IBPP3/4512-816/15/EJ

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 19 lutego 2016 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP3/4512-816/15/EJ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego z 22 kwietnia 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) ¬- Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 26 października 2015 r. (data wpływu 3 listopada 2015 r.) uzupełnionym pismem z 2 lutego 2016 r. (data wpływu 8 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania czynności udziału w zyskach na podstawie umowy o współpracę notą księgową - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 listopada 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania czynności udziału w zyskach na podstawie umowy o współpracę notą księgową. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 2 lutego 2016 r. (data wpływu 8 lutego 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 22 stycznia 2016 r. znak: IBPP3/4512-816/15/EJ.

W przedmiotowym wniosku, uzupełnionym pismem lutego 2016 r. przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółka z o.o.), którego przedmiotem działalności jest m.in. budownictwo, obsługa nieruchomości, wynajem nieruchomości na własny rachunek, pośrednictwo w obrocie nieruchomościami jest właścicielem gruntu o powierzchni 1,6979 ha z przeznaczeniem pod budowę budynków mieszkalnych. W związku z tym, że Wnioskodawca nie posiada środków na realizację inwestycji oraz nie posiada zdolności kredytowania zawarł umowę o współpracy ze spółką cywilną celem realizacji wspólnego przedsięwzięcia - budowa osiedla mieszkaniowego, a następnie sprzedaż lokali. Inwestycja składa się z czterech budynków A, B, C i D, w tym budynek A składa się z pięciu segmentów. Szczegółowe warunki współpracy pomiędzy spółkami zostały określone w umowie o współpracy realizacyjnej z 15 maja 2012 r., która stanowi, że Strony działają na zasadzie wspólnego przedsięwzięcia nieposiadającego odrębnej podmiotowości prawnej oraz zobowiązują się do uczestniczenia w przychodach o kosztach w określonych proporcjach. Przedmiotowa umowa określa zasady wzajemnej współpracy w zakresie budowy osiedla mieszkaniowego, finansowania kosztów budowy, obowiązków stron oraz zasad podziału zysku. Umowa stanowi, że Wnioskodawca zobowiązany jest do udostępnienia nieruchomości na której będzie realizowana inwestycja, a spółka cywilna do finansowania i faktycznej realizacji inwestycji budowlanej. Kwota zakupu udostępnionej nieruchomości wyniosła kwotę 2.050.000,00 zł netto. Sprzedażą wybudowanych lokali będzie zajmować się Wnioskodawca. Strony ustaliły również kwestię podziału zysku, w proporcji 90% dla spółki cywilnej oraz 10% dla Wnioskodawcy. Jako zysk określiły kwotę, która pozostaje po odliczeniu od kwoty sprzedaży wszelkich kosztów poniesionych przez Strony na budowę osiedla, w szczególności wartość nieruchomości, dokumentacji projektowej oraz robót budowlanych.

Wszystkie prace budowlane dokumentowane są fakturami wraz z podatkiem od towarów i usług. Zysk wypracowany ze sprzedaży mieszkań podlega podziałowi zgodnie z umową. Rozliczenie umowy odbywa się sukcesywnie po zakończonym etapie budowy, odbioru i sprzedaży segmentu na podstawie faktury, którą wystawia spółka cywilna stosując stawkę podstawową 23% (wyliczenia zysku dokonuje Wnioskodawca). Aktualnie rozliczono sprzedaż jednego segmentu budynku A.

W piśmie lutego 2016 r. Wnioskodawca wskazał dodatkowo:

1. Uczestników konsorcjum jest dwóch: Wnioskodawca i spółka cywilna. W ramach wspólnie realizowanego przedsięwzięcia budowy osiedla mieszkaniowego strony zawarły umowę o współpracy, w której określiły zakres swoich prac. Wnioskodawca jest właścicielem zurbanizowanych terenów niezabudowanych o powierzchni 1,6979 ha, natomiast spółka cywilna posiada doświadczenie w realizacji inwestycji budowlanych, posiada środki finansowe, zdolność kredytową oraz potencjał kadrowy, organizacyjny i techniczny pozwalający na realizację osiedla mieszkaniowego.

