IBPP3/443-299/10/BWo

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 kwietnia 2010 r. (data wpływu 4 maja 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania kwoty należnego wynagrodzenia (odszkodowania) za przeniesienie prawa wieczystego użytkowania - jest prawidłowe

W dniu 4 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania kwoty należnego wynagrodzenia (odszkodowania) za przeniesienie prawa wieczystego użytkowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Przedmiotem działalności Spółki jest przede wszystkim dystrybucja energii elektrycznej oraz wykonywanie robót ogólnobudowlanych w zakresie przesyłowych i rozdzielczych linii elektroenergetycznych. Obiekty infrastruktury elektroenergetycznej wybudowane przez Spółkę, posadowione są często na gruntach będących własnością Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym Spółki.

Na podstawie art. 11 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, organ administracji samorządowej wydał decyzję administracyjną, mocą której m.in. zezwolił na realizację inwestycji drogowej oraz zatwierdził projekt podziału nieruchomości na potrzeby powyższej inwestycji, przenosząc tym samym z mocy prawa własność przedmiotowych działek na rzecz samorządu terytorialnego za odszkodowaniem ustalonym w odrębnych decyzjach. Pod rygorem natychmiastowej wykonalności, organ zobowiązał posiadaczy do niezwłocznego wydania i udostępnienia terenu w celu realizacji zadania, powołując biegłego rzeczoznawcę majątkowego w celu ustalenia wartości przejętych nieruchomości jako przedmiotu prawa użytkowania wieczystego gruntu. W czerwcu bieżącego roku na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, organ administracji samorządowej wydał dla Spółki decyzje ustalające odszkodowanie, powołując się przy tym na art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, który mówi iż " (...) podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi (...) wartość rynkowa nieruchomości". Organ administracyjny, we wspomnianej decyzji uznał, że wycena sporządzona przez rzeczoznawcę majątkowego jest prawidłowa i wykonana zgodnie z przepisami prawa i standardami zawodowymi rzeczoznawców majątkowych a następnie poprosił o przesłanie wystawionych przez Spółkę faktur VAT, dotyczących odszkodowań za zajęcie działek.

Spółka wystawiła przedmiotowe faktury na przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu, ujmując wartość odszkodowania z decyzji organu administracyjnego jako należność netto oraz doliczyła zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług VAT - 22% podatku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest kwota należnego Spółce wynagrodzenia (odszkodowania) za przeniesienie prawa wieczystego użytkowania.

Zdaniem Wnioskodawcy: wystawione przez niego faktury VAT dotyczące przeniesienia prawa wieczystego użytkowania gruntu zostały sporządzone poprawnie. Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W art. 7 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Obowiązujący od 1 grudnia 2008 r. art. 7 ust. 1 pkt 7 cyt ustawy wskazuje, iż dostawą towarów jest także zbycie prawa, o którym mowa miedzy innymi w pkt 6, tj. prawa użytkowania wieczystego gruntów. Spółka uwzględniwszy uzasadnienie decyzji, w której czytamy, iż została ona wydana zgodnie z operatem szacunkowym tj. według wartości netto, powiększyła kwotę należnego wynagrodzenia za przeniesienie prawa użytkowania wieczystego o należny podatek VAT w wysokości 22%. Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka przywołuje przepisy Standardu III. 1 Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych, pkt 1.7 "Wartość rynkowa jako podstawa wyceny", z których wynika, iż wartość nieruchomości przyjęta do odszkodowania na podstawie operatów szacunkowych, jest zawsze wartością netto.:

"1.7 Ustalona wartość rynkowa nieruchomości nie powinna być zwiększana przez rzeczoznawcę o sumę odpowiadającą podatkom i opłatom, jakie potencjalny nabywca nieruchomości będzie zobowiązany zapłacić w związku z jej nabyciem. W szczególności podatkiem takim jest VAT. Operat szacunkowy winien zawierać informację odpowiadającą powyższemu ustaleniu."

W związku z powyższym Spółka stoi na stanowisku, że podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest wartość nieruchomości określona w drodze wyceny dokonanej przez rzeczoznawcę dla potrzeb określenia wartości wynagrodzenia (odszkodowania) za przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Na podstawie powołanego art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy, zarówno oddanie gruntów w wieczyste użytkowanie, jak i zbycie tego prawa ustawodawca określił jako dostawę towarów. Koresponduje to w pełni z istotą wieczystego użytkowania, które daje wieczystemu użytkownikowi szerokie prawo do dysponowania gruntem z tego tytułu, upodobniając tę instytucję prawną do własności. Natomiast z art. 7 ust. 1 pkt 1 wymienionej ustawy, wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów stanowi odpłatną dostawę towarów. Ten szczególny przypadek dostawy towarów określony w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, ma na celu wskazanie, że dostawą towarów jest nawet tak nietypowa sytuacja, jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem. Własność towaru nie jest tu najistotniejsza cechą opisanego przypadku, lecz nierówna pozycja stron takiej specyficznej dostawy, w której jedna niejako "zmuszona" jest poddać się określonym nakazom płynącym z organu lub z mocy prawa.

Wskazana dostawa podlega opodatkowanie jedynie wtedy, gdy czynność ta zostanie wykonana przez podatnika podatku od towarów i usług, w związku z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą. Zgodnie zaś z treścią z art. 15 ust. 1 powołanej ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na jej cel lub rezultat. Za samodzielnie prowadzoną działalność gospodarczą ustawodawca rozumie również czynności wykonane jednorazowo, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywanie ich w sposób częstotliwy (art. 15 ust. 2 ustawy).

Określony w cyt. ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest by czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Z kolei w myśl art. 29 ust. 1-2 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.

W świetle art. 233 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Zacytowane powyżej unormowanie, jak również następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2) przemawiają za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

W przedstawionym stanie faktycznym podmiotem wywłaszczonym będzie Wnioskodawca, będący użytkownikiem wieczystym gruntów, w stosunku do których wygasło z mocy prawa prawo wieczystego użytkowania, przedmiotem wywłaszczenia będą grunty przeznaczone pod realizację inwestycji drogowej, a wywłaszczenie to nastąpi w zamian za odszkodowanie. Organ administracji samorządowej wydał dla Wnioskodawcy decyzje ustalające odszkodowanie, powołując się przy tym na art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, który mówi iż " (...) podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi (...) wartość rynkowa nieruchomości". Organ administracyjny, we wspomnianej decyzji uznał, że wycena sporządzona przez rzeczoznawcę majątkowego jest prawidłowa i wykonana zgodnie z przepisami prawa i standardami zawodowymi rzeczoznawców majątkowych.

W świetle powyższego ustalone decyzją administracyjną odszkodowanie stanowi wynagrodzenie Wnioskodawcy za pozbawienie go prawa wieczystego użytkowania gruntu z nakazu władzy publicznej (prawa do rozporządzania gruntem jak właściciel).

Wobec powyższego, mając na uwadze szerokie ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru, zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług obejmuje grunty, należy uznać, że pozbawienie prawa wieczystego użytkowania gruntu z nakazu władzy publicznej (w drodze decyzji administracyjnej) w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu według stawki podatku od towarów i usług właściwej dla gruntów, będących przedmiotem wywłaszczenia. Skoro zatem kwota należnego Spółce wynagrodzenia (odszkodowania) została ustalona w decyzji, zgodnie z operatem szacunkowym tj. według wartości netto to podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług będzie wartość nieruchomości określona w drodze wyceny dokonanej przez rzeczoznawcę, stanowiąca dla Wnioskodawcy kwotę netto z tytułu powyżej opisanej transakcji.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.