IBPP3/443-780/11/BWo

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 13 lipca 2011 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP3/443-780/11/BWo

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 18 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Kr 995/10 uchylającym interpretację indywidualną z dnia 16 lutego 2010 r. znak IBPP3/443-890/09/ŁW (data wpływu do BKIP prawomocnego orzeczenia 14 kwietnia 2011 r.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 9 listopada 2009 r. (data wpływu 18 listopada 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wystawiania faktur na członka Wspólnoty z tytułu odprzedaży chłodzenia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2009 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wystawiania faktur na członka Wspólnoty z tytułu odprzedaży chłodzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości (dalej: Wspólnota) jest tworzona przez ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład tejże nieruchomości.

Na podstawie art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903) wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną. Zgodnie z zamierzeniami ustawodawcy wspólnota nie jest więc osobą prawną - jest natomiast jednostką organizacyjną nie mającą osobowości prawnej, wyposażoną w znaczną samodzielność zarówno prawną jak i organizacyjną. W chwili obecnej Wspólnota nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Wspólnotę tworzą właściciele lokali mieszkalnych i użytkowych. W większości właściciele są osobami prywatnymi, jednak niektórzy z nich są przedsiębiorcami oraz czynnymi podatnikami VAT. Wspólnota jest stroną umów, na mocy których do nieruchomości dostarczane są media (energia elektryczna, ciepło, woda etc). Jedną z umów zawartych przez Wspólnotę jest umowa z lokalnym przedsiębiorstwem ciepłowniczym. Na podstawie tej umowy Wspólnota nabywa usługi zapewniające jej ogrzewanie i chłodzenie. Koszty związane z ogrzewaniem są rozliczane według określonych proporcji pomiędzy wszystkimi członkami Wspólnoty. Natomiast koszty związane z chłodzeniem obciążają w pełni wyłącznie właściciela, którego dotyczą (który z niego korzysta). Właściciel lokalu, do którego dostarczane jest chłodzenie ma status podatnika VAT czynnego. Lokal, dla którego zapewniane jest chłodzenie, jest wynajmowany przez właściciela (transakcja opodatkowana VAT) innemu przedsiębiorcy (na potrzeby jego działalności).

Faktury związane z usługami przedsiębiorstwa ciepłowniczego, obejmujące zarówno koszty ogrzewania jak i chłodzenia, wystawiane są na Wspólnotę, ponieważ przedsiębiorstwo ciepłownicze nie chciało zawrzeć odrębnej umowy z członkiem wspólnoty dotyczącej wyłącznie jego lokalu (w zakresie zapewnienia chłodzenia). Na fakturach tych wyróżnione są precyzyjnie dane m.in. o wymiarze wykonanej usługi chłodzenia i wartości wynagrodzenia należnego z tego tytułu. Kosztami chłodzenia jest obciążany wyłącznie właściciel, którego ta usługa dotyczy (koszty te nie są rozliczane z innymi członkami Wspólnoty) na podstawie not księgowych.

W związku z opisaną wyżej sytuacją członek Wspólnoty będący czynnym podatnikiem VAT, obciążany kosztami chłodzenia nie ma możliwości odliczania podatku VAT (na fakturach otrzymywanych przez Wspólnotę nie jest on wskazany jako nabywca chłodzenia - jako nabywca wskazana jest Wspólnota).

Dlatego też, Wspólnota pragnie potwierdzić, że występując jako strona umowy o dostarczanie chłodzenia wykorzystywanego na potrzeby jednego z lokali wchodzących w skład nieruchomości i de facto pośrednicząc w rozliczaniu kosztów pomiędzy faktycznym dostawcą chłodzenia a członkiem Wspólnoty będącym faktycznym odbiorcą chłodzenia (i posiadającym status czynnego podatnika VAT), w konsekwencji powinna wystawiać na tego członka faktury z tytułu odprzedaży chłodzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w związku z faktem, że Wspólnota - jako strona umowy o dostarczanie chłodzenia wykorzystywanego na potrzeby jednego z lokali wchodzących w skład nieruchomości - de facto pośredniczy w rozliczaniu kosztów pomiędzy faktycznym dostawcą chłodzenia a członkiem Wspólnoty będącym faktycznym odbiorcą chłodzenia (i posiadającym status czynnego podatnika VAT) może być uznana za podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., zwana dalej: ustawa o VAT) i w konsekwencji może wystawiać na swojego członka faktury z tytułu odsprzedaży chłodzenia.

