IBPP4/443-702/09/JP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 23 czerwca 2009 r. (data wpływu 26 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości ewidencjonowania sprzedaży dla osób prowadzących działalność gospodarczą przy pomocy kasy fiskalnej oraz obowiązku sprawdzania kontrahentów w celu ustalenia czy prowadzą oni działalność gospodarczą - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 czerwca 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości ewidencjonowania sprzedaży dla osób prowadzących działalność gospodarczą przy pomocy kasy fiskalnej oraz obowiązku sprawdzania kontrahentów w celu ustalenia czy prowadzą oni działalność gospodarczą.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na prowadzeniu targowiska miejskiego. Obrót stanowi opłata targowa pobierana od podmiotów zajmujących stanowiska handlowe.

Sprzedaż dokumentowana jest poprzez wystawianie faktur VAT oraz przy użyciu kasy rejestrującej.

Do kwietnia 2008 r. faktury wystawiane były dla podmiotów, które zażądały faktury. Natomiast dla pozostałych podmiotów opłaty ewidencjonowane były przy użyciu kasy rejestrującej.

Zaewidencjonowanie sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej również podmiotom, które nie żądają faktury (wręcz nie przyjmują oryginałów faktur) a prowadzą działalność organ skarbowy uznał za naruszenie art. 106 ust. 1. W konsekwencji czyn ten uznany został za wykroczenie skarbowe polegające na wadliwym prowadzeniu ewidencji sprzedaży i ukarany.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedający (spółka) ma obowiązek sprawdzania kontrahentów w celu ustalenia czy prowadzą oni działalność gospodarczą i w następstwie czy ma obowiązek wystawienia faktury VAT czy może ewidencjonować sprzedaż dla tych podatników, którzy nie żądają faktury VAT (nie przyjmują jej) przy pomocy kasy rejestrującej.

Zdaniem Wnioskodawcy, ewidencjonowanie sprzedaży na rzecz podmiotów, którzy nie żądają faktury VAT (nie przyjmują jej) może odbywać się przy użyciu kasy rejestrującej. Spółka stoi na stanowisku, że tak jak w przypadku usług parkingowych, gdzie każdy usługobiorca otrzymuje paragon, nie ma obowiązku zidentyfikowania swego klienta dla celów ustalenia, czy jest on osobą prowadzącą działalność gospodarczą czy też nie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl art. 106 ust. 4 podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Zasadą jest zatem dokumentowanie sprzedaży wystawianiem faktur VAT. W przypadku natomiast gdy sprzedaż jest dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, sprzedawca obowiązany jest wystawić fakturę VAT jedynie w sytuacji, gdy nabywcy tego zażądają.

W myśl bowiem art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Należy zaznaczyć, iż kasa rejestrująca jest szczególnego rodzaju ewidencją podatkową, ma ona charakter ewidencji sprzedaży. Ewidencja prowadzona w kasie rejestrującej jest niezależna od ewidencji, której prowadzenia wymagają inne przepisy, a w szczególności art. 109 ust. 3 ustawy o VAT. Ewidencja prowadzona na podstawie ww. art. 111 ustawy o VAT dotyczy bowiem jedynie części sprzedaży podatnika. Jest to przede wszystkim sprzedaż niedokumentowana fakturami, czyli objęta wyjątkiem od zasady, że podatnik podatku VAT zobowiązany jest do wystawienia faktur wynikającym z art. 106 ust. 4 ustawy. Należy jednakże zauważyć, iż w sytuacji, kiedy dana sprzedaż zostanie udokumentowana fakturą wystawianą na żądanie nabywcy (osoby fizycznej), wówczas podatnik ma obowiązek zaewidencjonowania jej w kasie rejestrującej niezależnie od faktu wystawienia faktury. Do kopii faktury należy "podpiąć" oryginał paragonu fiskalnego. Nabywca (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) uzyskuje więc tylko fakturę, zaś paragon (fiskalny) pozostaje u sprzedawcy.

