II-2/423/228/GP/106/04 - Metody określania dochodu w drodze oszacowania.
Pismo z dnia 30 lipca 2004 r. Łódzki Urząd Skarbowy w Łodzi II-2/423/228/GP/106/04 Metody określania dochodu w drodze oszacowania.
Odpowiadając na pismo z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie zakresu stosowania przepisów art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez tych podatników - Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego w Łodzi w celu zapewnienia jednolitego stosowania prawa przy ocenie skutków w podatku dochodowym od osób prawnych, działając na podstawie przepisów art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) informuje:
Przepisy art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) stanowią podstawę prawną dla organów podatkowych i kontrolnych do określenia dochodu podatnika w sposób odmienny niż nakazuje to definicja podstawowa określona w art. 7 tej ustawy.
Tym sposobem jest określenie dochodu w drodze oszacowania, gdy zostaje stwierdzone jego zaniżenie w wyniku istnienia szczególnych powiązań pomiędzy podatnikami.
Metodę szacunkową należy stosować także w wypadku wykazania przez podmiot zależny (powiązany) zawyżonej straty, odliczonej od dochodów w następnych latach podatkowych.
Zaniżenie dochodu (lub zawyżenie straty) może sprowadzać się do takiego kształtowania umów pomiędzy podmiotami powiązanymi (w sposób określony w ustawie) w wyniku których następuje u jednej ze stron:
zaniżenie przychodów,
zawyżenie kosztów,
i w efekcie uniknięcia płacenia podatku (lub jego zaniżenie) przez tę stronę.
W drodze oszacowania organ podatkowy określa zatem:
kwotę zaniżonych przychodów i (lub)
kwotę zawyżonych kosztów,
jak gdyby określone związki pomiędzy podatnikami nie istniały lub świadczenia pomiędzy nimi nie zostały wykonane.
Na podstawie art. 11 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodu podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez tych podatników (Dz. U. Nr 128, poz. 833), które weszło w życie z dniem 6 listopada 1997 r.
Na uwadze należy mieć także obowiązki osób prawnych w zakresie sporządzania i przekazywania informacji podatkowych, o których mowa w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie informacji podatkowych (Dz. U. Nr 240, poz. 2061), w tym zwłaszcza dotyczących transakcji, których stroną jest osoba zagraniczna (składanych bez wezwania organu podatkowego).
Szczególną uwagę należy też zwrócić na uregulowania zawarte w dodanym od 1 stycznia 2001 r. art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten nakłada na podatników dokonujących transakcji z podmiotami powiązanymi lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności z nich wynikających dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej takich transakcji.
Jak wynika z akt rejestracyjnych i wymiarowych Spółki działalność gospodarczą rozpoczęto w 2004 r. W złożonej deklaracji o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za okres od 1 stycznia 2004 r. do 30 czerwca 2004 r. CIT-2, Spółka zadeklarowała dochód w wysokości... i podatek należny w wysokości....
A więc, nie istnieje jeszcze przesłanka do określania dochodu przez organy podatkowe i kontrolne (szacunek) w sposób odmienny niż nakazuje definicja podstawowa określona w art. 7 ustawy.
Organy podatkowe i kontrolne w czasie prowadzonych czynności kontrolnych w celu oceny prawidłowości ustalania dochodu podatkowego zgodnie z art. 7 tej ustawy mogą uznać, że w konkretnej sprawie wystąpiły przesłanki do zastosowania przepisu art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., zgodnie z którym jeżeli:
podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (...) bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą (...) bierze udział (...) w zarządzaniu lub kontroli podmiotem krajowym albo posiada udział w kapitale podmiotu krajowego, albo
te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie (...) biorą udział w zarządzaniu lub kontroli albo posiadają udział w kapitale podmiotu krajowego i podmiotu zagranicznego
i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone (...) warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.
Określenie przychodów ze sprzedaży bez uwzględnienia uwarunkowań wynikających z tych powiązań, odbywa się między innymi metodą szacowania dochodów wyszczególnioną w ust. 2 pkt 3 art. 11 ustawy o p.d.o.p., tj. metodą rozsądnej marży ("koszt plus"), zdefiniowaną w § 6 ust. 1 powołanego rozporządzenia z dnia 10 października 1997 r., uzasadniając jednocześnie powody wyboru takiej metody.
Niezależnie od tego podnieść trzeba, że organ podatkowy nie wyklucza, że w toku ewentualnego postępowania podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych przy spełnieniu przez Spółkę przesłanek z art. 11 ustawy o p.d.o.p. wybór powołanej w piśmie Pełnomocnika metody szacowania dochodu okaże się właściwy.
Ponadto wskazać należy, że badanie cen transferowych polega na analizie warunków transakcji nie zaś na analizie przedsiębiorstwa, stąd organ podatkowy na tym etapie nie może udzielić wyczerpującej odpowiedzi.