Zdaniem Wnioskodawcy, wspólnota mieszkaniowa, na którą składa się ogół właścicieli lokali wchodzących w skład nieruchomości, tworzona jest przede wszystkim w celu sprawowania funkcji administracyjnych nieruchomością wspólną tj. gruntem oraz tymi częściami budynku i urządzeniami, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali (art. 3 ust, 2 ustawy o własności lokali).

Członkowstwo we wspólnocie powstaje z mocy prawa i jest nierozerwalnie związane ze statusem właściciela lokalu. Z członkowstwa we wspólnocie, w myśl ustawy o własności lokali, wynikają zarówno prawa jak i obowiązki. Obowiązki wskazane zostały m.in., w art. 13 tejże ustawy. Właściciele lokali zobowiązani są do partycypacji w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Osobnym obowiązkiem wynikającym z tego przepisu jest obowiązek ponoszenia wydatków związanych z utrzymaniem własnego lokalu, utrzymywania go w należytym stanie, przestrzegania porządku domowego etc.

Wspólnota zauważa, że z przepisu tego wynika rozdział pomiędzy dwiema kategoriami wydatków ponoszonych przez członków Wspólnoty: z jednej strony będą to koszty związane z zarządem nieruchomością wspólną z drugiej zaś wydatki związane wyłącznie z lokalem będącym własnością członka.

Do pierwszej kategorii wydatków, tj. kosztów zarządu nieruchomością wspólną odniósł się ustawodawca w art. 14 ustawy o własności lokali. Zgodnie z tym przepisem w kategorii tej mieszczą się w szczególności:

1.

wydatki na remonty i bieżącą konserwację,

2.

opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,

3.

ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,

4.

wydatki na utrzymanie porządku i czystości,

5.

wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Ponadto, art. 15 wspomnianej ustawy, w myśl którego właściciele uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat (wysokość ustalana jest w drodze uchwały wspólnoty) odnosi się wyłącznie do jednej kategorii wydatków, tj. kosztów zarządu nieruchomością wspólną.

Kwoty wynikające z nabycia chłodzenia na potrzeby członka Wspólnoty będącego właścicielem lokalu użytkowego, są wyłącznie związane z utrzymaniem tego lokalu, zatem nie stanowią kosztów zarządu nieruchomością wspólną, o których jest mowa w art. 14 powołanej wyżej ustawy. Oznacza to, że wzajemne rozliczenia z tego tytułu pomiędzy Wspólnotą a jednym z członków nie stanowią zaliczek w rozumieniu powołanego wyżej art. 15 ustawy.

2.

Status podatnika VAT

W myśl ustawy o VAT podatnikiem są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z przepisu tego nie wynikają jakiekolwiek wyłączenia w zakresie podmiotów, które mogą być podatnikiem VAT.

Jednym z warunków, jakie winny być spełnione, aby dany podmiot można było uznać za podatnika VAT, jest samodzielne wykonywanie działalności gospodarczej. Ustęp 2 art. 15 ustawy o VAT definiuje działalność gospodarczą jako "wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych". Definicja ta, przyjęta na potrzeby podatku VAT, jest definicją szerszą niż definicja wynikająca z ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U.2004, Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.). Tym samym pojęciem działalności gospodarczej dla potrzeb VAT objęte są również takie przypadki aktywności osób fizycznych i jednostek organizacyjnych, które nie mieszczą się w zakresie pojęcia działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

W konsekwencji, zdaniem Wspólnoty, jej działalność, polegająca na pośredniczeniu w dostawie pomiędzy dostawcą chłodzenia do lokalu użytkowego a członkiem Wspólnoty będącym właścicielem tego lokalu oraz dokonywanie z tego tytułu rozliczeń, mieści się w zakresie pojęcia działalności gospodarczej rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Z faktu, że Wspólnota nabywa, a następnie odprzedaje chłodzenie jednemu ze swoich członków, wywnioskować można, że działalność Wspólnoty w tym zakresie ma charakter działalności handlowej. Zwłaszcza, że pobieranie przez Wspólnotę od członka zapłaty za dostarczane chłodzenie ma cechy odpłatnej odprzedaży towaru. Działalność Wspólnoty ma również charakter częstotliwy, co wynika z ciągłości dostaw chłodzenia oraz powtarzalności rozliczeń pomiędzy Wspólnotą a jej członkiem dokonywanych z tego tytułu.

Wspólnota zauważa więc, iż z perspektywy zawartych w ustawie o VAT definicji podatnika oraz działalności gospodarczej, brak jest w przedstawionym stanie faktycznym jakichkolwiek przesłanek wyłączających jej działalność z zakresu opodatkowania podatkiem VAT, a tym samym brak jest przeciwwskazań do uznania Wspólnoty za podatnika tego podatku.

3.

Dostawa i odprzedaż towarów (chłodzenia) w świetle ustawy o VAT

Wspólnota pragnie jeszcze raz podkreślić, iż przedstawiony stan faktyczny dotyczy dostarczania chłodzenia do jednego z lokali wyłącznie na potrzeby właściciela tego lokalu, będącego czynnym podatnikiem VAT. W powyższej sytuacji Wspólnota nie występuje jako nabywca faktycznie korzystający z zakupionego chłodzenia, bowiem w żaden sposób nie służy ono zaspakajaniu potrzeb Wspólnoty jako ogółu właścicieli. Rola Wspólnoty polega jedynie na pośredniczeniu w dostawie chłodzenia i rozliczeniach z tego tytułu pomiędzy podmiotem będącym rzeczywistym dostawcą chłodzenia, a członkiem Wspólnoty będącym jego faktycznym odbiorcą (faktycznie korzystającym z chłodzenia). Nawet jeżeli Wspólnota zawierając umowę o dostarczanie chłodzenia działa we własnym imieniu, to w efekcie i tak ta umowa zawarta jest na rzecz członka Wspólnoty.

Przedmiotem rozliczeń między Wspólnotą a jej członkiem jest chłodzenie, zgodnie natomiast z przepisami podatku VAT-w tym również przepisami wspólnotowymi, energię, w tym energię cieplną i chłodniczą dla potrzeb VAT należy uznawać za towary (rzeczy); wprost stanowi o tym art. 15 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. W związku z faktem, że chłodzenie zakupywane pierwotnie przez Wspólnotę jest następnie odprzedawane innemu podmiotowi, Wspólnota pragnie zwrócić uwagę na uregulowania wynikające z ustawy o VAT, w myśl których "W przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach" (art. 7 ust. 8 ustawy o VAT). Oznacza to, że każdy z podmiotów biorących udział w czynnościach dostawy (w tym przypadku chłodzenia), nawet jeżeli fizycznie nie uczestniczy w przekazywaniu towaru, uważany jest za dostawcę i w związku z tym powinien taką sprzedaż uznać za opodatkowaną VAT i udokumentować ją fakturą. W przedmiotowej sprawie za dostawcę w rozumieniu przepisów VAT uznać więc należy także Wspólnotę, która co prawda fizycznie nie wydaje swojemu członkowi dostarczanego towaru, jednakże dokonuje odprzedaży tego towaru (chłodzenia) na rzecz swojego członka posiadającego status czynnego podatnika VAT.

Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Wspólnoty, z tytułu rozliczenia przedmiotowej transakcji (z członkiem Wspólnoty), spoczywa na niej obowiązek wystawienia faktury VAT, na której jako nabywcę dostarczanego chłodzenia powinna wskazać swojego członka - faktycznego odbiorcę tej postaci energii.

4.

Neutralność podatku VAT

Należy również zwrócić uwagę, że w sytuacji gdy faktycznym nabywcą chłodzenia jest członek Wspólnoty, posiadający status czynnego podatnika VAT i jest ono przez niego wykorzystywane na potrzeby działalności opodatkowanej VAT, a pomimo to nie może on skorzystać z uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego na poprzednich etapach obrotu, wówczas naruszona zostaje zasada neutralności, leżąca u podstaw konstrukcji podatku VAT.

W myśl zasady neutralności, podmioty prowadzące działalność gospodarczą powinny być całkowicie uwolnione od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku ich działalności, co wielokrotnie w swoich wyrokach podkreślał Europejski Trybunał Sprawiedliwości (dalej ETS) (przykładowo powołać można chociażby wyrok w sprawie 50/87 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Francji czy też wyrok w sprawie C-37/95 Ghent Coal). Podstawowym i najważniejszym instrumentem służącym realizacji idei neutralności VAT dla podatnika tego podatku jest prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikające z art. 168 Dyrektywy 112. Prawo to stanowi nadrzędną zasadę systemu VAT, wynikającą z samej koncepcji tego podatku, (co z kolei potwierdzają wyroki takie jak wyrok w sprawie 268/83 Rompelman czy wyrok w sprawie 317/94 Elida Gibs).

Z prawa do odliczenia, które umożliwia przedsiębiorcy przerzucenie ciężaru ekonomicznego podatku na ostatecznego beneficjenta, skorzystać można w każdej fazie obrotu, aż do momentu sprzedaży detalicznej włącznie.

W związku z powyższym Wspólnota zauważa, iż w sytuacji gdy nie występuje ona jako podatnik VAT i nie może udokumentować fakturą odprzedaży chłodzenia dokonanej na rzecz członka Wspólnoty prowadzącego działalność gospodarczą i będącego podatnikiem VAT czynnym, przedsiębiorcy temu odebrane zostaje prawo do odliczenia podatku VAT. Sytuacja taka jest równoznaczna z rażącym naruszeniem konstrukcyjnych zasad podatku VAT i jako taka jest niedopuszczalna, zarówno w świetle przepisów prawa jak i poglądów prezentowanych w doktrynie, albowiem "Podatnik musi mieć zapewnioną możliwość odzyskania podatku naliczonego związanego ze swoją działalnością opodatkowaną" (tak m.in. K. Sachs (red.), "VI Dyrektywa VAT", C.H.Beck, Warszawa, 2003., str. 417).

W konsekwencji należy stwierdzić, że możliwość uznania Wspólnoty za podatnika VAT na potrzeby rozliczeń z członkiem Wspólnoty z tytułu zakupu chłodzenia dla jego lokalu oraz możliwość dokumentowania tych rozliczeń fakturą jest gwarancją zachowania po stronie członka Wspólnoty (podatnika VAT czynnego) prawa do odliczenia na każdym etapie obrotu, co leży u podstaw założeń zasady neutralności podatku VAT.

5.

Stanowisko Wspólnoty w świetle orzeczenia WSA

Na koniec Wspólnota pragnie jeszcze raz zwrócić uwagę na fakt, że w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym ma miejsce odprzedaż chłodzenia, która zakupywana jest przez Wspólnotę wyłącznie na potrzeby jednego z jej członków (prowadzącego działalność gospodarczą), a nie na potrzeby Wspólnoty jako ogółu właścicieli. Rozliczenia z tego tytułu pomiędzy Wspólnotą a jej członkiem nie mogą być zdaniem Wspólnoty uznane za rozliczenia "wewnątrz" Wspólnoty i nie można ich traktować jako czynności na rzecz samych siebie, niepodlegających regulacjom ustawy o VAT. Wspólnota występuje tutaj wyłącznie jako pośrednik pomiędzy dostawcą energii a właścicielem jednego z lokali, a koszty ponoszone z tego tytułu przez członka Wspólnoty nie stanowią kosztów zarządu nieruchomością wspólną w rozumieniu art. 14 i 15 ustawy o własności lokali. Definitywnym potwierdzeniem prawidłowości stanowiska prezentowanego przez Wspólnotę jest jeden z ostatnich wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym stwierdzono, że Wspólnota " (...) w zakresie dostawy mediów do poszczególnych lokali występuje jako pośrednik między dostawcami a odbiorcami - właścicielami lokali. Środki uiszczone z tytułu wpłat dokonanych przez właścicieli poszczególnych lokali na utrzymanie tych lokali (zapłata za media) nie są zaliczkami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali. W tym znaczeniu wydatki ponoszone przez właścicieli lokali na zakup mediów do ich lokali nie są "partycypacją w kosztach Wspólnoty Mieszkaniowej przez jej członków" (...). Powstające tą drogą stosunki nie mają charakteru "rozliczeń wewnątrz Wspólnoty", zakup mediów do poszczególnych lokali (rozliczany według rzeczywistych kosztów), nie może być traktowany (...) jako czynność na rzecz samych siebie, niepodlegająca regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług (art. 5 ust. 1)" Co więcej, w orzeczeniu tym sąd uznał i w pełni zaakceptował przytoczony przez sąd pierwszej instancji pogląd doktryny, zgodnie z którym ". (...) Wspólnota nie kupuje mediów, które dostarczane są do lokali "dla siebie", lecz działa w imieniu właścicieli. Taki pogląd przyjęto dla potrzeb wykładni ustawy o własności lokali, taki też pogląd legł u podstaw rozwiązań w podatku dochodowym. Należy więc uznać, zgodnie z ustawą o własności lokali, że wspólnota tylko pośredniczy w zakupie mediów, "odsprzedając" je poszczególnym właścicielom i rozliczając się z nimi "po kosztach", a ponieważ odsprzedaż mediów jest świadczeniem usługi dla podatku VAT, wspólnota musi - na żądanie właściciela wystawić fakturę" (Stella Brzeszczyńska "Rozliczanie mediów we wspólnocie mieszkaniowej" Monitor Podatkowy 2007/1)" ((Wyrok NSA z dnia 20 marca 2009 r., sygn. I FSK 88/2008).

Zdaniem Wspólnoty, przytoczone powyżej przepisy oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego jednoznacznie potwierdzają prawidłowość wyrażonego przez Wspólnotę stanowiska.

Biorąc powyższe pod uwagę, Wspólnota wnosi o potwierdzenie prawidłowości przedstawionego przez nią stanowiska, w myśl którego, w sytuacji gdy Wspólnota jest stroną umowy o dostarczanie chłodzenia wykorzystywanego na potrzeby jednego z lokali wchodzących w skład nieruchomości, a więc de facto pośredniczy w rozliczaniu kosztów pomiędzy faktycznym dostawcą chłodzenia a członkiem Wspólnoty będącym faktycznym odbiorcą chłodzenia (posiadającym status czynnego podatnika VAT), może być ona uznana za podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT i w konsekwencji wystawiać na swojego członka faktury z tytułu odprzedaży chłodzenia.

W dniu 16 lutego 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający z upoważnienia Ministra Finansów wydał interpretację przepisów prawa podatkowego znak: IBPP3/443-890/09/ŁW dotyczącą podatku od towarów i usług, zakresie możliwości wystawiania faktur na członka Wspólnoty z tytułu odprzedaży chłodzenia, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Pismem z dnia 4 marca 2010 r. (data wpływu 8 marca 2010 r.) złożonym na podstawie art. 52 § 3 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Wnioskodawca wezwał tut. organ do usunięcia naruszenia prawa poprzez zmianę indywidualnej pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 16 lutego 2010 r. znak: IBPP3/443-890/09/ŁW.

W odpowiedzi na wezwanie, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach pismem z dnia 1 kwietnia 2010 r. znak: IBPP3/443W-10/10/ŁW podtrzymał swoje stanowisko przedstawione w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lutego 2010 r. znak: IBPP3/443-890/09/ŁW.

Wnioskodawca na pisemną interpretację indywidualną z dnia 16 lutego 2010 r. znak: IBPP3/443-890/09/ŁW złożył skargę z dnia 26 kwietnia 2010 r. (data wpływu 4 maja 2010 r.), w której wniósł o uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej z dnia 16 lutego 2010 r. oraz o zasądzenie od organu na rzecz Skarżącego zwrotu kosztów postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 18 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Kr 995/10 uchylił zaskarżoną interpretację z dnia 16 lutego 2010 r. znak IBPP3/443-890/09/ŁW.

