II US. I. PB/423-2/05 - Moment zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wartość należności dokonanych w księgach rachunkowych w danym roku

Pytanie podatnika

Do kosztów którego roku podatkowego należy zaliczyć odpisy aktualizujące wartość należności dokonane w księgach rachunkowych roku 2004, która była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, a zdarzenia stanowiące podstawę uprawdopodobnienia jej nieściągalności miały miejsce w roku 2003?

Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, po rozpatrzeniu wniosku wniesionego w dniu 8.02.2005 r. w sprawie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie: do kosztów którego roku podatkowego należy zaliczyć odpisy aktualizujące wartość należności dokonane w księgach rachunkowych roku 2004, która była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, a zdarzenia stanowiące podstawę uprawdopodobnienia jej nieściągalności miały miejsce w roku 2003, działając na podstawie art. 14a § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60), art. 15 ust. 4, art. 16 ust. 1 pkt 26a, art. 16 ust. 2a pkt 1 lit. a i lit. b ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z ostatnią zmianą w Dz. U. z 2003 r. Nr 180, poz. 1759) oraz art. 8 ustawy z dnia 12.11.2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2003 r. Nr 202, poz. 1957), postanawia stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę uznać za prawidłowe.

W dniu 8.02.2005 r. "D." sp. z o.o. złożyła w Drugim Urzędzie Skarbowym w Rzeszowie wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w jej indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa i postępowanie przed sądem administracyjnym. We wniosku tym jednostka przedstawiła następujący stan faktyczny:

Na dzień 31.12.2004 r. spółka utworzyła - zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości - odpisy aktualizujące wartość należności od dwóch przedsiębiorców. Należności te zostały uprzednio - stosownie do zapisu art. 12 ust. 3 wyżej powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - zaliczone do przychodów należnych, przy czym wartość należności stanowiącej przychód należny była niższa od wysokości dokonanego odpisu aktualizującego. W stosunku do jednego z przedsiębiorców dnia 28.08.2003 r. ogłoszona została upadłość, w stosunku zaś do drugiego dnia 17.11.2003 r. ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu. W takim stanie faktycznym zrodziły się u podatnika wątpliwości, którego roku podatkowego dokonane odpisy aktualizujące będą stanowić koszt uzyskania przychodów. Zdaniem spółki odpisy te będą stanowić - w oparciu o zapis art. 15 ust. 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - koszt uzyskania przychodów roku 2003, tj. roku, w którym zaistniały okoliczności pozwalające na zakwalifikowanie odpisów do kategorii kosztów uzyskania przychodów. Takie stanowisko w analizowanej kwestii oraz powołaną przez jednostkę podstawę prawną należy uznać za prawidłowe.

Przytoczony powyżej przepis prawa stanowi, że koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą., tj. są potrącalne koszty uzyskania przychodów poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącane w roku, w którym zostały poniesione. Skoro w analizowanym przypadku okoliczności pozwalające - zdaniem spółki - na zakwalifikowanie odpisów aktualizujących do kosztów uzyskania przychodów zaistniały w roku 2003, odpisy te będą kosztem uzyskania przychodów właśnie tego roku podatkowego, mimo że ujęte zostały w księgach rachunkowych na dzień 31.12.2004 r., bowiem - jak należy domniemać - ich ujęcie w księgach roku 2003 nie było już możliwe. Samo zaś zaliczenie odpisów aktualizujących wartość należności do kosztów uzyskania przychodów roku 2003 wynika z art. 16 ust. 1 pkt 26a powoływanej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z treścią tego przepisu dokonanie takiej kwalifikacji jest możliwe pod następującymi warunkami:

- są to odpisy określone w ustawie o rachunkowości,

- ich wartość nie może przekroczyć kwoty należności, która po myśli art. 12 ust. 3 ww. ustawy została zaliczona do przychodów należnych,

- nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona na podstawie art. 16 ust. 2a pkt 1, tj. m.in.:

- została ogłoszona upadłość dłużnika (art. 16 ust. 2a pkt 1 lit. a),

- na wniosek dłużnika wszczęte zostało postępowanie układowe w rozumieniu przepisów o postępowaniu układowym (art. 16 ust. 2a lit. b).

Jak wynika z treści wniosku spółki i załączonych do niego dokumentów, jednostka uznała nieściągalność wierzytelności za uprawdopodobnioną na podstawie:

- postanowienia Sądu z dnia 28.08.2003 r. o ogłoszeniu upadłości dłużnika, wydanego pod rządami rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24.10.1934 r. - Prawo upadłościowe (Dz. U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.),

- postanowienia Sądu z dnia 17.11.2003 r. o ogłoszeniu upadłości dłużnika z możliwością zawarcia układu, wydanego z jego wniosku na podstawie przepisów ustawy z dnia 28.02.2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535 ze zm.) uchylającej ww. rozporządzenie - Prawo upadłościowe.

Wprawdzie w powołanym powyżej art. 16 ust. 2a pkt 1 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (w brzmieniu obowiązującym na dzień 31.12.2003 r.) mowa jest o postępowaniu układowym w myśl przepisów rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 24.10.1934 r. - Prawo o postępowaniu układowym, a wyżej powołane postanowienie Sądu z dnia 17.11.2003 r. zostało wydane w oparciu o wspomniane wcześniej prawo upadłościowe i naprawcze, ale niezgodność ta nie wyklucza możliwości uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności na podstawie przepisu powołanego na wstępie niniejszego akapitu. Stosownie bowiem do treści art. 8 ustawy z dnia 12.11.2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2003 r. Nr 202, poz. 1957) przepis art. 16 ust. 2a pkt 1 lit. b ma zastosowanie w okresie od 1.10.2003 r. do 31.12.2003 r. do postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego w przypadku ogłoszenia upadłości po dniu 30.09.2003 r.

Powyższa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia. Przedstawiona interpretacja jest aktualna według stanu prawnego na dzień jej dokonania i do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Na podstawie art. 14b § 1 i § 2 ordynacji podatkowej niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, jednakże wiąże właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia. Organ podatkowy dokonujący interpretacji nie jest uprawniony ani zobowiązany do badania, czy przedstawione we wniosku zaszłości są zgodne ze stanem faktycznym.