ILPB1/415-243/10-2/KŁ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sądu, przedstawione we wniosku z dnia 22 lutego 2010 r. (data wpływu 26 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania należności wypłacanych biegłym sądowym, ławnikom, kuratorom i adwokatom zryczałtowanym podatkiem dochodowym - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania należności wypłacanych biegłym sądowym, ławnikom, kuratorom i adwokatom zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (Sąd) dokonuje wypłaty należności dla biegłych sądowych, ławników, kuratorów i adwokatów wykonujących czynności na zlecenie Sądu. Sąd nie zawiera z nimi umów pisemnych które regulowałyby zasady współpracy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do przychodów opisanych w niniejszym wniosku. w myśl tych zasad dokonuje się w sądzie stosownych rozliczeń z biegłymi, kuratorami, adwokatami i ławnikami. Stosownie do art. 157 § 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 226, poz. 167) Prezes Sądu Okręgowego ustanawia biegłych sądowych i ustanawia ich listę. Pomiędzy Sądem a biegłymi, kuratorami i adwokatami zachodzi pewien stosunek prawny co do:

* warunków wykonywania czynności, bowiem to Sąd wyznacza terminy i miejsce odbywania rozpraw,

* wynagrodzenia, bowiem to Sąd wydaje postanowienie w którym przyznaje wynagrodzenie biegłemu, adwokatowi czy też kuratorowi.

Artykuł 158 do 175 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad wyznaczania i losowania składu orzeczniczego (Dz. U. Nr 107, poz. 1007) oraz Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie wyboru, składu i struktury organizacyjnej, trybu działania oraz szczegółowych zasad rady ławniczej (Dz. U. Nr 23, poz. 174), § 32 ust. 1 pkt 10, 12 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. Nr 38, poz. 249) tworzą ramy prawne regulujące relacje pomiędzy ławnikami a Sądem. Wszystko to powoduje, że pomiędzy sądem a ławnikami uczestniczącymi w rozpoznawaniu spaw istnieje umowa o której mowa w art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do postanowień art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej lub samorządowej, sąd lub prokuratura na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności (...) zatem w gruncie ustawy przychody biegłych należy kwalifikować do przychodów o których mowa w art. 13 pkt 6 w zw z art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. Konsekwencją powyższego jest spoczywający na Sądzie obowiązek płatnika określony w art. 41 ust. 1 oraz art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. w myśl art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tyt. o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9. Jeżeli suma należności określonych w umowie lub umowach z osobą nie będącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika 200 zł, w wysokości 18% przychodu. w ciągu tego samego miesiąca biegły, adwokat, kurator otrzymuje od Sądu wypłatę z tytułu czynności wykonywanych w różnych sprawach na podstawie kilku postanowień, przy czym wypłaty do każdej sprawy kształtują się na różnym poziomie (mniejszym, równym i większym od 200 zł).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy identyfikuje jako osobne źródło przychodu działalność wykonywaną osobiście.

Do tej kategorii przychodów, stosownie do treści art. 13 pkt 5 ww. ustawy należy zakwalifikować przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7, w tym przychody ławników sądowych.

Stosownie natomiast do art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Zakwalifikowanie przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 5 lub 6 ww. ustawy powoduje, iż na sądach, prokuraturach, czy też organach władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, jako płatnikach dokonujących wypłat z powyższego tytułu ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy. w myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy).

Jednakże, w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., ustawodawca ukonstytuował w art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy odmienne zasady opodatkowania dla przychodów z działalności wykonywanej osobiście spełniających określone warunki. Zgodnie z tym przepisem od dochodów (przychodów) z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9, jeżeli suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu. Zryczałtowany podatek od przychodów wymienionych wyżej pobierany jest bez pomniejszania tych przychodów o koszty ich uzyskania (art. 30 ust. 3 ustawy). Dodatkowo, przychody te nie łączą się z dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej, co wynika z art. 30 ust. 8 ustawy.

Z kolei, przepis art. 41 ust. 4 ustawy obliguje płatnika do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z ww. tytułu. Płatnik przekazuje kwoty zryczałtowanego podatku dochodowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek na rachunek urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę, miejsce prowadzenia działalności lub miejsce zamieszkania płatnika (art. 42 ust. 1 ustawy).

Dodatkowo, płatnik do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym przesyła deklarację roczną o zryczałtowanym podatku dochodowym do urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę, miejsce prowadzenia działalności lub miejsce zamieszkania płatnika, co bezpośrednio wynika z art. 42 ust. 1a ustawy.

W opisie stanu faktycznego wskazano, że Sąd dokonuje wypłat z tytułu czynności wykonywanych na rzecz Sądu przez biegłych sądowych, kuratorów, adwokatów i ławników z którymi nie zawiera umów pisemnych, które regulowałyby zasady współpracy. w związku z wypłatą ww. należności, na Sądzie spoczywają obowiązki płatnika.

Analiza normy wyrażonej w cytowanym art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy wykazuje, że opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma miejsce gdy:

* umowa lub umowy zawarte są z osobą niebędącą pracownikiem płatnika oraz

* suma należności określona w umowie lub umowach z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł.

Przepis ten może mieć zastosowanie do dochodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 2 lub pkt 5-9 cytowanej ustawy, zatem przy spełnieniu wskazanych warunków mógłby obejmować również dochody o których mowa w pkt 5 i pkt 6 art. 13 ustawy.

Ponadto, mimo iż Wnioskodawca nie zawiera umowy z biegłymi, kuratorami, adwokatami i ławnikami to jednak zleca im wykonanie określonych czynności lub wzięcie udziału w posiedzeniu sądu. Zatem w tym kontekście można je uznać za "określone w umowie". Niemniej jednak, skoro z aktu prawnego, na podstawie którego wypłacane jest wynagrodzenie (uchwały, powołania) nie wynika należność określona za miesiąc, to oznacza, że nie są spełnione warunki do zastosowania opodatkowania zryczałtowanego na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do sum należności wypłacanych przez Sąd biegłym, kuratorom i adwokatom z tytułu czynności wykonywanych na rzecz Sądu w różnych sprawach, które są czynnościami ujętymi w jednym punkcie art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, iż są wypłacane "z tego samego tytułu". z tego punktu widzenia przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy miałby zastosowanie, jednakże w kontekście unormowań zawartych w treści ww. artykułu w przypadku, gdy z aktu prawego (uchwały, powołania), na podstawie którego wypłacane jest wynagrodzenie biegłym sądowym, kuratorom, adwokatom za wykonanie określonych czynności na rzecz Sądu nie wynika należność określona za miesiąc, to oznacza, że nie są spełnione warunki do zastosowania opodatkowania zryczałtowanego na podstawie tego przepisu.

W przedmiotowej sprawie nieprawidłowym jest zastosowanie przepisu art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do należności wypłacanych biegłym, kuratorom, adwokatom i ławnikom za wykonanie czynności na zlecenie Sądu, gdyż ww. zlecenia nie zawierają określonej miesięcznej kwoty za ww. czynności.

Zatem od wypłat dokonywanych na rzecz biegłych sądowych, kuratorów, adwokatów i ławników do wysokości 200 zł miesięcznie, jeżeli ze zlecenia wykonania określonych czynności na rzecz Sądu nie wynika należność za miesiąc, nie pobiera się zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 18% przychodu, a tym samym na Wnioskodawcy ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.