IBPP3/443-52/08/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Urzędu Miasta, przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2008 r. (data wpływu 25 stycznia 2008 r.), uzupełnionym pismami z dnia 26 lutego 2008 r. (data wpływu 4 marca 2008 r.) oraz z dnia 18 kwietnia 2008 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 25 stycznia 2008 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismami z dnia 26 lutego 2008 r. (data wpływu 4 marca 2008 r.) oraz z dnia 18 kwietnia 2008 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Nieruchomość składająca się z zabudowanej działki o powierzchni 0,0318 ha stanowi własność Skarbu Państwa i jest objęta postępowaniem komunalizacyjnym. Prawo własności tej nieruchomości zostało nabyte przez Skarb Państwa na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 12 czerwca 1987 r. o nabyciu spadku po Zofii D. Przedmiotowe postanowienie z nieustalonych przyczyn nie zostało ujawnione w księdze wieczystej, natomiast Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 30 sierpnia 1990 r. stwierdził, ze spadek po Zofii D. na podstawie testamentu szczególnego z dnia 27 maja 1980 r. nabył Jacek M. w całości. Na tej podstawie byłe przedsiębiorstwo Gospodarki Mieszkaniowej w dniu 1 stycznia 1991 r. wydało Jackowi M. ww. nieruchomość. W wyniku przeprowadzonych na wniosek Izby Skarbowej postępowań sądowych uchylone zostały ww. postanowienia tj.:

* postanowienie z dnia 20 stycznia 1993 r. Sąd Najwyższy uchylił postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 30 sierpnia 1990 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po Zofii D. przez Jacka M. w całości,

* postanowienie z dnia 16 listopada 2001 r. Sąd Rejonowy uchylił postanowienie z dnia 18 października 1990 r. Sądu Rejonowego o zniesienie współwłasności nieruchomości i przywrócone zostało prawo własności tej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa,

W dniu 6 czerwca 2006 r. Wnioskodawca otrzymał z Prokuratury Okręgowej Wydział Postępowania Sądowego, pismo informujące, że Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych nadesłał zawiadomienia o wykreśleniu dotychczas ujawnionych tam osób i wpisał Skarb Państwa jako jedynego właściciela przedmiotowej nieruchomości.

W dniu 23 października 2006 r. Wnioskodawca wystąpił pismem do Pana Jacka M. o wydanie nieruchomości. Z dniem 1 grudnia 2006 r. nastąpiło protokolarne przejęcie nieruchomości od Jacka M. przez Skarb Państwa.

Obecnie nieruchomość pozostaje w zarządzie Zarządu Budynków Komunalnych. W okresie sprawowania zarządu Jacek M. zawarł umowy najmu na udostępnienie lokali położonych w tym budynku z przeznaczeniem pod prowadzenie działalności gastronomicznej, usługowo-handlowej oraz biurowej, uzyskawszy w związku z tym określone korzyści finansowe. Wobec tego na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny pismem z dnia 4 września 2007 r. zobowiązano ww. do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty w wysokości 3 487 461 zł z tytułu korzystania z nieruchomości i pobrania w okresie od dnia 1 września 1997 r. do dnia 31 listopada 2006 r. wynagrodzenia.

Na przedmiot zobowiązania składają się:

* kwota w wysokości 788 706 zł z tytułu wynagrodzenia za korzystanie z dwóch lokali położonych na parterze budynku,

* kwota w wysokości 2 698 755 zł z tytułu zwrotu uzyskanych korzyści majątkowych, w związku z udostępnianiem nieruchomości na rzecz osób trzecich.

Pismem z dnia 9 października 2007 r. poinformowano Pana Jacka M., że wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania oraz pobierania pożytków z nieruchomości obejmujące okres od 1 maja 2004 r. do 30 listopada 2006 r. (tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług do dnia wydania nieruchomości) w kwocie 1 127 329 zł podlega opodatkowaniu według 22% stawki podatku VAT. Wobec tego Pan Jacek M. jest zobowiązany do zwrotu Wnioskodawcy kwoty w wysokości 248 012,38 zł tytułem odprowadzonego do Urzędu Skarbowego przez Skarb Państwa podatku VAT.

W związku z nieuiszczeniem ww. zobowiązania Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa wystąpiła na drogę sądową o zapłatę wynagrodzenia wg wartości brutto.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w niniejszej sprawie mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w związku z czym za okres od dnia 1 maja 2004 r. naliczona kwota podlega opodatkowaniu, czy też ustalone "wynagrodzenie za bezumowne korzystanie" z nieruchomości ma charakter odszkodowania, które jako niewynikające z odpłatnego świadczenia usługi w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W przedmiotowej sprawie nie występował wprawdzie żaden stosunek prawny łączący strony (Skarb Państwa z Jackiem M.) z tytułu świadczenia usługi, niemniej jednak korzystanie z tej nieruchomości przez ww. następowało na podstawie postanowień sądu.

W przedmiotowej sprawie nie ma zgody właściciela (Skarbu Państwa) na jej wykorzystanie i pobieranie z tego tytułu określonego wynagrodzenia, ponieważ w świetle treści księgi wieczystej zgoda taka nie była wymagana ze względu na ujawnienie Jacka M. jako właściciela tej nieruchomości.Dysponowanie tym gruntem następowało bez sprzeciwu Skarbu Państwa w okresie wydania przez sąd postanowienia. Ponadto opierając się na tych dokumentach zarządzający tą nieruchomością w imieniu Skarbu Państwa - Przedsiębiorstwo Gospodarki Mieszkaniowej protokołem z dnia 1 stycznia 1991 r. wydało ją w zarząd ww. osobie.

Wobec powyższego w ocenie podatnika ustalone wynagrodzenie za okres od dnia 1 maja 2004 r. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg 22% stawki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisami art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej mniemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pojęcie świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Przez świadczenie trzeba zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Z cyt. wyżej przepisów wynika, ze przy określeniu czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotnie jest określenie czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone.Analiza ww. przepisów ustawy o podatku od towarów i usług prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy usługą i otrzymana zapłatą.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Natomiast w sprawie będącej przedmiotem wniosku istotną kwestią jest ustalenie czy w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie podlega czy też podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego, wynika iż pomimo przywrócenia Wnioskodawcy (Postanowienie Sądu) prawa własności przedmiotowej nieruchomości w dniu 16 listopada 2001 r., Wnioskodawca nie poczynił żadnych starań o zwrot jego własności. W tej sytuacji Wnioskodawca milcząco wyraził zgodę na jej użytkowanie przez Jacka M.

W konsekwencji należy stwierdzić, iż kwota, o którą ubiega się Wnioskodawca jest de facto wynagrodzeniem za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług polegającej na określonym zachowaniu się Wnioskodawcy tj. na tolerowaniu sytuacji gdy osoba trzecia - Jacek M. użytkuje nieruchomość stanowiącą własność Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ww. ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. W tym stanie rzeczy wynagrodzenie, o którym mowa wyżej jest obrotem stanowiącym podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług wg 22% stawki podatku zgodnie z przepisami art. 41 ust. 1 ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.