IBPP3/443-468/11/PK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2011 r. (data wpływu 12 kwietnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 czerwca 2011 r. (data wpływu 27 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia podmiotowego z tytułu świadczenia usług przez Stowarzyszenie - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 20 czerwca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia podmiotowego z tytułu świadczenia usług przez Stowarzyszenie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, dalej zwany "Stowarzyszeniem", jest organizacją zrzeszająca autorów, wydawców utworów a także organizacje, których celem statutowym jest ochrona interesów majątkowych i niemajątkowych autorów i wydawców oraz osoby związana zawodowo z rynkiem wydawniczym. Celom statutowym Stowarzyszania jest;

* zbiorowe zarządzania prawami autorskimi i ochrona praw autorskich do utworów wszelkich dziedzin twórczości, w szczególności utworów wyrażonych słowom, symbolami matematycznymi i znakami graficznymi (w tym literackich, naukowych, naukowo-technicznych, dziennikarskich, publicystycznych), plastycznych, fotograficznych, kartograficznych, muzycznych, słowno-muzycznych, audiowizualnych oraz utworów zbiorowych (...);

* pobieranie opłat i innych należności z tytułu wskazanych w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych licencji ustawowych i innych odpłatnych form dozwolonego użytku chronionych utworów;

* ochrona majątkowych interesów autorów jak również wydawców utworów;

* prowadzenie działań na rzecz rozwoju literatury i nauki, w szczególności finansowe wspieranie wartościowych inicjatyw twórczych w tym zakresie;

* działanie na rzecz upowszechniania świadomości autorsko-prawnej twórców i wydawców;

* działanie na rzecz upowszechniania wiedzy o prawie autorskim wśród użytkowników wszelkiego rodzaju twórczości, w szczególności wśród przedsiębiorców.

Stowarzyszenie działa na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 1989 r. Nr 20, poz. 104 z późn. zm.), ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83 z późn. zm.). Od początku swojej działalności, czyli od 2003 r., Stowarzyszenie w zasadzie wykonuje tylko jeden rodzaj działalności, a mianowicie zajmuje się odbiorem opłat należnych podmiotom uprawnionym (wydawcom) z tytułu praw autorskich od podmiotów zobowiązanych do ich uiszczania (punkty ksero i importerzy urządzeń reprograficznych) oraz podziałem tych kwot pomiędzy podmioty uprawnione do ich otrzymania, po potrąceniu uzasadnionych i udokumentowanych kosztów poniesionych w celu dochodzenia opłat od podmiotów zobowiązanych oraz ich podziału pomiędzy uprawnionych. Stowarzyszenie nie wykonywało w przeciągu od 2003 r. po dzień dzisiejszy żadnej innej działalności. Stowarzyszenie reprezentuje w powyższym zakresie interesy swoich członków oraz podmiotów w nim nie zrzeszonych. Stowarzyszenie ma obowiązek wynikający ze stosownych ustawowych przepisów prawa do pobierania płatności z tytułu wprowadzania na rynek oraz posiadania urządzeń reprograficznych i przekazywania tych należności wydawcom. Tym samym Stowarzyszenie pośredniczy w pobieraniu opłat należnych wydawcom od podmiotów zobowiązanych, a następnie dokonuje podziału pobranych opłat na poszczególnych uprawnionych (wydawców). Stowarzyszenie ma prawo, co wynika z odnośnych przepisów, do zatrzymania pewnej części pobranych opłat w celu pokrycia własnych kosztów związanych z podejmowanymi działaniami w zakresie odbioru opłat i ich redystrybucji do wydawców. Stowarzyszenie formalnie zajmuje się więc redystrybucją repartycji na rzecz wydawców. Nie zajmuje się natomiast; zarządzaniem prawami autorskimi ani prawami pokrewnymi; nie dysponuje w żaden sposób wymienionymi prawami; wykonuje obowiązek nałożony przepisami prawa; reprezentuje wydawców (głównie członków Stowarzyszenia ale nie tylko) i jako ich reprezentant pobiera opłaty od zobowiązanych, po czym dokonuje ich podziału według stosownych kryteriów i wypłaty wydawcom. Należy zaznaczyć, że podmioty zobowiązane do zapłaty przedmiotowej opłaty, w związku z jej dokonaniem nie uzyskują żadnego prawa do wykorzystywania utworów na jakimkolwiek polu eksploatacji, są zobowiązane do jej zapłaty na podstawie przepisów prawa a nie jakiejkolwiek umowy z wydawcami czy Stowarzyszeniem.

