IBPP3/443-647/09/AB

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 1 października 2009 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP3/443-647/09/AB

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 sierpnia 2009 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie:

* braku opodatkowania usługi świadczonej na rzecz Wnioskodawcy polegającej na usunięciu odpadów zgromadzonych na terenie "D" - jest nieprawidłowe

* prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku ze składowaniem i wykorzystaniem odpadów od 5 lipca 1993 r. - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 sierpnia 2009 r. wpłynął ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania usługi świadczonej na rzecz Wnioskodawcy polegającej na usunięciu odpadów zgromadzonych na terenie "D" oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku ze składowaniem i wykorzystaniem odpadów od 5 lipca 1993 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Informacje o składowisku "D".

Na terenie Wnioskodawcy zlokalizowane było składowisko odpadów zwane "D". Składowisko to powstawało przed II wojną światową oraz w latach czterdziestych. Od lat trzydziestych do początku lat 80. w "D" składowane były odpady pochodzące z rafinacji kwasem siarkowym - kwaśne smoły porafinacyjne. Po tym czasie, praktycznie do końca przeróbki ropy naftowej (kwiecień 2006 r.) na składowisko trafiały niewielkie ilości odpadów porafinacyjnych z czyszczenia zbiorników, aparatów, kanalizacji i łapaczek.

Konieczność składowania tych odpadów wynikała z tego, że nie dysponowano technologią ich przetwarzania i wykorzystywania. W ten sam sposób postępowały z takimi odpadami wszystkie rafinerie krajowe oraz zagraniczne. Szacuje się, że ilość odpadów w nim zgromadzonych wynosiła ok. 100.000 ton. Składowisko to stanowi zagłębienie w terenie wypełnione odpadami, zwane jest także "laguną" i nie jest ono przedmiotem ewidencji środków trwałych. Eksploatację składowiska odpadów rozpoczęto w okresie, kiedy nie było jeszcze przepisów prawnych regulujących gospodarkę odpadami. Odpady zgromadzone na składowisku charakteryzowały się złożonym składem chemicznym (mieszanina wielu węglowodorów), wysoką kalorycznością oraz cały czas podlegały naturalnym zmianom fizyko-chemicznym. Przez wiele lat, a szczególnie w okresie prowadzenia przeróbki ropy naftowej, istniała możliwość odzyskiwania z laguny niektórych frakcji węglowodorowych i zagospodarowania ich w procesach produkcyjnych ówczesnej rafinerii. Przykładowo odzyskiwany w latach 1999, 2002 - olej opałowy z d. - wykorzystywany był w procesach produkcyjnych, zużywany na cele własne, oraz sprzedawany klientom zewnętrznym.

Ze względu na zagrożenie dla środowiska spowodowane składowaniem odpadów na składowisku Wojewoda wszczął w dniu 29 listopada 1999 r. z urzędu postępowanie administracyjne, którego celem jest usunięcie przyczyn szkodliwego oddziaływania na środowisko przez odpady zdeponowane na składowisku.

Obowiązujące prawo umożliwiło organowi ochrony środowiska (w tym przypadku Wojewodzie) nałożenie w drodze decyzji administracyjnej obowiązku przywrócenia środowiska do stanu właściwego oraz wyznaczenie terminu wykonania tego obowiązku. Decyzja taka została wydana w dniu 7 października 2002 r. (data wpływu do Spółki - 10 października 2002 r.).

Zgodnie z treścią decyzji Wojewody z dnia 7 października 2002 r., zmienionej decyzją Wojewody z dnia 8 marca 2004 r. oraz decyzją Wojewody z dnia 20 marca 2006 r., Wnioskodawca został zobowiązany w terminie do dnia 31 grudnia 2012 r. m.in. do:

* usunięcia całości odpadów zgromadzonych na terenie tzw. "d", położonych w obszarze działek o numerach ewidencyjnych 3762/155, 3762/156 i 3762/157,

* uzgodnienia warunków rekultywacji terenu składowiska odpadów niebezpiecznych,

* systematycznego usuwania wód opadowych i odciekowych z terenu składowiska w celu dalszego przetworzenia poprzez kanalizację do centralnej oczyszczalni ścieków, oraz

* prowadzenia monitoringu stanu środowiska gruntowo-wodnego do czasu zakończenia procesu rekultywacji terenu składowiska.

