IBPP3/4512-253/15/MN - Podatek od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług związanych z realizacją projektu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 marca 2015 r. (data wpływu 25 marca 2015 r.) uzupełnionym pismem z 22 kwietnia 2015 r. (data wpływu 30 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług związanych z realizacją projektu "XXX"- jest prawidłowe.

W dniu 25 marca 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług związanych z realizacją projektu "XXX". Ww. został uzupełniony pismem z 22 kwietnia 2015 r. (data wpływu 30 kwietnia 2015 r.).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (doprecyzowany w piśmie z 22 kwietnia 2015 r.):

Wnioskodawca (zwany dalej Gminą) jest jednostką samorządu terytorialnego w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina posiada osobowość prawną. Gmina jest ponadto czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Z kolei zgodnie z przepisem art. 2a ust. 2 ustawy o drogach publicznych, drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy. Znajdujące się zatem w granicach Gminy drogi gminne stanowią jej własność a ich utrzymanie (w tym budowa, przebudowa lub remont) stanowią ustawowy obowiązek Gminy.

W roku 2014 Gmina realizowała projekt "XXX". Projekt był współfinansowany przez Unię Europejską. Przebudowa została rozpoczęta i zakończona w 2014 r. Przedmiotem projektu była przebudowa jednej istniejącej drogi gminnej w Gminie XXX, w miejscowości b. Łączna długość przebudowanej drogi wyniosła 1,956 km, poboczy - 3,564 km Podstawowym rezultatem projektu było przywrócenie właściwej nośności konstrukcji drogi, jak też skrócenie czasu przejazdu oraz poprawa komfortu i bezpieczeństwa jazdy, zmniejszenie ilości wypadków. Całkowita wartość projektu wyniosła 1.089.779,02 zł brutto. W ramach prac wykonano odwodnienie drogi, wymieniono bitumiczną nawierzchnię na jezdni, wykonano cześć pętli autobusowej, wykonano zjazdy i skrzyżowania z drogami bocznymi oraz wykonano pobocze z kruszywa łamanego. Beneficjentem oraz właścicielem majątku powstałego w wyniku inwestycji została Gmina, która będzie utrzymywać rezultaty inwestycji ze środków własnych Gminy, przeznaczonych na realizację zadań własnych z zakresu wskazanego m.in. w wyżej wskazanych przepisach ustawy o samorządzie gminnym i ustawy o drogach publicznych.

W związku z przebudową drogi Gmina poniosła, wydatki (udokumentowane fakturami) na zakup materiałów i usług. Użytkownicy korzystają z ww. drogi bez konieczności ponoszenia dodatkowych opłat.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że przebudowa drogi gminnej w ramach realizowanego projektu pn. "XXX" odbywała się w ramach realizacji przez Gminę zdań publicznych. Towary i usługi zakupione w związku z realizacją przedmiotowego projektu nie są wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Gmina ma prawo odliczyć podatek VAT naliczony, wynikający z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług związanych z budową opisanej w stanie faktycznym drogi gminnej.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług związanych z budową opisanej w stanie faktycznym drogi gminnej.

Wydatki poniesione na zakup materiałów i usług związanych z przebudową drogi gminnej, nie mają związku z działalnością opodatkowaną w rozumieniu ustawy o VAT (art. 86 ust. 1) a zatem nie mogą być podstawą odliczenia podatku naliczonego.

Zdaniem Wnioskodawcy, każde działanie podejmowane przez gminę w imieniu własnym na własną odpowiedzialność finansowane z budżetu gminy (w tym również dofinansowane ze środków unijnych), służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, należy uznać za działanie publiczne. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie dróg gminnych należy do zadań własnych gminy. Przebudowa drogi gminnej odbywa się w ramach władztwa publicznego i Gmina wykonując zadanie działa, jako administracja publiczna i może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym.

Droga publiczna ze swojej istoty zaspokaja bowiem zbiorowe potrzeby wspólnoty samorządowej. Gmina, budując drogę publiczną (gminną), nie występuje więc w charakterze podatnika VAT a poniesione w związku z tą budową wydatki nie są związane z wykonywaniem przez gminę czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Tym samym nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od kwoty podatku należnego.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje uzasadnienie w bieżącym orzecznictwie sądów administracyjnych - np. wyrok NSA z 19 listopada 2014 r., sygn. akt I FSK 1669/13.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni lub pośredni związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, tj. zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r.s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym).

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca w 2014 r. realizował projekt pn. "XXX". Przedmiotem projektu była przebudowa jednej istniejącej drogi gminnej w Gminie XXX, w miejscowości B. W ramach prac wykonano odwodnienie drogi, wymieniono bitumiczną nawierzchnię na jezdni, wykonano cześć pętli autobusowej, wykonano zjazdy i skrzyżowania z drogami bocznymi oraz wykonano pobocze z kruszywa łamanego. Beneficjentem oraz właścicielem majątku powstałego w wyniku inwestycji została Gmina, która będzie utrzymywać rezultaty inwestycji ze środków własnych Gminy, przeznaczonych na realizację zadań własnych. W związku z przebudową drogi Gmina poniosła, wydatki (udokumentowane fakturami) na zakup materiałów i usług. Użytkownicy korzystają z ww. drogi bez konieczności ponoszenia dodatkowych opłat. Przebudowa drogi gminnej w ramach realizowanego projektu odbywała się w ramach realizacji przez Gminę zdań publicznych. Towary i usługi zakupione w związku z realizacją przedmiotowego projektu nie są wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą opodatkowaną implikującą po stronie Wnioskodawcy podatek należny.

Na podstawie przedstawionego opisu sprawy oraz obowiązującego w tym zakresie stanu prawnego należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących zakupy dokonane w związku z realizacją projektu pn. "XXX". Powyższe wynika z faktu, że jak wskazano we wniosku, towary i usługi nabyte w związku z realizacją projektu nie są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, a przebudowa drogi gminnej odbywała się w ramach realizacji zadań publicznych.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym Gmina nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług związanych z budową opisanej w stanie faktycznym drogi gminnej, jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.