IBPP3/443-788/13/UH

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), w związku z wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 kwietnia 2013 r. sygn. akt I FSK 772/12 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 15 marca 2012 r. sygn. akt I SA/Ke 89/12 (data wpływu do tut. organu prawomocnego wyroku w dniu 20 czerwca 2013 r.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 listopada 2009 r. (data wpływu 5 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług nabycia wierzytelności za cenę równą nominalnej - jest prawidłowe.

W dniu 5 listopada 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług nabycia wierzytelności za cenę równą nominalnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis stanu faktycznego:

Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest sprzedaż energii cieplnej i elektrycznej. W dniu 10 czerwca 2009 r. Wnioskodawca nabył na podstawie umowy przelewu wierzytelności od Spółki X (zbywca) wierzytelność jaka przysługuje zbywcy od dłużnika - Spółki Y z tytułu udzielonej pożyczki. Umowa została sporządzona w oparciu o art. 509, 510, 511 Kodeksu cywilnego. Zbywca sprzedaje wierzytelność własną. Wnioskodawca sprzedaje energię cieplną Spółce X, w związku z czym swoje zobowiązanie z tytułu zakupu wierzytelności uregulował poprzez wzajemną kompensatę. Natomiast należność od dłużnika - Spółki Y, z którym Wnioskodawca również prowadzi transakcje handlowe (kupuje materiały i towary), wyegzekwował także poprzez wzajemne potrącenia. Wnioskodawca nabył wierzytelność za cenę równą nominalnej. Zarówno cesjonariusz jak i zbywca wierzytelności (cedent) są podatnikami podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnie obrotem wierzytelnościami, a przedmiotowe wierzytelności nabył od zbywcy, aby dokonać kompensaty wzajemnych rozrachunków, zarówno pomiędzy zbywcą, który jest odbiorcą energii cieplnej, jak i dłużnikiem, od którego Wnioskodawca kupuje materiały i towary. Transakcja miała charakter jednorazowy zawierając umowę przelewu wierzytelności strony nie określiły kwoty wynagrodzenia ani prowizji, gdyż intencją stron było jedynie odzyskanie wierzytelności poprzez dokonanie wzajemnych kompensat pomiędzy zbywcą, Wnioskodawcą i dłużnikiem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabycie wierzytelności na podstawie umowy przelewu wierzytelności za cenę równą nominalnej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawca:

Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. W przypadku zakupu wierzytelności za cenę równą nominalnej nie występuje jakikolwiek element odpłatności. Nabywca wierzytelności kupuje bowiem od zbywcy wierzytelność za 100% jej wartości. Zatem czynność zakupu wierzytelności za cenę równą nominalnej jest poza zakresem ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, gdyż nie stanowi odpłatnego świadczenia usługi.

W dniu 5 lutego 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający z upoważnienia Ministra Finansów, wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację znak: IBPP2/443-904/09/UH uznając, że stanowisko przedstawione we wniosku jest nieprawidłowe.

Pismem z dnia 23 lutego 2010 r. złożonym na podstawie art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) Wnioskodawca wezwał tut. organ do usunięcia naruszenia prawa poprzez zmianę indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 5 lutego 2010 r. znak: IBPP2/443-904/09/UH, z uwagi na błędną wykładnię przepisów art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i uznanie stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe.

W odpowiedzi na ww. wezwanie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach pismem z dnia 17 marca 2010 r. znak: IBPP2/443W-19/10/UH podtrzymał swoje stanowisko przedstawione w interpretacji indywidualnej z dnia 5 lutego 2010 r. znak: IBPP2/443-904/09/UH.

Wnioskodawca na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 5 lutego 2010 r. znak: IBPP2/443-904/09/UH złożył skargę z dnia 19 kwietnia 2010 r. (data wpływu 22 kwietnia 2010 r.), w której wniósł o uchylenie zaskarżonej interpretacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach, wyrokiem z dnia 15 marca 2012 r. sygn. akt I SA/Ke 89/12 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z dnia 5 lutego 2010 r. znak: IBPP2/443-904/09/UH.

