ILPB1/415-201/09-2/AMN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 4 lutego 2009 r. (data wpływu 11 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania należności wypłacanych biegłym sądowym - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 lutego 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania należności wypłacanych biegłym sądowym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Sąd dokonuje wypłat z tytułu czynności wykonywanych na rzecz Sądu przez biegłych sądowych. Sąd nie zawiera z nimi umowy pisemnej czy ustnej, która reguluje zasady współpracy. Stosownie do postanowień art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1, pkt 2 uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, Sąd lub Prokurator, na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym (....).

Zatem na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody biegłych sądowych wykonujących czynności na zlecenie Sądu należy kwalifikować do przychodów, o których mowa w powołanym wyżej art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.

Konsekwencją powyższego jest spoczywający na Sądzie obowiązek płatnika określony w art. 41 ust. 1 oraz w art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy, od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy: z tytułu o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9, jeżeli suma należności określonych w umowie lub umowach z osobą nie będącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika 200 zł - w wysokości 18% przychodu.

W praktyce zdarza się, że ten sam biegły (nie będący pracownikiem sądu czyli płatnika) w okresie tego samego miesiąca otrzymuje od Sądu wypłatę z tytułu czynności wykonanych w różnych sprawach sądowych, przy czym wypłata do każdej sprawy nie przekracza kwoty 200 zł Sąd sumuje te kwoty i jeśli suma kwot przekracza 200 zł stosuje art. 41 ust. 1 ustawy, a jeśli suma nie przekracza 200 zł stosuje art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy, pobierając jako płatnik zaliczkę na podatek dochodowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, sumy należności wypłacanych przez Sąd biegłym należy uznać za "określone w umowie" w rozumieniu art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 157 § 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 226, poz. 167) Prezes Sądu Okręgowego ustanawia biegłych sądowych i prowadzi ich listę.

Z kolei rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 15, poz. 133) określa tryb ustanawiania biegłych sądowych, pełnienia przez nich czynności oraz zwalniania ich z funkcji.

Zasady obliczania wynagrodzenia biegłych sądowych za wykonaną pracę określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 r. w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 46, poz. 254, z późn. zm.).

Poza tym pomiędzy Sądem a biegłym zachodzi pewien stosunek prawny co do:

* warunków wykonywania tych czynności, bowiem to Sąd wyznacza zakres opinii oraz terminy i miejsce odbywania rozpraw,

* wynagradzania, bowiem to Sąd wydaje postanowienie, w którym przyznaje wynagrodzenie biegłemu.

Wszystko powyższe tworzy pewne określone ramy regulujące relacje pomiędzy Sądem a biegłym wykonującym czynności na rzecz Sądu, które w ocenie Sądu są umową, o której mowa w art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przemawia za tym również fakt, że sam ustawodawca wymienione w art. 13 pkt 6 przychody biegłych umieścił w art. 30 ust. 1 pkt 5a wśród przychodów, od których pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy.

W ocenie Wnioskodawcy, określenie użyte w art. 30, ust. 1, pkt 5a ustawy "z tego samego tytułu" dotyczy przychodów z działalności wykonywanej osobiście wymienionych w konkretnych punktach art. 13, tzn. tym samym tytułem są przychody wymienione w art. 13 pkt 6, ale innym tytułem wymienione w art. 13 pkt 5.

Wobec powyższego wszystkie przychody biegłego otrzymywane od Sądu, któremu Sąd zlecił wykonanie określonych czynności są w rozumieniu art. 30 ust. 1, pkt 5a ustawy należnościami "z tego samego tytułu".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy identyfikuje jako osobne źródło przychodu działalność wykonywaną osobiście.

Do tej kategorii przychodów stosownie do treści art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Zakwalifikowanie przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ww. ustawy powoduje, iż na sądach, prokuraturach, czy też organach władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, jako płatnikach dokonujących wypłat z powyższego tytułu ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy).

