IBPP3/4512-12/16/KS - Podatek od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług dokonywanych w związku z realizacją projektu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 22 kwietnia 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku, który wpłynął 8 stycznia 2016 r., uzupełnionym pismem z 29 lutego 2016 r. (data wpływu 3 marca 2016 r.) oraz pismem z 15 marca 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług dokonywanych w związku z realizacją projektu pn. "..." - jest prawidłowe.

W dniu 8 stycznia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług dokonywanych w związku z realizacją projektu pn. "...". Wniosek został uzupełniony pismem z 29 lutego 2016 r. (data wpływu 3 marca 2016 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie organu z 18 lutego 2016 r. znak: IBBP3/4512-12/16/KS oraz pismem z 15 marca 2016 r.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Gmina (Wnioskodawca) jako jednostka samorządu terytorialnego zawarła w dniu 22 sierpnia 2011 r. z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej umowę dotacji oraz umowę pożyczki na realizację zadania pod nazwą "...". Na realizację niniejszego zadania Gmina otrzymała również pomoc w ramach działania "Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej" objętego PROW na lata 2007-2013. Umowę z Samorządem Województwa na realizację operacji "..." podpisano w dniu 30 października 2014 r. Ponadto Gmina stara się o dofinansowanie niniejszej inwestycji z środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, Działanie 5. Środowisko, Poddzialanie 5.1. Gospodarka wodno-ściekowa. Wniosek o dofinansowanie został złożony w roku 2009 i został pozytywnie zweryfikowany.

Niestety w związku z brakiem środków finansowych na to zadanie w roku 2009 i kolejnych, Gmina nie otrzymała dofinansowania. W dniu 30 grudnia 2015 r. w związku z ponowną weryfikacją projektów w Urzędzie Marszałkowskim, Wnioskodawca może po zaktualizowaniu złożonego wcześniej wniosku starać się o dofinansowanie niniejszego zadania.

W wyniku zrealizowanego zadania wykonano:

sieć grawitacyjną o średnicy 200 mm - 6.306,70 mb, sieć grawitacyjną o średnicy 160 mm -4.123,70 mb, sieć tłuczoną o średnicy 200 mm - 1.310,15 mb, przepompownię ścieków - 1 kpi.

Przedmiotem projektu było uporządkowanie gospodarki ściekowej w Gminie. Inwestycja obejmowała budowę kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej wraz z odejściami w granicy pasa drogowego oraz elementami sieci do ostatniej studzienki w granicy posesji w miejscowościach, a także kanałem tłocznym i przepompownią ścieków wraz z infrastrukturą towarzyszącą w miejscowości. Całość majątku powstała w wyniku realizacji stanowi własność Gminy, zostanie ona nieodpłatnie przekazana na rzecz Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Okręgu. w użytkowanie i będzie ono również odpowiedzialne za utrzymanie i zarządzanie infrastrukturą. Koszty związane z utrzymaniem i eksploatacją sieci kanalizacji będzie ponosiła PWIK. Przeznaczy na ten cel środki z przychodów własnych uzyskanych z opłat od ludności. Przyłącza od ostatniej studzienki do ścian budynków wykonywane są na koszt właścicieli posesji.

Inwestycja ma znaczący wpływ na środowisko. Dodatni wpływ inwestycji widoczny jest zarówno w ciekach powierzchniowych jak i wodach gruntowych, a przede wszystkim w szczególnie chronionych walorach przyrodniczych. Wyeliminowane zostały źródła zanieczyszczeń związanych z nieszczelnymi zbiornikami bezodpływowymi oraz zlikwidowane przelewy do powierzchniowych cieków wodnych.

Gmina nie planuje odpłatnego przekazania ani czerpania korzyści z wybudowanej inwestycji, efekt projektu nie będzie wykorzystywany przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. W umowie z Województwem o dofinansowanie realizacji zadania do kosztów kwalifikowalnych zaliczono również podatek od towarów i usług. Do złożenia wniosku o dofinansowanie konieczna jest indywidualna interpretacja. W okresie w którym realizowana była inwestycja Wnioskodawca nie był czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT i nie składał deklaracji VAT-7. Wnioskodawca od 1 sierpnia 2015 r. jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Efekty projektu nie będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykorzystania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Realizacja przez Wnioskodawcę projektu pn. "..." jest związana z wykonaniem zadania publicznoprawnego, w zakresie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - art. 7 ust. 1 pkt 3.

Wnioskodawca figurował jako nabywca w fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją ww. projektu.

Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Okręgu jest Spółką Akcyjną i jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Zadanie zrealizowano i całość zostanie przekazana PKWiK na podstawie umowy dzierżenia.

Okres realizacji projektu:

* pierwsza faktura - 7 kwietnia 2014 r.,

* ostatnia faktura - 20 lipca 2015 r.

Wnioskodawca stwierdził również, że na dzień 26 lutego 2016 r. nie nastąpiło jeszcze nieodpłatne przekazanie w dzierżenie majątku.

W okresie realizacji inwestycji do dnia 30 czerwca 2015 r. Gmina i Urząd Gminy nie byli czynnymi podatnikami podatku VAT. Od dnia 1 sierpnia 2015 r. czynnym podatnikiem podatku VAT jest Gmina.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z realizacją projektu dofinansowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, Działanie 5. Środowisko, Poddziałanie 5.1. Gospodarka wodno-ściekowa Wnioskodawca ma możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług dokonywanych w związku z realizacją projektu pod nazwą "...".

Stanowisko Wnioskodawcy (sformułowane ostatecznie w piśmie z 29 lutego 2016 r.):

Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do dokonania odliczeń podatku VAT przy realizacji projektu. Gmina w okresie do 30 czerwca 2015 r. nie była czynnym podatnikiem podatku VAT, ponadto zakupy nie były wykorzystywane do wykonywania sprzedaży opodatkowanej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Według art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powołanego powyżej art. 86 ust. 1 wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Ponadto wskazać należy, że zrealizowanie prawa do odliczenia możliwe jest wyłącznie przez podatników zarejestrowanych jako "podatnicy VAT czynni", przez złożenie deklaracji VAT-7.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Aby jednak podmiot mógł skorzystać z prawa obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy wskazać, że w świetle art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym

(tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1515), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest jednostką zasadniczego podziału terytorialnego stopnia podstawowego, posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu. Natomiast, do zadań własnych gminy należą zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w szczególności zadania własne obejmują m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 2 cyt. ustawy).

Jak stanowi art. 9 ust. 3 ww. ustawy, formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236 z późn. zm.), gospodarka komunalna, może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego, w szczególności w formach: samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego.

Z opisu sprawy wynika, że w okresie od 7 kwietnia 2014 r. do 20 lipca 2015 r. Gmina dokonywała zakupów związanych z realizacją projektu pn. "...". Inwestycja obejmowała budowę kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej wraz z odejściami w granicy pasa drogowego oraz elementami sieci do ostatniej studzienki w granicy posesji, a także kanałem tłocznym i przepompownią ścieków wraz z infrastrukturą towarzyszącą w miejscowości.

Całość majątku, która powstała w wyniku realizacji projektu stanowi własność Gminy. Zostanie ona nieodpłatnie przekazana na podstawie umowy dzierżenia na rzecz Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Okręgu, będącego Spółką Akcyjną, które będzie również odpowiedzialne za utrzymanie i zarządzanie infrastrukturą. Koszty związane z utrzymaniem i eksploatacją sieci kanalizacji będzie ponosiło PWIK, które przeznaczy na ten cel środki z przychodów własnych uzyskanych z opłat od ludności. Gmina nie planuje odpłatnego przekazania ani czerpania korzyści z wybudowanej inwestycji, a efekt projektu nie będzie wykorzystywany przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Ponadto - jak wynika z treści wniosku - w okresie, w którym realizowana była ww. inwestycja Gmina i Urząd Gminy nie były czynnymi podatnikami podatku VAT.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że aby podmiot miał prawo do odliczenia podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, musi on być podatnikiem w rozumieniu przepisów ustawy, a po drugie towary i usługi powinny być używane do celów transakcji podlegających opodatkowaniu. Dostawa towarów, jak i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu, o ile są wykonywane przez podatnika podatku od towarów i usług, działającego w tym charakterze.

W rozpatrywanej sprawie majątek powstały w wyniku realizacji projektu pn. "..." zostanie przekazany na podstawie umowy dzierżenia do eksploatacji, odrębnemu od Gminy podatnikowi, natomiast nie generuje i nie będzie generować żadnych przychodów dla Gminy.

Wnioskodawca wskazał, że realizacja ww. projektu jest związana z wykonaniem zadania publicznoprawnego w zakresie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - art. 7 ust. 1 pkt 3.

Oznacza to, że realizując inwestycję Gmina nie zamierzała wykorzystywać efektów projektu do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji, dokonując zakupów towarów i usług związanych z tą inwestycją, nie spełniła przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy, a tym samym nie nabyła prawa do odliczenia podatku naliczonego. Ponadto wskazać należy, że Gmina i Urząd Gminy w okresie realizacji projektu nie były czynnymi podatnikami podatku VAT, co stanowi przesłankę negatywną, określoną w art. 88 ust. 4 ustawy, pozbawiającą podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W konsekwencji Wnioskodawca nie ma prawa do odliczenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją ww. projektu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Niniejsza interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.