IBPP3/443-526/11/PH - Opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży gruntu, na którym znajduje się budynek wzniesiony przez nabywcę.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2011 r. (data wpływu 2 maja 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 czerwca 2011 r. (data wpływu 15 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży gruntu, na którym znajduje się budynek wzniesiony przez nabywcę - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 maja 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży gruntu, na którym znajduje się budynek wzniesiony przez nabywcę.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 10 czerwca 2011 r. (data wpływu 15 czerwca 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - Gmina zamierza uwzględnić roszczenia Państwa L. o przeniesienie własności gruntu zabudowanego przez nich budynkiem gospodarczym na działkach nr 375/2 o pow. 0,02 h i 375/3 o pow. 0,02 h, bowiem zgodnie z art. 231 § 1 Kodeksu Cywilnego samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni gruntu budynek o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem, oraz postanowił ustalić służebność gruntową przez działkę 375/3 w celu zabezpieczenia istniejącego dojazdu do sąsiedniej działki. Ww. działki (375/2 i 375/3) stanowią własność Gminy.

W 1987 r. Państwo L. jako właściciele zakupionej w 1982 r. działki nr 395/1 uzyskali pozwolenie na budowę budynku mieszkalnego i gospodarczego na przedmiotowej działce, z tym że plan zagospodarowania nieruchomości dotyczył również działek 375/2 i 375/3 nie będących ich własnością. Zgodnie z ww. planem zagospodarowania Państwo L. z własnych środków wybudowali na działce 395/1 budynek mieszkalny oraz na działce 375/2 i części działki 375/3 budynek gospodarczy, będąc w przekonaniu, że cała zabudowana nieruchomość to zakupiona przez nich działka 395/1.

W 2010 r. po przeprowadzonej modernizacji gruntów na terenie Gminy, Państwo L. zostali poinformowani, iż nie są właścicielami działek, na których jest posadowiony ich budynek gospodarczy. Wartość wybudowanego budynku gospodarczego przez Państwo L. na gruncie Gminy przewyższa w znaczny sposób wartość gruntu. Budynek, o którym mowa, nie figuruje w ewidencji środków trwałych Gminy, bowiem nie zostały przez Wnioskodawcę poniesione żadne nakłady na jego wybudowanie.

Państwo L. zwrócili się do Gminy o sprzedaż działek 375/2 i 375/3, na których posadowiony jest ich budynek i Burmistrz wyraził zgodę na przeniesienie własności przedmiotowych działek za wynagrodzeniem na rzecz Państwa L. w trybie art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego. Gmina zamierza ustalić wynagrodzenie za ww. czynność w wysokości równej wartości gruntu (oszacowanej przez rzeczoznawcę) bez uwzględniania wartości budynku, który wybudowany został ze środków Państwa L. Z uwagi że budynek wzniesiony przez Państwa L. nie stanowi odrębnego od gruntu przedmiotu własności, to przedmiotem dostawy jest grunt razem z budynkiem.

Dodatkowo przez część działki 375/3 istnieje dojazd do działki sąsiedniej i Gmina w celu umożliwienia przejazdu i przechodu na rzecz każdoczesnego właściciela tej nieruchomości postanowiła ustanowić odpłatną służebność gruntową obciążającą działkę 375/3. Ustanowienie służebności gruntowej zawierane jest w formie aktu notarialnego pomiędzy Gminą a właścicielem sąsiedniej działki, wynagrodzenie płatne jest jednorazowo w terminie do dnia podpisania aktu notarialnego.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku z dnia 10 czerwca 2011 r. Wnioskodawca wyjaśnił, iż ustanowienie odpłatnej służebności gruntowej dokonywane jest na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i osoby te nie występowały do Gminy z żądaniem wystawienia faktur za te czynności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy transakcja przeniesienia własności nieruchomości (gruntu wraz z posadowionym na niej budynkiem) przez Gminę na rzecz Państwa L., którzy wznieśli ten budynek z własnych środków, stanowić będzie dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT w zakresie tylko wartości gruntu czy też winna być to dostawa nieruchomości zabudowanej, według jakiej stawki należy opodatkować tą czynność (stawka podstawowa czy zwolnienie).

