IBPP4/443-545/13/LG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z 28 października 2013 r. (data wpływu 31 października 2013 r.), uzupełnionym pismem z 20 stycznia 2014 r. (data wpływu 23 stycznia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy przekazanie przedsiębiorstwa mężowi spowoduje konieczność zapłaty podatku - jest prawidłowe.

W dniu 31 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy przekazanie przedsiębiorstwa mężowi spowoduje konieczność zapłaty podatku.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 20 stycznia 2014 r. będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 10 stycznia 2014 r. znak: IBPP4/443-545/13/LG.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni obecnie prowadzi jednoosobowo działalność gospodarczą i jestem czynnym płatnikiem VAT. Okresowo uzyskuje przychody z najmu lokalu użytkowego prywatnego który powstał po przyjęciu spadku w 2012 r. i od czerwca 2013 r. płacę zaliczki PPT., VAT. Nie jest on wykorzystywany w jej działalności gospodarczej. Jako współwłaściciel lokalu od swojej części zysku Wnioskodawczyni płaci VAT. W skład środków trwałych wchodzi lokal, w którym obecnie prowadzi działalność, zakupiony w 2007 r. oraz samochód osobowy zakupiony również w 2007 r. U Wnioskodawczyni nie występuje (z mężem) rozdzielność majątkowa.

U Wnioskodawczyni zaliczki na podatek VAT płacone są w okresach kwartalnych.

Obecnie Wnioskodawczyni zamierza nieodpłatnie przekazać mężowi całe swoje przedsiębiorstwo wraz z wyposażeniem, środkami trwałymi, towarami, należnościami i zobowiązaniami, a następnie je zlikwidować.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że przekazanie Przedsiębiorstwa prowadzonego jako jednoosobowa działalność gospodarcza odbędzie się w całości na podstawie umowy darowizny i spełnia ono definicję zawartą w Kodeksie Cywilnym Przekazaniu podlegały wszystkie składniki wchodzące w skład firmy.

Pierwszy etap

Mąż zarejestruje działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. W urzędzie skarbowym właściwym ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu złoży formularz VAT-R, będzie to urząd, w którym w zakresie VAT rozlicza się na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, które nie ulegnie zmianie, poda datę rozpoczęcia działalności, miesiąc, za który będzie złożona pierwsza deklaracja.

Drugi etap: przekazanie przedsiębiorstwa.

Będzie dwóch zarejestrowanych podatników VAT. Następuje zbycie - przekazanie przedsiębiorstwa, które nastąpi w formie wybranej przez strony, najbardziej im odpowiadającej i najbardziej korzystnej (darowizna przedsiębiorstwa).

Trzeci etap: wyrejestrowanie działalności żony.

Zgłoszenie zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych będzie dokonane przez podatnika poprzez złożenie w urzędzie skarbowym formularza VAT-Z. Podatnik wskaże datę zaprzestania wykonywania działalności i przyczynę likwidacji działalności gospodarczej. Na tej podstawie zostaje wykreślony z rejestru podatników VAT. Kończąc działalność w terminie 14 dni od dnia jej likwidacji, małżonek prowadzący dotychczas działalność sporządzi spis z natury, według stanu na dzień likwidacji działalności. Następnie złoży zawiadomienie o spisie w urzędzie skarbowym. Wcześniejsze zbycie całego przedsiębiorstwa spowoduje, iż remanent likwidacyjny wyniesie 0 zł (zero).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy nieodpłatne przekazanie całego przedsiębiorstwa mężowi, a następnie zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej spowoduje konieczność zapłaty VAT.

Zdaniem Wnioskodawczyni. Przekazanie przedsiębiorstwa w całości, nie pociąga za sobą żadnych dodatkowych konsekwencji podatkowych poza tymi wynikającymi z kontynuowania działalności przez męża. Obecna sytuacja ekonomiczna nie pozwala Wnioskodawczyni kontynuować działalności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary - w świetle art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez świadczenie usług - w świetle art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej (...).

Jak stanowi art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

A zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie "transakcja zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawa towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Zaznaczyć należy, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa". Zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Należy zauważyć, że użyte w ww. artykule określenie "w szczególności" wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej brak któregoś z tych elementów nie musi pozbawiać zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa.

Z kolei, o tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik jest obowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Zatem, składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Należy tu wskazać również art. 552 Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zgodnie z przedstawionym opisem sprawy Wnioskodawczyni, która prowadzi działalność gospodarczą zamierza dokonać darowizny całego swojego przedsiębiorstwa na rzecz męża do jego działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo to spełnia definicję zawartą w art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa małżeńska. Po przekazaniu przedsiębiorstwa Wnioskodawczyni dokona likwidacji swojej działalności gospodarczej.

Stosownie do powyższego, w przedmiotowej sytuacji gdy zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności składa się ze składników będących we wzajemnych relacjach, takich by można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze przypadkowych elementów, stwierdzić należy, że mamy do czynienia z przedsiębiorstwem spełniającym wymogi określone w przepisach Kodeksu cywilnego.

Sporną kwestią może się jednak wydawać czynność przekazania przedsiębiorstwa między małżonkami pozostającymi we wspólności ustawowej.

Istotnym jest w tym miejscu powołanie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.), zgodnie z którym przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Również definicja przedsiębiorcy została zawarta w Kodeksie cywilnym w art. 43¹ w myśl której przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33¹ § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Mając na uwadze omawianą zależność zauważyć należy, że Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 czerwca 2008 r. sygn. akt I UK 389/07 stwierdził "Jeżeli zatem działalność gospodarcza prowadzi jeden z małżonków, to tylko on jest przedsiębiorcą w rozumieniu obowiązujących przepisów, niezależnie od istniejącego między małżonkami ustroju majątkowego." oraz "Prowadzeniu działalności gospodarczej służy przedsiębiorstwo, które w sensie przedmiotowym oznacza (art. 55¹ k.c.) zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych. Przedsiębiorstwo stanowi zatem zorganizowany kompleks majątkowy przeznaczony do prowadzenia działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej, w którym decydującą rolę odgrywają więzi funkcjonalne i organizacyjne łączące poszczególne i różnorodne zarazem składniki w jednolitą całość. W czynniku organizacji, który wiąże poszczególne elementy składające się na przedsiębiorstwo, postrzega się istotę zjawiska gospodarczo-prawnego, jakim jest przedsiębiorstwo. Czynnik ten indywidualizuje przedsiębiorstwo, łącząc w niepowtarzalny sposób różnorodne elementy wchodzące w jego skład. Dzięki elementowi organizacji przedsiębiorstwo alienuje się (wyodrębnia) od osoby przedsiębiorcy oraz od majątku przedsiębiorstwa. Majątek ten bowiem stanowi tylko materialną podstawę organizacji. Z tego też powodu okoliczność, że majątek przedsiębiorstwa jest majątkiem wspólnym prowadzącego działalność gospodarczą i jego małżonka nie oznacza, iż w skład majątku wspólnego wchodzi to szczególne dobro prawne, jakim jest przedsiębiorstwo. (...)".

Tym samym należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni pozostająca we wspólności majątkowej małżeńskiej może dokonać czynności przekazania swojego przedsiębiorstwa do majątku męża.

Zatem darowizna przedsiębiorstwa spełniającego wymogi definicji zawartej w art. 55¹ Kodeksu cywilnego będzie wyłączona spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, tj. nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.

Stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.