Do 2005 r. usunięto z terenu składowiska ok. 57.462 ton odpadów ponosząc wydatki w wysokości 13.806.193,80 zł W latach 2006-2008 r. nie usuwano odpadów ze względu na rozwiązanie umowy z firmą świadczącą usługę usuwania odpadów z przyczyn nieleżących po stronie Wnioskodawcy.

Postępowanie ofertowe na likwidację składowiska.

W 2008 r. przeprowadzono postępowanie ofertowe na likwidację składowiska odpadów. W zapytaniu ofertowym skierowanym do specjalistycznych firm przedstawiono do wyboru 3 warianty likwidacji składowiska:

* usunięcie odpadów w celu przetworzenia ich poza terenem zakładu,

* uruchomienie na terenie zakładu instalacji przetwarzania odpadów,

* nabycie działki na której znajduje się składowisko odpadów - łącznie z odpadami oraz przejęciem obowiązków związanych z realizacją przedmiotowej Decyzji Wojewody.

Po analizie nadesłanych ofert został wybrany wariant III przewidujący nabycie działki na której znajduje się składowisko odpadów - łącznie z odpadami oraz przejęciem obowiązków związanych z realizacją Decyzji Wojewody. Jest to najlepsze rozwiązanie z punktu widzenia ekonomicznego, formalnego i prawnego dla kompleksowego załatwienia tematu odpadów porafinacyjnych. Jednocześnie jest to rozwiązanie zaakceptowane przez Urząd Marszałkowski.

Należy wyjaśnić, że Spółka uzyskała pisemne stanowisko Marszałka Województwa z dnia 31 października 2008 r. w którym m.in. stwierdza on, że:

"... decyzja Wojewody z dnia 7 października 2002 r. (zmieniona później...) została wydana w trybie przepisu art. 362 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, który mówi o nałożeniu na podmiot korzystający ze środowiska obowiązku przywrócenia środowiska do stanu właściwego. W przypadku "D", o których mówi ww. decyzja podmiotem korzystającym ze środowiska jest zawsze władający powierzchnią terenu. A zatem po zbyciu tego terenu obowiązki wynikające z przedmiotowej decyzji będą dotyczyły nowego właściciela, który powinien wystąpić ze stosownym wnioskiem o zmianę tej decyzji tak, aby była ona adresowana na niego, a nie na poprzedniego właściciela."

W wyniku postępowania przetargowego do dalszych negocjacji zakwalifikowano 3 firmy. Następnie rozpoczęto rozmowy z firmą X, która przedstawiła najlepszą ofertę. Po ustaleniu szczegółów transakcji nabycia działki na której znajduje się składowisko odpadów - łącznie z odpadami przejęcia obowiązków związanych z realizacją przedmiotowej Decyzji Wojewody w dniu 14 maja 2009 r. spisano z firmą X umowę w formie aktu notarialnego.

Umowa sprzedaży nieruchomości d. oraz odpłatnego przekazania i zwolnienia z obowiązków.

Kluczowe warunki wynegocjowanej umowy sprzedaży nieruchomości d. oraz odpłatnego przekazania i zwolnienia z obowiązków przedstawiają się następująco:

* Wnioskodawca sprzedaje spółce X prawo wieczystego użytkowania nieruchomości, jednostka rejestrowa nr 2978, utworzonej z działek nr 3762/155 o powierzchni 0,5015 ha, nr 3762/156 o powierzchni 4,0528 ha oraz nr 3762/157 o powierzchni 0,1413 ha - to jest nieruchomości o łącznej powierzchni 4,6956 ha wraz ze składowiskiem odpadów niebezpiecznych, oraz prawo własności budowli i urządzeń, stanowiących część składową działki nr 3762/156.

* Kupujący nieruchomość - X - prowadzi działalność w zakresie gospodarowania, rekultywacji i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych oraz posiada stosowne zezwolenia na prowadzenie takiej działalności oraz dysponuje odpowiednią wiedzą i technologią oraz stosownymi środkami, które umożliwią realizację wszystkich obowiązków wynikających z decyzji Wojewody, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i ostatecznymi aktami administracyjnymi.

