IBPP3/4512-123/15/AŚ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 5 lutego 2015 r. (data wpływu 11 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego od kwoty podatku należnego w związku z realizacją inwestycji w ramach projektu pn. "..." - jest prawidłowe.

W dniu 11 lutego 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego od kwoty podatku należnego w związku z realizacją inwestycji w ramach projektu pn. "...".

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis stanu faktycznego:

W latach 2010-2013 Gmina (Wnioskodawca) łącznie z innymi Gminami należącymi do Związku Międzygminnego... oraz ze Związkiem..., którego jest członkiem realizowała projekt pn. "...".

Beneficjentem projektu był Związek Międzygminny. Gmina była podmiotem upoważnionym. Projekt ten był finansowany ze środków pozyskanych z programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach Priorytetu I Gospodarka wodno-ściekowa. Działanie 1.1 Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach powyżej 15 tyś, RLM.

W ramach projektu Wnioskodawca realizował inwestycje pn. "..." oraz "...".

Poniesione koszty na inwestycje obejmowały zarówno koszty kwalifikowalne jak i koszty niekwalifikowalne. 85% kosztów kwalifikowalnych zostało pokryte ze środków pozyskanych z programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, a pozostała część została sfinansowana ze środków własnych Wnioskodawcy.

Faktury za nabyte towary i usługi (roboty budowlane) były wystawiane na Wnioskodawcę.

Efektem ww. inwestycji jest wybudowana główna sieć kanalizacyjna bez przyłączy w m. S. oraz zmodernizowana istniejącą oczyszczalnia ścieków.

Projekt ten został zrealizowany w ramach zadań własnych Gminy do których zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) należy zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W myśl art. 7 ust. 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym zadania własne w szczególności obejmują zadania w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.

W 2013 r. inwestycja została zakończona, oddana do użytku i na podstawie protokołu przekazana w nieodpłatne użytkowanie do Zakładu.

Zakład Usług Wodnych jest zakładem budżetowym Związku Międzygminnego..., powołany przez 5 gmin w tym Gminę. Przedmiotem działania Zakładu jest realizacja zadań Związku w zakresie eksploatacji urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacji sanitarnych wsi. Zakład ten jest odrębnym od Gminy podatnikiem podatku VAT, posiada odrębny od Gminy numer NIP.

W zakresie przedmiotowej inwestycji Gmina nie prowadzi działalności, nabyte towary i usługi nie są związane z działalnością opodatkowaną, Gmina nie świadczy odpłatnych usług w zakresie odprowadzenia ścieków, usługi te świadczy zakład budżetowy - Zakład, któremu Gmina protokołem przekazała w sposób nieodpłatny zrealizowaną inwestycję.

Należy dodać, że w 2015 r. inwestycja nie zmieniła przeznaczenia, nadal na podstawie protokołu jest nieodpłatnie od chwili oddania do użytkowania przekazana zakładowi budżetowemu - Zakładowi.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z realizowaną inwestycją Gminie w ramach projektu pn. "..." będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego od kwoty podatku należnego.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatników, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124, natomiast w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika i powyższego przepisu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Aby zatem Gmina mogła obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z zrealizowanych inwestycji, inwestycja ta musiałaby być związana z wykonywaniem czynności opodatkowanych. W sytuacji kiedy nie ma związku ze sprzedażą opodatkowaną Gmina nie będzie mieć prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego od kwoty podatku należnego.

Biorąc zatem pod uwagę powołane wyżej przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz stan faktyczny zdaniem Gminy nie zostanie spełniona przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT dająca prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ towary i usługi zakupione w ramach realizacji projektu pn. "..." nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych, generujących podatek należny. Po zakończeniu i odbiorze zrealizowana inwestycja została przez Gminę umową nieodpłatnego użyczenia przekazana Zakładowi. Nabyte towary i usługi w toku realizacji projektu nie miały związku ze sprzedażą opodatkowaną i nadal nie mają. W zakresie przedmiotowej inwestycji Gmina nie prowadziła działalności, nie świadczyła i nie świadczy odpłatnych usług w zakresie odprowadzania ścieków. Usługi te świadczone są przez Zakład, będący odrębnym od Gminy podatnikiem podatku VAT. Reasumując, Gmina od zrealizowanej inwestycji nie będzie mogła odliczyć kwoty podatku naliczonego od kwoty podatku należnego, bowiem nie wystąpi związek ze sprzedażą opodatkowaną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Wskazana powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w sytuacji świadczenia czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych VAT.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Ustawodawca umożliwił jednak podatnikom skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, która pozbawia podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej na podstawie art. 15 ust. 2 w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2013 r., należy rozumieć wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r. art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz.Urz.UE.L Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Należy wskazać, że Gmina w świetle art. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest jednostką zasadniczego podziału terytorialnego stopnia podstawowego, posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu.

Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 powoływanej wyżej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Artykuł 7. ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 ustawy).

Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie zakładu lub jednostki budżetowej.

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 2 cyt. ustawy).

Z opisu sprawy wynika, że w latach 2010-2013 Wnioskodawca łącznie z innymi Gminami należącymi do Związku Międzygminnego..., którego jest członkiem realizowała projekt pn. "...". W ramach projektu Wnioskodawca realizował inwestycje pn. "..." oraz "...". Faktury za nabyte towary i usługi (roboty budowlane) były wystawiane na Wnioskodawcę. Efektem ww. inwestycji jest wybudowana główna sieć kanalizacyjna bez przyłączy w m. S. oraz zmodernizowana istniejącą oczyszczalnia ścieków. Projekt ten został zrealizowany w ramach zadań własnych Gminy do których zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym należy zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W 2013 r. inwestycja została zakończona, oddana do użytku i na podstawie protokołu przekazana w nieodpłatne użytkowanie do Zakładu. Zakład jest zakładem budżetowym Związku Międzygminnego, powołany przez 5 gmin w tym Wnioskodawcę. Przedmiotem działania Zakładu jest realizacja zadań Związku w zakresie eksploatacji urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacji sanitarnych wsi. Zakład ten jest odrębnym od Gminy podatnikiem podatku VAT, posiada odrębny od Gminy numer NIP. W zakresie przedmiotowej inwestycji Gmina nie prowadzi działalności, nabyte towary i usługi nie są związane z działalnością opodatkowaną, Gmina nie świadczy odpłatnych usług w zakresie odprowadzenia ścieków, usługi te świadczy zakład budżetowy - Zakład, któremu Gmina protokołem przekazała w sposób nieodpłatny zrealizowaną inwestycję.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie występuje.

W konsekwencji, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, Wnioskodawca nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych dla Wnioskodawcy dokumentujących zakupy dokonane w związku z realizacją ww. projektu.

W świetle powyższych ustaleń, stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.