Zdaniem Wnioskodawcy, budynek gospodarczy wzniesiony przez Państwa L. zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego nie stanowi odrębnego od gruntu przedmiotu własności. W myśl art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Stosownie do art. 47 § 1-3 k.c. część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, a w świetle art. 191 własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową. Z powyższych przepisów wynika, iż co do zasady, grunt jest zawsze odrębnym przedmiotem własności, natomiast budynki, budowle i wszelkie inne naniesienia trwale z gruntem związane, co do zasady stanowią części składowe takich gruntów. Części składowe gruntu, w tym również budynki nie mogą być przedmiotem odrębnej własności, oznacza to, że dokonując sprzedaży gruntu sprzedaży podlegają wszystkie jego części składowe - w tym budynki, budowle. Jeżeli zatem ktoś wybuduje trwale z gruntem związany budynek lub budowlę, stają się one własnością właściciela gruntów, a budowniczy budynku, budowli będzie tylko właścicielem nakładów poniesionych na wzniesienie obiektu. W związku z powyższym, skoro grunt nie może być odrębnym od znajdującego się na nim budynku przedmiotem sprzedaży to przeniesienie własności działek 375/2 i 375/3 za wynagrodzeniem na rzecz Państwa L. w trybie art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego należy rozpatrywać jako dostawę przez Gminę na rzecz Państwa L. gruntu wraz ze znajdującym się na nich budynkiem gospodarczym. W myśl art. 29 ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale związanych z gruntem albo części takich budynków z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu, zatem grunt podlega opodatkowaniu według takiej stawki VAT jak znajdujący się na nim budynek. W przedstawionym stanie budynek gospodarczy wzniesiony został przez Państwa L. ponad 20 lat temu z własnych środków i jest przez nich cały czas użytkowany a Gmina nie poniosła na niego żadnych nakładów ani też wydatków na ulepszenie budynku, nie korzystała też z odliczenia podatku naliczonego.

Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, spełnione zostały przesłanki uprawniające do zastosowania zwolnienia przewidzianego art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT w stosunku do przedmiotowej dostawy (przeniesienia własności gruntu w trybie art. 231 § 1 kodeksu cywilnego). A ustalone przez Gminę wynagrodzenie w wysokości równej wartości gruntu (oszacowanej przez rzeczoznawcę) bez uwzględniania wartości budynku, który wybudowany został ze środków Państwa L będzie stanowiło dla Gminy obrót z tytułu sprzedaży stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Reasumując, w przedstawionym przypadku zdaniem Gminy, transakcja przeniesienia własności nieruchomości (gruntu wraz z posadowionym na niej budynkiem) przez Gminę na rzecz Państwa L., którzy wznieśli ten budynek z własnych środków, stanowić będzie dostawę nieruchomości, która na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10a w związku z art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług podlega zwolnieniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne. Wyjaśnić jednocześnie należy, iż przedmiotami stosunków prawnych są dobra materialne i niematerialne. Wśród dóbr materialnych wyróżniamy m.in. rzeczy (Małgorzata Bednarek, "Mienie", "Komentarz do art. 44-553 Kodeksu cywilnego", Zakamycze 1997, komentarz do art. 45 k.c.). Rzeczy dzieli się na nieruchomości i rzeczy ruchome (Pasecki Kazimierz, "Kodeks cywilny, Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz", Zakamycze 2003, komentarz do art. 45 k.c.).

Natomiast w myśl art. 46 § 1 ww. Kodeksu, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z cyt. wyżej przepisów wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają co do zasady odpłatne dostawy towarów, a ponadto że istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W treści przepisu art. 7 ust. 1 ustawy mowa jest bowiem o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do rozporządzania nią jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawo własności" lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna to sytuacja, w której - z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym - należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. Dostawa towarów nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Według art. 48 Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Przytoczony przepis łączy się z art. 191 Kodeksu cywilnego, wyrażającym klasyczną zasadę superficies solo cedit ("własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową").

