IBPP3/443-257/11/PK - Czynności wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową z tytułu dostarczania mediów do poszczególnych lokali a podatek VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2011 r. (data wpływu 23 lutego 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 12 kwietnia 2011 r. (data wpływu 18 kwietnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczania kosztów tzw. mediów, które zużywane są przez poszczególnych członków wspólnoty jako właścicieli wyodrębnionych lokali - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 lutego 2011 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 18 kwietnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie rozliczania kosztów tzw. mediów, które zużywane są przez poszczególnych członków wspólnoty jako właścicieli wyodrębnionych lokali.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wspólnota mieszkaniowa działająca na podstawie ustawy o własności lokali zrzesza właścicieli lokali w budynku, w którym znajdują się wyłącznie lokale usługowe. W ramach funkcjonowania wspólnoty wyróżniamy dwa rodzaje kosztów:

Umowy na dostawy wody oraz ciepła podpisane są przez wspólnotę jako zarejestrowanego podatnika VAT. Wspólnota dokonuje zakupów dostawy wody oraz ogrzewania w części dotyczącej części wspólnych budynku oraz części będących odrębną własnością poszczególnych członków wspólnoty - właścicieli lokali. Następnie wspólnota dokonuje rozliczenia kosztów zużycia wody oraz ogrzewania na część dotyczącą kosztów nieruchomości wspólnej oraz na poszczególne lokale zgodnie z ich indywidualnym zużyciem. Nie ma możliwości podpisania indywidualnych umów właścicieli lokali z dostawcami ciepła oraz wody w części dotyczącej dostaw mediów do poszczególnych lokali. Wspólnota musi pełnić rolę pośrednika w dostawie mediów w stosunku do właścicieli lokali. Wspólnota nie ma wpływu na indywidualne zużycie mediów właścicieli lokali.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wspólnota działając w imieniu własnym, ale na rzecz właścicieli poszczególnych lokali bierze udział w świadczeniu usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako podatnik tego podatku oraz czy właściwe jest refakturowanie fakturą VAT odsprzedaży usług zakupionych przez wspólnotę, a świadczonych na rzecz poszczególnych właścicieli lokali.

Zdaniem Wnioskodawcy, Wspólnota działając w imieniu własnym, ale na rzecz właścicieli poszczególnych lokali bierze udział w świadczeniu usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako podatnik tego podatku oraz właściwe jest refakturowanie fakturą VAT odsprzedaży usług zakupionych przez wspólnotę, a świadczonych na rzecz poszczególnych właścicieli lokali. Wspólnota działa w tym zakresie jako pośrednik - nie kupuje tych mediów dla siebie, lecz działa w imieniu właścicieli i odsprzedaje im zakupione wcześniej przez siebie media. Taka odsprzedaż mediów właścicielom stanowi przedmiot opodatkowania VAT jako świadczenie usług. W tym zakresie wystawiane będą przez wspólnotę na rzecz właścicieli faktury VAT.

Stanowisko swe podpiera wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 4 marca 2009 r. sygnatura akt III SA/Wa 2597/08 oraz wyrokiem WSA w Białymstoku z dnia 21 lipca 2010 r. sygnatura akt I SA/Bk 245/10.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Podstawą prawną funkcjonowania wspólnot jest ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). Powyższa ustawa określa prawa i obowiązki członków wspólnoty oraz zakres zarządu nieruchomością wspólną. Zgodnie z art. 6 ww. ustawy, wspólnotę mieszkaniową tworzy ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości.

Stosownie natomiast do art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Zgodnie z art. 14 ustawy o własności lokali na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności:

Drugi rodzaj wydatków ponoszonych przez właścicieli lokali, to wydatki związane z utrzymaniem własnych lokali, głównie koszty zużytej przez właściciela energii cieplnej oraz wody i wywóz nieczystości.

Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej wspólnota odpowiada bez ograniczenia, a każdy właściciel lokalu w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości. W celu reprezentacji interesów wspólnoty, właściciele lokali mogą w umowie o ustanowieniu odrębnej własności lokali albo w umowie zawartej później w formie aktu notarialnego określić sposób zarządu nieruchomością wspólną, a w szczególności mogą powierzyć zarząd osobie fizycznej albo prawnej (art. 18 ust. 1 ww. ustawy). Ponadto, na gruncie ustawy o własności lokali należy rozróżnić pojęcia zarządu i zarządcy. O zarządzie mówimy w przypadku, gdy mamy na myśli organ wspólnoty, a o zarządcy w przypadku, gdy zarządzanie (administrowanie) nieruchomością wspólną zostało powierzone osobie fizycznej lub prawnej. Mając na uwadze powyższe należy jednoznacznie stwierdzić, że wspólnota mieszkaniowa stanowi wspólnotę interesów właścicieli lokali, zorganizowanych w formie i na zasadach określonych w powołanej wyżej ustawie o własności lokali.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Przez dostawę towarów - stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy - należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast świadczenie usług, to w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Jedną z generalnych zasad na gruncie podatku od towarów i usług jest to, że czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy wykonane są przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Powyższa działalność obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2).

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z regulacji zawartej w art. 2 pkt 22 ustawy wynika, że sprzedaż definiowana jest jako odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Jak wynika z powyższego na obrót składają się kwoty należne z tytułu tych czynności opodatkowanych, które są wykonywane przez podatnika.

Stosownie do przepisu art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy o których mowa w art. 15 ust. 1 są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Do zakresu jego działania należy utrzymanie nieruchomości wspólnej oraz dostarczanie mediów do lokali poszczególnych właścicieli będących członkami Wspólnoty Mieszkaniowej. Właściciele lokali użytkowych nie mają odrębnych umów na dostawę tych mediów i usług. Wspólnota zajmuje się rozliczaniem na poszczególne lokale całkowitych kosztów zakupu energii cieplnej i wody.

W celu należytego utrzymania lokali, ich właściciele zobowiązani są do ponoszenia wydatków na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością. Koszty te można podzielić na koszty zarządu częściami wspólnymi nieruchomości i koszty związane z utrzymaniem poszczególnych wyodrębnionych lokali. Z powyższych tytułów na rzecz wspólnoty właściciele zobowiązani są do uiszczania zaliczek w celu pokrycia kosztów utrzymania poszczególnych lokali i części wspólnych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska Wnioskodawca wskazał, że działając w imieniu własnym, ale na rzecz właścicieli poszczególnych lokali bierze udział w świadczeniu usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i przyjmuje, że działa w tym zakresie jako pośrednik - nie kupuje tych mediów dla siebie, lecz działa w imieniu właścicieli i odsprzedaje im zakupione wcześniej przez siebie media. Taka odsprzedaż mediów właścicielom stanowi przedmiot opodatkowania VAT jako świadczenie usług.

Z powyższym nie sposób się zgodzić. W sprawie nie znajdzie zastosowania art. 30 ust. 3 stanowiący, że w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

Nabywcą mediów od zewnętrznych dostawców jest Wspólnota, w której skład - z mocy ustawy o własności lokali - wchodzą poszczególni właściciele lokali tworzący tę wspólnotę. Wykonując czynności na rzecz swoich członków Wspólnota nie wykonuje dostawy towarów zdefiniowanej w art. 7 ust. 1 ustawy, nie świadczy także usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Wspólnota nie wykonuje bowiem usług dla osób trzecich (podmiotów spoza Wspólnoty), lecz dla samej siebie - jest to tzw. zużycie wewnętrzne członków wspólnoty.

Wspólnota w zakresie pobierania od członków Wspólnoty zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną i na pokrycie kosztów dostawy mediów do poszczególnych lokali nie jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Skoro więc w rozliczeniach wewnątrz wspólnoty nie występuje obrót w rozumieniu art. 29 ustawy, zatem nie można mówić o odsprzedaży mediów przez wspólnotę, a więc jej członków na rzecz osób trzecich, a jedynie o zwrocie wyłożonych środków pieniężnych, która to czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wobec powyższego Wspólnota utożsamiana z ogółem właścicieli lokali (pojęcia te są tożsame) nie dokonuje sprzedaży w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, na rzecz samej siebie, również gdy dotyczy to wyodrębnionych lokali a nie części wspólnej.

Zatem w oparciu o przytoczone regulacje prawne Wspólnota dostarczając media swoim członkom nie dokonuje odpłatnej dostawy towarów, ani też odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, ponieważ stroną umowy jest Wspólnota, a więc jej członkowie. W związku z powyższym brak jest uzasadnienia dla refakturowania wewnętrznych rozliczeń między Wspólnotą, a jej członkami z tytułu ponoszonych kosztów zakupu mediów dotyczących lokali użytkowych.

W świetle przepisów ustawy o VAT, wspólnoty mieszkaniowe tworzone na podstawie ustawy o własności lokali mogą być traktowane jako samodzielni podatnicy tego podatku mieszczący się w zakresie innych jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej. Jednakże w takim przypadku wspólnota musi dokonywać czynności podlegających opodatkowaniu na rzecz osób trzecich, tj. nie wchodzących w skład wspólnoty.

Reasumując, czynności wykonywane przez Wspólnotę na rzecz jej członków (właścicieli lokali) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wspólnota nie działa w tym zakresie w charakterze podatnika, tym samym brak jest podstaw do wystawiania przez Wspólnotę faktur VAT z tytułu partycypowania w kosztach z tytułu dostarczanych mediów do lokali.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.