2. Na podstawie umowy konsorcjum Wnioskodawca zobowiązał się do udostępnienia nieruchomości w celu realizacji inwestycji budowlanej oraz do udzielenia spółce cywilnej prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Ponadto Wnioskodawca jest dysponentem rachunków powierniczych, będzie zajmował się sprzedażą wybudowanych lokali, znajdujących się na jego nieruchomości.

3. Spółka cywilna zobowiązała się do organizacji procesu budowlanego, finansowania inwestycji budowy osiedla, realizacji inwestycji polegającej na wybudowaniu osiedla budynków wielorodzinnych zgodnie z dokumentacją techniczną. Spółka cywilna z uwagi na prowadzone przedsiębiorstwo i zdolność kredytową, zaciągnęła kredyt na budowę osiedla mieszkaniowego i zobowiązania jest do spłaty kredytu wraz z odsetkami.

4. Umowa nie wskazuje lidera konsorcjum, jednakże to Wnioskodawca będzie reprezentował konsorcjum w stosunkach z nabywcami i zajmował się sprzedażą wybudowanych lokali. Wynika to z faktu, że jest właścicielem nieruchomości, posiada pozwolenie na budowę oraz zawarł umowy deweloperskie i notarialne z nabywcami lokali mieszkalnych.

5. Wnioskodawca reprezentuje konsorcjum w stosunkach zewnętrznych z nabywcami lokali mieszkalnych oraz z biurem pośrednictwa nieruchomości.

6. Faktury zakupu materiałów oraz niektórych robót budowlanych zlecanych podwykonawcom dotyczące budowy lokali wystawiane są na spółkę cywilną, jako generalnego wykonawcę. Faktury dotyczące zużycia energii, wody oraz pośrednictwa w sprzedaży mieszkań i usług notarialnych fakturowane są bezpośrednio na Wnioskodawcę.

7. Dokonywanie rozliczeń z kontrahentami zostało podzielone. Wnioskodawca zobowiązany został do dokonywania rozliczeń z nabywcami lokali mieszkalnych, dostawców mediów oraz biura pośrednictwa sprzedaży mieszkań i usług notarialnych, natomiast spółka cywilna do rozliczenia wszystkich zakupów związanych z budową osiedla mieszkalnego - zakupu materiałów oraz wykonania robót. Usługi związane z budową są fakturowane przez spółkę cywilną na Wnioskodawcę jako wynagrodzenie za wykonane roboty budowlane. Spółka cywilna jest generalnym wykonawcą.

8. Opłaty od klientów pobiera Wnioskodawca jako właściciel nieruchomości oraz rachunków powierniczych. Nabywcy lokali dokonują wpłat na rachunek powierniczy, następnie po wykonaniu etapu budowy i odbiorze przez Przedstawiciela Banku środki finansowe za odebrany etap budowy przekazywane są na rachunek bieżący Wnioskodawcy. Wnioskodawca reguluje zobowiązania za usługi związane z pośrednictwem sprzedaży mieszkań, dostawcami mediów, usług notarialnych oraz reguluje zobowiązania wobec spółki cywilnej dotyczące wyłącznie budowy lokali mieszkalnych.

9. Podział czynności w zakresie realizacji wspólnego przedsięwzięcia określony został w ad. 2 i 3. Całościowym wykonaniem obowiązków wobec nabywców, czyli głównie sprzedażą wybudowanych lokali zajmuje się Wnioskodawca.

10. Wnioskodawca we wniosku źle sformułował zdanie "sprzedażą wybudowanych lokali będzie zajmowała się sp. z o.o." Intencją Wnioskodawcy było przekazanie informacji, że Wnioskodawca będący spółką z o.o. będzie dokonywał sprzedaży mieszkań, będzie stroną występującą w akcie notarialnym.

