IBPP3/443-303/08/AB - Możliwość opodatkowania podatkiem VAT czynności ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego na rzecz osoby bliskiej byłego członka spółdzielni mieszkaniowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2008 r. (data wpływu 14 kwietnia 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania przekształcenia lokatorskiego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności w sytuacji gdy po 1 maja 2004 r. ustanowiono ponownie lokatorskie prawo na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych na rzecz osób bliskich - jest prawidłowe.

W dniu 14 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania przekształcenia lokatorskiego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności w sytuacji gdy po 1 maja 2004 r. ustanowiono ponownie lokatorskie prawo na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych na rzecz osób bliskich.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Do Spółdzielni wpłynęło w 2007 r. i wpływa na bieżąco kilka tysięcy wniosków lokatorów posiadających spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego o przeniesienie własności lokalu mieszkalnego na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.). Z uwagi na znaczną ilość wniosków część z nich została zrealizowana a część czeka na realizację.

Od 31 lipca 2007 r. na podstawie znowelizowanej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zmieniły się zasady wykupu mieszkań spółdzielczych. Od tej daty członkowie Spółdzielni Mieszkaniowej korzystają na mocy art. 12 ust. 1 tejże ustawy, z możliwości zawarcia ze Spółdzielnią umowy przeniesienia na ich rzecz własności lokalu mieszkalnego po dokonaniu przez członka spłaty nominalnej kwoty umorzenia kredytu przypadającej na jego lokal i podlegającej odprowadzeniu do budżetu państwa. Obecnie, jeśli członek spółdzielni spłaci nominalną kwotę umorzenia kredytu może zostać właścicielem mieszkania.

Wśród członków korzystających z takiej możliwości są również osoby będące członkami które zamieszkiwały w lokalu przed 1 maja 2004 r. ale uzyskały prawo do tego lokalu na podstawie przepisów art. 15 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jako osoby bliskie po tej dacie. Budynek został zasiedlony przed 1 maja 2004 r. a osoba która uzyskała spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu przed tą datą utraciła członkostwo, wskutek czego wygasło istniejące lokatorskie prawo do lokalu, natomiast osoba bliska byłego członka (tj. dziecko, brat, siostra, małżonek rodzic) wspólnie z nim zamieszkała nabyła prawa członkowskie i zawarła ze spółdzielnią umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych po 1 maja 2004 r. Dla uzyskania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy jest bez znaczenia sposób ustania członkostwa poprzednika, w szczególności czy sam złożył rezygnację z członkostwa czy też Spółdzielnia podjęła uchwałę o pozbawieniu go członkostwa bądź o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu wskutek niedokonania podziału majątku dorobkowego po rozwodzie, a także czy członkostwo ustało wskutek śmierci członka.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przepis art. 153 ust. 2 ustawy o VAT dotyczy każdego lokalu zasiedlonego przed 1 maja 2004 r., także takiego, który był po raz kolejny zasiedlony na podstawie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu ustanowionego po 1 maja 2004 r.

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 153 ust. 2 ustawy o VAT czynności przenoszenia na odrębną własność lokali mieszkalnych zajmowanych na podstawie spółdzielczych lokatorskich praw ustanowionych przed 1 maja 2004 r. jak i po raz wtóry po dniu 1 maja 2004 r. (w sytuacji gdy lokal był przed datą 1 maja 2004 r. zasiedlony już przez inną osobę i ustanowione było dla tej osoby lokatorskie prawo do tego lokalu) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, skoro budynki były oddane do eksploatacji i zasiedlone po raz pierwszy przed tą datą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Zgodnie z art. 29 ust. 8 ww. ustawy - jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 i ust. 7 ww. ustawy zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Powyższe zwolnienie nie ma zastosowania również w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 8 ww. ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 153 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług - przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Z cyt. wyżej przepisu wynika, iż wyłączeniu spod ustawy o podatku od towarów i usług na mocy art. 153 ust. 2 tej ustawy, podlegają czynności przekształcenia lub ustanowienia odrębnej własności lokalu, w przypadku, gdy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Celem tego przepisu jest wyłączenie spod ustawy przekształcenia przysługującego członkowi spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, w odniesieniu do tych lokali, do których spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu zostało ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004 r. i zostały one zasiedlone przed tą datą.

Ustanowienie po tej dacie ponownie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego objęte jest zakresem art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy. Do przekształcenia zaś tego prawa lokatorskiego w prawo własności będzie miał zastosowanie przepis art. 153 ust. 2 ww. ustawy, jako że pierwsze zasiedlenie lokalu mieszkalnego i ustanowienie do tego lokalu prawa lokatorskiego miało miejsce jednak przed 1 maja 2004 r.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż ustanowienie po raz pierwszy lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i jego zasiedlenie nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. a osoba która uzyskała spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu przed tą datą utraciła członkostwo, wskutek czego wygasło istniejące lokatorskie prawo do lokalu. Natomiast osoba bliska byłego członka nabyła lokatorskie prawo do lokalu na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych po 1 maja 2004 r. Zatem przekształcenie ww. spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 153 ust. 2 ww. ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w części dotyczącej przekształcenia lokatorskiego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności w sytuacji gdy:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.