* Kupujący - X - oświadczył, że w związku z nabyciem prawa użytkowania wieczystego nieruchomości i własności urządzeń, zobowiązuje się w terminie do dnia 31 grudnia 2012 r. do: (i) usunięcia całości odpadów zgromadzonych na terenie tzw. "D" położonych w obszarze działek o numerach ewidencyjnych 3762/155, 3762/156 i 3762/157, (ii) uzgodnienia warunków rekultywacji terenu składowiska odpadów niebezpiecznych, (iii) systematycznego usuwania wód opadowych i odciekowych z terenu składowiska w celu dalszego przetworzenia poprzez kanalizację do centralnej oczyszczalni ścieków (iv) prowadzenia monitoringu stanu środowiska gruntowo-wodnego do czasu zakończenia procesu rekultywacji terenu składowiska oraz (v) wykonania innych obowiązków wynikających z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa oraz ostatecznych aktów organów administracji publicznej, a w szczególności, lecz nie wyłącznie, wykonania obowiązków, wynikających z decyzji Wojewody (Przekazanie Zobowiązań).

* Cena sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości wynosi netto 800.000 PLN a cena sprzedaży własności urządzeń wynosi 70.000 PLN netto tj. łączna cena sprzedaży wynosi 870.000 PLN netto. Zapłata ceny zostanie dokonana poprzez potrącenie tej kwoty z wymagalnych należności przysługujących Kupującemu - X - od Wnioskodawcy. Strony oświadczają, że powyższa cena uwzględnia przeniesienie na Kupującego wszelkich praw i obowiązków wynikających z wszelkich decyzji administracyjnych bezpośrednio dotyczących nieruchomości, w tym decyzji Wojewody, ze skutkiem zwalniającym sprzedającego z przedmiotowych obowiązków.

* Tytułem zwolnienia Wnioskodawcy z obowiązków wynikających z wszelkich decyzji administracyjnych bezpośrednio dotyczących nieruchomości, w tym decyzji Wojewody, a zarazem z tytułu wykonania przekazanych zobowiązań, X należy się wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie netto 11.570.000 PLN. Wnioskodawca zobowiązuje się dokonać wpłaty wynagrodzenia w kwocie uwzględniającej potrącenie z tytułu zakupu nieruchomości przez X, na rachunek zastrzeżony (escrow), prowadzony przez bank wybrany przez Wnioskodawcę.

* Warunki uwolnienia środków przez bank na rzecz X: kwota 500.000 PLN zostanie uwolniona w uzgodnionym przez strony terminie po podpisaniu umowy sprzedaży nieruchomości, zaś pozostała kwota - po przedstawieniu przez X decyzji właściwego organu, przenoszącej na X wszelkie obowiązki, wynikające z dotychczasowych decyzji Wojewody.

* Kupujący - X - oświadcza, że w przypadku braku wykonania lub nienależytego wykonania któregokolwiek z przekazanych zobowiązań będzie on zobowiązany do naprawienia wszelkich szkód poniesionych z tego tytułu przez Wnioskodawcę oraz zwolnienia sprzedającego z wszelkiej ewentualnej odpowiedzialności z tytułu braku wykonania lub nienależytego wykonania przekazanych zobowiązań, a w szczególności do pokrycia wszelkich ewentualnych kar, grzywien i opłat administracyjnych nałożonych z tej przyczyny na sprzedającego. Kupujący odpowiada jak za własne działania i zaniechania, za działania i zaniechania osób którym powierza jakiekolwiek czynności związane z wykonaniem przekazanych zobowiązań. Odpowiedzialność dotyczy również osób, które wykonują takie czynności za jego zgodą wiedzą lub też w jego imieniu, interesie, bądź na jego rzecz. Kupujący nie może zwolnić się z odpowiedzialności z powołaniem się na brak winy w wyborze lub nadzorze.

Zgodnie z oświadczeniem stron zawartym a akcie notarialnym przedmiotowe nieruchomości zostały wydane firmie X w dniu spisania umowy tj. 14 maja 2009 r. Wnioskodawca, zgodnie z umową, skompensował swoje należności z tytułu sprzedaży prawa wieczystego użytkowania nieruchomości oraz sprzedaży urządzeń (faktura VAT z 14 maja 2009 r.) ze zobowiązaniami wobec firmy X z tytułu zwolnienia Wnioskodawcy z obowiązków wynikających z wszelkich decyzji administracyjnych bezpośrednio dotyczących ww. nieruchomości, w tym decyzji Wojewody Śląskiego a zarazem z tytułu wykonania przekazanych zobowiązań.

W dniu 28 maja 2009 r. Wnioskodawca uregulował firmie X, zgodnie z zapisami umowy pierwszą ratę płatności w wysokości 500 tyś. zł.