11. Wnioskodawca będzie dokonywał sprzedaży wybudowanych mieszkań na rzecz klientów i dokona przeniesienia prawa do rozporządzania jak właściciel wybudowanymi lokalami mieszkalnymi.

12. Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości, w związku z tym Wnioskodawca ma prawo do rozporządzania jak właściciel sprzedawanymi lokalami.

13. W akcie notarialnym jako strona sprzedaży lokali mieszkalnych występuje Wnioskodawca.

14. Sprzedaż wybudowanych lokali następuje z udziałem w gruncie.

15. Wnioskodawca jest jedynym podmiotem wystawiającym faktury na rzecz nabywców wybudowanych lokali z uwagi na fakt, że Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości.

16. Na podstawie umowy zawartej między stronami, strony umowy nie ponoszą solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania z umowy. Celem niniejszej umowy jest uregulowanie wzajemnej współpracy w zakresie realizacji wspólnego przedsięwzięcia, ale każda ze stron odpowiada za swoje zobowiązania. Jeżeli chodzi o umowy zawierane z nabywcami lokali to formalnie jedynym odpowiedzialnym jest Wnioskodawca. Spółka cywilna nie jest stroną tych umów. Jednak w relacjach między Wnioskodawcą a spółką cywilną odpowiedzialność tych podmiotów wobec nabywców jest solidarna.

17. W związku z tym, że spółka cywilna zajmuje się całą organizacją procesu budowlanego osiedla mieszkaniowego, w tym przede wszystkim finansowania, ponoszenia kosztów związanych z zaciągniętym na ten cel kredytem inwestycyjnym i rewotwingowym, zapewnienia zaplecza kadrowego, organizacyjnego oraz technicznego strony ustaliły podział zysku w proporcji 90% dla spółki cywilnej i 10% dla Wnioskodawcy. Strony w umowie określiły również, że wypłata zysku może następować etapami. Bez zdolności kredytowej spółki cywilnej oraz całego jej zaplecza. Wnioskodawca nie byłby w stanie rozpocząć inwestycji. Od momentu rozpoczęcia inwestycji tj. od miesiąca czerwca 2013 r. aż do uzyskania pierwszych środków z zaliczek wpłacanych ze strony nabywców i odebraniu np. przez Przedstawiciela Banku trzech etapów budowy tj. do dnia 31 stycznia 2014 r. całość kosztów inwestycji poniosła tymczasowo spółka cywilna. Należy podkreślić, że Wnioskodawca na zakup nieruchomości wydatkował kwotę 2.000.000 zł (we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2015 r. Wnioskodawca omyłkowo wpisał kwotę 2.050.000 zł - za pomyłkę Wnioskodawca przeprasza - 2.050.000 zł wynosi kapitał podstawowy spółki z o.o.). Natomiast koszty budowy mają wynosić około 25.000.000 netto, które w całości będzie finansowała spółka cywilna. Stąd wzięły się proporcje podziału zysku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (doprecyzowane w piśmie z 2 lutego 2016 r.):

W związku z rozbieżnościami interpretacyjnymi organów podatkowych oraz pojawiającymi się coraz liczniej wyrokami NSA wskazującymi odmienną od stosowanej przez Wnioskodawcę linię orzecznictwa, a co z tym związane jest brak prawa do odliczenia z faktur VAT podatku naliczonego pojawia się pytanie czy właściwym dokumentem rozliczającym udział w zyskach na podstawie zawartej umowy o współpracę jest nota księgowa.

W piśmie z 2 lutego 2016 r. Wnioskodawca wyjaśnił, że we wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej z zakresu prawa podatkowego Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy z faktur opodatkowanych podatkiem od towarów i usług w stawce 23% wystawianych przez spółkę cywilną dotyczących rozliczenia podziału zysku między stronami przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT. Wnioskodawca prowadzi działalność opodatkowaną, nie prowadzi działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług. Tak jak wspomniano we wniosku, w związku z pojawiającymi się wyrokami sądowymi dotyczącymi rozliczeń zysku notami księgowymi - powstała wątpliwość czy prawidłowo opodatkowane są faktury dotyczące rozliczeń w zysku między uczestnikami konsorcjum wystawiane przez spółkę cywilną podatkiem VAT w wysokości 23% i czy Wnioskodawcy przysługuje odliczenie podatku od towarów i usług od tych faktur. W przypadku ewidencjonowania ww. usług notami księgowymi Wnioskodawcy nie przysługiwałoby prawo do odliczenia podatku VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, po dokonanej analizie wyroków sądowych oraz literatury z zakresu tej materii należy skorygować dotychczasowe rozliczenie umowy o współpracy i dokonywać kolejnych rozliczeń notami księgowymi. Zgodnie bowiem z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z ogólną regułą art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast stosownie do przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Przekazanie należnej części udziału w zyskach jest działaniem o charakterze techniczno-rachunkowym. Rozliczenia pieniężne wspólnego przedsięwzięcia nie są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT, w związku z tym nie powinny być dokumentowane fakturami VAT, lecz innymi dokumentacji - notami księgowymi.

Taki pogląd zaprezentował NSA orzekający w sprawie I FSK 1012. Sąd uznał, że przy ustalaniu na gruncie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, jako przedmiotu opodatkowania, świadczenia usług o złożonym charakterze, jakie stanowią umowy o współpracy (kooperacyjne), należy przede wszystkim uwzględniać cel takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębnienia, na potrzeby podatkowe poszczególnych czynności służących realizacji tego celu (por. NSA w wyroku z dnia 23 kwietnia 2008 r. I FSK 1788/07, w wyroku z dnia 9 października 2008 r. w sprawie I FSK 291/08 czy w wyroku z dnia 29 lutego 2012 r. w sprawie I FSK 562/11). W powołanych orzeczeniach zaprezentowany został pogląd, że celem kooperacji (współpracy, współdziałania) jest uzyskanie przez skoordynowanie i wspólne działania partnerów rezultatu o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym. Działań takich nie można, do celów podatku od towarów i usług, wydzielać i oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru działania złożonego i wspólnego. Tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość, którego końcowym efektem, jest zrealizowanie wspólnego przedsięwzięcia. Rozstrzygając sprawę Sąd stwierdził, że podział kosztów i przychodów pomiędzy partnerami konsorcjum odbywa się bez VAT, gdyż w przeciwnym razie prowadziłoby to do podwójnego opodatkowania.

Podobne stanowisko potwierdza NSA z dnia 25 czerwca 2014 r. sygn. akt I FSK 1108/13, jak również NSA z dnia 10 października 2014 r. sygn. akt I FSK 1418/13. Stanowisko takie zajął również Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 27 września 2010 r. ITPP1/443-633b/10/AJ. Organ podatkowy uznał, że czynności obejmujące wzajemne rozliczenia finansowe dotyczące przenoszenia przychodów i kosztów nie są odpłatnym świadczeniem usług w celu realizacji umowy, zatem jako niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, nie powinny być dokumentowane fakturą, lecz innym dokumentem księgowym np. notą księgową.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy - działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 106a ustawy - przepisy niniejszego rozdziału (Dział XI. Dokumentacja, Rozdział 1. Faktury) stosuje się do:

1.

sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów;

2.

dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:

a.

państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,

b.

