II US I PB-415/73/04 - Zryczałtowany podatek dochodowy od odpłatnego zbycia udziałów (akcji)

Pytanie podatnika

Kto jest obowiązany do zapłacenia podatku z tytułu zbycia imiennych akcji pracowniczych (nabytych w drodze spadku)?

Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, odpowiadając na pytanie: kto jest obowiązany do zapłacenia podatku z tytułu zbycia imiennych akcji pracowniczych (nabytych w drodze spadku), uprzejmie wyjaśnia:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż nabył pan pakiet akcji pracowniczych w drodze spadku po zmarłym ojcu. Były to imienne akcje spółki "X." S.A. Akcje powyższe zbył pan w 2004 r. za pośrednictwem domu maklerskiego. W złożonym wniosku zajął pan stanowisko, iż przedmiotowe akcje zostały zbyte na rzecz spółki celem ich umorzenia i w związku z tym - pana zdaniem - to spółka jest płatnikiem podatku dochodowego.

Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2004 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji), od którego stosownie do art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy pobiera się 19-procentowy zryczałtowany podatek dochodowy. Podatek ten - jako płatnik - pobiera spółka kapitałowa (obowiązek ten wynika z art. 41 ust. 4 ustawy), bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania (art. 30a ust. 6).

Ponadto na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 lit. b ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymywane w związku z umorzeniem udziałów lub akcji w spółce mającej osobowość prawną, w tym także z odpłatnym zbyciem udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu ich umorzenia - w części stanowiącej koszt nabycia, z zastrzeżeniem ust. 17 i 18, a jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny - do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny. Opodatkowaniu podlega zatem kwota nadwyżki przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w celu ich umorzenia przez spółkę ponad tę część dochodu, która została zwolniona od podatku na podstawie wyżej powołanego art. 21 ust. 1 pkt 50 lit. b ustawy.

Kwotę pobranego 19-procentowego zryczałtowanego podatku dochodowego spółka kapitałowa (jako płatnik) powinna przekazać w terminie do 20 następnego miesiąca na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego według miejsca jej siedziby, przesyłając równocześnie zbiorczą deklarację na formularzu PIT-8A (wynika to z art. 42 ust. 1 ustawy).

Organ podatkowy udzielając powyższych informacji przyjął (zgodnie z opisanym w piśmie stanem faktycznym), iż przedmiotowe akcje zostały zbyte celem umorzenia przez spółkę. Ustalenia, czy sprzedaż powyższych akcji związana była z ich umorzeniem przez spółkę podatnik musi dokonać osobiście, gdyż organy podatkowe mogą dokonywać takich ustaleń jedynie w toku prowadzonych postępowań podatkowych. Jednakże, tut. organ podatkowy zwraca uwagę na to, iż przedstawiony stan faktyczny budzi wątpliwości, gdyż dołączona kserokopia "Zawiadomienia o zawarciu i rozliczeniu transakcji w obrocie niepublicznym akcjami spółki "X" S.A." nie potwierdza, iż przedmiotowe akcje zostały zbyte celem ich umorzenia przez spółkę, a jedynie dołączony dokument świadczy o sprzedaży tych akcji. Ponadto na dokumencie tym znajduje się pouczenie: "Na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochód uzyskany przez podatnika z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podlega opodatkowaniu. Do uiszczenia podatku zobowiązany jest uprawniony" <sic!>.