Należy więc podkreślić, iż ustawodawca w cytowanym wyżej art. 106 ust. 4 ustawy zawarł wyjątek od generalnej zasady nakładającej na podatnika VAT obowiązek wystawiania faktur VAT. Wyjątek ten dotyczy braku obowiązku wystawiania faktur dla osób fizycznych, które w odniesieniu do pewnej konkretnej czynności opodatkowanej występują w charakterze osób nieprowadzących działalności gospodarczej.

Podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą np. w zakresie produkcji materiałów budowlanych, w sytuacji gdy dokonuje ona zakupów w sklepie spożywczym lub odzieżowym na swoje cele prywatne (osobiste). Przyjąć bowiem należy, że brak obowiązku wystawienia faktury występuje w każdym przypadku, gdy nabywcą jest osoba fizyczna, która w odniesieniu do danych zakupów nie działa w charakterze podatnika (prowadzącego działalność gospodarczą), choćby tak w ogóle prowadziła ona działalność gospodarczą. Jeśli więc przedsiębiorca, będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą na własne nazwisko, dokonuje zakupów prywatnie (nie na potrzeby działalności), to wówczas sprzedawca będący czynnym podatnikiem podatku VAT nie ma obowiązku wystawiania mu faktury.

Z treści wniosku wynika, iż w omawianej sprawie mamy do czynienia z bardzo szczególną sytuacją, Wnioskodawca bowiem prowadzi działalność gospodarczą polegającą między innymi na prowadzeniu targowiska miejskiego. Obrót Wnioskodawcy z tego tytułu stanowi pobierana od podmiotów zajmujących stanowiska handlowe, opłata targowa. Wnioskodawca dokumentuje sprzedaż poprzez wystawienie faktury VAT oraz przy użyciu kasy rejestrującej. Faktury VAT wystawiane były dla podmiotów, które żądały ich wystawienia, natomiast dla pozostałych podmiotów opłaty ewidencjonowane były przy użyciu kasy rejestrującej. Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca dokonywał ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej również na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, które to podmioty jednak nie żądały od Wnioskodawcy wystawienia faktury lub wręcz odmawiały przyjęcia oryginału faktury.

Jak już wskazano wyżej ustawodawca jednoznacznie określił obowiązki w zakresie dokumentowania sprzedaży: dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą za pomocą faktur VAT, a dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej za pomocą paragonów fiskalnych (jeżeli na podatniku ciąży obowiązek prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej) lub faktur VAT wystawianych na żądanie nabywcy.

Zatem brak jest podstaw do przyjęcia za uzasadnione dokumentowanie sprzedaży na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą za pomocą paragonów z kasy rejestrującej.

Ustawodawca nie określił sposobu uzyskania informacji czy kontrahent działa w charakterze podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Obowiązek taki spoczywa na podatniku.

Nie można bowiem w przypadku tak szczególnego rodzaju działalności gospodarczej jakim jest prowadzenie targowiska miejskiego, przyjąć generalnie, że każdy podmiot zajmujący stanowisko handlowe, który nie żąda od Wnioskodawcy wystawienia faktury VAT lub odmawia jej przyjęcia, jest co do zasady osobą fizyczną dokonującą zakupu (w tym konkretnym przypadku poprzez wniesienie opłaty za zajęcie stanowiska handlowego) na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą, tak więc Wnioskodawca w takim przypadku nie ma obowiązku dokumentować tej sprzedaży poprzez wystawienie faktury VAT, jednakże ma obowiązek ewidencjonować tę sprzedaż za pomocą kasy rejestrującej.

W oparciu o powyższe należy stwierdzić, iż Wnioskodawca jest zobowiązany do dokumentowania sprzedaży na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą poprzez wystawienie faktur VAT. Tym samym Wnioskodawca aby w sposób rzetelny wywiązać się z nałożonych na niego przez ustawodawcę przepisami prawa podatkowego obowiązków (w omawianej sprawie obowiązku udokumentowania sprzedaży poprzez wystawienie faktury) musi ustalić czy kontrahenci prowadzą działalność gospodarczą.

Tak więc Wnioskodawca ma obowiązek zidentyfikowania swojego klienta jako osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą lub osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej aby w sposób prawidłowy dokumentować i ewidencjonować sprzedaż na rzecz tych podmiotów.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.