Sąd stwierdził, że interpretacja narusza prawo.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy rozumie się każde odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej oraz jednostki nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Powyższa definicja zdaniem Sadu jest pojemna, obejmuje nie tylko działania aktywne, w których jeden z podmiotów świadczy na rzecz drugiego ale także zaniechanie rozumiane jako powstrzymanie się od dokonania czynności lub tolerowanie czynności lub sytuacji pod warunkiem, że nie jest to dostawa towarów. Jednocześnie zakres przedmiotowy ustawy o VAT obejmuje jedynie te działania podatnika, za które otrzymuje on wynagrodzenie.

Ponadto Sąd wskazał, że w orzecznictwie sądowym ugruntowany jest pogląd, iż dla przyjęcia by usługa podlegała obowiązkowi podatkowemu z tytułu VAT konieczne jest spełnienie warunków: istnienie dwóch podmiotów - usługodawcy i usługobiorcy, istnienie stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą z których jeden świadczy usługę a drugi płaci za nią wynagrodzenie, przy czym pomiędzy czynnością podlegającą opodatkowaniu (usługą), a wynagrodzeniem otrzymanym z tytułu jej wyświadczenia musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek. (por. wyrok III SA/Wa 252/08, przywołany w skardze wyrok z dnia 27 lutego 2008 r. I SA/Łd 1239/06 dostępne na www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Sąd stwierdził też, że " (...) Dokonanie potrącenia wierzytelności z własnymi należnościami nie konstytuuje usługi na rzecz zbywcy. Możliwość dokonania kompensaty ze zobowiązaniami wnioskodawcy jest naturalnym elementem obrotu gospodarczego i zapłata przez podatnika własnego długu nie tworzy usługi (por. wyrok NSA z 12 października 2010, sygn. akt I FSK 1627/08; wyrok NSA z 21 września 2011 r. sygn. akt II FSK 610/10. dostępne na www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Świadczenie usług podlega opodatkowaniu tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, na podstawie którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych. Aby usługa podlegała obowiązkowi podatkowemu z tytułu VAT koniecznym warunkiem jest by świadczona była odpłatnie, przy czym pomiędzy czynnością podlegającą opodatkowaniu (usługą), a wynagrodzeniem otrzymanym z tytułu jej wyświadczenia musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek. W wyroku z dnia 29 października 2009 r. C-246/08 Europejski Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przypomniał, że jeżeli działalność usługodawcy polega wyłącznie na świadczeniu usług bez bezpośredniego świadczenia wzajemnego, brak jest podstawy opodatkowania i usługi te nie podlegają tym samym podatkowi VAT (teza 43). Świadczenie usług tylko wtedy dokonywane jest odpłatnie w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy, jeżeli pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywisty ekwiwalent usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy (teza 44). Kwestia odpłatności i bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym wynagrodzeniem była wielokrotnie podnoszona w orzecznictwie Trybunału (por wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie 102/86, wyrok z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, wyrok z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93) (...).

Sąd podniósł, iż wobec unormowania art. 5 ustawy o VAT warunkiem koniecznym dla opodatkowania jest wzajemność świadczeń. Dla przyjęcia, że świadczenie usług realizowane jest za wynagrodzeniem i podlega opodatkowaniu usługodawca musi otrzymać od beneficjenta usługi wynagrodzenie odpowiadające jej wartości. W przedmiotowej sprawie jak stwierdził Sąd, nie został spełniony warunek wzajemności świadczeń. Ponadto cena, jaką wnioskodawca jest zobowiązany zapłacić z mocy umowy cesji, stanowi wynagrodzenie za przelew wierzytelności, nie za świadczenie usług. Wnioskodawca zaznaczył w ocenie Sądu, że poza ceną odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności umowa cesji nie przewiduje innego wynagrodzenia, prowizji.