Jednakże, w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., ustawodawca ukonstytuował w art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy odmienne zasady opodatkowania dla przychodów z działalności wykonywanej osobiście spełniających określone warunki. Zgodnie z tym przepisem od dochodów (przychodów) z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub pkt 5-9, jeżeli suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu. Zryczałtowany podatek od przychodów wymienionych wyżej pobierany jest bez pomniejszania tych przychodów o koszty ich uzyskania (art. 30 ust. 3 ustawy). Dodatkowo, przychody te nie łączą się z dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej, co wynika z art. 30 ust. 8 ustawy. Z kolei, przepis art. 41 ust. 4 ustawy obliguje płatnika do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z ww. tytułu. Płatnik przekazuje kwoty zryczałtowanego podatku dochodowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby (art. 42 ust. 1 ustawy). Dodatkowo, płatnik do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym przesyła deklarację roczną o zryczałtowanym podatku dochodowym do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, co bezpośrednio wynika z art. 42 ust. 1a ustawy.

W opisie stanu faktycznego wskazano, że Sąd dokonuje wypłat z tytułu czynności wykonywanych na rzecz Sądu przez biegłych sądowych, z którymi nie zawiera umowy pisemnej, czy ustnej, która reguluje zasady współpracy. W związku z wypłatą ww. należności, na Sądzie spoczywają obowiązki płatnika.

W praktyce zdarza się, że ten sam biegły (nie będący pracownikiem sądu czyli płatnika) w okresie tego samego miesiąca otrzymuje od Sądu wypłatę z tytułu czynności wykonanych w różnych sprawach sądowych, przy czym wypłata do każdej sprawy nie przekracza kwoty 200 zł Sąd sumuje te kwoty i jeśli suma kwot przekracza 200 zł stosuje art. 41 ust. 1 ustawy, a jeśli suma nie przekracza 200 zł stosuje art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy pobierając jako płatnik zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych.

Analiza normy wyrażonej w art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy wykazuje, że opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma miejsce gdy:

* suma należności określona w umowie lub umowach z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł oraz

* umowa lub umowy zawarte są z osobą niebędącą pracownikiem płatnika.

Przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a o podatku dochodowym od osób fizycznych może mieć zastosowanie do dochodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 2 lub pkt 5-9 cytowanej ustawy po spełnieniu wskazanych wyżej warunków.

Mimo, iż Sąd nie zawiera umowy z biegłymi, to jednak zleca im wykonanie określonych czynności, wyznaczając ich z sądowej listy biegłych. Z tego punktu widzenia przepis dotyczący opodatkowania ryczałtem miałby zastosowanie. Niemniej jednak, skoro z tego zlecenia nie wynika należność za miesiąc, to oznacza, że nie są spełnione warunki do zastosowania opodatkowania zryczałtowanego na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do sum należności wypłacanych przez Sąd biegłym z tytułu czynności wykonywanych na rzecz Sądu w różnych sprawach, które są czynnościami ujętymi w jednym punkcie art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, iż są wypłacane "z tego samego tytułu". Z tego punktu widzenia przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy miałby zastosowanie, gdyż opiniowanie przez biegłego różnych spraw pozostaje bez wpływu na wypełnienie bądź nie wypełnienie kryterium wskazanego w ww. przepisie. Jednakże w kontekście unormowań zawartych w treści art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku, gdy ze zlecenia wykonania biegłym sądowym określonych czynności na rzecz Sądu nie wynika należność określona za miesiąc, to oznacza, że nie są spełnione warunki do zastosowania opodatkowania zryczałtowanego na podstawie tego przepisu.

W przedmiotowej sprawie nieprawidłowym jest zastosowanie przepisu art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do należności wypłacanych biegłym za wykonanie czynności na zlecenie Sądu, gdyż ww. zlecenie nie zawiera określonej miesięcznej kwoty za ww. czynności.

Zatem od wypłat dokonywanych na rzecz biegłych sądowych do wysokości 200 zł miesięcznie, jeżeli ze zlecenia wykonania biegłemu sądowemu określonych czynności na rzecz Sądu nie wynika należność za miesiąc, nie pobiera się zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 18% przychodu, a tym samym na Wnioskodawcy ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Rozstrzygnięcie zawartego we wniosku pytania dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania należności wypłacanych ławnikom, zawarto w interpretacji indywidualnej z dnia 4 maja 2009 r. nr ILPB1/415-201/09-3/AMN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.