IIIMUS.WD/423/57/04 - Możliwość zarachowania w koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na rzecz związków, będących reprezentantami pracowników, z tytułu negocjowania przez nich umowy społecznej.

Spółka przedstawiła następujący stan faktyczny:

Na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych w 2000 r. rozpoczął się proces prywatyzacji XXX SA, która jako jedna ze spółek dystrybucyjnych sektora elektroenergetycznego była objęta procesem prywatyzacji w ramach tzw. Grupy G-8, która obejmuje oprócz XXX SA siedem innych zakładów energetycznych, będących jednoosobowymi spółkami Skarbu Państwa. "Program realizacji polityki właścicielskiej Ministra Skarbu Państwa w odniesieniu do sektora elektroenergetycznego" zakładał, że w przypadku braku pozytywnego zakończenia procesu prywatyzacji Grupy G-8, spółki wchodzące w jej skład będą objęte konsolidacją.

W związku z brakiem pozytywnego rozstrzygnięcia prywatyzacji Minister Skarbu Państwa, realizując zobowiązania wynikające z ww. Programu, zdecydował o konsolidacji tych spółek w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych przez przeniesienie całego majątku spółek przejmowanych na spółkę przejmującą za akcje, które spółka przejmująca wyda wspólnikowi spółek przejmowanych. Jako spółkę przejmującą Minister Skarbu Państwa wyznaczył YYY SA.

Zarządy wszystkich spółek dystrybucyjnych wchodzących w skład w Grupy G-8 zobowiązane zostały do: organizacyjnego i formalno-prawnego przygotowania zarządzania Spółek do połączenia, współdziałania w sprawnym i terminowym przeprowadzeniu całego procesu konsolidacji. W związku z powyższym XXX SA ponosi określone wydatki związane z procesem konsolidacji. Dotyczą one przede wszystkim: kosztów udziału przedstawicieli Spółki w spotkaniach dotyczących konsolidacji, kosztów usług doradczych ponoszonych w celu prawidłowego przeprowadzenia procesu konsolidacji oraz kosztów ponoszonych przez związki zawodowe, pokrywanych przez spółkę a ponoszonych w związku z negocjowaniem umowy społecznej dotyczącej pracowników konsolidowanej Spółki.

Zgodnie z "Programem realizacji polityki właścicielskiej Ministra Skarbu Państwa w odniesieniu do sektora elektroenergetycznego" działania zawarte w nim mają umożliwić wykorzystanie efektu skali i synergii przy jednoczesnym zachowaniu konkurencji, oraz doprowadzić do obniżenia kosztów działalności, a także do rozszerzenia zakresu świadczonych usług oferowanych odbiorcom oraz podniesienia ich jakości.

W ocenie Spółki powyższe wydatki ponoszone przez XXX SA związane z procesem konsolidacji, jak i na rzecz związków zawodowych z tytułu negocjowania przez nie umowy społecznej w związku z konsolidacją, powinny stanowić koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia z uwagi na fakt, iż nierozerwalnie związane są z działalnością gospodarczą i są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów.

Podstawą takiego stanowiska są zdaniem Spółki przepisy art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Biorąc pod uwagę stan faktyczny przedstawiony w piśmie uprzejmie wyjaśniam, że w kwestii wydatków ponoszonych przez Spółkę w jej imieniu, w związku z procesem konsolidacji istotnie zastosowanie będą miały przepisy art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) w myśl których kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Taki zapis oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z przychodami. Przy czym mowa tu o kosztach zarówno bezpośrednio jak i pośrednio związanych z uzyskiwanym przychodem oraz kosztach dotyczących całokształtu działalności podatnika czyli związanych z funkcjonowaniem firmy.

Wydatki zaś ponoszone przez Spółkę na rzecz związków zawodowych z tytułu negocjowania przez nie umowy społecznej w związku z konsolidacją nie mogą w świetle art. 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowić kosztów podatkowych, przy czym nie neguje się prawa Spółki do zaliczania ich do kosztów rachunkowych (bilansowych). Aby zaliczyć poniesione koszty do kosztów uzyskania przychodów istotnym jest, jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy j.w. wskazanie, że ich poniesienie ma na celu osiągnięcie przychodów. Taki związek w tym konkretnym przypadku nie występuje. Stosownie do ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.) Związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych, posiada on osobowość prawną oraz własne środki na finansowanie działalności związku. Nadmienić przy tym należy, że do końca 2004 r. dochody związków zawodowych w części przeznaczonej na cele statutowe z wyłączeniem działalności gospodarczej zwolnione są z podatku dochodowego od osób prawnych.

Nie zachodzą więc przesłanki do zaliczenia jako koszty uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na rzecz Związków Zawodowych a związanych z ich działalnością statutową.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów zaproponowane przez Spółkę stanowisko, iż ma Ona prawo do zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych we własnym imieniu przez XXX SA a związanych z procesem konsolidacji, uznaje się za prawidłowe. W związku z brakiem bezpośredniego wpływu tego typu kosztów na przychody zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów winno nastąpić w dacie ich faktycznego poniesienia.

Nie uznaje się za zasadne stanowiska Spółki w kwestii zaliczenia do koszów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na rzecz Związków Zawodowych z przyczyn wyżej wymienionych.