IBPP4/443-1623/10/EJ - Podatek od towarów i usług w zakresie możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach realizacji projektu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 października 2010 r. (data wpływu 2 listopada 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach realizacji projektu pn. "..." - jest prawidłowe.

W dniu 2 listopada 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach realizacji projektu pn. "...".

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wraz z partnerami - jednostkami samorządu terytorialnego subregionu zamierzają pozyskać środki na realizację projektu pn. "...". Jednym z partnerów jest Wnioskodawca. Przez infrastrukturę informatyczną rozumie się budowę sieci światłowodowej szerokopasmowej (szkieletowej) oraz sieci dystrybucyjnej. Projekt jest kompleksową inwestycją zmierzającą do poprawy infrastruktury informatycznej poprzez umożliwienie szerokopasmowego dostępu do internetu mieszkańcom gmin w powiatach x, y, z oraz zlokalizowanym na ich terenie przedsiębiorstwom i instytucjom.

Rozpoczęcie realizacji projektu planowane jest w III kwartale 2010 r. Projekt przewidziany jest do współfinansowania ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, w ramach Programu Rozwoju Subregionu. Liderem projektu jest Gmina Miasto C., a partnerami 30 jednostek samorządu terytorialnego, m.in. Gmina M.

Projekt obejmuje wykonanie systemu łączności światłowodowej wzdłuż istniejących dróg publicznych na terenie trzech powiatów: x, y, z i miasta C. pomiędzy urzędami gminnymi i starostwami wraz z infrastrukturą teletechniczną oraz Centrum Zarządzania i Dystrybucji Siecią. Planowana inwestycja będzie miała kluczowe znaczenie dla rozwoju, przyjęcia i wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w gospodarce i społeczeństwie. Powstanie własny system elektroniczny, możliwy do rekonfiguracji i implementacji nowych możliwości. System ten z założenia ma posiadać cechę "otwartości" co umożliwi dalszy rozwój usług internetowych w zależności od potrzeb, możliwości i zapotrzebowań społecznych.

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej w sektorze usług telekomunikacyjnych nie jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego, jednakże biorąc pod uwagę cel wdrożenia sieci informatycznej jest on istotny ze względu na rozwój wspólnoty lokalnej. System będzie wykorzystywany również dla celów ratownictwa, dla potrzeb organów samorządowych i administracji państwowej.

Zadania jednostek samorządu terytorialnego określa również nowa ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 106, poz. 675). Zgodnie z art. 3.1 ustawy jednostka samorządu terytorialnego może w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej budować lub eksploatować infrastrukturę telekomunikacyjną i sieci telekomunikacyjne oraz nabywać prawa do infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych.

W ramach realizacji projektu zostaną zakupione towary (kable światłowodowe, rury kablowe, urządzenia telekomunikacyjne) i usługi budowlane, które będą opodatkowane 22% stawką podatku VAT. Zakupione towary i usługi trafią bezpośrednio do partnerów proporcjonalnie do założonego i planowanego zakresu rzeczowego wynikającego z dokumentacji. Część usług będzie wykonywana na majątku partnerów (budynki, drogi gminne), a część w drogach powiatowych, wojewódzkich i krajowych. Zakupy i faktury w ramach projektu będą wystawiane na Lidera i poszczególnych partnerów zgodnie z przypadającym na każdego z nich zakresem wykonanych robót. Na zapłatę faktur za wykonane roboty i usługi lider będzie przekazywał środki unijne z EFRR poszczególnym partnerom proporcjonalnie do ich udziału w projekcie. Lider będzie realizował projekt kompleksowo przy współudziale partnerów projektu.

Po zakończeniu projektu, do zarządzania i eksploatacji powstałej infrastruktury zostanie powołana jednostka (np. Związek Gmin), która będzie korzystała z efektów projektu.

Założenia te wynikają głównie z tego, iż jednostki samorządu terytorialnego nie posiadają odpowiednich struktur organizacyjnych do samodzielnego zarządzania tak rozległą siecią teleinformatyczną. Natomiast samodzielne zarządzanie przez gminy swoimi odcinkami sieci światłowodowej, przy zależności tych odcinków od siebie (współzależność infrastruktury szkieletowej) może powodować ograniczenie dalszego rozwoju sieci w przyszłości oraz trudności w efektywnym jej wykorzystaniu. Sytuacja taka może negatywnie wpływać na dynamikę rozwoju gospodarczego Subregionu.

Powołanie ww. związku nastąpi zgodnie z przepisami art. 64 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1990 r. Nr 16, poz. 95 z późn. zm.). Związek zgodnie z art. 65 ww. ustawy, wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, oraz posiada osobowość prawną. Wyposażenie Związku w mienie tj. powstałą infrastrukturę informatyczną nastąpi na mocy stosownych uchwał organów stanowiących gmin. Strona umowy użyczenia powstałego mienia będą poszczególni partnerzy (gminy) biorący udział w projekcie.

