IBPP3/443-830/11/KO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 lipca 2011 r. (data wpływu 22 lipca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia na podstawie postanowienia sądu - jest prawidłowe.

W dniu 22 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia na podstawie postanowienia sądu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca Spółdzielnia Mieszkaniowa nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2010 r. własność nieruchomości stanowiącej działkę nr 164, co stwierdza postanowienie Sądu Rejonowego. Postanowienie sądowe jest prawomocne z dniem 28 stycznia 2011 r. zgodnie z klauzulą prawomocności z dnia 31 maja 2011 r. W dniu 4 lipca 2011 r. pełnomocnik Spółdzielni złożył w Sądzie Rejonowym w Wydziale Ksiąg Wieczystych wniosek o wpis w księdze wieczystej nieruchomości własności przedmiotowej nieruchomości na rzecz spółdzielni. Przedmiotowa nieruchomość zlokalizowana na osiedlu jest od ponad 30-tu lat użytkowana przez Spółdzielnię, a ww. postanowienie sądowe stanowi formalną podstawę do uregulowania terenowo-prawnego przedmiotowej nieruchomości gruntowej i nieodpłatnego przysporzenia majątkowego Spółdzielni.

Na działce nr 164 (o powierzchni 2.189 m ²) znajduje się parterowy barak gospodarczy (pow. uż. 400 m ²) stanowiący zaplecze (bazę) warsztatowo-garażowo-magazynową Spółdzielni dla potrzeb prawidłowego funkcjonowania i utrzymania spółdzielczych terenów i budynków mieszkalnych. Część powierzchni nieruchomości jest dzierżawiona i wynajmowana osobom fizycznym i prawnym na podstawie stosownych umów, dla których Spółdzielnia wystawia faktury VAT a przychody po odprowadzeniu podatku dochodowego od osób prawnych i podatku od towarów i usług są przeznaczane na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi Spółdzielni.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy Wnioskodawca w związku z nabyciem nieruchomości gruntowej w drodze zasiedzenia ma obowiązek uregulować i w jakiej wysokości podatek od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 1 pkt 5 oraz art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy od nieodpłatnie otrzymanej przez zasiedzenie nieruchomości gruntowej nie powstaje, ponieważ brak jest podstawy opodatkowania jakim jest obrót czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, ponieważ w tej konkretnej sytuacji nie powstanie żaden dokument potwierdzający obrót z ww. tytułu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

Stosownie do art. 5 ust. 2 ustawy o VAT czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z cyt. wyżej art. 7 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że istotą dostawy towarów jest przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W treści art. 7 ust. 1 ww. ustawy, mowa jest bowiem o tego rodzaju czynności, które daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawa własności" lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. "Dostawa towarów" nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Należy wiec uznać, że dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia swoich aspektów ekonomicznych, mniejsze zaś znaczenie mają jej skutki o charakterze cywilnoprawnym, występujące na gruncie prawa cywilnego.

Oderwanie pojęcia "dostawa towarów" od skutków cywilnoprawnych powstających na gruncie prawa prywatnego od ekonomicznych aspektów transakcji pozwala także na opodatkowanie czynności mających za przedmiot przeniesienie towarów, które to czynności byłyby nieważne (przede wszystkim z uwagi na zachowanie niewłaściwej formy), czy też nieskuteczne na gruncie prawa cywilnego.

Z wniosku wynika, że przedmiotowa nieruchomość gruntowa jest użytkowana przez Wnioskodawcę od ponad 30 lat. Postanowienie Sądu o nabyciu ww. nieruchomości przez zasiedzenie stanowi jak wskazał Wnioskodawca formalną podstawę do uregulowania prawnego i nieodpłatne przysporzenie majątku Wnioskodawcy.

Odnosząc się do powyższego należy wyjaśnić, że termin "zasiedzenie" omówiony jest w Księdze drugiej Własność i inne prawa rzeczowe w dziale III Nabycie i utrata własności w rozdziale II Zasiedzenie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Z art. 172 Kodeksu cywilnego wynika, że posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).

Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego.

Można zasiedzieć każdą nieruchomość, zarówno gruntową, budynkową, jak i lokalową. Przy czym nieruchomość budynkową można zasiedzieć tylko z prawem głównym, tj. z użytkowaniem wieczystym.

Ze sformułowania art. 172 k.c. wynika, że do nabycia w drodze zasiedzenia prawa własności nieruchomości konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: samoistnego posiadania oraz upływu czasu dwudziestu lub trzydziestu lat. Natomiast dobra wiara posiadacza nie jest samodzielną przesłanką nabycia własności nieruchomości tą drogą. Ma tylko takie znaczenie, że skraca termin zasiedzenia z trzydziestu do dwudziestu lat.

Osoba, która nabyła własność w drodze zasiedzenia, może żądać, by sąd stwierdził to swoim orzeczeniem. Wydane w postępowaniu nieprocesowym postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia ma charakter deklaratoryjny, jest dowodem nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie i stanowi podstawę wpisu prawa własności do księgi wieczystej.

Nabycie własności nieruchomości w trybie zasiedzenia następuje bez ekwiwalentu (bez świadczeń wzajemnych ze strony beneficjenta instytucji zasiedzenia).

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i stan faktyczny tut. organ stwierdza, że nabycie nieruchomości przez zasiedzenie nie stanowi odpłatnej dostawy lub odpłatnego świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku VAT. Tym samym nie powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy z ww. tytułu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi -Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.