IBPP3/443-552/08/AŚ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19 lipca 2008 r. (data wpływu 1 sierpnia 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 października 2008 r. (data wpływu 7 października 2008 r.) oraz pismem z dnia 31 października 2008 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania zbycia lokalu mieszkalnego powstałego w wyniku adaptacji strychu wraz z ustanowieniem prawa wieczystego użytkowania ułamkowej części gruntu jako prawa związanego odrębną własnością tego lokalu - jest prawidłowe.

W dniu 1 sierpnia 2008 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 6 października 2008 r. oraz pismem z dnia 31 października 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania zbycia lokalu mieszkalnego powstałego,w wyniku adaptacji strychu wraz z ustanowieniem prawa wieczystego użytkowania ułamkowej części gruntu jako prawa związanego odrębną własnością tego lokalu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Gmina jest właścicielem gruntu oraz współwłaścicielem budynku mieszkalnego wybudowanego w latach 50-tych XX wieku. Budynek ten został przekazany Gminie nieodpłatnie przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej na podstawie uchwały Rady Miejskiej w roku 1997 i obecnie jest zarządzany przez spółkę gminną (Przedsiębiorstwo Gospodarki Mieszkaniowej). Wartość księgowa budynku w roku 1997 wynosiła 71.287,57 zł. Część lokali mieszkalnych została wyodrębniona (ustanowienie odrębnej własności) i zbyta (na podstawie art. 4 i w związku z art. 8 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali Dz. U. Nr 85 poz. 388 z późn. zm. oraz na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami Dz. U. Nr 115, poz. 741), a na gruncie (proporcjonalnym do powierzchni mieszkania) ustanowiono prawo użytkowania wieczystego (zgodnie z art. 31 ustawy o gospodarce nieruchomościami). Obecnie wartość księgowa bloku wynosi 30.337,68 zł Właściciele wyodrębnionych lokali oraz Gmina jako właściciel niewyodrębnionych lokali tworzą wspólnotę mieszkaniową.

Niektóre lokale mieszkalne powstają w wyniku przebudowy (adaptacji) strychu przez lokatorów. Aktem notarialnym z dnia 22 lutego 2008 r. Rep. A nr 929/2008 (umowa zmiany ustanowienia odrębnej własności lokali, umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu, umowa sprzedaży oraz umowa oddania w wieczyste użytkowanie) spisanym przy udziale członków zarządu wspólnoty i przedstawiciela Gminy został wyodrębniony oraz zbyty lokal mieszkalny powstały z adaptacji strychu. Adaptację przeprowadził na własny koszt najemca (umowa najmu była podpisana ze wspólnotą mieszkańców) i jednocześnie nabywca lokalu. Koszty adaptacji zgodnie z operatem szacunkowym sporządzonym przez rzeczoznawcę wyniosły 198.400,00 zł (w tym wartość gruntu 3.146,00 zł). Cena lokalu po zastosowaniu 85% bonifikaty wyniosła 11.015,55 zł (15% różnicy pomiędzy wartością rynkową prawa własności lokalu mieszkalnego, a wartością rynkową poniesionych nakładów zgodnie z operatem szacunkowym sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego). Udział w działce w wysokości 453/10000 części na której wybudowano blok, oddany został przez Gminę w użytkowanie wieczyste na okres do roku 2102. Wraz z wyodrębnionym lokalem zbyty został także udział w części wspólnej nieruchomości. Strych zaadaptowany na mieszkanie stanowił część wspólną mieszkańców, eksploatowaną zgodnie z przeznaczeniem w myśl ustanowionych praw do lokali mieszkalnych. W wyniku sprzedaży strychu przez wspólnotę uległa zmianie wysokość ułamków określających wysokość udziałów we współwłasności budynku, związanych z wyodrębnionymi dotychczas lokalami oraz we współużytkowaniu wieczystym działki. Cena za lokal mieszkalny została przekazana na konto bankowe wspólnoty. Natomiast pierwsza opłata za wieczyste użytkowanie oraz kolejne opłaty roczne są przelewane na konto Gminy.

W uzupełnieniu do wniosku z dnia 6 października 2008 r. Wnioskodawca wskazał ponadto, że:

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy zbycie wymienionego lokalu mieszkalnego powstałego w wyniku adaptacji strychu może korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 353 z późn. zm.).

