IBPP3/443-428/09/ŁC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2009 r. (data wpływu 28 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie powstawania obowiązku podatkowego dla usługi prawniczej - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie powstawania obowiązku podatkowego dla usługi prawniczej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest rzecznikiem patentowym i prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu obsługi prawnej w zakresie własności przemysłowej osobom fizycznym, osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej (jak definiuje to art. 4. 1 ustawy o rzecznikach patentowych - Torp i akt "Regulation of discipline for professional representatives" Instytutu Europejskich Rzeczników Patentowych - EPI). Usługi te klasyfikują się w grupie 74.11. Z PKD (działalność prawnicza) i w szczególności polegają na występowaniu w charakterze pełnomocnika przed Polskim i Europejskim Urzędem Patentowym, sądami i organami orzekającymi.

Współpracę z danym kontrahentem Wnioskodawca rozpoczyna zwykle po otrzymaniu pełnomocnictwa podpisanego przez osobę (y) upoważnioną (e) do reprezentacji kontrahenta. Pełnomocnictwo to uprawnia Wnioskodawcę do wykonywania wszelkich czynności prawem przepisanych w celu uzyskania żądanej ochrony, utrzymywania jej w mocy, zrzeczenia się jej, wnoszenia i wycofywania opłat.

Przyjęcie pełnomocnictwa stanowi, zatem umowę pomiędzy Wnioskodawcą - rzecznikiem patentowym, a kontrahentem, na mocy, której Wnioskodawca rozpoczyna wieloletnią współpracę z danym kontrahentem. Współpraca taka rozpoczyna się zwykle opracowaniem scenariusza ochrony danego dobra niematerialnego (wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego, oznaczenia geograficznego, topografii układu scalonego itp.) a następnie zgłoszeniem go w danym Urzędzie patentowym (krajowym, europejskim, regionalnym, międzynarodowym), a kończy w następujących przypadkach:

Zwykle, po każdorazowym wykonaniu kilku usług związanych z daną sprawą, tak jak na przykład po dokonaniu zgłoszenia, opracowaniu odpowiedzi na zawiadomienie Urzędu, wniesieniu opłaty za kolejny okres ochrony, dokonaniu cesji zgłoszenia, itp. Wnioskodawca wystawia kontrahentowi fakturę (kontrahent polski bądź zagraniczny z UE) bądź notę debetową (kontrahent zagraniczny spoza UE). Stawki za wykonywane usługi Wnioskodawca przyjął zgodnie z wytycznymi Krajowej Rady Rzeczników Patentowych. W zależności od typu sprawy w dokumencie obciążającym kontrahenta (faktura lub nota debetowa) Wnioskodawca wskazuje termin, w jakim spodziewa się uregulowania należności (np. w związku z zapłatą w imieniu kontrahenta określonych opłat urzędowych w określonym terminie urzędowym).

W okresie trwania pełnomocnictwa Wnioskodawca jest dostępny dla kontrahenta, udzielając mu pomocy, informacji i działając w jego szeroko pojętym interesie reprezentuje go przed danym urzędem patentowym bądź innym organem państwowym czy europejskim. W okresie trwania pełnomocnictwa jest również dostępny dla danego urzędu patentowego bądź innego organu państwowego czy europejskiego, będąc adresatem korespondencji kierowanej do Wnioskodawcy przez te urzędy bądź organy w związku z prowadzeniem spraw kontrahenta.

W ocenie Wnioskodawcy usługi mają, zatem niewątpliwie charakter stałej obsługi prawnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Ponieważ usługi Wnioskodawcy mają charakter stałej obsługi prawnej, Wnioskodawca uważa na podstawie art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług, że obowiązek podatkowy powstaje u Wnioskodawcy z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie pełnomocnictwa, z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług stałej obsługi prawnej.

Czy taka interpretacja art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług jest słuszna.

Zdaniem Wnioskodawcy termin płatności, o którym mowa w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług jest określony (poprzez domniemanie) w umowie pełnomocnictwa i przypada z chwilą:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W świetle art. 7 ust. 1 ww. ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 wspomnianej ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy o VAT obowiązek podatkowy postaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Ze stanu faktycznego wynika, że zdaniem Wnioskodawcy świadczy on usługi o charakterze stałej obsługi prawnej. Zatem stwierdzić należy, że przedmiotowa usługa jest usługą ciągłą wykonywaną periodycznie i w której jednoznacznie można określić jedynie moment rozpoczęcia jej świadczenia, a moment jej zakończenia nie jest z góry określony - usługa ta trwa do momentu rozwiązania umowy.

W związku z powyższym za moment wykonania takiej usługi należałoby przyjąć zakończenie okresu, po którym następuje jej rozliczenie, określonego w umowie zawartej między usługobiorcą, a usługodawcą.

Obowiązek podatkowy w przypadku takich usług ciągłych powstawałby, więc w momencie zakończenia usługi, a gdy powinny być one udokumentowane fakturą VAT -w momencie jej wystawienia, nie później niż 7. dnia po wykonaniu usługi.

Jednakże dla stałej obsługi prawnej usługodawca przewidział szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie, bowiem z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowania mienia, usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.

Jeżeli więc w umowie o świadczenie usługi stałej obsługi prawnej ustalono, że płatność za usługę powinna być uregulowana przez usługobiorcę określonego dnia okresu rozliczeniowego, w tym dniu powstanie obowiązek podatkowy, chyba że podatnik wcześniej otrzymałby w całości lub w części zapłatę. Wówczas obowiązek podatkowy powstanie w dniu otrzymania tej zapłaty (jej całości lub części).

Jeżeli umowy pisemnej nie zawarto, lub nie określono w niej terminu płatności usługodawca np. po pewnym czasie rozliczeniowym wystawiając fakturę określa w niej termin płatności, wówczas obowiązek podatkowy powstanie w terminie płatności określonym w tej fakturze - jeżeli wcześniej (przed terminem określonym w fakturze nie nastąpiła zapłata w całości lub części).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, wynika, że po każdorazowym wykonaniu kilku usług związanych z daną sprawą, Wnioskodawca wystawia kontrahentowi fakturę (kontrahent polski bądź zagraniczny z UE) bądź notę debetową (kontrahent zagraniczny spoza UE). W zależności od typu sprawy w dokumencie obciążającym kontrahenta (faktura lub nota debetowa) Wnioskodawca wskazuje termin, w jakim spodziewa się uregulowania należności (np. w związku z zapłatą w imieniu kontrahenta określonych opłat urzędowych w określonym terminie urzędowym).

W świetle przedstawionego wyżej stanu prawnego i stanu faktycznego sprawy stwierdzić należy, iż w sprawie będącej przedmiotem wniosku obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje w sposób określony w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT tj. z chwilą upływu terminu płatności określonego w wystawionej fakturze lub umowie o ile wcześniej Wnioskodawca nie otrzymał całości lub części zapłaty.

Dodatkowo zauważa się, iż zgodnie z art. 106 ust. 1 do 4 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do dostawy towarów lub świadczenia usług, dokonywanych przez podatników zarejestrowanych, jako podatnicy VAT czynni lub zwolnieni, jeżeli miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub - w przypadku terytorium państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze.

Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do części należności otrzymywanych przed wydaniem towaru lub wykonywaniem usługi.

Podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Niniejsza interpretacja, zgodnie z zakresem zadanego pytania, odnosi się włącznie do momentu powstania obowiązku podatkowego dla stałej usługi prawnej świadczonej na terytorium kraju.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.