Sąd wskazał też, że w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Trybunał kontynuując dotychczasową linię orzeczniczą, podkreślił, że warunkiem świadczenia usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy jest bezpośredni związek pomiędzy wyświadczoną usługą, a wynagrodzeniem, które winno stanowić odzwierciedlenie wartości usługi. W ocenie Trybunału różnica pomiędzy wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bezpośredniego wynagrodzenia z tytułu usługi świadczonej przez nabywcę cedowanych wierzytelności, odzwierciedla jedynie rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności w dacie sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników. Zatem nawet w przypadku nabycia wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej nabywca nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

Dlatego też Sąd wyraził pogląd, iż "skoro z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego wynika, że nabycie wierzytelności w celu kompensaty z należnościami spółki ma charakter okazjonalny a strony ustalając cenę wierzytelności w wysokości odpowiadającej jej wartości nie przewidziały otrzymania przez nabywcę wierzytelności od zbywcy wynagrodzenia, nabycia wierzytelności za cenę równą jej wartości nie można traktować jako usługi podlegającej obowiązku podatkowemu z tytułu VAT".

Od powyższego wyroku, Minister Finansów wniósł skargę kasacyjną, natomiast Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, Izba Finansowa, wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2013 r. sygn. akt I FSK 772/12 oddalił skargę kasacyjną Ministra Finansów, nie uwzględniając zarzutów w niej zawartych. Naczelny Sąd Administracyjny powołując wyrok TSUE w sprawie C-93/10 z dnia 27 października 2011 r., wyrok NSA z 19 marca 2012 r. sygn. akt I FPS 5/11, oraz wyrok NSA z 12 grudnia 2012 r. sygn. akt I FSK 874/12 stwierdza, w ślad za przytoczoną w ww. wyrokach argumentacją, że transakcja pomiędzy cedentem a cesjonariuszem przy braku dyskonta (lub wynagrodzenia w innej postaci) nie może być uznana za usługę świadczoną osobiście, ponieważ nie posiada cech odpłatności. W opinii Sądu ocena organu podatkowego, że przeniesienie prawa do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych stanowi w przedmiotowej sprawie świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 U.p.t.u. i podlega opodatkowaniu, spółka jest bowiem podatnikiem podatku VAT, zatem wszystkie wykonywane przez nią czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym opodatkowania tym podatkiem, będą podlegały opodatkowaniu, jest błędna. Konkludując NSA stwierdził, iż "Skoro z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego wynika, że nabycie wierzytelności w celu egzekucji lub dalszej odsprzedaży ma charakter jednorazowy a strony ustalając cenę wierzytelności w wysokości odpowiadającej jej wartości nominalnej nie przewidziały otrzymania przez nabywcę wierzytelności od zbywcy wynagrodzenia, nabycia wierzytelności za cenę równą jej wartości nie można traktować jako usługi podlegającej obowiązku podatkowemu z tytułu VAT."

W związku z powyższym, w dniu 20 czerwca 2013 r. wpłynął do tut. organu prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 15 marca 2012 r. sygn. akt I SA/Ke 89/12 (data uprawomocnienia - 10 kwietnia 2013 r.).

W myśl art. 153 cyt. wyżej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

Mając na uwadze ocenę prawną wyrażoną w wyrokach WSA z dnia 15 marca 2012 r. sygn. akt I SA/Ke 89/12 i NSA z dnia 10 kwietnia 2013 r. sygn. akt I FSK 772/12 oraz stan prawny mający w sprawie zastosowanie, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług nabycia wierzytelności na podstawie umowy przelewu wierzytelności za cenę równą nominalnej uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy. I tak, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 tej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W konsekwencji, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wskazać w tym miejscu należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie więc z art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl zaś § 2 cyt. artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 ww. ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży energii cieplnej.

Wnioskodawca nabył, 10 czerwca 2009 r., na podstawie umowy przelewu wierzytelności, od Spółki X (zbywca) wierzytelność jaka przysługuje zbywcy od dłużnika - Spółki Y z tytułu udzielonej pożyczki. Umowa została sporządzona w oparciu o art. 509, 510, 511 Kodeksu cywilnego. Zbywca sprzedał wierzytelność własną. Wnioskodawca sprzedał energię cieplną Spółce X, w związku z czym swoje zobowiązanie z tytułu zakupu wierzytelności zamierzał uregulować poprzez wzajemną kompensatę. Natomiast należność od dłużnika - Spółki Y, z którym Wnioskodawca również prowadzi transakcje handlowe (kupuje materiały i towary), wyegzekwuje także poprzez wzajemne potrącenia. Wnioskodawca zakupił wierzytelność w cenie równej wartości nominalnej tj. 100.000 zł. Wraz z wierzytelnością cedent (Spółka X) przenosi na cesjonariusza (Wnioskodawcę) prawo do odsetek za zwłokę przysługujących mu od dłużnika. Zakup wierzytelności następuje w celu ich odzyskania we własnym zakresie oraz kompensaty wzajemnych należności i zobowiązań pomiędzy kontrahentami, tj. Wnioskodawcą, Spółką X i Spółką Y.

Zarówno cesjonariusz jak i cedent są podatnikami podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnie obrotem wierzytelnościami, a przedmiotową wierzytelność nabył od zbywcy, aby dokonać kompensaty wzajemnych rozrachunków. Transakcja miała charakter jednorazowy. Zawierając umowę przelewu wierzytelności strony nie określiły kwoty wynagrodzenia ani prowizji.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca dokonuje nabycia wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek, wchodząc tym samym na miejsce dotychczasowego wierzyciela. Dalsze losy wierzytelności tj. ich odsprzedaż w związku z planowanym rozliczeniem w ten sposób wzajemnych rozrachunków z innym podmiotem, za ceną równą cenie ich nabycia jest naturalnym elementem obrotu gospodarczego. Nie można więc uznać, iż dochodzi w tym momencie do świadczenia jakiejkolwiek usługi, wobec braku drugiego podmiotu, tj. usługobiorcy i wiążącej strony umowy o wykonanie usługi i to za wynagrodzeniem za nią.

W przypadku umów cesji wierzytelności, gdy dochodzi do nabycia wierzytelności przez cesjonariusza od cedenta za umówioną cenę - np. mniejszą lub równą nominalnej wartości wierzytelności - i nie ustalono między stronami żadnego wynagrodzenia z tytułu tak określonej usługi nabycia wierzytelności, czynność ta - w sytuacji, gdy umowa jest zawarta na własne ryzyko cesjonariusza (nabywcy) - nie stanowiąc odpłatnej usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, nie podlega opodatkowaniu.

Powyższe potwierdzone zostało w orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, w którym TSUE stwierdził, że "Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatne usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży".

Również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 wskazał: "Przyjąć zatem należy, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.".

Jak już wskazano powyżej nad wątpliwościami Wnioskodawcy dotyczącymi opodatkowania podatkiem od towarów i usług nabycia wierzytelności na podstawie umowy przelewu wierzytelności za cenę równa nominalnej, pochylił się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach a następnie Naczelny Sąd Administracyjny.

Uchylając interpretację z dnia 5 lutego 2010 r. znak: IBPP2/443-904/09/UH, w wyroku z dnia 15 marca 2012 r. sygn. akt I SA/Ke 89/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach stwierdził: "Nie został spełniony warunek wzajemności świadczeń. Ponadto cena, jaką wnioskodawca jest zobowiązany zapłacić z mocy umowy cesji stanowi wynagrodzenie za przelew wierzytelności, nie za świadczenie usług. Wnioskodawca zaznaczył, że poza ceną odpowiadającą wartości nominalnej umowa cesji nie przewiduje innego wynagrodzenia, prowizji. (...) Skoro z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego wynika, że nabycie wierzytelności w celu kompensaty z należnościami spółki ma charakter okazjonalny a strony ustalając cenę wierzytelności w wysokości odpowiadającej jej wysokości nie przewidziały otrzymania przez nabywcę wierzytelności od zbywcy wynagrodzenia, nabycia wierzytelności za cenę jej wartości nie można traktować jako usługi podlegającej obowiązkowi podatkowemu." Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w wyroku NSA sygn. akt I FSK 772/12 z dnia 10 kwietnia 2013 r.

Mając zatem na względzie zaprezentowane w powyższych wyrokach stanowisko Sądu, przedstawiony opis stanu faktycznego, oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny, stwierdzić należy, że w tym konkretnym przypadku, skoro - jak wskazał Wnioskodawca - nabycie wierzytelności w celu kompensaty z należnościami Spółki ma charakter okazjonalny, a strony ustalając cenę wierzytelności w wysokości odpowiadającej jej wartości nie przewidziały otrzymania przez nabywcę wynagrodzenia, to w przedmiotowej sprawie nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Tym samym opisana we wniosku czynność nabycia wierzytelności nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samy stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.