państwa trzeciego.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy - podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca w ramach wspólnie realizowanego przedsięwzięcia budowy osiedla mieszkaniowego zawarł ze spółką cywilną umowę o współpracy. Wnioskodawca jest właścicielem zurbanizowanych terenów niezabudowanych, natomiast spółka posiada doświadczenie w realizacji inwestycji budowlanych, posiada środki finansowe, zdolność kredytową oraz potencjał kadrowy, organizacyjny i techniczny pozwalający na realizację osiedla mieszkaniowego. Na podstawie umowy konsorcjum Wnioskodawca zobowiązał się do udostępnienia nieruchomości w celu realizacji inwestycji budowlanej oraz do udzielenia spółce cywilnej prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Wnioskodawca jest również dysponentem rachunków powierniczych i będzie zajmował się sprzedażą wybudowanych lokali znajdujących się na jego nieruchomości. Wnioskodawca reprezentuje konsorcjum w stosunkach zewnętrznych z nabywcami lokali mieszkalnych oraz z biurem pośrednictwa nieruchomościami. Faktury zakupu materiałów oraz niektórych robót budowlanych zlecanych podwykonawcom dotyczące budowy lokali mieszkalnych wystawiane są na spółkę cywilną jako generalnego wykonawcę. Faktury dotyczące zużycia energii, wody, pośrednictwa w sprzedaży mieszkań i usług notarialnych fakturowane są bezpośrednio na Wnioskodawcę. Usługi związane z budową są fakturowane przez spółkę cywilną na Wnioskodawcę jako wynagrodzenie za wykonane roboty budowlane. Wnioskodawca reguluje zobowiązania za usługi związane z pośrednictwem sprzedaży mieszkań, dostawcami mediów, usług notarialnych oraz reguluje zobowiązania wobec spółki cywilnej dotyczące wyłącznie budowy lokali mieszkalnych. Strony ustaliły podział zysku w proporcji 90% dla spółki cywilnej i 10% dla Wnioskodawcy.

Wątpliwości Wnioskodawcy powstały w związku z licznymi wyrokami sądowymi dotyczącymi rozliczeń zysku notami księgowymi. Okoliczność ta budzi u Wnioskodawcy wątpliwość czy prawidłowo opodatkowane są faktury dotyczące rozliczeń zysku między uczestnikami konsorcjum wystawiane przez spółkę cywilną z podatkiem VAT 23% i czy Wnioskodawcy przysługuje odliczenie podatku od towarów i usług od tych faktur. W przypadku ewidencjonowania ww. usług notami księgowymi Wnioskodawcy nie przysługiwałoby prawo do odliczenia podatku VAT. Zdaniem Wnioskodawcy należy skorygować dotychczasowe rozliczenie umowy o współpracy i dokonywać kolejnych rozliczeń notami księgowymi.

Wyjaśnić należy, że instytucja konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów). Stosownie do art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 4 z późn. zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu. Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową, zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz. Co do zasady, konsorcja nie mają również wspólnego majątku, chociaż mogą mieć wspólny rachunek rozliczeniowy, a wszystkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Zatem zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie gospodarcze - umowy konsorcjum - nie ma na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie stron w zakresie realizacji wspólnego celu gospodarczego. Odnośnie rozliczenia podatku VAT przez uczestników konsorcjum, należy stwierdzić, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem. Podatnikiem nie jest samo konsorcjum. Dlatego też podmioty działające w ramach konsorcjum, powinny do wzajemnych rozliczeń oraz do rozliczeń z podmiotem, na rzecz którego konsorcjum świadczy usługę stosować ogólne zasady w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa podatkowego oraz zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji lider konsorcjum - podwykonawcy, uczestnicy konsorcjum zobowiązani są do fakturowania wzajemnych świadczeń oraz uprawnieni są do wyboru podmiotu, który odpowiedzialny jest za rozliczenia ze zleceniodawcą. Tym samym uwzględniając charakter wzajemnych powiązań kontraktowych wskazać należy, że podmiot reprezentujący konsorcjum przed zleceniodawcą we wszystkich sprawach związanych z wykonaniem oraz rozliczeniem kontraktu, świadczy na rzecz zleceniodawcy usługę i jest zobowiązany, w świetle przedstawionych powyżej założeń oraz przepisów podatkowych, do wystawiania na rzecz zleceniodawcy faktur VAT, dokumentujących całość robót wykonanych przez konsorcjum na rzecz zamawiającego. Pozostali uczestnicy konsorcjum dostarczający towary i świadczący usługi na rzecz podmiotu reprezentującego konsorcjum przed zleceniodawcą w zakresie wynikającym z zawartej umowy, są również zobowiązani do wystawiania faktur dokumentujących te czynności.