Mając na uwadze rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 18 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Kr 995/10 stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 cyt. ustawy o podatku VAT przez dostawę towarów o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl art. 15 ust. 1 i 2 cyt. ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 cyt. ustawy - podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na podstawie art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.), ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową, która może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Przepis ten nie daje wspólnocie mieszkaniowej przymiotu osoby prawnej, lecz przymiot jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

Jednostka, która powstała w oparciu o powyższy przepis art. 6 ustawy o własności lokali, posiada określoną strukturę organizacyjną, w skład której wchodzą (tworzą ją) właściciele lokali, zobowiązani do określonych zachowań i czynności wynikających z ustawy. Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej wspólnota odpowiada bez ograniczenia, a każdy właściciel lokalu w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości.

Wspólnota mieszkaniowa działa w imieniu własnym i na własny rachunek, jako podmiot stosunków zobowiązaniowych wynikających z zarządu nieruchomościa wspólną, którego działanie jest jedynie finansowane przez właścicieli wyodrębnionych lokali mieszkalnych mających udziały w nieruchomości wspólnej. Wspólnota mieszkaniowa bowiem zaliczana jest kategorii tzw. "osób ustawowych", do której znajdują odpowiednie zastosowanie przepisy o osobach prawnych.

Artykuł 13 ust. 1 ustawy o własności lokali, wskazuje na dwa rodzaje obowiązków członków wspólnoty mieszkaniowej, związane z nieruchomością wspólną oraz związane z odrębną własnością lokalu. Przy czym w zakresie obciążeń finansowych właściciela lokalu będącego członkiem wspólnoty wyróżnia się dwie kategorie wydatków, tj. koszty zarządu związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej oraz wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu. Składniki pierwszej kategorii wydatków zostały przykładowo wymienione w art. 14 ustawy o własności lokali jako zasadnicze koszty obciążające właścicieli lokali w ramach wspólnoty.

Są to przede wszystkim:

1.

wydatki na remonty i bieżącą konserwację,

2.

opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,

3.

ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba ze są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,

4.

wydatki na utrzymanie porządku i czystości,

5.

wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

To wyłącznie na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną właściciele, zgodnie z art. 15 ust. 1 tej ustawy uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, których wysokość ustalana jest w drodze uchwały wspólnoty (art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Zatem w przypadku finansowania wydatków (usług), których konsumentem jest sama wspólnota mieszkaniowa, jako jednostka organizacyjna właścicieli lokali w zakresie nieruchomości wspólnej, na którą składają się grunty oraz części budynku, urządzenia, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli lokali nie ma żadnych podstaw do refakturowania kosztów z nimi związanych na właścicieli lokali dysponującymi stosownymi udziałami we współwłasności nieruchomości wspólnej. Zaliczki, o których mowa wyżej uiszczane są tylko pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną. Stanowią one wewnętrzne rozliczenia między Wspólnotą a jej członkami i nie stanowią obrotu w rozumieniu art. 29 ustawy o podatku od towarów i usług. W takim bowiem zakresie wspólnota mieszkaniowa nie świadczy żadnych usług na rzecz właścicieli odrębnych lokali, gdyż działa w imieniu własnym, na rzecz swoją, będąc jednostką organizacyjną, odrębną od właścicieli wyodrębnionych lokali.

Z kolei środki uiszczane z tytułu wpłat dokonywanych przez właścicieli poszczególnych lokali na utrzymanie tych lokali nie są zaliczkami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali.

Wydatki ponoszone przez właściciela - związane z utrzymaniem jego lokalu - najczęściej dotyczą tzw. mediów (np. energia cieplna, woda). Wspólnoty, w zakresie dostawy mediów do poszczególnych lokali występuje w odmiennej roli, niż w przypadku zaliczek. Praktycznie jest jedynie pośrednikiem między dostawcami a odbiorcami - właścicielami lokali. Środki uiszczone z tytułu wpłat dokonanych przez właścicieli poszczególnych lokali na utrzymanie tych lokali (zapłata za media) nie są zaliczkami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali. W tym znaczeniu wydatki ponoszone przez właścicieli lokali na zakup mediów do ich lokali nie są partycypacją w kosztach wspólnoty lokali. Powstające bowiem tą drogą stosunki nie mają charakteru rozliczeń miedzy wspólnotą a jej członkami.

Ustawowy obowiązek ponoszenia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie rozciąga się na lokale, a w konsekwencji nie można przyjmować, że m.in. w przypadku zakupu mediów wspólnota w całości kupuje je dla siebie i sama ze sobą rozlicza. Z tego powodu, ze względów technicznych niemożliwe jest kupowanie mediów do poszczególnych lokali oddzielnie, wspólnota dokonuje tego zakupu "całościowo" i z tego tytułu od właścicieli - niezależnie od zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, z których ponoszone są opłaty za dostawę mediów w części dotyczącej nieruchomości wspólnej - pobierane są stosowne należności. Wspólnota w tym zakresie działa jako pośrednik, nie kupuje tych mediów dla siebie, lecz działa w istocie w imieniu właścicieli; nawet jeżeli zawiera umowę we własnym imieniu, to w odpowiedniej części jest ona zawarta na rzecz właścicieli. Wspólnota tylko pośredniczy w zakupie mediów i rozliczając ten zakup na poszczególne lokale w rzeczywistości dokonuje odsprzedaży. W takiej sytuacji środki uiszczane przez właścicieli poszczególnych lokali na ich utrzymanie stanowią w istocie zapłatę za odsprzedawane im przez wspólnotę towary i usługi.

W konsekwencji w odniesieniu do rozliczania wydatków związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali ponoszonych m.in. z tytułu zakupu przez Wspólnotę towarów i usług do tych lokali, zastosowanie znajdą przepisy o podatku od towarów i usług.

Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, iż wspólnota dokonując odsprzedaży właścicielowi lokalu, zakupionego uprzednio w tym celu, towaru lub usługi związanej wyłącznie z utrzymaniem tego lokalu użytkowego, w przedmiotowej sprawie jest to chłodzenie, działa jako podatnik podatku od towarów i usług i w sytuacji nieskorzystania przez Wspólnotę ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, dokonywane przez nią czynności w ww. zakresie winny być dokumentowane fakturami wystawionymi zgodnie z zasadami przewidzianymi w art. 106 ww. ustawy oraz przepisach do niej wykonawczych.

Zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy o VAT w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

W związku z powyższym w przypadku lokali wyodrębnionych Wspólnota działa we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej (właściciela lokalu). Natomiast w zakresie części wspólnych Wspólnota działa w imieniu własnym, na rzecz swoją jako Wspólnoty.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury (art. 106 ust. 4).

W związku z powyższym, iż uiszczane przez członków wspólnoty należności tytułem pokrycia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie są objęte przepisami ustawy o podatku od towarów i usług to brak jest podstaw do fakturowania wewnętrznych rozliczeń miedzy wspólnotą a jej członkami, w związku z ponoszonymi kosztami zarządu nieruchomością wspólną.

Natomiast w sytuacji, gdy wspólnota dokonuje odsprzedaży właścicielowi lokalu użytkowego, zakupionego uprzednio w tym celu chłodzenia związanego wyłącznie z utrzymaniem tegoż konkretnego lokalu wówczas działa jako podatnik podatku od towarów i usług. Zatem dokonywana przedmiotowej sprawie przez Wspólnotę czynność w ww. zakresie winna być dokumentowana fakturą VAT wystawioną zgodnie z zasadami przewidzianymi w art. 106 ustawy o VAT oraz przepisach do niej wykonawczych z zastosowaniem właściwej stawki podatku VAT.

Reasumując zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania zaskarżonej interpretacji indywidualnej tj. w dniu 16 lutego 2010 r., która następnie została uchylona w postępowaniu sądowym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl