zastosowania przepisy art. 22 ust. 2, 9 pkt 5, ust. 11, 12 i 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.