IBPP3/443-877/08/PK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2008 r. (data wpływu 15 grudnia 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie możliwości regulowania zobowiązania podatkowego Spółki przez osoby trzecie - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 grudnia 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie możliwości regulowania zobowiązania podatkowego Spółki przez osoby trzecie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca znajduje się w fazie likwidacji. Wniosek o upadłość Spółki został oddalony przez właściwy Sąd Gospodarczy postanowieniem z dnia 3 marca 2005 r. z uwagi na fakt, iż majątek Spółki nie wystarcza nawet na pokrycie kosztów postępowania. Stosownie do przepisu art. 468 likwidator w ramach czynności likwidacyjnych zbywa mienie Spółki.

W większości są to towary posiadające status towaru używanego - zwolnione przedmiotowo z podatku VAT. Problem pojawia się np. przy sprzedaży działek niezabudowanych. Przy ich sprzedaży pojawia się wysoki podatek VAT. Dotychczas nabywca przelewał kwotę VAT na rachunek Urzędu Skarbowego właściwego dla Spółki, dokonując zapłaty za Hutę.

Wnioskodawca nie może sam uregulować podatku VAT. Jeżeli kwota zapłaty brutto wpłynęłaby na rachunek bankowy Spółki, zostałaby przekazana przez Bank komornikowi, który zajął przedmiotowy rachunek i zaspokaja z niego uprzywilejowane należności Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wobec faktu, iż zadłużenie Huty wobec FGŚP oraz pracowników jest znaczne, przypuszczalnie VAT od takich transakcji nie zostałby nigdy uregulowany. Celowe wobec tego jest akceptowanie przez Urząd Skarbowy wpłat bezpośrednich od nabywcy. Nadmieniamy, iż pozostała kwota ze sprzedaży nieruchomości trafia wprost na rachunki ZUS i Gminy jako wierzycieli hipotecznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle art. 59 i następnych Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa wpłata dokonana przez osobę trzecią (nabywcę towaru) powoduje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego.

Zdaniem Wnioskodawcy Stosownie do art. 59 § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek:

Zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub w części wskutek:

Ustawa nie precyzuje, kto ma dokonać wpłaty. Podkreślić należy, iż w przypadku regulowania podatku w kasie Urzędu Skarbowego czy też wpłatą bankową nie ma obowiązku legitymowania się. Co więcej, w przypadku osoby prawnej w praktyce w tym zakresie nie działają organy Spółki, czy nawet jej pełnomocnicy lecz pracownicy nie posiadający takich przymiotów, działający na podstawie ustnego polecenia służbowego.

W wyroku NSA z dnia 26 maja 2008 r. (I FPS 8/07) uznał co prawda, że zapłata przez osobę trzecią nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, jednakże wskazał jednocześnie na instytucję osoby trzeciej - posłańca, jako osoby która może dokonać wpłaty w imieniu podatnika.

Z kolei orzeczenie NSA z dnia 18 czerwca 2003 r. (SA/BD 1138/03) stanowi wprost, iż zapłaty podatku może dokonać za podatnika również osoba trzecia.

W tym stanie rzeczy, w ocenie podatnika uznać należy, iż zapłata podatku może być dokonana również przez osobę trzecią za podatnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 59 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zwanej dalej Ordynacją, zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek zapłaty. Jak słusznie zauważa Wnioskodawca przepis ten nie wskazuje kto ma dokonać zapłaty podatku. Aby móc odpowiedzieć na to pytanie konieczne jest scharakteryzowanie samego obowiązku podatkowego.

W myśl art. 5 i art. 4 Ordynacji zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Stosownie do art. 6 Ordynacji podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.

Mając na uwadze, że przedstawiona sytuacja odnosi się do zobowiązania podatkowego powstałego na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że zgodnie z art. 99 ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, zobowiązanie podatkowe, kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1, przyjmuje się w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej, chyba że naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określi je w innej wysokości.

Stosownie do art. 103 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy oraz podmioty wymienione w art. 108 są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego, z zastrzeżeniem ust. 2-4 i art. 33 i 33b.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przytoczonych przepisów jednoznacznie wynika, że obowiązek zapłaty podatku wynika ze zobowiązania podatkowego, a zobowiązanym do jego zapłacenia jest podatnik. Należy zauważyć, że ustawa o VAT jednoznacznie narzuca zapłatę podatku podatnikowi i nie przewiduje żadnego odstępstwa od tej reguły.

Przy czym należy zaznaczyć, że wpłata przez osobę trzecią kwoty odpowiadającej kwocie podatku może być uznana za skuteczną zapłatę podatku, gdy wpłacający występuje jako osoba, która działając na rachunek podatnika dokonuje zapłaty z jego zasobów pieniężnych. Działa on w tym przypadku jako podmiot umocowany do zapłaty podatku za podatnika. Nie dokonuje wówczas zapłaty podatku, lecz wpłaty kwoty tytułem podatku. Zapłata podatku ma w tym przypadku wyłącznie wymiar techniczny. W przypadku gdy osoba trzecia dokonująca wpłaty podatku działa w imieniu i na rachunek podatnika i dokonuje zapłaty podatku ze środków pieniężnych podatnika, należy uznać, że wskutek dokonanej wpłaty nastąpiło wygaśnięcie zobowiązania podatkowego podatnika w trybie art. 59 § 1 pkt 1 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że wpłacenie kwoty podatku przez osobę trzecią nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego podatnika gdyż będzie to czynność wykonana przez osobę nie uprawnioną, tym samym czynność taką należy uznać za prawnie nieskuteczną, a zatem należy uznać, że tylko zapłata podatku przez podatnika, ewentualnie przez osobę trzecią, która wpłaca środki otrzymane od podatnika prowadzi do realizacji zobowiązania podatkowego i tym samym do jego wygaśnięcia.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Na marginesie tut. organ chciałby zwrócić uwagę Wnioskodawcy na art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. z 2007 r. Dz. U. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.) zgodnie z którym dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:

Z przytoczonego przepisu wynika, iż w sytuacji gdy nabywcami majątku zbywanego przez Spółkę będą podmioty prowadzące działalność gospodarczą lub też wartość transakcji przekroczy 15.000 euro przyjmowanie wpłat przez Spółkę winno być dokonywane za pośrednictwem rachunku bankowego.

Odnośnie zaś niejednolitego orzecznictwa należy zauważyć, iż zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - są one wydane w konkretnych sprawach i dotyczą wyłącznie stanów prawnych i faktycznych, w których zostały wydane.

Przy czym warto zaznaczyć, że " (...) uchwała składu siedmiu sędziów NSA jest wiążąca w danej sprawie (art. 187 § 2), ma ona ponadto tzw. ogólną moc wiążącą, wynikającą z art. 269 § 1. Ostatnio wymieniony przepis nie pozwala żadnemu składowi sądu administracyjnego rozstrzygnąć innej sprawy w sposób sprzeczny ze stanowiskiem zawartym w uchwale powiększonego składu NSA. Skład, który nie podziela wspomnianego stanowiska, może jedynie ponownie przedstawić dane zagadnienie odpowiedniemu składowi powiększonemu" (B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Zakamycze, 2006, wyd. II). I taką też ma rangę orzeczenie NSA syg. akt I FPS 8/07 przywołane przez Wnioskodawcę

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.