IBPP4/443-137/11/EJ - Brak uprawnienia fundacji do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 stycznia 2011 r. (data wpływu 24 stycznia 2011 r.), uzupełnionym pismem, które wpłynęło do tut. organu w dniu 14 kwietnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT w ramach realizacji projektu pn. "..." - jest prawidłowe.

W dniu 24 stycznia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT w ramach realizacji projektu pn. "...". Ww. wniosek został uzupełniony pismem, które wpłynęło do tut. organu w dniu 14 kwietnia 2011 r., a które jest odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 8 kwietnia 2011 r. znak: IBPP4/443/135-138/11/EJ.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca zwany także Fundacją, jest podmiotem mającym status Organizacji Pożytku Publicznego, której działalnością statutową jest działanie na rzecz osób niepełnosprawnych. Fundacja prowadzi działalność w zakresie m.in. organizowania i prowadzenia warsztatów terapii artystycznej, pomocy rzeczowej i finansowej, wspierania i utrzymywania kontaktu z osobami niepełnosprawnymi i ich rodzinami, ułatwiania aktywności społecznej osób niepełnosprawnych, organizowania festiwali i konkursów, przyznawania stypendiów umożliwiających naukę osób niepełnosprawnych. Czynności te realizowane są w ramach nieodpłatnej działalności w oparciu o przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.

Obecnie Fundacja realizuje trzy umowy o dofinansowanie następujących projektów w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Budżetu Państwa.

W Oświadczeniu o kwalifikowalności VAT składanych razem z wnioskiem w 2010 r. do powyższych projektów wykazano, iż zgodnie z art. 11 pkt 2 lit. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1081/2006, podatek od towarów może być uznany za wydatek kwalifikowalny tylko wtedy, gdy został rzeczywiście i ostatecznie poniesiony przez Beneficjenta oraz Beneficjent nie ma prawnej możliwości odzyskania podatku od towarów i usług co oznacza, że pomimo zasady, iż podatek VAT nie jest kosztem kwalifikowanym, dopuszcza się wyjątek, jeśli wnioskodawca nie może odliczyć podatku VAT, poniesione przez niego i udokumentowane koszty tego podatku są wydatkiem kwalifikowanym.

Do dnia 31 grudnia 2010 r. działalność statutowa Wnioskodawcy była zwolniona z podatku od towarów i usług zgodnie z brzmieniem pkt 10 załącznika nr 4 ustawy o VAT "usługi świadczone przez organizacje członkowskie gdzie indziej nie sklasyfikowane (wyłącznie statutowe).

W piśmie, które wpłynęło do tut. organu w dniu 14 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca wskazał, że jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, składającym deklaracje VAT-7. Nabywcą towarów i usług związanych z projektami wskazanymi we wniosku z dnia 21 stycznia 2011 r. będzie Wnioskodawca, czyli faktury VAT będą wystawiane na Fundację. Ośrodek Terapeutyczno-Rehabilitacyjny dla Osób Niepełnosprawnych w R. oraz Ośrodek Terapii Dziennej w L. na dzień 13 kwietnia 2011 r. są to inwestycje budowlane w toku, wyodrębnione w księgach rachunkowych Fundacji jako "środki trwałe w budowie". Ośrodek Terapeutyczno-Rehabilitacyjny dla Osób Niepełnosprawnych w R. planuje się oddać do użytkowania do dnia 30 września 2011 r. Ośrodek będzie działał w strukturze organizacyjnej Fundacji i nie będzie stanowił odrębnego od Fundacji podmiotu. Ośrodek Terapii Dziennej w L. planuje oddać do użytkowania na początku 2014 r. i również będzie działał w strukturze organizacyjnej Fundacji i nie będzie stanowił odrębnego od Fundacji podmiotu. Projekty są realizowane wyłącznie przez Fundacje jako Wnioskodawcę, wkład własny na realizację projektów jest zapewniony w 100% przez Fundację. Nakłady poniesione w ramach projektów są nakładami we własny środek trwały w budowie.

Budynki ośrodków terapeutyczno-rehabilitacyjnych, które są obecnie w fazie inwestycyjnej nie są związane w jakikolwiek sposób z wykonywaniem przez Fundację czynności opodatkowanych VAT i poza nieodpłatnymi czynnościami świadczonymi na rzecz osób niepełnosprawnych nie będą wykonywane czynności odpłatne. Projekty zostały zgłoszone we wniosku aplikacyjnym do Instytucji zarządzających jako projekty nie generujące przychodu. Budynki ośrodków terapeutyczno-rehabilitacyjnych, o których mowa we wniosku będą służyły Fundacji wyłącznie do wykonywania czynności w zakresie nieodpłatnej działalności pożytku publicznego.

Pokazy festiwalowe związane z Festiwalem Piosenki były nieodpłatne - wstęp wolny od początku realizacji projektu czyli od pierwszej edycji (w tym roku będzie VII Edycja) i nie planuje się żadnych zmian w tym zakresie.

Jakiekolwiek wynagrodzenie z innych tytułów, które występowało w ramach realizacji projektu polegało na:

* wzajemnym świadczeniu usług (barter) w których Fundacja świadczyła usługi reklamowe w czasie Festiwalu na rzecz firm. Usługi reklamowe świadczone przez Fundację w czasie Festiwalu w ramach umów barterowych były i są wykonywane w ramach zgłoszonej do KRS działalności gospodarczej i stanowią wykonywaną przez Fundację czynność opodatkowaną VAT. Usługi te polegają na umieszczeniu logotypu firm (świadczących usługi związane z organizacją projektu, w zamian za reklamę w radio i prasie) na plakatach, ulotkach, zaproszeniach, banerach i flagach dotyczących projektu.,

* przeniesieniu całości praw pokrewnych do nieograniczonego w czasie i przestrzeni, korzystania i rozporządzania przez TVP zarejestrowanym materiałem filmowym podczas projektu w kraju i zagranicą, oraz udzielaniu TVP wyłącznego prawa do wykonywania autorskich praw zależnych w odniesieniu do opracowań i przeróbek zarejestrowanego materiału filmowego podczas realizacji projektu, na podstawie stosownej umowy, której zawarcie było warunkiem emisji projektu w TVP Pr. 2,

* świadczenie usług reklamowych w czasie realizacji projektu w zamian za środki pieniężne które były przekazywane na realizację projektu. Usługi te były i są wykonywane w ramach zgłoszonej do KRS działalności gospodarczej i stanowią wykonywaną przez Fundację czynność opodatkowaną VAT.

Jednocześnie wskazano, że towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektów nie będą miały w jakimkolwiek zakresie związku z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT a wykonywanymi przez Fundację.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie doprecyzowane w piśmie, które wpłynęło do tut. organu w dniu 14 kwietnia 2011 r.):

Czy Fundacja ma prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów towarów i usług związanych z realizacją projektu pn. "...".

Zdaniem Wnioskodawcy, działalność statutowa nieodpłatna pożytku publicznego realizowana przez Fundację w stanie faktycznym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem, a w związku z tym Fundacja nie ma prawa do odliczenia tego podatku od zakupionych towarów i usług związanych z prowadzoną przez Fundację działalnością statutową nieodpłatną pożytku publicznego.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W konsekwencji, jeżeli Fundacja świadczy usługi oraz dokonuje dostawy towarów nieodpłatnie, to tym samym jej działalność w tym zakresie w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przepis ten jest istotny w przypadku finansowania części działalności ze środków pomocowych WE ponieważ wówczas podatek VAT uznawany jest za koszt kwalifikowany. Świadczenia realizowane przez Fundację w ramach statutowej nieodpłatnej działalności pożytku publicznego otrzymywane są przez osoby niepełnosprawne, które nie finansują jej działalności. Świadczenia te są sfinansowane z wpłat osób fizycznych i prawnych na prowadzoną działalność dobroczynną i nie występuje element ekwiwalentności, który przesadza o odpłatności tych świadczeń. Brak jest również funkcjonalnego związku pomiędzy tymi wpłatami a działalnością dobroczynną Fundacji. Beneficjentem świadczenia Fundacji są inne osoby a pomiędzy wpłatą a świadczeniem nie ma bezpośredniego związku. Czynności Fundacji wykonywane na rzecz osób niepełnosprawnych stanowią świadczenie nieodpłatne, gdyż brak jest w tym przypadku ekwiwalentności świadczenia (osoby dokonujące wpłat na rachunek Fundacji nie są beneficjentami świadczonej przez nią pomocy). Wysokość wpłat nie jest także bezpośrednio związana z wartością świadczonej usługi. Nie jest również możliwe określenie ceny świadczenia, a zatem nie ma zastosowania art. 29 ust. 1 zd. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. zgodnie z którym obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

W wyroku z dnia 3 marca 1994 r. (sygn. akt C-16/93). Trybunał ten stwierdził, że (...) usługi są świadczone na wynagrodzeniem i stad podlegają opodatkowaniu, wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny miedzy usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy". Zasady określone tym wyrokiem nie zostały w przedmiotowej sprawie spełnione, gdyż wynagrodzenie (wpłaty od sponsorów) otrzymywane przez Fundację nie stanowią wynagrodzenia (wartości faktycznie przekazanej) w zamian za czynności wykonywane na rzecz beneficjentów Fundacji.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż VAT naliczony od zakupu usług i towarów związany z nieodpłatnymi świadczeniami na rzecz osób niepełnosprawnych, które są finansowane ze środków pomocowych WE będzie kosztem kwalifikowanym, ponieważ Fundacja nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu tych świadczeń.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Zgodnie z tym przepisem prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy podatek ten zawarty jest w towarach lub usługach, których nabycie związane jest z czynnościami opodatkowanymi lub też innymi czynnościami, którym ustawa z dnia 11 marca 2004 r. przyznaje prawo do odliczenia. Czynności zwolnione od tego podatku lub czynności niepodlegające opodatkowaniu nie mają prawa do odliczenia, a zatem ekonomiczny ciężar tego podatku ponosi podmiot zwolniony lub wykonujący świadczenia niepodlegające opodatkowaniu, w tym przypadku Wnioskodawca. Ponad to Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż po 1 stycznia 2011 r. zwolnienie od podatku zawarte w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 18 nie ma zastosowania w przypadku Fundacji, która ma co prawda charakter filantropijny, lecz nie posiada członków oraz co najistotniejsze nie wykonuje czynności w zamian za składki członkowskie. Dodatkowe regulacje, które wprowadzają zwolnienie od tego podatku zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług przy zachowaniu warunków wymienionych w art. 13 ust. 2 i ust. 3 tego rozporządzenia również nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie, ponieważ dotyczy wyłącznie dostaw towarów nabytych lub sfinansowanych w drodze zbiórki publicznej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl postanowień art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, składającym deklaracje VAT-7. Wnioskodawca realizuje projekt pn. "...". Projekt będzie służył Ośrodkowi Terapii Dziennej, który ma być centrum terapii artystycznej dla 200 osób niepełnosprawnych intelektualnie. Warsztaty terapii artystycznej będą świadczone dla osób niepełnosprawnych nieodpłatnie. Ośrodek Terapii Dziennej na dzień 13 kwietnia 2011 r. jest inwestycją budowlaną w toku, wyodrębnioną w księgach rachunkowych Fundacji jako "środki trwałe w budowie". Ośrodek ten planuje się oddać do użytkowania na początku 2014 r. Ośrodek będzie działał w strukturze organizacyjnej Fundacji i nie będzie stanowił odrębnego od Fundacji podmiotu. Projekt jest realizowany wyłącznie przez Fundacje jako Wnioskodawcę, wkład własny na realizację projektu jest zapewniony w 100% przez Fundację. Nakłady poniesione w ramach projektu są nakładami we własny środek trwały w budowie.

Budynek Ośrodka Terapeutyczno-Rehabilitacyjnego, który jest obecnie w fazie inwestycyjnej nie jest związany w jakikolwiek sposób z wykonywaniem przez Fundację czynności opodatkowanych VAT i poza nieodpłatnymi czynnościami świadczonymi na rzecz osób niepełnosprawnych nie będą wykonywane czynności odpłatne. Projekt został zgłoszony we wniosku aplikacyjnym do Instytucji Zarządzających jako projekt nie generujący przychodu. Budynek Ośrodka Terapii Dziennej, o którym mowa we wniosku będzie służył Fundacji wyłącznie do wykonywania czynności w zakresie nieodpłatnej działalności pożytku publicznego.

W myśl powyższych przepisów oraz w oparciu o przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, iż nabywane towary i usługi, związane z realizacją ww. projektu nie będą służyły czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT. Wykorzystywane one będą do nieodpłatnej działalności Fundacji., tj. działalności nie generującej podatku należnego.

Tym samym Wnioskodawca nie ma prawa do odliczenia podatku VAT, wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki, bowiem nie zostanie w omawianym przypadku spełniona podstawowa przesłanka pozytywna jaką jest związek dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14b § 3 cyt. w sentencji ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że odpowiedź na pytanie zawarte we wniosku udzielono przy założeniu, iż faktycznie mienie jakie powstanie w wyniku realizacji projektu nie będzie generowało dla Wnioskodawcy sprzedaży podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, w związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Końcowo zauważa się, że w zakresie pozostałych pytań przedstawionych we wniosku wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.