ILPB1/415-122/10-2/AMN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko XXX, przedstawione we wniosku z dnia 19 stycznia 2010 r. (data wpływu 25 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku składania rocznych zeznań podatkowych po ogłoszeniu upadłości - jest prawidłowe.

W dniu 25 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku składania rocznych zeznań podatkowych po ogłoszeniu upadłości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 2004 r. Sąd Rejonowy ogłosił upadłość Wnioskodawcy prowadzącego działalność gospodarczą i określił sposób postępowania na obejmujący likwidację majątku. Tym samym postanowieniem zostali wezwani wierzyciele upadłego do zgłaszania wierzytelności do Sądu Rejonowego w terminie jednego miesiąca od daty ukazania się obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Następnie ukonstytuowała się Rada Wierzycieli.

W dniu 3 stycznia 2007 r. zatwierdzona została lista wierzytelności w postępowaniu upadłościowym Wnioskodawcy.

W latach 1999-2003 Wnioskodawca odliczył od dochodu wydatki poniesione na budowę mieszkań w budynkach wielomieszkaniowych przeznaczonych na wynajem w ZZZ na Osiedlu "B." w kwocie 2.308.838,81 zł i na zakup nieruchomości i budowę Osiedla "P" w YYY w kwocie 22.626.042,22 zł.

Na użytkowanie mieszkań wybudowanych w ZZZ zostało udzielone pozwolenie w dniu XX.XX 2001 r.

Mieszkania w ZZZ w 2003 r. w formie wkładu zostały wniesione do firmy Wnioskodawcy, a przychód z najmu lokali w ZZZ doliczany był do przychodów z działalności gospodarczej.

Od mieszkań w ZZZ była przez podatnika naliczana amortyzacja w wysokości 1,5% rocznie ale nie była ona odnoszona w koszty uzyskania przychodów lecz była ujmowana w bilansie.

Wydatki na budowę osiedla "P" w YYY w księgach firmy Wnioskodawcy nie były księgowane w ciężar kosztów lecz księgowano je na koncie "080- środki trwałe w budowie". Wydatki były ujmowane w bilansie przedsiębiorstwa.

Wydatki - zarówno te na mieszkania na osiedlu B. w ZZZ (14 mieszkań) jak te na osiedlu P. w YYY rozliczane były w załączniku d do zeznań rocznych PIT-36.

W jednym z tych mieszkań w ZZZ od początku zamieszkiwała córka Wnioskodawcy, a drugie mieszkanie przy było cały czas w posiadaniu i dyspozycji żony Wnioskodawcy i tylko ona z niego wówczas korzystała.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie obowiązku składania rocznych zeznań podatkowych po ogłoszeniu upadłości.

Kto jest zobowiązany do składania rocznych zeznań podatkowych po ogłoszeniu upadłości likwidacyjnej: czy będący w upadłości podatnik, czy też syndyk.

Zdaniem Wnioskodawcy, roczne zeznania podatkowe składać powinien upadły podatnik.

Skoro zgodnie z art. 185 ust. 2 prawa upadłościowego i naprawczego (dalej: PUiN) ogłoszenie upadłości nie ma wpływu na zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych upadłego znaczy to, że upadłość nie powoduje utraty bądź ograniczenia zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych upadłego. Upadły jest nadal podmiotem praw majątkowych stanowiących masę upadłości, mimo że traci niektóre uprawnienia właścicielskie do składników wchodzących w skład masy upadłości, np. w przypadku ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego (jak w przedmiotowej sprawie) prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania (art. 75 PUiN).

Z powyższego wynika, że na skutek ogłoszenia upadłości upadły nie traci statusu podatnika, do którego stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych. We wszelkich postępowaniach stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły, to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach: jest on stroną w znaczeniu formalnym.

W zakresie prawno-podatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie pełnomocnika, a właściwie przedstawiciela ustawowego ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. Syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.