Przedstawiony opis sprawy oraz zapisy umowy o współpracy dotyczące wzajemnych rozliczeń uczestników konsorcjum wskazują, że Wnioskodawca świadczy całościowo wykonane przez Uczestników Konsorcjum czynności na rzecz klientów, nabywców lokali mieszkalnych. Wprawdzie podstawowym celem ustanowienia konsorcjum jest wspólna realizacja przedsięwzięcia w postaci budowy osiedla mieszkaniowego, jednakże podatnikiem podatku od towarów i usług nie jest konsorcjum, lecz każdy z uczestników umowy konsorcjum działa w powyższym zakresie jako samodzielny i niezależny przedsiębiorca. Podatnikiem podatku VAT jest zatem każdy uczestnik konsorcjum, w związku z tym ciąży na nim obowiązek podatkowy w przypadku wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Z ekonomicznego punktu widzenia Wnioskodawca jest nabywcą usług świadczonych przez spółkę cywilną. Wobec tego, wynikające z postanowień umownych konsorcjum zachowanie spółki cywilnej stanowi, określone w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy, odpłatne świadczenie na rzecz Wnioskodawcy, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zatem podzielony zysk stanowi dla obu podmiotów działających na podstawie umowy o współpracy wynagrodzenie za dostawę towarów bądź świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, które wymaga wystawienia faktur VAT. W związku z tym rozliczenia dokonywane między stronami umowy o współpracy, będącymi podatnikami podatku VAT, należne z tytułu czynności wykonywanych w ramach zawartej umowy konsorcjum powinny być dokumentowane fakturami VAT. Tym samym brak jest podstaw do skorygowania dotychczasowych rozliczeń umowy współpracy

W związku tym nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że rozliczenia pieniężne wspólnego przedsięwzięcia nie są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT, w związku z tym nie powinny być dokumentowane fakturami VAT, lecz innymi dokumentami tj. notami księgowymi.

Rozliczenia dokonane pomiędzy Wnioskodawcą a spółką cywilną, będącymi podatnikami podatku VAT, określane przez Wnioskodawcę jako podział zysku, stanowią kwoty należne z tytułu czynności wykonanych w ramach zawartej umowy o współpracy, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy i powinny być dokumentowane fakturami VAT, zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy - w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia

2014 r. - kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a. nabycia towarów i usług,

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Wnioskodawca wskazał, że prowadzi działalność opodatkowaną, nie prowadzi działalności zwolnionej z podatku od towarów i usług. Zatem, jak wynika z powyższego rozstrzygnięcia, Wnioskodawca z tytułu rozliczenia zysku na podstawie umowy o współpracy winien otrzymać od spółki cywilnej faktury VAT z naliczonym podatkiem i Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z tych faktur.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy oceniane całościowo jest nieprawidłowe.

Końcowo zauważa się, że niniejsza interpretacja jest interpretacją indywidualną i wydana została w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy, a zatem nie dotyczy konsekwencji podatkowych dla spółki cywilnej, będącej uczestnikiem umowy konsorcjum.

Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę we własnym stanowisku wyroków sądów Organ wyjaśnia, że wskazane wyroki zostały potraktowane jako elementy argumentacji Wnioskodawcy, są to jednak rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one strony postępowania w tych konkretnych, indywidualnych sprawach, nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy.

Ponadto zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Interpretacje wydawane są w indywidualnych sprawach wnioskodawcy w związku z tym skutki prawne, czy też ewentualna ochrona, określone w art. 14k do 14 m mogą dotyczyć wyłącznie podmiotu, który uzyskał interpretację indywidualną. Należy zatem stwierdzić, że wskazane w stanowisku własnym interpretacje nie mogły automatycznie stanowić podstawy przy rozstrzygnięciu dokonanym w analizowanej sprawie, z uwagi na podobieństwo stanu faktycznego i stanowią one rozstrzygnięcia indywidualne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.) Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl