IBPP4/443-765/11/AZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2011 r. (data wpływu 4 maja 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 15 lipca 2011 r. (data wpływu 20 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za zatrzymanie środka transportu na przystankach komunikacyjnych - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 maja 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za zatrzymanie środka transportu na przystankach komunikacyjnych. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 15 lipca 2011 r. (data wpływu 20 lipca 2011 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu Nr IBPP4/443-765/11/AZ z dnia 6 lipca 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zarząd Transportu Miejskiego jest samorządową jednostką budżetową powołaną Uchwałą Rady Miasta do wykonywania zadań gminnych związanych z planowaniem, organizowaniem i zarządzaniem publicznym transportem zbiorowym. Szczegółowy zakres działalności Zarządu Transportu Miejskiego określa statut. Środki na działalność jednostka otrzymuje z Gminy, a uzyskiwane dochody odprowadza na rachunek dochodów Gminy. Zarówno Gmina jaki i Zarząd Transportu Miejskiego są podatnikami podatku od towarów i usług VAT.

Zgodnie z art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13)"o publicznym transporcie zbiorowym" za korzystanie przez przewoźnika i operatora z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty.

Aktem prawnym ustanawiającym opłaty jest uchwała podjęta przez Radę Miasta na podstawie zapisów ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Ponadto Gmina wydaje uchwałę określającą warunki i zasady korzystania z obiektów przystankowych (art. 15 ust. 2 cyt ustawy). Ustawodawca określił maksymalną stawkę opłaty na 0,05 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym i 1 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na dworcu.

Każdy podmiot podejmujący się wykonywania usług przewozowych i korzystania z przystanku, na którym ustanowiona została opłata, jest zobligowany do jej ponoszenia w wysokości będącej iloczynem określonej w uchwale stawki oraz liczby zatrzymań na przystankach lub dworcach. Opłata powyższa będzie pobierana w imieniu Gminy przez Zarząd Transportu Miejskiego od operatorów i przewoźników korzystających z przystanków komunikacyjnych lub dworców, a następnie odprowadzana na rachunek dochodów Gminy, ponieważ zgodnie z art. 16 ust. 7 wyżej cyt ustawy stanowi ona dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców.

Czynności związane z pobieraniem opłat od przewoźników i operatorów za udostępnianie przez Wnioskodawcę, przystanków komunikacyjnych mieszczą się w grupie PKWiU 52.21.2 - "Usługi wspomagające transport drogowy" zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1293, z późn. zm.) - w załączeniu informacja udzielona przez Urząd Statystyczny w Łodzi.

Zgodnie z § 4 ust. 4 Statutu Zarządu Transportu Miejskiego, stanowiącego załącznik do Uchwały Nr XXX Rady Miasta z dnia 7 lipca 2009 r. z późn. zm., przedmiotem działania ZTM jest m.in. "określanie zasad korzystania z przystanków - wydawanie potwierdzeń uzgodnienia zasad korzystania z przystanków będących w zarządzie ZTM". Powyższy zapis Statutu ma prawne umocowanie w art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874) i w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13).

Zgodnie z art. 15 ust. 2 i 16 ust. 4 cyt. wyżej ustawy o transporcie zbiorowym określenie warunków i zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych określone będzie w Uchwale Rady Miasta. Uchwała ta wskazywać będzie jako jeden z warunków korzystania z obiektów przystankowych obowiązek ponoszenia przez podmioty świadczące usługi przewozowe opłaty w wysokości wynikającej z pomnożenia opłaty przez liczbę zatrzymań wynikającą z rozkładu jazdy.

Dokumentem potwierdzającym uzgodnienie zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców z konkretnymi podmiotami świadczącymi usługi przewozowe, w którym są również uregulowane kwestie dotyczące ponoszenia przez te podmioty opłaty za korzystanie z przystanków i dworców będzie zgoda na korzystanie z tych obiektów wydana przez Zarząd Transportu Miejskiego. Potwierdzenie uzgodnienia zasad korzystania z przystanków jest ważne z załączonym rozkładem jazdy na okres jego ważności.