Wnioskodawca wskazał, że powyższe stanowisko jest zgodne z interpretacją indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 września 2008 r. nr ITPB1/415-392/08.

Natomiast syndyk masy upadłości jest odpowiedzialny za rzetelność i niewadliwość prowadzonych w czasie upadłości ksiąg podatkowych i powinien sporządzać i przekazywać w okresie postępowania upadłościowego PIT-B.

Podatnik winien złożyć na tej podstawie zeznanie roczne, w którym określi wysokość swego zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za konkretny rok uzyskiwanych ze wszystkich źródeł przychodu.

Syndyk nie ma bowiem wiadomości dotyczących wszystkich przychodów podatnika z innych źródeł poza działalnością gospodarczą np. z renty czy emerytury, umowy o pracę, działalności świadczonej osobiście tj. zleceń czy umów o dzieło, przychodów z tantiem czy praw autorskich uzyskiwanych przez podatnika itp.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 156 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535 z późn. zm.), syndyka powołuje się w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego.

Upadły zaś traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości, co wynika z art. 75 ust. 1 ww. ustawy - to jest majątkiem należącym do niego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabytym w toku postępowania upadłościowego (art. 62 ustawy). Obowiązany jest wskazać ten majątek oraz wydać syndykowi wszystkie dokumenty dotyczące jego działalności majątku i rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych a nawet korespondencję, co statuuje art. 57 ust. 1 ww. ustawy.

Z kolei, w myśl art. 160 ust. 1 tej ustawy, w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności na rachunek upadłego lecz w imieniu własnym. Przepis art. 173 ww. ustawy stanowi, że syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

W świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.

We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły - to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach; jest on stroną w znaczeniu formalnym. w zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika z wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. w świetle powyższego syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.

Syndyk sprawujący zarząd nad majątkiem upadłego, w celu jego likwidacji poprzez sprzedaż, dokonuje szeregu czynności prawnych i faktycznych, które powodują powstanie określonych zobowiązań. Zobowiązania takie, powstałe w trakcie trwania upadłości stanowią wydatki niezbędne do osiągnięcia celu postępowania (art. 230 ust. 1 ustawy).

Ogłoszenie upadłości nie pozbawia upadłego podmiotowości prawnej ani prawa do własnego majątku, powoduje jedynie brak możliwości zarządu oraz możności korzystania i rozporządzania tym majątkiem. Upadłe przedsiębiorstwo pozostaje więc w dalszym ciągu podmiotem praw i obowiązków, jest też właścicielem majątku, nie może jedynie zarządzać ani reprezentować majątku wchodzącego w skład masy. Czynności prawne i procesowe podejmuje za upadłego i na jego rachunek syndyk. Podmiotowość prawnopodatkowa w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę po ogłoszeniu upadłości nie ustaje, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika. Syndyk masy upadłości ponosi również odpowiedzialność za rzetelność i niewadliwość ksiąg podatkowych.

Odnosząc powyższe na grunt obowiązków określonych przez przepisy materialnego prawa podatkowego wskazać należy, iż zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307), w terminie do 30 kwietnia roku następnego po roku podatkowym, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznania, według ustalonego wzoru o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty), z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

W przedstawionym stanie faktycznym, zobowiązanie do składania zeznań rocznych ciąży bezwzględnie na będącym w upadłości podatniku, gdyż żaden przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie dopuszcza złożenia zeznania przez inną osobę niż podatnik.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę pisma urzędowego co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, tut. Organ informuje, że zostało ono wydane w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Rozstrzygnięcie przedstawionych we wniosku pytań dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* powstania zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych związane z utratą ulgi na budowę mieszkań na wynajem, zawarto w interpretacji indywidualnej z dnia 23 kwietnia 2010 r. nr ILPB1/415-122/10-3/AMN,

* opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości przed upływem dziesięciu lat, zawarto w interpretacji indywidualnej z dnia 23 kwietnia 2010 r. nr ILPB1/415-122/10-4/AMN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.