Stowarzyszenie zwróciło się z wnioskiem z dnia 9 czerwca 2009 r. do Ośrodka interpretacji i Standardów Klasyfikacyjnych Urząd Statystyczny w Łodzi (dalej zwany "Ośrodkiem") o wydanie opinii klasyfikacyjnej, w którym opisano zakres działań Stowarzyszenia wynikający ze Statutu oraz zakres faktycznie wykonywanych czynności. Ośrodek wydał opinię o następującej treści "Ośrodek (...) uprzejmie informuje, iż wymienione w piśmie usługi Stowarzyszenia objęte są zakresem działu PKD 94 działalność organizacji członkowskich". Ośrodek zaznaczył równocześnie, że "Dział ten obejmuje: usługi organizacji komercyjnych (federacji i stowarzyszeń) i pracodawców, których podstawą jest działalność informacyjna, reprezentowanie interesów członków przed instytucjami rządowymi, itp., usługi organizacji profesjonalnych, których członkowie są zainteresowani konkretną dyscypliną naukową lub też są przedstawicielami tych samych zawodów i stowarzyszeń kulturalnych, usługi związków zawodowych, usługi organizacji religijnych, usługi organizacji politycznych i podobnych, takich jak stowarzyszenia młodzieżowe, związanych z partiami politycznymi, usługi innych organizacji członkowskich. Usługi stowarzyszeń i organizacji objęte są zakresem działu PKWiU 94 "Usługi świadczone przez organizacje członkowskie" (według PKWiU 2008), oraz PKWiU 91 "usługi świadczone przez organizacje członkowskie, gdzie indziej niesklasyfikowane" (według PKWiU 2004 i PKWiU 1997)." Ośrodek zaznaczył, że czynności wykonywane przez Stowarzyszenie, a nie mieszczące się w powyższym zakresie mogą być kwalifikowane do PKWiU 74.84.16-00.00.0 (PKWiU 1997), a według PKWiU 2004 74.87.17-00.00.

Stowarzyszenie korzystało w latach 2004 - 2010 ze zwolnienia przedmiotowego z VAT na podstawie pkt 10 załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r.

Jak wskazał Wnioskodawca Stowarzyszenie w 2010 r. osiągnęło wielkość sprzedaży, po przekroczeniu której utraciłoby prawo do zwolnienia podmiotowego, ale całą wartość sprzedaży Stowarzyszenia stanowiły kwoty zatrzymane przez Stowarzyszenie z wypłat dokonywanych na rzecz podmiotów uprawnionych zwolnionych na podstawie Załącznika nr 4 do ustawy VAT w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z wyłączeniem z zakresu zwolnień z VAT "usług świadczonych przez organizacje członkowskie, gdzie indziej niesklasyfikowanych (wyłącznie statutowych)", na podstawie załącznika Nr 4 ustawy VAT, Stowarzyszenie może korzystać w 2011 r. ze zwolnienia podmiotowego z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, Podatnik ma prawo do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT w 2011 r. na podstawie art. 113 ust. 1, gdyż zgodnie z brzmieniem ust. 2 tego samego artykułu do wartości sprzedaży po przekroczeniu, której następuje utrata zwolnienia podmiotowego nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku. Stowarzyszenie w 2010 r. osiągnęło wielkość sprzedaży, po przekroczeniu której utraciłoby prawo do zwolnienia podmiotowego ale całą wartość sprzedaży Stowarzyszenia stanowiły kwoty zatrzymane przez Stowarzyszenie z wypłat dokonywanych na rzecz podmiotów uprawnionych zwolnionych na podstawie Załącznika nr 4 do ustawy VAT w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie zaś do art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższych przepisów wyłania się zasad zgodnie z którą odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu tylko wówczas, gdy są wykonywane przez podatnika podatku od towarów i usług działającego dla tych czynności w takim właśnie charakterze.

Przy czym ustawodawca przewidział zwolnienie podmiotowe z podatku VAT dla pewnej grupy podatników. I tak w myśl art. 113 ust. 1 i ust. 2 ustawy zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Do wartości sprzedaży, o której mowa powyżej, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę (...) (art. 113 ust. 5 ustawy).

Powyższe zwolnienie nie znajduje zastosowania do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, świadczenia usług, dla których zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 podatnikiem jest ich usługobiorca, oraz podatników:

Powyższe zwolnienie ma charakter podmiotowy, a więc są nim objęci bezpośrednio podatnicy VAT, a dopiero pośrednio (w następstwie zwolnienia przysługującego podatnikom) wykonywane przez nich czynności. Jest to sytuacja odmienna niż w przypadku podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione z podatku. W przypadku tych ostatnich bowiem zwolnienie obejmuje konkretne czynności podatników, zaś niekoniecznie ich samych. Oznacza to, że przy ustaleniu prawa do zwolnienia decydujące znaczenia ma wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym.

W tym miejscu należy zatem dokonać analizy sprzedaży w poprzednim roku podatkowym tj. w roku 2010 w celu ustalenia czy cała sprzedaż była zwolniona przedmiotowo z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r. zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o VAT, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119. A zatem prawidłowa pod względem klasyfikacji statystycznej identyfikacja usług stanowi podstawę do ustalenia właściwej stawki podatku.

Ponadto zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) - Dz. U. z 2008 Nr 217, poz. 1293 z późn. zm. do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług do dnia 31 grudnia 2010 r. stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264, z późn. zm.).

Co do zasady zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku VAT wynosi 22%. Jednakże ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami preferencyjnymi bądź zwolnienie od podatku.

W myśl art. 41 ust. 2 ustawy o VAT dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1. Z kolei art. 43 ust. 1 pkt 1 stanowi, iż zwolnione są od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca od początku swojej działalności, czyli od 2003 r., w zasadzie wykonuje tylko jeden rodzaj działalności, a mianowicie zajmuje się odbiorem opłat należnych podmiotom uprawnionym (wydawcom) z tytułu praw autorskich od podmiotów zobowiązanych do ich uiszczania (punkty ksero i importerzy urządzeń reprograficznych) oraz podziałem tych kwot pomiędzy podmioty uprawnione do ich otrzymania, po potrąceniu uzasadnionych i udokumentowanych kosztów poniesionych w celu dochodzenia opłat od podmiotów zobowiązanych oraz ich podziału pomiędzy uprawnionych. Stowarzyszenie nie wykonywało w przeciągu od 2003 r. po dzień dzisiejszy żadnej innej działalności. Stowarzyszenie reprezentuje w powyższym zakresie interesy nie tylko swoich członków oraz również podmiotów w nim nie zrzeszonych. Stowarzyszenie ma obowiązek wynikający ze stosownych ustawowych przepisów prawa do pobierania płatności z tytułu wprowadzania na rynek oraz posiadania urządzeń reprograficznych i przekazywania tych należności wydawcom. Tym samym Stowarzyszenie pośredniczy w pobieraniu opłat należnych wydawcom od podmiotów zobowiązanych, a następnie dokonuje podziału pobranych opłat na poszczególnych uprawnionych (wydawców). Stowarzyszenie ma prawo, co wynika z odnośnych przepisów, do zatrzymania pewnej części pobranych opłat w celu pokrycia własnych kosztów związanych z podejmowanymi działaniami w zakresie odbioru opłat i ich redystrybucji do wydawców.

Powyższe czynności wykonywane przez Stowarzyszenie nie mieszczą się w zakresie PKWiU 91, do których to Ośrodek Interpretacji i Standardów Klasyfikacyjnych Urząd Statystyczny w Łodzi zaliczył wyłącznie usługi świadczone przez organizacje członkowskie tj. usługi statutowe, którymi nie są usługi świadczone przez Wnioskodawcę związane z odbiorem opłat należnych podmiotom uprawnionym (wydawcom) z tytułu praw autorskich od podmiotów zobowiązanych do ich uiszczania (punkty ksero i importerzy urządzeń reprograficznych) oraz podziałem tych kwot pomiędzy podmioty uprawnione do ich otrzymania, po potrąceniu uzasadnionych i udokumentowanych kosztów poniesionych w celu dochodzenia opłat od podmiotów zobowiązanych oraz ich podziału pomiędzy uprawnionych. Usługi te nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego. Tym samym czynności te wykonywane przez Stowarzyszenie w poprzednim roku podatkowym nie korzystały ze zwolnienia przedmiotowego lecz podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej, zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy tj. w wysokości 22%.

Jak wskazał Wnioskodawca Stowarzyszenie w 2010 r. osiągnęło wielkość sprzedaży, po przekroczeniu której utraciłoby prawo do zwolnienia podmiotowego, ale całą wartość sprzedaży Stowarzyszenia stanowiły kwoty zatrzymane przez Stowarzyszenie z wypłat dokonywanych na rzecz podmiotów uprawnionych.

Z powyższego wynika zatem, że Stowarzyszenie uzyskiwało w 2010 r. przychody ze sprzedaży wyłącznie opodatkowanej stawką 22%. Łącznie wielkość tej sprzedaży przekroczyła w 2010 r. limit uprawniający Wnioskodawcę do zwolnienia podmiotowego, określonego w ustawie w art. 113 ust. 1.

Mając zatem na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż Wnioskodawca w roku poprzednim z tytułu świadczonych czynności opodatkowanych stawką 22% tj. z tytułu czynności sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 74.84.16-00.00.0 przekroczył kwotę 150.000 zł, tym samym Wnioskodawca nie może w bieżącym roku skorzystać ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ust. 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Zaznaczyć należy, że obowiązek prawidłowego zaklasyfikowania towaru lub usługi do właściwego grupowania statystycznego spoczywa wyłącznie na dostawcy towaru lub świadczącego usługę, który ponosi również odpowiedzialność za nieprawidłowo dokonaną klasyfikację. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania wyrobu lub usługi według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług podatnik może zwrócić się o udzielenie informacji w tym zakresie do uprawnionego organu statystycznego - Ośrodka Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego.

Nadmienia się, że tut. Organ podatkowy nie jest uprawniony do klasyfikacji towarów i usług, w związku z tym w niniejszej odpowiedzi udzielono wyłącznie w oparciu o grupowanie wskazane przez Wnioskodawcę w zdarzeniu przyszłym.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 została zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.