W dniu 29 czerwca 2009 r. uprawomocniła się Decyzja Marszałka Województwa z 5 czerwca 2009 r., którą 7 lipca 2009 r. wraz z kopia opłaconej polisy OC firma X złożyła w kancelarii Wnioskodawcy. Wobec spełnienia warunków umowy przez firmę X, Wnioskodawca 7 lipca 2009 r. uregulowała pozostałą część swoich zobowiązań.

W związku z powyższym, w celu realizacji zadania "Likwidacja d.", Wnioskodawca zamierza w najbliższym czasie sfinalizować transakcję z firmą X poprzez:

1.

sprzedaż za kwotę 800.000 zł netto prawa użytkowania wieczystego nieruchomości utworzonej z działek o numerach ewidencyjnych 3762/155, 3762/156 i 3762/157 o łącznej powierzchni 4,6956 ha, jednostka rejestrowa nr 2978, oraz własności budowli i urządzeń posadowionych na działce o nr 3762/156 za kwotę 70.000 zł netto,

2.

równoczesne zobowiązanie się do zapłaty wynagrodzenia w kwocie do 11.570.000 zł netto z tytułu zwolnienia Wnioskodawcy z obowiązków wynikających z decyzji Wojewody z dnia 7 października 2002 r., zmienionej decyzją Wojewody z dnia 8 marca 2004 r. oraz decyzją Wojewody z dnia 20 marca 2006 r. oraz z tytułu wykonania przekazanych obowiązków, a dotyczących nieruchomości d.

Transakcja zostanie przeprowadzona notarialnie.

Wnioskodawca jako sprzedający prawo wieczystego użytkowania gruntu wraz z budowlami i urządzeniami na podstawie zapisów art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkuje tą transakcję podatkiem VAT i udokumentuje ją fakturą VAT.

Zgodnie z najlepszą wiedzą stron, transakcja odpłatnego zwolnienia Wnioskodawcy z obowiązków wynikających z wszelkich decyzji administracyjnych bezpośrednio dotyczących nieruchomości, w tym decyzji Wojewody, a zarazem z tytułu wykonania przekazanych zobowiązań nie podlega regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Na gruncie przedstawionego wyżej stanu faktycznego Wnioskodawca ma wątpliwość czy będzie mógł odliczyć naliczony podatek VAT od transakcji odpłatnego zwolnienia jej z obowiązków wynikających z administracyjnych decyzji środowiskowych, jeżeli przez firmę X zostanie wystawiona faktura VAT zawierająca podatek VAT. Odliczenie takie w przypadku określonym w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT jest niedozwolone jeśli czynność nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniona od podatku. Firma X jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z faktem, iż ryzyko podatkowe związane z odliczaniem podatku naliczonego VAT obciąża nabywcę, Wnioskodawca występuje z wnioskiem o interpretację przepisów podatkowych w zakresie VAT odnośnie możliwości skorzystania z prawa odliczenia podatku VAT z faktury VAT dokumentującej odpłatne zwolnienie z obowiązków wynikających ze środowiskowych decyzji administracyjnych bezpośrednio dotyczących nieruchomości, w tym decyzji Wojewody Śląskiego, a zarazem z tytułu wykonania przekazanych zobowiązań, jeśli takową fakturę otrzyma.

Przedmiot transakcji ma unikatowy charakter i może być różnie interpretowany.

Kluczowym dla znalezienia odpowiedzi na pytanie Wnioskodawcy staje się zatem rozstrzygniecie kwestii czy na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług odpłatne zwolnienie z obowiązków wynikających ze środowiskowych decyzji administracyjnych:

a.

nie podlega regulacjom ustawy i nie podlega opodatkowaniu,

b.

podlega regulacjom ustawy ale jest zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT,

c.

podlega regulacjom ustawy i równocześnie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przypadku bowiem otrzymania przez Wnioskodawcę faktury VAT z naliczonym podatkiem VAT, a następnie stwierdzenia, że przedmiot transakcji powinien być kwalifikowany do kategorii a) lub b) powyżej, Spółka nie będzie miała podstaw prawnych do odliczenia podatku VAT, a odliczając go narazi się na znaczne sankcje finansowe.

