IBPP4/443-1282/09/AZ - Prawo gminy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania polegającego na budowie sieci kanalizacyjnych, przepompowni i oczyszczalni ścieków, realizowanego wspólnie z inną jednostką samorządu terytorialnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 8 października 2009 r. (data wpływu 14 października 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 listopada 2009 r. (data wpływu 24 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dotyczących zakupu towarów i usług związanych z realizacją zadania pod nazwą "Kompleksowe rozwiązanie gospodarki ściekowej w aglomeracji C. i Z." jest:

W dniu 14 października 2009. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dotyczących zakupu towarów i usług związanych z realizacją zadania pod nazwą "Kompleksowe rozwiązanie gospodarki ściekowej w aglomeracji C. i Z.". Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 17 listopada 2009 r. (data wpływu 24 listopada 2009 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP4/443-1282/09/AZ z dnia 10 listopada 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Projekt "Kompleksowe rozwiązanie gospodarki ściekowej w aglomeracji C. i Z.", zrealizowany został przez Gminę C., która jest beneficjentem środków unijnych, z Gminą C. podpisane były umowy, w tym umowa o dofinansowanie projektu w ramach ZPORR - środków Unii Europejskiej, a także na Gminę C. wystawiane były wszystkie faktury. Projekt zakończono w maju 2008 r. w ramach którego zmodernizowano oczyszczalnię ścieków w C., wybudowano 75,59 km sieci kanalizacyjnych i 1,03 km sieci wodociągowej. Projekt ten dofinansowywany był w 60 % kosztów brutto (wraz z podatkiem VAT) ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego.

Po zakończeniu realizacji projektu inwestycja stała się częścią mienia komunalnego Gminy C., zaś funkcję zarządcy obiektu od dnia 1 stycznia 2009 r. pełni Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. w C. będący 100 % własnością Gminy - świadczący usługi użyteczności publicznej m.in. w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków, któremu na podstawie Zarządzenia Burmistrza Miasta i Gminy przekazano nieodpłatnie w zarząd majątek powstały w wyniku realizacji projektu.

Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) burmistrz wykonuje zadania przy pomocy urzędu miasta i gminy, a zgodnie z art. 31 tej ustawy burmistrz kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ja na zewnątrz.

W zakresie zadań realizowanych na terenie Gminy L., Burmistrz Miasta i Gminy C., przekazał nieodpłatnie umową z dnia 22 grudnia 2008 r. majątek Gminie L., której Wójt zarządzeniem przekazał nieodpłatnie w zarząd Zakładowi Usług Komunalnych w Załużu, jednostce organizacyjnej Gminy L. - posiadającej umowę z Gminą L. na działalność w zakresie gospodarki wodno-kanalizacyjnej.

Problematyczna stała się możliwość odzyskania podatku od towarów i usług (VAT) przez Gminę C. i podmioty zarządzające zrealizowanym projektem. Ponieważ przekazanie w zarząd majątku nastąpiło nieodpłatnie, to żadna ze stron nie będzie miała możliwości zgodnie z art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług, do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, ponieważ mienie to nie będzie wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto wedle artykułu 4 (5) szóstej dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstwa Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG), krajowe, regionalne i lokalne organy władzy i inne instytucje prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością którą podejmują i transakcjami, które zawierają jako władze publiczne, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub inne płatności w związku z taką działalnością lub transakcjami. Jednakże jeżeli podejmują one taką działalność i dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tej działalności lub transakcji, w przypadku gdy wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziłoby do znaczącego zakłócenia konkurencji. W każdym przypadku organy te są uważane za podatników w związku z rodzajami działalności wymienionymi w załączniku D, chyba że są prowadzone na tak niewielką skalę, iż są bez znaczenia.

Ponadto, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wnioski płynące z przepisów zacytowanej dyrektywy oraz ustawy o VAT są takie, że Gminy C. i L., a także podmioty które zarządzające projektem nie są płatnikami podatku VAT w odniesieniu do realizowanego projektu. Z treści dyrektywy wynika, iż sam fakt działania jako władza publiczna powoduje, iż nie jest się podatnikiem podatku VAT, nawet jeżeli pobiera się opłaty związane z taka działalnością.

Interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Gminy C. ponieważ powstałe w wyniku realizacji projektu mienie przekazane zostało nieodpłatnie podmiotom zarządzającym projektem.

W uzupełnieniu do wniosku z dnia 17 listopada 2009 r. udzielono dodatkowych wyjaśnień.

Produkty powstałe w wyniku realizacji projektu nie były w jakimkolwiek zakresie wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto wyjaśniono następujące kwestie:

W treści wniosku wskazano, iż po zakończeniu realizacji projektu inwestycja stała się częścią mienia komunalnego Gminy C., zaś funkcję zarządcy obiektu pełnił Zakład Komunalny "C." Sp. z o.o. w C. (spółka zewnętrzna), a od 2009 r. funkcję zarządcy sieci kanalizacyjnych i wodociągowych na terenie Gminy C. pełni Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o., w C. będący 100 % własnością Gminy - świadczący usługi użyteczności publicznej m.in. w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków, któremu na podstawie Zarządzenia Burmistrza Miasta i Gminy przekazano nieodpłatnie w zarząd majątek powstały w wyniku realizacji projektu.

Jednocześnie w zakresie zadań realizowanych na terenie Gminy L., Burmistrz Miasta i Gminy C., przekazał nieodpłatnie umową z dnia 22 grudnia 2008 r. majątek Gminie L., której Wójt zarządzeniem przekazał nieodpłatnie w zarząd Zakładowi Usług Komunalnych w Z., jednostce organizacyjnej Gminy L. - posiadającej umowę z Gminą L. na działalność w zakresie gospodarki wodno-kanalizacyjnej.

Inwestycja obejmowała budowę sieci kanalizacyjnych położonych na terenie Gminy C. i Gminy L. oraz oczyszczalnię ścieków w miejscowości C. Część inwestycji powstała na terenie Gminy C. - tj. sieci kanalizacyjne, przepompownie i oczyszczalnia ścieków pozostała w Zarządzie Zakładu Komunalnego Sp. z o.o. w C., a pozostała część wybudowana na terenie Gminy L. została przekazana Gminie L. Do przekazania Gminie L. majątku, który powstał w ramach realizacji projektu Gmina C. zobowiązała się w treści wniosku o dofinansowanie projektu ze środków Unii Europejskiej w ramach ZPORR.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Gmina C. ma prawo do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego związanego z realizacją zadania "Kompleksowe rozwiązanie gospodarki ściekowej w aglomeracji C. i Z.".

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina nie ma prawa do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego związanego z realizacją zadania "Budowa Przygranicznego Centrum Kultury i Sportu w C.".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

W myśl postanowień art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ww. ustawy, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy zaznaczyć, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, lecz są objęte zwolnieniem od podatku. Zgodnie z obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r. § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Stosownie do art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym, wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego. Gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej.

Formami współdziałania międzygminnego są związki i porozumienia komunalne, których organizacje i zasady działania określono w rozdziale 7 ustawy o samorządzie gminnym (art. 64-75 ustawy o samorządzie gminnym) oraz stowarzyszenia gmin (art. 84 ustawy o samorządzie gminnym).

Zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gminy mogą zawierać porozumienia komunalne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych. Gmina wykonująca zadania publiczne objęte porozumieniem przejmuje prawa i obowiązki pozostałych gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają obowiązek udziału w kosztach realizacji powierzonego zadania (art. 74 ust. 2).

Odmienną, szczególną formą współdziałania międzygminnego jest instytucja związku międzygminnego. Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym gminy mogą tworzyć związki międzygminne (komunalne) w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych. Związek komunalny jest odrębnym podmiotem i zarazem odrębną strukturą organizacyjną, wyposażoną we własne organy.

Należy podkreślić, iż na mocy porozumienia nie tworzy się nowej struktury organizacyjnej, a gmina przejmująca w tym trybie zadania publiczne realizuje je przez swoje organy i jednostki organizacyjne. W odróżnieniu od związku międzygminnego zadania te wykonuje nie inny działający zamiast gmin podmiot, lecz jedna z gmin na rzecz pozostałych. Istotą porozumienia międzygminnego jest przejęcie przez jedną z gmin obowiązku wykonywania zadań publicznych ciążącego na innych gminach bądź gminie.

