IBPP3/4512-18/16/SR - Podatek od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz zwrotu podatku VAT w związku z realizacją projektu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 22 kwietnia 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 7 stycznia 2016 r. (data wpływu 12 stycznia 2016 r.) uzupełnionym pismem z 3 marca 2016 r. (data wpływu 8 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz zwrotu podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. "..." - jest prawidłowe.

W dniu 12 stycznia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz zwrotu podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. "...". Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 3 marca 2016 r. (data wpływu 8 marca 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie z 24 lutego 2016 r. znak:

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (uzupełniony w piśmie z 3 marca 2016 r.):

Przedmiotem projektu jest przebudowa ul. G.w B.

Zakres robót drogowych:

* roboty przygotowawcze, wytyczenie geodezyjne trasy obiektu w terenie,

* roboty rozbiórkowe (rozbiórka istniejących krawężników chodników i obrzeży, warstw nawierzchni, nawierzchni wjazdów do posesji, chodnika, elementów wjazdów do posesji i parkingów),

* zmiana organizacji ruchu, wprowadzenie organizacji tymczasowej,

* roboty ziemne,

* roboty realizacyjne,

* rozbiórka istniejącej nawierzchni bitumicznej,

* wykonanie nowej konstrukcji nawierzchni drogi, chodników i parkingów,

* roboty wykończeniowe (malowanie organizacji ruchu, ustawienie znaków pionowych itp.),

* wprowadzenie docelowej organizacji ruchu.

Dla projektowanej konstrukcji nawierzchni ustalono kategorię ruchu KR4 i grupę nośności podłoża G3.

Przyjęto Vp = 40 km/h (obszar zabudowany).

Projektowana droga posiadać będzie w planie jedną jezdnię o dwóch pasach ruchu szerokość 2 x 3,00 m = 6,00 m i będzie ograniczona krawężnikami. Nie przewiduje się znaczących korekt geometrii w planie. Zaprojektowano chodnik o szerokości od 1,25 m w rejonie parkingów do maksymalnie 3,0 m na pozostałych odcinkach. Ponadto zaprojektowano parkingi przyjezdniowe, równoległe o szerokości 1,75 m lub 2,50 m oraz parkingi do parkowania prostopadłego o szerokości 5,00 m. W rejonie budynku nr... przewidziano zastosowanie chodnika ograniczonego krawężnikami oraz oznakowania U-12 z uwagi na utrudnienie ruchu pieszych oraz ograniczenie ich widoczności w rejonie przejścia dla pieszych przez parkujące pojazdy. Przewiduje się ograniczenie dostępności do ulicy G. dla pojazdów powyżej 2,5 t.

Konstrukcję nawierzchni jezdni przyjęto w oparciu o rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie z dnia 2 marca 1999 r. Dz. U. Nr 43, poz. 430 z uwzględnieniem miejscowych warunków gruntowo-wodnych.

Stan docelowy przewiduje podwyższenie nośności do 100 kN/oś.

Przebudowana droga jest drogą publiczną, ogólnodostępną i nieodpłatnie udostępnioną wszystkim użytkownikom. Z drogi korzystają m.in. mieszkańcy B. i całego województwa, kierowcy korzystający z przejazdu ul. G. i dróg sąsiednich, piesi i rowerzyści poruszający się chodnikami i jezdnią w ciągu ulicy G.

Głównym celem realizacji projektu jest poprawa funkcjonalności i parametrów technicznych oraz udrożnienie układu wspomagającego kluczową sieć dróg na terenie G.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego oraz utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (art. 7 ust. 1 pkt 2 i 15 ustawy o samorządzie gminnym tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.).

Powyższe zatem wskazuje, że realizowany projekt pod nazwą "..." wpisuje się w zakres prowadzonej przez Gminę działalności.

Towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Przedmiotem wniosku jest zaistniały stan faktyczny. Rzeczowa realizacja projektu miała miejsce w okresie od 23 października 2014 r. do 30 listopada 2015 r. (data pierwszego i ostatniego wydatku w ramach projektu).

Zakupy dokonywane w związku z realizacją projektu są udokumentowane fakturami VAT, w których jako nabywca figuruje Gmina.

Realizacja przedmiotowego projektu została dofinansowana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa... na lata 2007-2013. Umowa o dofinansowanie przedmiotowego projektu została zawarta 30 listopada 2015 r.

Dla realizacji opisanego we wniosku zadania inwestycyjnego realizowanego przez Gminę w ramach działalności publicznoprawnej, mającej na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb społeczeństwa, w żaden sposób niezwiązanej ze sprzedażą opodatkowaną, Gmina występuje w charakterze podatnika VAT, gdyż jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Gminie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz zwrot podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. "...".

Stanowisko Wnioskodawcy:

Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz zwrot podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. "...".

W myśl postanowień art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: z 2011 r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W myśl postanowień art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015.1515 z dnia 1 października 2015 r.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego oraz utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (art. 7 ust. 1 pkt 2 i 15 ustawy o samorządzie gminnym Dz. U. z 2015.1515 z dnia 1 października 2015 r.).

Powyższe zatem wskazuje, że realizowany projekt pod nazwą "..." wpisuje się w zakres prowadzonej przez Gminę działalności.

Towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. Analiza przedmiotowej sprawy wskazuje, że związek taki nie występuje. W związku z powyższym, ze względu na niespełnienie podstawowej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, gmina nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku realizacją projektu pn. "...". Tym samym nie ma możliwości otrzymania z tego tytułu zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Sposób i termin zwrotu podatku VAT określony został w przepisach art. 87 ust. 2-10a ustawy.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyjaśnić należy, że przepisy art. 87 ustawy regulują sposób dokonania przez podatnika rozliczenia w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym deklaruje on nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym. Przepisy te statuują możliwość otrzymania przez podatnika rzeczywistego zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Warunkiem, który musi spełnić podatnik, by domagać się zwrotu, jest powstanie w okresie rozliczeniowym różnicy pomiędzy kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego. Wynika to z generalnej zasady określonej w przywołanym powyżej art. 87 ust. 1 ustawy.

Należy również zauważyć, że w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów i usług (Dz. U. z 2013 r. poz. 1656), przewidziano przypadki, w których kwota podatku naliczonego może być zwrócona jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług finansowanych ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej, oraz warunki i tryb dokonywania tego zwrotu. Przepisy powołanego rozporządzenia określają katalog środków, które stanowią ww. środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej (§ 8 ust. 3 i 4). Uzyskanie pomocy finansowej pochodzącej ze źródeł, o których mowa w tych przepisach daje prawo do ubiegania się o zwrot podatku w oparciu o przepisy zawarte w rozdziale 4 tego rozporządzenia.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko w tym zakresie bowiem ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Gmina, w świetle art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1515), wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Na podstawie art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Z okoliczności sprawy wynika, że głównym celem realizacji projektu pod nazwą "..." jest poprawa funkcjonalności i parametrów technicznych oraz udrożnienie układu wspomagającego kluczową sieć dróg na terenie Gminy. Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że realizowany projekt, polegający na przebudowie drogi wpisuje się w zakres prowadzonej przez Gminę działalności publicznoprawnej, mającej na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb społeczeństwa. Wnioskodawca wskazał, że towary i usługi nabywane w związku z realizacją ww. projektu nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Przebudowana droga jest drogą publiczną, ogólnodostępną i nieodpłatnie udostępnioną wszystkim użytkownikom.

Powyższe prowadzi do wniosku, że realizowany przez Wnioskodawcę projekt należy do zakresu zadań publicznych. Należy zatem przyjąć, że realizacja projektu nie będzie miała charakteru, ani celu polegającego na prowadzeniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.

Nie ulega wątpliwości, że droga przebudowywana w ramach realizacji projektu jest drogą położoną na terenie gminy, mieszczącą się w kategorii dróg publicznych. W tym też kontekście nie można stwierdzić, że przebudowa przedmiotowej drogi związana jest z prowadzoną przez Gminę działalnością gospodarczą.

Stosownie więc do zacytowanych przepisów art. 15 ustawy o VAT, należy stwierdzić, że Gmina nabywając towary i usługi w celu realizacji projektu, nie nabywała ich do działalności gospodarczej i tym samym nie działała w charakterze podatnika podatku VAT.

Zatem, w świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Wnioskodawca nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. "...". Tym samym nie ma on prawa do otrzymania z tego tytułu zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Wnioskodawca nie ma również możliwości uzyskania zwrotu podatku naliczonego na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r., gdyż środki wskazane we wniosku, nie są środkami, o których mowa w § 8 ust. 3 i 4 tego rozporządzenia.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Zaznacza się, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, interpretacja traci ważność w przypadku zmiany stanu prawnego lub w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.