Wynagrodzenie należne firmie X związane jest wyłącznie z zaistnieniem zdarzenia prawnego polegającego na zmianie adresata środowiskowych decyzji administracyjnych bezpośrednio dotyczących nieruchomości, w tym decyzji Wojewody, a zarazem z tytułu wykonania przekazanych zobowiązań związane jest ściśle i wyłącznie z zaistnieniem zdarzenia prawnego polegającego na zmianie adresata środowiskowych decyzji administracyjnych, będącego następstwem transakcji sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntów na których zlokalizowane jest składowisko odpadów.

Należy z całą stanowczością podkreślić, iż z momentem sprzedaży nieruchomości, na których położone jest składowisko odpadów zmienił się "władający powierzchnią tereny" czyli podmiot korzystający ze środowiska, który zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska zobowiązany jest do przywrócenia środowiska do stanu właściwego. Z tym też dniem Wnioskodawca przestał być stroną zobowiązań nałożonych na nią decyzją Wojewody. Z mocy prawa obowiązek przywrócenia środowiska do stanu właściwego obciąża wtedy nabywcę nieruchomości, który niezbędne do realizacji powyższego obowiązku czynności wykonywał będzie na własny rachunek pod "kuratelą" Marszałka Województwa. Nabywca nieruchomości - firma X - nie będzie świadczyć usług na rzecz Wnioskodawcy ale na własną rzecz, jako że z momentem zbycia nieruchomości i zmianą adresata decyzji środowiskowych zniknie jakiekolwiek powiązanie pomiędzy Wnioskodawcą, a zobowiązaniami płynącymi z decyzji Wojewody, a obecnie Marszałka Województwa. Tak więc czynności, związane z realizacją decyzji Marszałka będą wykonywane przez wiele miesięcy (prawdopodobnie do końca 2012 r.) i nie będą miały żadnego związku z Wnioskodawcą.

Przeprowadzona przez Spółkę analiza przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w kontekście opisanej wyżej transakcji prowadzi do wniosku, iż nie dochodzi w niej do dostawy towaru ani świadczenia usługi w rozumieniu art. 5, 7 i 8 ww. ustawy, zatem transakcja ta nie podlega regulacjom ustawy i nie podlega opodatkowaniu.

Przedmiotowa transakcja nie jest usługą w ustawowym ani potocznym rozumieniu tego pojęcia, nie spełnia również warunków pozwalających uznać ją za świadczenie wymienione w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, które ustawodawca traktuje na równi z usługą.

Nie sposób bowiem uznać Wnioskodawcę za beneficjenta świadczeń, które będą wykonane przez nabywcę nieruchomości z położonymi na niej "D" w celu realizacji dyspozycji Marszałka Województwa. Dodatkowo brak związku Wnioskodawcy z czynnościami, które będą realizowane przez firmę X w ramach dyspozycji Marszałka Województwa wynikających z decyzji po dokonaniu transakcji sprzedaży nieruchomości jest oczywisty. Dla potwierdzenia prawidłowości stanowiska Spółki warto także wskazać, że już w postępowaniu prowadzonym przed Marszałkiem Województwa Śląskiego w sprawie zmiany adresata decyzji środowiskowej dotyczącej składowiska odpadów (będącym w zasadzie formalnością potwierdzającą obowiązek prawny ciążący na firmie X) występowała wyłącznie firma X jako władający powierzchnią ziemi. Stroną tego postępowania jak też decyzji nie był Wnioskodawca po sprzedaży przedmiotowych nieruchomości nie może i nie będzie już nigdy mogła w żaden prawnie skuteczny sposób wpływać na losy składowiska odpadów.

Należy także stwierdzić, że zgodnie z przepisami prawa ochrony środowiska, których przestrzeganie nadzoruje aktualnie Marszałek Województwa, beneficjentem czynności - świadczeń realizowanych w ramach decyzji w istocie będzie - środowisko naturalne.

Jeżeli więc Wnioskodawca otrzyma od firmy X fakturę VAT z naliczonym podatkiem VAT, w świetle art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT Spółka nie będzie miała podstaw prawnych do odliczenia podatku VAT a odliczając go narazi się na znaczne sankcje finansowe.