Czy w przypadku jeśli ww. lokal mieszkalny może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług możliwe jest zastosowanie do pierwszej opłaty oraz kolejnych opłat rocznych za użytkowanie wieczyste gruntu, zwolnienia wynikającego z art. 29 ust. 5 Ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 353 z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, lokal mieszkalny powstały w wyniku adaptacji strychu jest zwolniony z podatku od towarów i usług. Lokal powstał w budynku użytkowanym od lat 50-tych. Wnioskodawca budynek otrzymał nieodpłatnie dlatego nie przysługiwało mu prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Nakłady na adaptację strychu na mieszkanie poniesione zostały przez lokatora i nie zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych (nie podwyższyły wartości księgowej budynku). Strych przed adaptacją stanowił część wspólną mieszkańców (wspólnoty mieszkańców), eksploatowaną zgodnie z jej przeznaczeniem w myśl ustanowionych praw do lokali mieszkalnych. Jednocześnie niemożliwe jest zbycie przez wspólnotę lokalu mieszkalnego powstałego w wyniku adaptacji strychu, bez ustanowienia na gruncie współużytkowania wieczystego.

W uzupełnieniu Wnioskodawca stwierdził, że zwolnienie znajduje również zastosowanie w przypadku pierwszej opłaty oraz kolejnych opłat rocznych za użytkowanie wieczyste gruntu, przy równoczesnym zbyciu lokalu mieszkalnego spełniającego warunki zwolnienia dla budynku używanego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru zdefiniowane zostało w art. 2 pkt 6 ww. ustawy. Przepis ten stanowi, że ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Z cyt. wyżej przepisów wynika, że zarówno lokal jak i grunt są towarami w rozumieniu art. 2 pkt 6 ww. ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (.....).

Definicja dostawy towaru, zawarta w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, w sposób celowy oderwana została od pojęcia przeniesienia własności w cywilistycznym tego słowa znaczeniu. Pojęcie "dostawa towarów" jako przeniesienia prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel należy rozumieć szeroko, analizując przy klasyfikacji danego zdarzenia gospodarczego ekonomiczną istotę transakcji, a nie jej charakter prawny.

W powyższym znaczeniu dostawa towarów obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jak gdyby była właścicielem tego dobra.

Wobec powyższego, mając na uwadze szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT obejmuje zarówno lokale (części budynków) jak i grunty, należy uznać iż zbycie lokalu mieszkalnego wraz z równoczesnym ustanowieniem na rzecz nabywcy tego lokalu prawa wieczystego użytkowania ułamkowej części gruntu, jako prawa związanego z odrębną własnością tego lokalu stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Co do zasady zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT stawka podatku dla towarów i usług wynosi 22%. Jednakże w treści powołanej ustawy a także w przepisach wykonawczych ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub ich zwolnienie z opodatkowania. W odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy przytoczyć art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe.

W rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie rozumie się wydanie pierwszemu nabywcy lub pierwszemu użytkownikowi obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Art. 2 ust. 12 ww. ustawy stanowi, iż obiektami budownictwa mieszkaniowego są budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11. Zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak i przepisy wykonawcze do tej ustawy nie zawierają definicji lokalu mieszkalnego. Definicję lokalu mieszkalnego zawiera art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, samodzielnym lokalem mieszkalnym jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. W myśl art. 3 ust. 1 ww. ustawy w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Na mocy art. 3a ww. ustawy pojęcie odnosi się również do użytkowania wieczystego ułamkowej części gruntu.

Z powyższych unormowań wynika, że ze zwolnienia od podatku korzysta dostawa lokali mieszkalnych na tzw. rynku wtórnym.

Natomiast dostawa ww. lokali zrealizowana na rynku pierwotnym, tzn. przed pierwszym zasiedleniem lub zamieszkaniem w każdym wypadku opodatkowana jest podatkiem VAT.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że lokal mieszkalny, który jest przedmiotem dostawy był wcześniej wynajmowany na cele mieszkaniowe (na podstawie umowy najmu zawartej 18 marca 2004 r.), a zatem nastąpiło już jego zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ww. ustawy. Tym samym dostawa lokalu mieszkalnego, który był wcześniej zasiedlony na podstawie umowy najmu jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy.

Z kolei kwestię dostawy gruntu związanego z dostawą przedmiotowego lokalu mieszkalnego rozstrzygają przepisy art. 29 ust. 5 ustawy o VAT. W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale związanych z gruntem. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż przedmiotem dostawy na rzecz dotychczasowego najemcy jest lokal mieszkalny wraz z ustanowieniem prawa użytkowania wieczystego ułamkowej części gruntu jako prawa związanego z odrębną własnością tego lokalu.

W świetle przytoczonego wyżej stanu prawnego i stanu faktycznego wskazanego we wniosku - w odniesieniu zarówno do ustanowienia prawa użytkowania wieczystego ułamkowej części gruntu wraz z jednoczesną dostawą lokalu mieszkalnego po jego pierwszym zasiedleniu będzie miało zastosowanie zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe, jednak należy podkreślić, że prawidłowość stanowiska wynika z innej podstawy prawnej niż przywołana przez Wnioskodawcę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Nadmienia się, iż zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.