Jak stanowi art. 47 § 1 Kodeksu cywilnego, część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

Wzniesienie budynku w całości na cudzym gruncie ma miejsce z zachowaniem zasady superficies solo cedit. Inaczej przedstawia się status prawny części budynku wzniesionego na własnym (użytkowanym wieczyście) gruncie z przekroczeniem granic sąsiedniego gruntu.

W myśl art. 151 Kodeksu cywilnego, jeżeli przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia przekroczono bez winy umyślnej granice sąsiedniego gruntu, właściciel tego gruntu nie może żądać przywrócenia stanu poprzedniego, chyba że bez nieuzasadnionej zwłoki sprzeciwił się przekroczeniu granicy albo że grozi mu niewspółmiernie wielka szkoda. Może on żądać albo stosownego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie odpowiedniej służebności gruntowej, albo wykupienia zajętej części gruntu, jak również tej części, która na skutek budowy straciła dla niego znaczenie gospodarcze.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że właścicielem budynku jest inwestor, a właściciel nieruchomości sąsiedniej może żądać - w zależności od spełnienia dalszych przesłanek określonych w art. 151 zd. 1 Kodeksu cywilnego - przywrócenia stanu poprzedniego lub roszczeń przewidzianych w art. 151 zd. 2 Kodeksu cywilnego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 stycznia 1971 r., sygn. akt I CR 5/71, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt III CZP 9/05, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2006 r., sygn. akt III CZP 72/06 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2007 r. sygn. akt III CZP 159/06).

Co do zasady stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Stosownie do zapisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku od towarów i usług dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Z powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych, tylko te, które stanowią tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę. Natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących na przykład gruntami rolnymi czy leśnymi, które nie są przeznaczone pod zabudowę, są zwolnione z podatku od towarów i usług.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i ust. 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawca - Gmina zamierza uwzględnić roszczenia Państwa L. o przeniesienie własności gruntu zabudowanego przez nich budynkiem gospodarczym na działkach nr 375/2 o pow. 0,02 h i 375/3 o pow. 0,02 h, bowiem zgodnie z art. 231 § 1 Kodeksu Cywilnego samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni gruntu budynek o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem (...).

W 1987 r. Państwo L. jako właściciele zakupionej w 1982 r. działki nr 395/1 uzyskali pozwolenie na budowę budynku mieszkalnego i gospodarczego na przedmiotowej działce, z tym że plan zagospodarowania nieruchomości dotyczył również działek 375/2 i 375/3 nie będących ich własnością. Zgodnie z ww. planem zagospodarowania Państwo L. z własnych środków wybudowali na działce 395/1 budynek mieszkalny oraz na działce 375/2 i części działki 375/3 budynek gospodarczy, będąc w przekonaniu, że cała zabudowana nieruchomość to zakupiona przez nich działka 395/1.

W 2010 r. po przeprowadzonej modernizacji gruntów na terenie Gminy, Państwo L. zostali poinformowani, iż nie są właścicielami działek, na których jest posadowiony ich budynek gospodarczy. Wartość wybudowanego budynku gospodarczego przez Państwo L. na gruncie Gminy przewyższa w znaczny sposób wartość gruntu. Budynek, o którym mowa, nie figuruje w ewidencji środków trwałych Gminy, bowiem nie zostały przez Wnioskodawcę poniesione żadne nakłady na jego wybudowanie.

Państwo L. zwrócili się do Gminy o sprzedaż działek 375/2 i 375/3, na których posadowiony jest ich budynek i Burmistrz wyraził zgodę na przeniesienie własności przedmiotowych działek za wynagrodzeniem na rzecz Państwa L. w trybie art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego. Gmina zamierza ustalić wynagrodzenie za ww. czynność w wysokości równej wartości gruntu (oszacowanej przez rzeczoznawcę) bez uwzględniania wartości budynku, który wybudowany został ze środków Państwa L.