Bez znaczenia w tym przypadku pozostanie spełnienie kluczowego warunku prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT - istnienie związku nabytego towaru/usługi z działalnością opodatkowaną. Fakt bezpośredniego powiązania składowiska odpadów "D" z działalnością opodatkowaną poprzez:

* odkładanie w nim niewielkich ilości odpadów porafinacyjnych m.in. w latach 1993-2006,

* odzysk nadających się do wykorzystania w procesach produkcyjnych ówczesnej rafinerii niektórych frakcji węglowodorowych,

* wykorzystywanie "oleju opałowego z d. w procesach produkcyjnych, zużywanie go na cele własne (działalność opodatkowana), oraz sprzedaż klientom zewnętrznym (opodatkowaną VAT),

uzasadniałby prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT gdyby transakcja odpłatnego zwolnienia Wnioskodawcy z obowiązków wynikających z wszelkich decyzji administracyjnych bezpośrednio dotyczących nieruchomości, w tym decyzji Wojewody, a zarazem z tytułu wykonania przekazanych zobowiązań podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje:

* za nieprawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania usługi świadczonej na rzecz Wnioskodawcy polegającej na usunięciu odpadów zgromadzonych na terenie "D"

* za prawidłowe, w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku ze składowaniem i wykorzystaniem odpadów od 5 lipca 1993 r.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

1.

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.

eksport towarów;

3.

import towarów;

4.

wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.

wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do treści obowiązującego od dnia 1 grudnia 2008 r. art. 7 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, w tym również zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntów.

Według art. 2 pkt 6 ww. ustawy przez towary rozumie się wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca ma zamiar dokonać transakcji zbycia prawa użytkowania wieczystego gruntu działek 3762/155, 3762/156 i 3762/157 na których znajduje się składowisko odpadów niebędące przedmiotem ewidencji środków trwałych wraz z budowlami i urządzeniami posadowionymi.

Tak więc mając na uwadze powyższe przepisy dojdzie tutaj do dostawy prawa użytkowania wieczystego gruntu przez Wnioskodawcę na rzecz firmy X.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Powyższa definicja jest niewątpliwie szersza niż zakres tego pojęcia w potocznym jego rozumieniu. Definicja ta obejmuje bowiem nie tylko transakcje polegające na wykonaniu czynności przez usługodawcę, ale również szereg transakcji niewymagających aktywnego działania usługodawcy.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś) jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde działanie czy też powstrzymanie się od działania czy tolerowania czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

* zobowiązanie do działania lub powstrzymania się od działania czy tolerowania czynności lub sytuacji musi być odpłatne,

* zobowiązanie to musi wynikać z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego,

* musi istnieć konkretny podmiot będący bezpośrednim beneficjentem (konsumentem) tego zobowiązania.

Zatem należy zauważyć, iż czynność podlega opodatkowaniu, gdy dokonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca na mocy decyzji administracyjnych Wojewody zobowiązany został w terminie do 31 grudnia 2012 r. do

* usunięcia całości odpadów zgromadzonych na terenie tzw. "d", położonych w obszarze działek o numerach ewidencyjnych 3762/155, 3762/156 i 3762/157,

* uzgodnienia warunków rekultywacji terenu składowiska odpadów niebezpiecznych,

* systematycznego usuwania wód opadowych i odciekowych z terenu składowiska w celu dalszego przetworzenia poprzez kanalizację do centralnej oczyszczalni ścieków oraz

* prowadzenia monitoringu stanu środowiska gruntowo-wodnego do czasu zakończenia procesu rekultywacji terenu składowiska.

Składowisko powstało przed II wojna światową oraz w latach czterdziestych. Od lat trzydziestych do początku lat 80 w "D " składowane były odpady pochodzące z rafinacji kwasem siarkowym - kwaśne smoły porafinacyjne. Po tym czasie, praktycznie do końca przeróbki ropy naftowej w kwietniu 2006 r. na składowisko trafiały niewielkie ilości odpadów porafinacyjnych z czyszczenia zbiorników, aparatów, kanalizacji i łapaczki.

Ze względu na zagrożenie dla środowiska spowodowane składowaniem odpadów na składowisku Wojewoda wszczął w dniu 29 listopada 1999 r. z urzędu postępowanie administracyjne, którego celem było usunięcie przyczyny szkodliwego oddziaływania na środowisko przez odpady zdeponowane na składowisku, wydając ww. decyzje administracyjne.

Do 2005 r. usunięto z terenu składowiska ok. 57.462 ton odpadów ponosząc wydatki w wysokości 13.806.193,80 zł W latach 2006-2008 nie usuwano odpadów z uwagi na to, iż podmiot świadczący usługę usuwania odpadów rozwiązał umowę.