Należy podkreślić, iż na mocy porozumienia następuje przekazanie na rzecz jednej gminy, zadań należących do innych gmin. Nie może być przedmiotem porozumienia wspólne wykonywanie zadania publicznego przez kilka gmin.

Przestawiając opis zaistniałego stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał, iż w 2008 r. zakończył realizację projektu dofinansowanego ze środków Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego pod nazwą "Kompleksowe rozwiązanie gospodarki ściekowej w aglomeracji C. i Z.". W ramach projektu zmodernizowano oczyszczalnię ścieków w C., wybudowano 75,59 km sieci kanalizacyjnych i 1,03 km sieci wodociągowej na terenie Gminy C. i Gminy L.

Pomiędzy Gminą C., a Gminą L. zawarto umowy dotyczące realizacji przedmiotowego projektu. W przedmiotowej sprawie Gmina C. wystąpiła jako Lider projektu, a Gmina L. jako partner projektu. Gmina C., jest beneficjentem środków unijnych, z Gminą C. podpisane były umowy, w tym umowa o dofinansowanie projektu w ramach ZPORR - środków Unii Europejskiej, a także na Gminę C. wystawiane były wszystkie faktury. Środki finansowe z Unii Europejskiej na dofinansowanie projektu - dotacja została przekazana w kilku transzach na rzecz tylko Gminy C., na realizację zakresu rzeczowego projektu na terenie Gminy C. i Gminy L.

W treści wniosku wskazano, iż po zakończeniu realizacji projektu inwestycja stała się częścią mienia komunalnego Gminy C., zaś funkcję zarządcy obiektu pełnił Zakład Komunalny Sp. z o.o. w C. (spółka zewnętrzna), a od 2009 r. funkcję zarządcy sieci kanalizacyjnych i wodociągowych na terenie Gminy C. pełni Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o., w C. będący 100 % własnością Gminy - świadczący usługi użyteczności publicznej m.in. w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków, któremu na podstawie Zarządzenia Burmistrza Miasta i Gminy przekazano nieodpłatnie w zarząd majątek powstały w wyniku realizacji projektu.

Jednocześnie w zakresie zadań realizowanych na terenie Gminy L., Burmistrz Miasta i Gminy C., przekazał nieodpłatnie umową z dnia 22 grudnia 2008 r. majątek Gminie L., której Wójt zarządzeniem przekazał nieodpłatnie w zarząd Zakładowi Usług Komunalnych w Załużu, jednostce organizacyjnej Gminy L. - posiadającej umowę z Gminą L. na działalność w zakresie gospodarki wodno-kanalizacyjnej.

Gmina L. przekazywała Gminie C. własne środki finansowe z tytułu wkładu własnego na realizację projektu, a przekazanie produktów projektu Gminie L. nastąpiło proporcjonalnie do zaangażowania finansowego Gminy L.

Gmina L. nie otrzymała dotacji indywidualnie, a tym samym nie przekazywała dotacji na rzecz Gminy C.

Część inwestycji powstała na terenie Gminy C. - tj. sieci kanalizacyjne, przepompownie i oczyszczalnia ścieków pozostała w Zarządzie Zakładu Komunalnego Sp. z o.o. w C., a pozostała część wybudowana na terenie Gminy L. została przekazana Gminie L. Do przekazania Gminie L. majątku, który powstał w ramach realizacji projektu Gmina C. zobowiązała się w treści wniosku o dofinansowanie projektu ze środków Unii Europejskiej w ramach ZPORR.

W oparciu o tak przedstawiony stan faktyczny w celu udzielenia interpretacji indywidualnej niezbędne staje się rozważenie dwóch sytuacji prawnopodatkowych, które wystąpiły w obrębie jednego projektu i jednego przepisu prawa podatkowego tj. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Odrębnego rozpatrzenia wymaga bowiem możliwość odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego projektu w części zadania polegającego na inwestycji powstałej na terenie Gminy C., odrębnego zaś w części zadania polegającego na inwestycji przekazanej Gminie L.