Oceniając zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku, należy zwrócić uwagę na brzmienie art. 7 ust. 1 ustawy i ponownie podkreślić, iż zawartego w powołanym przepisie wyrażenia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" nie należy utożsamiać z prawem własności.

Powyższe potwierdzają zarówno komentarze do ustawy, jak i orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, np. Adam Bartosiewicz i Ryszard Kubacki w "Komentarzu do art. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług" A. Bartosiewicz, R. Kubacki, "VAT. Komentarz", Lex, 2009, wyd. III., Stan prawny: 2009.01.01) piszą:

"Ustawa VAT dla swoich własnych potrzeb definiuje pojęcie >>dostawa towarów<<. Nie można w związku z tym utożsamiać dostawy towarów na gruncie VAT z cywilnoprawną umową dostawy, na mocy której dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny (art. 605 k.c.)."

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przy definiowaniu wyrażenia "dostawa towarów" akcentuje "własność ekonomiczną" funkcjonującą w oderwaniu od krajowych przepisów prawa cywilnego regulujących przeniesienie prawa własności. W orzeczeniu C-320/88 Staatssecretaris van Financiën v. Shipping and Forwarding Safe B.V. TS UE wyraził pogląd, że "wyrażenie «dostawa towarów» w rozumieniu artykułu 5 ust. 1 VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel nawet, jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym" (pkt 1), jednak jednocześnie zastrzegł, że "zadaniem sądu krajowego jest określenie w każdym przypadku, na podstawie stanu rzeczy, czy przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, w rozumieniu artykułu 5 ust. 1 VI Dyrektywy, miało miejsce" (pkt 2).

A zatem przeniesienie prawa do rozporządzania towarem to nie tylko przeniesienie jego własności. Dostawa towarów nie będzie więc obejmowała tylko sprzedaży towarów (w sensie cywilnoprawnym), lecz dla uznania, że miała miejsce dostawa towarów, wystarczy, że podmiot nabędzie tzw. własność ekonomiczną, tzn. będzie miał możliwości dowolnego rozporządzania i dysponowania uzyskanym towarem. Przykładowo dostawą towarów będzie faktyczne wydanie nieruchomości nawet bez zachowania formy aktu notarialnego, sprzedaż rzeczy znalezionej, której własności znalazca jeszcze nie nabył. Zatem chodzi o dysponowanie rzeczą jak właściciel. Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 2 ustawy, opodatkowanie podatkiem od towarów i usług następuje niezależnie od tego, czy czynności podlegające opodatkowaniu zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. W obecnym stanie prawnym w zasadzie nie budzi wątpliwości, że czynności, które są nieważne na gruncie prawa cywilnego z powodu niezachowania wymaganej formy, mogą podlegać opodatkowaniu. Czynności opodatkowane na gruncie VAT zostały bowiem oderwane od ważności i skuteczności tych czynności na gruncie prawa cywilnego. Decydujące znaczenie ma bowiem nie prawny (na gruncie prawa cywilnego), lecz ekonomiczny aspekt transakcji. Tym samym czynność nieważna na gruncie prawa cywilnego (na przykład z powodu niezachowania wymaganej formy czynności) może być uznana za wykonaną skutecznie na gruncie ustawy VAT.

Uwagi powyższe wskazują jednoznacznie, że rozważając skutki podatkowe planowanej przez Wnioskodawcę transakcji należy mieć na uwadze nie jej aspekty cywilnoprawne, lecz te, które mają znaczenie z punktu widzenia ustawy o VAT. O ile jest oczywiste, że przeniesienie własności gruntu spowoduje przeniesienie na nowego właściciela także własności posadowionego na nim budynku, jako części składowej gruntu, to bynajmniej nie jest oczywiste, że tym samym dojdzie do dostawy towaru, jakimi niewątpliwie jest budynek w rozumieniu ustawy o VAT.