W związku z powyższym w wyniku postępowania ofertowego na likwidację składowiska odpadów Wnioskodawca wybrał ofertę przewidującą nabycie działki na której znajduje się składowisko odpadów - łącznie z odpadami oraz przejęciem obowiązków związanych z realizacją decyzji Wojewody. Powyższe rozwiązanie zaakceptowane zostało przez Urząd Marszałkowski.

Z zawartej umowy wynika, iż nabywca nieruchomości na której znajdują się "D" zobowiązał się za wynagrodzeniem w kwocie 11.570.000 zł do:

* usunięcia całości odpadów zgromadzonych na terenie tzw. "D" położonych w obszarze działek o numerach ewidencyjnych 3762/155, 3762/156 i 3762/157,

* uzgodnienia warunków rekultywacji terenu składowiska odpadów niebezpiecznych,

* systematycznego usuwania wód opadowych i odciekowych z terenu składowiska w celu dalszego przetworzenia poprzez kanalizację do centralnej oczyszczalni ścieków

które to obowiązki zostały nałożone na Wnioskodawcę decyzją Wojewody i obowiązki te do 2005 r. wykonywała na rzecz Wnioskodawcy firma świadcząca usługę usuwania odpadów.

Tak więc mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe i ww. wymienione przepisy nabywca przedmiotowej nieruchomości świadczyć będzie na rzecz Wnioskodawcy usługę polegającą na usunięciu odpadów zgromadzonych na terenie "D" oraz pozostałych czynności, wynikających z decyzji Wojewody.

Za świadczoną na rzecz Wnioskodawcy usługę nabycia nieruchomości powinien wystawić fakturę.

W myśl art. 86 ust. 1 cyt. ustawy w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z treści cytowanego wyżej przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Natomiast zgodnie z uregulowaniami art. 86 ust. 2 ww. ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7:

1.

suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

a)

z tytułu nabycia towarów i usług,

b)

potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,

c)

od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikowi podatku od towarów i usług, i dotyczy podatku naliczonego wynikającego z zakupów towarów i usług wykorzystywanych do dokonywania czynności opodatkowanych. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika.

Z przedmiotowego wniosku wynika, że od lat trzydziestych do początku lat osiemdziesiątych w "D" składowane były odpady pochodzące z rafinacji kwasem siarkowym - kwaśne smoły porafinacyjne. Po tym okresie do kwietnia 2006 r. (do końca przeróbki ropy naftowej) na składowisko trafiały niewielkie ilości odpadów porafinacyjnych z oczyszczania zbiorników, aparatów, kanalizacji i łapaczek. Odpady zgromadzone na składowisku charakteryzowały się złożonym składem chemicznym (mieszanina wielu węglowodorów), wysoką kalorycznością oraz cały czas podlegały naturalnym zmianom fizyko-chemicznym. Przez wiele lat, a szczególnie w okresie prowadzenia przeróbki ropy naftowej, istniała możliwość odzyskiwania z laguny niektórych frakcji węglowodorowych i zagospodarowania ich w procesach produkcyjnych. Tytułem przykładu Wnioskodawca skazał, iż w latach 1999-2002 olej opałowy z d. wykorzystywany był w procesach produkcyjnych, zużywany na cele własne oraz sprzedawany klientom zewnętrznym.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż czynności związane z usuwaniem odpadów zgromadzonych w okresie od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) tj. od dnia 5 lipca 1993 r. jak również związane z odzyskiwaniem w tym okresie niektórych frakcji węglowodorowych które następnie zagospodarowane zostały w procesach produkcyjnych Wnioskodawcy - są czynnościami związanymi z działalnością Wnioskodawcy, opodatkowaną podatkiem od towarów i usług na mocy ww. ustawy oraz obowiązującej od dnia 1 maja 2004 r. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Tak więc mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz stan prawny stwierdzić należy, iż Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego w fakturze VAT wystawionej przez nabywcę "D" w części dotyczącej odpadów składowanych od 5 lipca 1993 r. oraz wykorzystywanych od 5 lipca 1993 r. do działalności opodatkowanej podatkiem VAT.

Mając powyższe na uwadze należało stwierdzić, iż stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej:

* opodatkowania usługi świadczonej na rzecz Wnioskodawcy polegającej na usunięciu odpadów zgromadzonych na terenie "D" - za nieprawidłowe,

* prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku ze składowaniem i wykorzystaniem odpadów od 5 lipca 1993 r. - za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę, zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl