IBPP3/443-385/09/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 maja 2009 r. (data wpływu 13 maja 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie stawki podatku VAT dla zaliczek na pokrycie kosztu zarządu nieruchomością - jest prawidłowe.

W dniu 13 maja 2009 r. wpłynął ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku VAT dla zaliczek na pokrycie kosztu zarządu nieruchomością.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest członkiem wspólnoty mieszkaniowej, w której posiada lokale mieszkalne oraz lokal użytkowy zajęty przez niepubliczne przedszkole. W stosunku do lokali mieszkalnych gmina jako członek wspólnoty jest najemcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.). Lokal użytkowy jest oddany w bezpłatne użyczenie przedszkolu niepublicznemu na wykonywanie zadań publicznych. W celu utrzymania należytego stanu lokali właściciele lokali, w tym Gmina, są zobowiązani do ponoszenia wydatków na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością w formie comiesięcznych zaliczek.

Koszty te można podzielić na koszty związane z częściami wspólnymi nieruchomości oraz koszty związane z utrzymaniem poszczególnych wyodrębnionych lokali. Jednym z kosztów zgodnie z art. 14 pkt 1 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. Nr 85, poz. 388) jest koszt remontów i konserwacji.

Wspólnoty Mieszkaniowe nie są podatnikiem podatku VAT. Zgodnie z pismem Ministerstwa Finansów z dnia 23 grudnia 2003 r. znak: RP1-811/912/03/JW zaliczki wpłacane przez członków Wspólnoty na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną jak i poszczególnych wyodrębnionych lokali nie stanowią obrotu w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku VAT (obecnie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), gdyż stanowią jedynie partycypację w kosztach Wspólnoty Mieszkaniowej przez jej członków. Wspólnota Mieszkaniowa obciąża wszystkich właścicieli, w tym gminę kosztami zarządu nieruchomością lub zaliczkami na wyodrębniony w tym celu fundusz. Czynności nie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług dokumentuje się rachunkami, o których mowa w art. 87-90 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) lub notami księgowymi.

Gminę z korzystającym z lokalu użytkowego przedszkolem niepublicznym łączy umowa użyczenia zawarta pod tytułem darmym. Gmina nie obciąża tego podmiotu czynszem z uwagi na wykonywanie zadań publicznych obowiązkowych dla samorządu. W zakresie dostaw mediów podmiot ten jest obciążany przez gminę fakturami VAT na podstawie zestawienia i zaliczek wystawianych przez Wspólnotę. Gmina ponosi koszty zaliczek na poczet zarządu nieruchomością wspólną także w tej części, która dotyczący kosztów zaliczek na fundusz remontowy w zakresie lokalu zajmowanego przez ww. podmiot. Koszty te przenosi na niepubliczne przedszkole.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy gmina obciążając korzystających z lokali gminnych na zasadach innych niż najem opłatami z tytułu zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością powinna czynność tę opodatkować podatkiem od towarów i usług według stawki właściwej jak dla świadczonych usług najmu tj. w przypadku najmu lokali użytkowych będzie miała zastosowanie 22% stawka podatku VAT czy też ujmować to jako czynność niepodlegającą podatkowi VAT- niestanowiącą obrotu a jedynie partycypację w kosztach utrzymanie nieruchomości wspólnej na podstawie rachunku lub noty księgowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.) w stosunkach najmu oprócz czynszu wynajmujący pobierać może jedynie opłaty niezależne od właściciela, a w przypadku innych tytułów prawnych uprawniających do używania lokalu, oprócz opłat za używanie lokalu, właściciel może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela, z zastrzeżeniem ust. 6. Natomiast w myśl art. 9 ust. 6 ww. ustawy opłaty niezależne od właściciela mogą być pobierane tylko w wypadkach, gdy korzystający z lokalu nie ma zawartej umowy bezpośrednio z dostawcą mediów lub dostawcą usług. Przepisy te nie regulują sytuacji gdy tytuł prawny do lokalu jest inny niż stosunek najmu który nie przewiduje w ogóle pobierania opłat czynszowych.

Zgodnie z już utrwalonym orzecznictwem wydatki z tytułu utrzymania poszczególnych lokali i części wspólnych nieruchomości, jak również opłaty za dostarczone media w sytuacji gdy korzystający z lokalu nie ma zawartej umowy bezpośrednio z dostawcą mediów stanowią obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z tytułu świadczenia właściciela usług najmu na rzecz korzystających. W tym jednak przypadku mamy do czynienia z nieodpłatną umową użyczenia gdzie korzystający jednakże ponosi opłaty z tytułu dostawy mediów poprzez ich zwrot na rzecz gminy. Korzystający nie ma podpisanej bezpośrednio umowy na dostawę mediów.

Zgodnie z art. 7 ustawy o VAT użyczenie nie mieści się w katalogu umów stanowiących dostawę towaru. Potwierdza to wyrok z dnia 31 lipca 2007 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku w sprawie pod sygn. akt I SA/Bk 155/07, gdzie stwierdzono, że jeżeli stosunki partnerów gospodarczych (kontrahentów) oparte są na typowej umowie użyczenia, w ramach której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 i nast. Kodeksu cywilnego), uznać należy, że przekazanie urządzenia nastąpiło nieodpłatnie, a skoro nie ma ono charakteru dostawy towarów (z uwagi na brak kryterium przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel - w rozumieniu art. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług), może być jedynie kwalifikowane jako nieodpłatne świadczenie usług nie będące dostawą, które jednak ze względu na związanie z prowadzeniem przedsiębiorstwa nie może podlegać podatkowi VAT na podstawie art. 8 ust. 2 powołanej ustawy.

Inaczej jednak należy traktować takie umowy przekazania urządzeń przez jednego podatnika drugiemu, które nie są umowami użyczenia w rozumieniu art. 710 i nast. Kodeksu cywilnego, gdyż zawierają ustalenia wykraczające poza kodeksowy zakres tych umów. (...) Tego rodzaju umowy mają charakter umów nienazwanych, a co ważniejsze wątpliwym jest traktowanie ich za nieodpłatne w rozumieniu ustawy o VAT. Mając zatem na względzie, iż zawarta umowa użyczenia nie jest dostawą towaru zatem nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ustawy o VAT oraz mając na względzie, iż zaliczki na poczet kosztów zarządu nieruchomością nie stanowią kosztów jakie są wymienione w art. 9 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz przede wszystkim fakt i zamiar stron modyfikacji regulacji kodeksowej formuły umowy użyczenia z art. 710 k.c. tj. naruszenie zasady braku jakiejkolwiek płatności poprzez przeniesienie na rzecz korzystającego partycypacji w jego części zaliczki na koszty zarządu nieruchomością oraz obciążenia za dostarczone media należy uznać, iż taka umowa użyczenia staje się umową nienazwaną o cechach mieszanych użyczenia i najmu.

Przeniesienie kosztów zaliczki zarządu nieruchomością zbliża umowę w tym zakresie do umowy najmu co bezsprzecznie stanowi obrót w rozumieniu art. 29 ustawy o VAT. Wobec tego zdaniem wnioskodawcy, mimo, iż partycypacja w kosztach zarządu nieruchomością wspólną nie jest obrotem to jednak dalsze przeniesienie tych zaliczek nawet na podmioty nie będące najemcami musi podlegać już podatkowi VAT.

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, iż koniecznym jest tutaj obciążanie korzystającego tymi zaliczkami z uwzględnieniem podatku VAT w wysokości jak wg stawek w przypadku najmu lokali użytkowych, tj. 22% stawka podatku VAT, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy i wystawienie faktury VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez świadczenie usług - w myśl art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z cyt. wyżej przepisów wynika, iż czynności, które podlegają opodatkowaniu - tj. dostawa towarów oraz świadczenie usług - muszą mieć charakter odpłatny. Odpłatność oznacza w tym przypadku wykonanie ich za wynagrodzeniem.

Powołany przepis wskazuje, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU, o której mowa w art. 8 ust. 3 powoływanej ustawy o VAT. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Przede wszystkim wskazać należy, że pomiędzy otrzymaną zapłatą a wykonanym świadczeniem (dostawą towarów czy też usługą) powinien istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. Kwoty przekazane przez świadczeniobiorcę jedynie przy okazji dostawy towarów czy też świadczenia usług, które nie są należne za świadczenie i w związku z jego wykonaniem nie są zapłatą, nie mogą przesądzać o odpłatności danej umowy.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w cyt. wyżej art. 29 ust. 1 ustawy, obrotem - stanowiącym podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług - jest kwota należna z tytułu tych czynności podlegających opodatkowaniu, które wykonywane są przez podatnika na rzecz innego podmiotu. Przy czym należność jest kwotą, na którą strony się umówiły, czyli kwotą, którą podatnik ma otrzymać od nabywcy towarów lub usług dotyczącą wykonania określonego świadczenia.

Wysokość opodatkowania regulują przepisy Działu VIII ww. ustawy (art. 41-85). Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Z przedstawionego przez stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jako członek wspólnoty mieszkaniowej oddaje w bezpłatne używanie przedszkolu niepublicznemu lokal użytkowy. Wspólnota mieszkaniowa obciąża Wnioskodawcę kosztami zaliczek na poczet zarządu nieruchomością wspólną lokalu który zajmowany jest przez przedszkole. Wnioskodawca koszty te przenosi na ten podmiot.

W świetle powyższego zaliczki na poczet zarządu nieruchomością obowiązane są pokryć podmioty korzystające z tych lokali. Tak więc ww. zaliczki które przenoszone są na niepubliczne przedszkole będą stanowiły obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z tytułu oddania przez Wnioskodawcę do używania lokalu użytkowego na rzecz przedszkola i tym samym są świadczeniem należnym Wnioskodawcy z tytułu umowy użyczenia lokalu.

Mając na uwadze przedstawiony przez stan faktyczny oraz ww. przepisy stwierdzić należy, iż Wnioskodawca odnośnie lokalu użytkowego winien jest naliczyć podatek VAT od zaliczki na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością według stawki podstawowej, tj. 22%, w sytuacji gdy koszty tej zaliczki przenosi na niepubliczne przedszkole.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę, zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.