Skoro bowiem Państwo L. z własnych środków "wytworzyli" towar, jakim niewątpliwie jest budynek i uczynili to bez udziału właściciela gruntu w celu realizowania własnych celów, to nie ma podstaw do przyjęcia, że Wnioskodawca dokona dostawy przedmiotowego budynku, chociaż przeniesie jego własność przenosząc na Państwa L. własność gruntu. Z punktu widzenia prawa cywilnego na Państwa L. formalnie przejdzie prawo własności budynku z wszystkimi cywilistycznymi konsekwencjami tego faktu, a jednocześnie, biorąc pod uwagę rozwiązania przyjęte w ustawie o podatku od towarów i usług, nie wystąpi dostawa towaru, jakim jest budynek, gdyż już wcześniej Państwo L. mogli dysponować wybudowanym przez siebie budynkiem jak właściciel.

Oczywiście możliwa jest sytuacja, gdy przenosząc własność zabudowanej nieruchomości gruntowej właściciel dokona jednocześnie dostawy gruntu i dostawy budynku lecz będzie to miało miejsce na przykład wówczas, gdy obiekty te będące częścią składową gruntu zostaną wybudowane przez właściciela gruntu, zaś nabywca przed zawarciem umowy nie będzie dysponował prawem rozporządzania tym mieniem jak właściciel. W takim przypadku wystąpi zgodność unormowań Kodeksu cywilnego z unormowaniami ustawy o podatku od towarów i usług.

Skoro istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, zasadnym jest twierdzenie, że owo prawo przysługiwało Państwu L. od czasu powstania towaru, jakimi jest przedmiotowy budynek. Bowiem dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia jej aspektów ekonomicznych. Skutki cywilnoprawne występujące na gruncie prawa prywatnego mają mniejsze znaczenie.

Oceniając konsekwencje prawne przedstawionej przez Wnioskodawcę sytuacji, w kontekście zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że ekonomiczne władanie rzeczą (budynkiem) należało do Państwa L. już od chwili jego wybudowania, chociaż nie należało do nich prawo własności. Skoro zatem art. 7 ust. 1 ustawy mówi o czynności, w wyniku której nabywca otrzyma prawo rozporządzania rzeczą jak właściciel, to niewątpliwie transakcja zbycia nieruchomości - w części obejmującej budynek - nie będzie stanowiła dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy.

Skoro więc planowana przez Wnioskodawcę transakcja będzie obejmowała w rozumieniu ustawy tylko dostawę gruntu, to podstawą opodatkowania będzie wyłącznie wartość gruntu z wyłączeniem wartości budynku.

Zastosowanie znajdzie art. 29 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest obrót, zaś obrotem kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Art. 29 ust. 5 w ogóle nie będzie miał zastosowania, jak również powołany przez Wnioskodawcę art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, gdyż nie nastąpi dostawa towaru, jakim jest budynek, a jedynie dostawa terenu budowlanego, zaś dostawa takiego terenu jest wyłączona ze zwolnienia od opodatkowania zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Z uwagi na fakt, iż przedmiotem dostawy jest grunt zabudowany, to w świetle powołanych powyżej przepisów sprzedaż tego gruntu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki podstawowej 23% jako terenu budowlanego zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy w związku z art. 146a pkt 1 ustawy.

Skoro więc, planowana przez Wnioskodawcę transakcja będzie obejmowała w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, tylko dostawę gruntu budowlanego, to podstawą opodatkowania będzie wyłącznie wartość gruntu z wyłączeniem wartości budynku i zastosowanie znajdzie art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Niniejsza interpretacja stanowi ocenę przedstawionego we wniosku stanowiska prawnego Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania sprzedaży gruntu, na którym znajduje się budynek wzniesiony przez nabywcę. Ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie określenia stawki podatku VAT oraz momentu powstania obowiązku podatkowego dla ustanowienia odpłatnej służebności gruntowej przejazdu i przechodu przez działkę została zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.