W odniesieniu do części zadania, której przedmiotem jest budowa sieci kanalizacyjnych, przepompowni i oczyszczalni ścieków na terenie Gminy C., Wnioskodawca wskazał, iż po zakończeniu realizacji projektu inwestycja stała się częścią mienia komunalnego Gminy C., zaś funkcję zarządcy obiektu od 1 stycznia 2009 r. pełni Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. w C. będący 100 % własnością Gminy - świadczący usługi użyteczności publicznej m.in. w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków, któremu na podstawie Zarządzenia Burmistrza Miasta i Gminy przekazano nieodpłatnie w zarząd majątek powstały w wyniku realizacji projektu.

Jak wskazano powyżej prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W przedmiotowej sprawie Gmina C. nie będzie osiągała obrotów opodatkowanych podatkiem VAT z tytułu użytkowania powstałych sieci, przepompowni i oczyszczalni, bowiem zostaną one przekazane w trwały zarząd Zakładowi Usług Komunalnych, a więc obroty z tytułu użytkowania sieci będą obrotami tego Zakładu.

Należy również zaznaczyć, iż czynność przekazania majątku w trwały zarząd nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W świetle regulacji przepisów art. 43 ust. 1 i 5, art. 44 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostką organizacyjną. Nieruchomości stanowiące przedmiot własności lub przedmiot użytkowania wieczystego jednostki samorządu terytorialnego oddaje się w trwały zarząd odpowiedniej jednostce organizacyjnej za opłatą na czas oznaczony lub nieoznaczony. Trwały zarząd ustanawia właściwy organ w drodze decyzji.

Przepisy art. 43 ust. 1 i 5, art. 44 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 i 2 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, z których wynika oddanie nieruchomości gminnych w trwały zarząd ich jednostkom organizacyjnym, wskazują zatem na inny niż cywilnoprawny charakter przekazania nieruchomości w trwały zarząd.

Tym samym należy przyjąć, iż towary i usługi nabywane na potrzeby realizacji przedmiotowej w części zadania polegającego na budowie sieci kanalizacyjnych, przepompowni i oczyszczalni ścieków, które po zakończeniu realizacji projektu pozostała częścią mienia komunalnego Gminy C., nie są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Mając zatem na uwadze wskazany wyżej przepis art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie, w części zadania polegającego na budowie sieci kanalizacyjnych, przepompowni i oczyszczalni ścieków, które po zakończeniu realizacji projektu pozostaną częścią mienia komunalnego Gminy C., nie został spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług zawartego w fakturach dokumentujących nabywane towary i usługi, bowiem nie wystąpi związek dokonanych zakupów z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT. Wnioskodawca nie będzie wykorzystywał wytworzonej infrastruktury do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, bowiem zarządcą powstałego mienia będzie Zakład Usług Komunalnych, natomiast przekazanie powstałego majątku w trwały zarząd nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wnioskodawcy nie przysługiwało zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją zadania pod nazwą "Kompleksowe rozwiązanie gospodarki ściekowej w aglomeracji C. i Z." jednakże tylko w takiej części w jakiej przedmiotem zrealizowanego projektu jest infrastruktura, która po jego zakończeniu pozostała częścią mienia komunalnego Wnioskodawcy.

Natomiast w kwestii związanej z realizacją części zadania polegającego na budowie sieci kanalizacyjnej i wodociągowej, która po zakończeniu realizacji projektu została przekazana Gminie L., partnerowi projektu proporcjonalnie do jego zaangażowania finansowego należy rozważyć czy faktycznie mamy w przedmiotowej sprawie do czynienia z sytuacją, w której dokonane zakupy nie są związane z jakimikolwiek czynnościami opodatkowanymi u Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Jednocześnie z treści art. 7 ust. 3 ustawy o VAT wynika, iż nie uznaje się za dostawę towarów (tj. nie podlegają opodatkowaniu) przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.

Zatem opodatkowaniu podatkiem VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tego towaru, z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących drukowane materiały reklamowe i informacyjne bądź spełniających warunki do uznania je za prezenty o małej wartości lub próbki. Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie towarów pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

Należy również zaznaczyć, iż zgodnie z art. 7 ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Ze świadczeniem usługi mamy do czynienia również w sytuacji gdy podatnik dokonuje czynności działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej. Wówczas przyjmuje się, że dla celów podatku od towarów i usług podatnik sam nabył usługę od faktycznego wykonawcy, a następnie wyświadczył tę usługę.

Stosownie do treści przepisu art. 30 ust. 3 ustawy o VAT, w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

Powyższe wynika wprost z przepisu art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, s. 1), (wcześniej art. 6 ust. 4 Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich, dotyczących podatków obrotowych - Wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa opodatkowania (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L 145, s. 1)), zgodnie z którym w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, lecz na rachunek innej osoby, uczestniczy w świadczeniu usług, uznaje się, że podatnik ten nabył i wyświadczył te usługi.

Oznacza to, iż koszty niektórych usług, gdzie odbiorcą jest inny podmiot niż podmiot obciążony przez świadczącego usługę, mogą być w ramach zawartych umów przenoszone na faktycznego odbiorcę. Dotyczy to sytuacji, w której podatnik kupuje usługę, a następnie "w stanie nieprzetworzonym" odsprzedaje ją swojemu kontrahentowi. Podatnik jest traktowany tak, jakby świadczył tę usługę. Świadczenie takich usług powinno zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług według stawki właściwej dla danego rodzaju usługi.

Takie uregulowanie jest konsekwencją przyjęcia zasady, że czynność wykonana we własnym imieniu przez podatnika powoduje dla niego powstanie obowiązku podatkowego.

W omawianej sprawie występuje sytuacja, w której jednostki samorządu terytorialnego wspólnie wykonują na podstawie zawartej umowy, zadanie publiczne określone w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, obejmujące sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.

Beneficjentem projektu, czyli podmiotem, na rzecz którego przyznane zostało dofinansowanie, oraz z którym Instytucja Wdrażająca podpisała umowę była Gmina C. Nabywcą wszystkich towarów i usług projektu był Gmina C.

A zatem Gmina C. była wyłączną stroną umów zawieranych z wykonawcami usług służących realizacji wspólnego dla obu Gmin przedsięwzięcia; konsekwencją tego było wystawianie przez wykonawców faktur VAT, w których jako nabywca usług widnieje tylko Wnioskodawca (Gmina C.).

Gmina L. zobowiązała się między innymi do przekazania na rzecz Wnioskodawcy środków finansowych tzw. wkładu własnego. Po zakończeniu projektu część wybudowana na terenie Gminy L. została przekazana przez Wnioskodawcę Gminie L. Przekazanie produktów projektu Gminie L. nastąpiło proporcjonalnie do zaangażowania finansowego Gminy L.

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż to Wnioskodawca był bezpośrednim wykonawcą projektu. Wnioskodawca dokonywał wszystkich zakupów związanych z realizacją projektu w imieniu własnym, na swoją rzecz jak i również w imieniu własnym ale na rzecz partnera projektu. Ostatecznie zaś produkty powstałe w wyniku realizacji projektu zostały w części wykorzystane przez Wnioskodawcę, natomiast w części zostały nieodpłatnie przekazane partnerowi projektu, a co bardzo istotne w tej sprawie, przekazanie nastąpiło proporcjonalnie do zaangażowania finansowego partnerów. Wnioskodawca spełnił tu rolę pośredniczącą pomiędzy właściwym usługodawcą, a rzeczywistym nabywcą tych usług, tj. partnerem projektu. W rezultacie więc ostateczne obciążenie podatkiem spoczywa nie na pierwotnym nabywcy usługi (Wnioskodawcy), lecz na jej rzeczywistym użytkowniku, tj. Gminie L.

W związku z powyższym biorąc pod uwagę cytowane przepisy uznać należy, iż Wnioskodawca, w części dotyczącej inwestycji realizowanej na rzecz Gminy L., działał w imieniu własnym lecz na rzecz innego podmiotu.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż nawiązany w ten sposób stosunek prawny między Gminą C., a Gminą L. będzie stosunkiem cywilnoprawnym, powstał bowiem na podstawie umowy cywilnoprawnej, a nie na skutek np. przekazania przez Wnioskodawcę (Gminę) swoich kompetencji innemu podmiotowi. W omawianej sprawie mimo faktu, iż Wnioskodawca (strona wiodąca projektu - lider) na mocy zawartej umowy wykonywał cały projekt kompleksowo, to niewątpliwie mamy do czynienia ze wspólnym realizowaniem przedsięwzięcia.

W wykonaniu tej umowy nie następuje przekazanie na rzecz jednej gminy, zadań należących do innych gmin, lecz wspólne wykonywanie zadania publicznego polegające na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb ich wspólnot w zakresie stworzonej infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy należy uznać, że mamy do czynienia z dostawą towarów oraz z odpłatnym świadczeniem usług przez Wnioskodawcę na rzecz partnera projektu (Gminy L.).

Za przedmiotowe świadczenia Wnioskodawca otrzymał od Gminy L. wynagrodzenie w postaci wkładu własnego partnera. Korzystającym z wytworzonych w wyniku realizacji projektu, a następnie przekazanych produktów będzie Gmina L. (poprzez swój Zakład Usług Komunalnych). Nie może więc w omawianej sprawie być mowy o nieodpłatnym przekazaniu towarów zgodnie z art. 7 ust. 2 lub nieodpłatnym świadczeniu usług na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Wnioskodawca działał w przedmiotowej sprawie w imieniu własnym lecz na rachunek innego podmiotu, tj. Gminy L.

Zatem koszty zakupu towarów i usług, gdzie odbiorcą jest inny podmiot (w niniejszej sprawie Gmina L.) niż podmiot obciążony (Gmina C. - Lider projektu) przez dokonującego dostawy towaru (świadczącego usługę), Wnioskodawca zobowiązany był przenieść na faktycznego odbiorcę (Gminę L.).

W świetle cytowanych powyżej przepisów należy uznać, iż Wnioskodawca wystąpił w charakterze zarówno nabywcy towarów i usług, jak i dostawcy towarów i usług (dla Gminy L.).

Nabycie w ramach projektu towarów i usług przez Wnioskodawcę winno więc być przedmiotem odsprzedaży towarów i usług dla Gminy L. przy zastosowaniu tej samej stawki co stawka, według której towary i usługi zostały opodatkowane przez dostawcę faktycznie sprzedającego towary lub usługodawcę faktycznie świadczącego te usługi.

Nadmienia się, że zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy obowiązani są wystawić fakturę stwierdzającą dokonanie sprzedaży. W przypadku, o którym mowa wyżej Wnioskodawca powinien wystawić fakturę dla Gminy L. Wobec powyższego, w świetle powołanych przepisów, czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług i zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy winna być udokumentowana fakturą.

Podsumowując, zakupione przez Wnioskodawcę towary i usługi służące do wytworzenia części infrastruktury, którą przekazano Gminie L., zostały wykorzystane do wykonywania czynności opodatkowanych, bowiem odsprzedaż towarów i usług jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT.

Zatem w tym przypadku znajdzie zastosowanie przepis art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, bowiem jak już wskazano wyżej obniżenie podatku należnego o podatek naliczony może nastąpić jedynie na ściśle określonych przez ustawodawcę zasadach, a jedną z podstawowych przesłanek pozytywnych jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

W związku z powyższym na mocy art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług Wnioskodawca ma możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur związanych z realizacją projektu pn. "Kompleksowe rozwiązanie gospodarki ściekowej w aglomeracji C. i Z." w części w jakiej majątek powstały w wyniku realizacji projektu stał się własnością Gminy L. (partnera projektu). Jednocześnie jest zobowiązany - jako sprzedający towary i świadczący usługi - do odprowadzenia podatku należnego od tych transakcji.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy, dotyczące możliwości odliczenia podatku od towarów i usług (VAT) naliczonego, zawartego w fakturach dokumentujących zakup towarów i usług nabytych w celu realizacji projektu w całości lub w części, uznać należy za:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.