Powołany podmiot (np. Związek Gmin) będzie odpowiadał za utrzymanie łączności teleinformatycznej pomiędzy gminami. Ponadto będzie mógł uzyskiwać przychody z dzierżawy zasobów infrastruktury podmiotom telekomunikacyjnym (niewykorzystanych na potrzeby samorządu), celem pokrycia części kosztów związanych z utrzymaniem całej infrastruktury.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług nieodpłatne świadczenie usług nie będzie tu traktowane jak odpłatne świadczenie usług, ponieważ jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa przez Gminę. Na etapie planowania inwestycji założono, że celem przewidzianych wydatków na wykonanie projektu (bez względu na rodzaj podmiotu zarządzającego powstałą infrastrukturą), nie będzie odpłatne świadczenie usług z wykorzystaniem wybudowanej infrastruktury przez gminy.

Zatem nabyte towary i usługi dotyczącego przedmiotowego projektu nie będą związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną. Z uwagi na nieodpłatne przekazanie majątku efekty zrealizowanego projektu nie będą generowały dla Wnioskodawcy żadnego obrotu.

Pomiędzy liderem a partnerami podpisana została w dniu 12 listopada 2009 r. umowa o realizacji wspólnego projektu "...", w której zostały opisane obowiązku i uprawnienia Lidera i Partnerów.

W tym miejscu Wnioskodawca przedstawił szczegółowe zapisy zawartej umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca ma możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług dokonywanych w związku z realizacją projektu pn. "...".

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie mu przysługiwało prawo do dokonania odliczeń podatku VAT przy realizacji projektu pn. "...", bowiem w myśl postanowień art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika z powyższego przepisu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Aby zatem podatnik mógł obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z dokonanych inwestycji, inwestycje te muszą być związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych, przy czym związek ten winien mieć charakter bezpośredni. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z przepisem § 12 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799), obowiązującym od dnia 1 stycznia 2010 r. zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują zadania w zakresie telekomunikacji (art. 7 ust. 1 pkt 3a cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Z przepisu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 106, poz. 675) wynika również, ze jednostka samorządu terytorialnego może w celu zaspakajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej budować lub eksploatować infrastrukturę telekomunikacyjną i sieci telekomunikacyjne oraz nabywać prawa do infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca będzie wraz z 30 Partnerami (Gminami) realizować projekt pn. "...". Przez infrastrukturę informatyczną rozumie się budowę sieci światłowodowej szerokopasmowej (szkieletowej) oraz sieci dystrybucyjnej. Projekt obejmuje wykonanie systemu łączności światłowodowej wzdłuż istniejących dróg publicznych na terenie trzech powiatów: x, y, z i Miasta C. pomiędzy Urzędami Gminnymi i Starostwami wraz z infrastrukturą teletechniczną oraz Centrum Zarządzania i Dystrybucji Siecią. Liderem projektu jest Gmina Miasto C. W ramach realizowanego projektu zostaną zakupione towary i usługi, które trafią do Wnioskodawcy jako partnera proporcjonalnie do planowanego zakresu rzeczowego wynikającego z dokumentacji. Faktury potwierdzające zakup przez Wnioskodawcę towarów i usług zgodnie z przypadającym zakresem wykonanych robót w ramach projektu będą wystawione bezpośrednio na Wnioskodawcę. Nabyte przez Wnioskodawcę towary i usługi dotyczące przedmiotowego projektu nie będą związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną. Po zakończeniu projektu do zarządzania i eksploatacji powstałej infrastruktury zostanie powołana jednostka np. Związek Gmin. Wyposażenie Związku w mienie tj. powstałą infrastrukturę informatyczną nastąpi na zasadzie nieodpłatnego użytkowania (nieodpłatnego świadczenia usług).

Przez umowę użyczenia, w świetle regulacji Kodeksu cywilnego (art. 710-719), użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy.

Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Z powyższego wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług było objęte opodatkowaniem podatkiem VAT muszą być spełnione łącznie dwa warunki. Po pierwsze ustawa wyraźnie wskazuje, że nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych co prawda nieodpłatnie, ale w związku z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. Drugim warunkiem objęcia nieodpłatnych usług podatkiem VAT jest istnienie prawa podatnika do odliczenia całości lub części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Przez usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

W myśl cytowanych wyżej przepisów o samorządzie gminnym, zadania z zakresu zaspakajania potrzeb wspólnoty, w tym zadania w zakresie telekomunikacji, należą do zadań własnych gminy. Oznacza to, że czynność nieodpłatnego przekazania mienia nabytego w ramach projektu w części przypadającej na Wnioskodawcę nowo powstałemu Związkowi Gmin, który te zadania także będzie wykonywał, jest czynnością związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Zatem przekazanie do bezpłatnego użytkowania powstałej infrastruktury informatycznej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie ma w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy - nieodpłatne przekazanie mienia do użytkowania będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie zadań publicznych).

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy oraz opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, iż nie zostanie spełniona przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunkująca prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ towary i usługi zakupione w ramach realizacji ww. projektu nie będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonania czynności opodatkowanych.

Zatem Wnioskodawca nie będzie miał możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług dokonywane w ramach projektu, bowiem nie zostanie w omawianym przypadku spełniona podstawowa przesłanka pozytywna jaką jest związek dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną.

W konsekwencji powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego.

Niniejsza interpretacja skierowana jest tylko do Wnioskodawcy i nie odnosi się do Lidera i Partnerów Projektu, bowiem każdą czynność, z którą mogą być związane skutki podatkowo-prawne należy rozstrzygać indywidualnie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.