IBPP3/443-691/11/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 7 czerwca 2011 r. (data wpływu 14 czerwca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 sierpnia 2011 r. (data wpływu 1 września 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania sprzedaży prawa własności nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego - jest prawidłowe.

W dniu 14 czerwca 2011 r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 30 sierpnia 2011 r. (data wpływu 1 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania sprzedaży prawa własności nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, działający w imieniu Skarbu Państwa, gospodaruje nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa. Do zadań Starosty, na podst. przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) należą m.in. ewidencja nieruchomości, ich wycena, zbywanie i nabywanie nieruchomości do zasobu, ich dzierżawa, wynajem lub oddawanie w użyczenie, a także wykonywanie czynności związanych z naliczaniem należności za nieruchomości udostępnione z zasobu - np. aktualizacja opłat rocznych za nieruchomości oddane w użytkowanie wieczyste.

Na podstawie art. 32 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, nieruchomości gruntowe, oddane w użytkowanie wieczyste mogą zostać sprzedane wyłącznie na rzecz użytkownika wieczystego w drodze bezprzetargowej, za zgodą Wojewody. Do Wnioskodawcy wpłynęły wnioski użytkowników wieczystych o sprzedaż w drodze bezprzetargowej prawa własności nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste. Prawo użytkowania wieczystego na tych nieruchomościach zostało ustalone w drodze decyzji administracyjnych, z mocy prawa, z dniem 5 grudnia 1990 r. na okres 99-ciu lat, t. j. do 2089 r. oraz umową notarialną sporządzoną w 2006 r. czyli po roku 2004. Opłaty roczne ponoszone z tytułu użytkowania wieczystego, ustanowionego przed 2004 rokiem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, a ustanowionego po roku 2004 (w roku 2006 i później) są opodatkowane podatkiem VAT.

W przypadkach sprzedaży nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste cena, zostaje ustalana na podstawie wartości rynkowej prawa własności, którą określa operat szacunkowy, sporządzony przez uprawnionego rzeczoznawcę. Na poczet ceny zalicza się wartość prawa użytkowania wieczystego gruntu, którą również określa uprawniony rzeczoznawca. Po uzyskaniu zgody Wojewody, zawarcie umowy sprzedaży następuje w drodze aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza.

Z dniem zawarcia umowy prawo użytkowania wieczystego wygasa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż prawa własności, nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste zarówno przed rokiem 2004 jak i po roku 2004, na rzecz jej użytkownika wieczystego, w drodze bezprzetargowej, w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż prawa własności, nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste zarówno przed 2004 rokiem jak i po roku 2004, na rzecz jej użytkownika wieczystego, w drodze bezprzetargowej w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podlegają takie czynności jak odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług, natomiast na podstawie art. 7 ust. 1 przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Użytkowanie wieczyste stanowi prawo na rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do praw właściciela. Również przepisy Kodeksu Cywilnego kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, przemawiają za uznaniem, iż oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Powołując się na wyrok NSA w Krakowie Sygn. I SA/Kr 605/10 należy stwierdzić, iż dostawą towaru w rozumieniu przepisów ustawy o VAT było ustanowienie użytkowania wieczystego, z tą chwilą bowiem podmiot otrzymuje prawa do faktycznego dysponowania nieruchomością.

Zatem sprzedaż nieruchomości, nie może zostać potraktowana jako ponowna dostawa tego samego towaru między tymi samymi stronami, ponieważ nie została spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Sprzedaż nieruchomości w trybie ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi w istocie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na władztwo rzeczy, które podatnik uzyskał już w dacie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 cyt. ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Należy wskazać, iż przepis art. 7 ust. 1 ustawy definiujący pojęcie "dostawa towarów" nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.

W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" należy zaznaczyć, iż dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nią jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawo własności". Należy ponadto wskazać, iż czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem "dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie "dostawa towarów" oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel", ustawodawca uznał, iż oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Według przepisów art. 11 i art. 12 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powyższej ustawy, nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.

Stosownie do ust. 1a cyt. artykułu, nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa może być sprzedana użytkownikowi wieczystemu za zgodą wojewody.

Według ust. 2 tego artykułu, z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego (...).

W myśl art. 37 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. Nr 175, poz. 1459 z późn. zm.), decyzję o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości wydaje:

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza zbyć w drodze bezprzetargowej nieruchomości oddane w użytkowanie wieczyste na rzecz dotychczasowych użytkowników wieczystych.

Prawo użytkowania wieczystego na tych nieruchomościach zostało ustalone w drodze decyzji administracyjnej z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. na okres 99 lat oraz umowa notarialną sporządzoną w 2006 r.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu na rzecz użytkownika, stanowiło dostawę towaru w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Z tą bowiem chwilą użytkownicy otrzymali prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby byli jej właścicielami. Planowana sprzedaż nieruchomości, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności gruntu, nie będzie mogła być traktowana jako ponowna dostawa tego samego towaru, bowiem nie będzie spełniać dyspozycji art. 7 ust. 1 ustawy. Stanowi bowiem jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na "władztwo do rzeczy".

Wobec powyższego należy stwierdzić, że sprzedaż przedmiotowych nieruchomości, będących w użytkowaniu wieczystym, na rzecz dotychczasowych użytkowników wieczystych, których oddanie w użytkowanie wieczyste nastąpiło zarówno przed 2004 r. jak i po tej dacie nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i pozostaje poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Nadmienia się, iż zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.