Podstawę pobierania opłat za korzystanie z obiektów przystankowych stanowi Uchwała Rady Miasta, która określa wysokość opłaty oraz potwierdzenie uzgodnień zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych dla konkretnego podmiotu świadczącego usługi przewozowe na terenie Miasta.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie

Czy opłata za zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w jakiej stawce.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Opłata za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych stanowi dochód gminy i mieści się w dochodach własnych, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych. Przepis ten stanowi, że dochodami publicznymi są daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, składki, opłaty, wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, a także inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw.

Zwolnienie z VAT faktu pobierania opłaty za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych - jako wykonywanie przez gminę zadań na podstawie odrębnych ustaw (czyli spełnienie przesłanki zwalniającej z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT) - uzasadnione jest przepisami ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym:

* do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów (art. 6 ust. 1)

* zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy: w szczególności zadania własne obejmują sprawy lokalnego transportu zbiorowego (art. 7 ust. 1 pkt 4).

W myśl art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego - Zarząd Transportu Miejskiego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez organ danej jednostki samorządu terytorialnego - Radę Miasta. Opłaty te zgodnie z art. 16 ust. 7 cyt. ustawy stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na:

* utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców oraz

* budowę, przebudowę i remont przystanków komunikacyjnych oraz dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest gmina;

* wiat przystankowych lub innych budynków służących pasażerom, (art. 18 cyt ustawy),

zatem działania Zarządu Transportu Miejskiego mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym.

Zdaniem Wnioskodawcy opłata za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych jest czynnością administracyjną prawa publicznego, nie jest opłatą do której stosuje się podatek VAT. Są to działania wykonywane w interesie publicznym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepisy art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług definiują pojęcie dostawy towarów i świadczenia usług za wynagrodzeniem.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przyjęcie podziału na dostawę towaru oraz świadczenie usług oznacza w praktyce, że wolą ustawodawcy było określenie maksymalnie szeroko przedmiotu opodatkowania VAT - jeżeli nawet wykazane zostałoby w konkretnym przypadku, że nie występuje dostawa towarów to i tak z reguły należy opodatkować czynność kwalifikowaną wówczas jako świadczenie usług. Powoduje to, iż czynność polegająca na pobieraniu przez Zarząd Transportu Miejskiego na podstawie uchwały Rady Miasta opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych jest co do zasady czynnością podlegającą regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

W opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazał, że jest samorządową jednostką budżetową powołaną uchwałą Rady Miasta do wykonywania zadań gminnych związanych z planowaniem, organizowaniem i zarządzaniem publicznym transportem zbiorowym. Gmina wydaje uchwałę określającą warunki i zasady korzystania z obiektów przystankowych (art. 15 ust. 2 cyt ustawy). Każdy podmiot podejmujący się wykonywania usług przewozowych i korzystania z przystanku, na którym ustanowiona została opłata, jest zobligowany do jej ponoszenia w wysokości będącej iloczynem określonej w uchwale stawki oraz liczby zatrzymań na przystankach lub dworcach. Opłata powyższa będzie pobierana w imieniu Gminy przez Wnioskodawcę od operatorów i przewoźników korzystających z przystanków komunikacyjnych lub dworców. Przedmiotem działania Wnioskodawcy (określonym w statucie jednostki) jest m.in. "określanie zasad korzystania z przystanków - wydawanie potwierdzeń uzgodnienia zasad korzystania z przystanków będących w zarządzie ZTM". Dokumentem potwierdzającym uzgodnienie zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców z konkretnymi podmiotami świadczącymi usługi przewozowe, w którym są również uregulowane kwestie dotyczące ponoszenia przez te podmioty opłaty za korzystanie z przystanków i dworców będzie zgoda na korzystanie z tych obiektów wydana przez Zarząd Transportu Miejskiego. Potwierdzenie uzgodnienia zasad korzystania z przystanków jest ważne z załączonym rozkładem jazdy na okres jego ważności.

W myśl art. 15 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 16 grudnia 2010 o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. Nr 5, poz. 13) organizowanie publicznego transportu zbiorowego polega w szczególności na zapewnieniu odpowiednich warunków funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie standardów dotyczących przystanków komunikacyjnych oraz dworców.

Przepisy ww. ustawy o publicznym transporcie zbiorowym wprowadzają pojęcie operatora publicznego transportu zbiorowego, przez którego w myśl art. 4 ust. 1 pkt 8 tejże ustawy rozumie się samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorcę uprawnionego do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej określonej w umowie.

Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 i ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym - w transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty. Stawki opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców oraz standardy, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 3 lit. a, są ustalane w drodze negocjacji między gminą, na obszarze której jest usytuowany przystanek komunikacyjny lub dworzec, i właścicielem albo zarządzającym przystankiem komunikacyjnym lub dworcem.

W przepisie art. 16 ust. 4 cyt. ustawy przewidziano również możliwość pobierania przez jednostkę samorządu terytorialnego opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których jest właścicielem albo zarządzającym. Z tym, że stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad.

W przypadku więc, gdy właściwa jednostka samorządowa ustanowi, w drodze uchwały wydanej na podstawie art. 16 ust. 4, opłatę za korzystanie z przystanków, jednym z warunków korzystania z tych obiektów określonych uchwałą wydaną na podstawie art. 15 ust. 2, powinien być obowiązek ponoszenia przez podmioty świadczące usługi przewozowe tej opłaty w wysokości wynikającej z pomnożenia opłaty przez liczbę zatrzymań wynikającą z rozkładu jazdy.

Dokumentem potwierdzającym uzgodnienie zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców z konkretnymi podmiotami świadczącymi usługi przewozowe, w którym są również uregulowane kwestie dotyczące ponoszenia przez te podmioty opłaty za korzystanie z przystanków i dworców (w przypadku podjęcia przez jednostkę samorządu terytorialnego uchwały o pobieraniu tej opłaty), może być umowa cywilnoprawna, np. w formie zgoday na korzystanie z przystanków.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego podstawę pobierania opłat za korzystanie z obiektów przystankowych stanowi Uchwała Rady Miasta, która określa wysokość opłaty oraz potwierdzenie uzgodnień zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych dla konkretnego podmiotu świadczącego usługi przewozowe na terenie miasta, a wykonanie ww. uchwały zostało powierzone Zarządowi Transportu Miejskiego.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców, o których mowa w art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, zauważyć należy, iż w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, czynności dokonywane przez Wnioskodawcę, polegające na umożliwieniu przewoźnikom korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców, za co pobierane są opłaty, o których mowa w art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie drogowym, spełniają przesłanki uznania tych czynności za odpłatne świadczenie usług, gdyż do ponoszenia opłat zobowiązany będzie korzystający z przystanków komunikacyjnych w wysokości ustalonej uchwałą Rady Miejskiej.

W przedmiotowej sprawie mamy wiec do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, podlegającym opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych w ww. przepisach ustawy o podatku od towarów i usług.

Zaznaczenia wymaga, iż Wnioskodawca jest jednostką budżetową Gminy, będącą odrębnym od Gminy podmiotem, zatem nie jest adresatem normy prawnej zawartej w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, w myśl której nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest obrót, przez który rozumie się kwotę należną z tytułu sprzedaży, pomniejszoną o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej.

Świadczenie ww. usług podlega opodatkowaniu 23% stawką podatku VAT, o której mowa w art. 41 ust. 1, w związku z art. 146a pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Stosownie do ww. przepisów okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 oraz art. 146f, stawka podatku wynosi 23%.

Zgodnie natomiast z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy (z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16 ustawy).

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, iż w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym pobierana opłata za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.