IBPP3/443-22/09/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani G, przedstawione we wniosku z dnia 31 grudnia 2008 r. (data wpływu 5 stycznia 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 lutego 2009 r. (data wpływu 5 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie sprzedaży udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu oraz budynków trwale z gruntem związanych - jest prawidłowe.

W dniu 5 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie sprzedaży udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu oraz budynków trwale z gruntem związanych.

Pismem z dnia 6 lutego 2009 r. znak IBPP3/443-22/09/IK Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku ORD-IN. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 lutego 2009 r. (data wpływu 5 marca 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny (zdarzenie przyszłe):

Wnioskodawca wraz z małżonkiem jest współużytkownikiem wieczystym w #189; części nieruchomości zabudowanej budynkami i budowlami trwale z gruntem związanych, nabytych aktem notarialnym z dnia 18 maja 1999 r., we współwłasności majątkowej małżeńskiej.

Ze względu na to, że transakcji dokonano w ramach prowadzonych działalności gospodarczych stron umowy sprzedaży, będących podatnikami VAT, dnia 18 maja 1999 r. wystawiono na firmę męża prowadzącego działalność gospodarczą fakturę VAT obejmującą nabytą #189; część nieruchomości, bez naliczonego podatku VAT ("zw").

Składniki majątku będące przedmiotem umowy, w wartości nabytej #189; części, mąż wprowadził do ewidencji środków trwałych swojej działalności gospodarczej, w której figurują do chwili obecnej i są w niej wykorzystywane.

Dnia 16 września 2008 r. Wnioskodawca zawarł w formie aktu notarialnego przedwstępną umowę sprzedaży, której przedmiotem jest ww. nieruchomość.

W okresie użytkowania nieruchomości, aktem notarialnym z dnia 14 marca 2006 r., Wnioskodawca zawarł z małżonkiem umowę majątkową małżeńską o rozdzielności majątkowej.

Nabyte w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej udziały w nieruchomości w wysokości #189; zostały przekształcone na udziały w wysokości po #188; na każdego z małżonków. Ww. nieruchomość przez cały okres współwłasności jest wykorzystywana w działalności gospodarczej męża, obejmującej: piętro budynku socjalnego, korytarz w budynku socjalnym, budynki stacji transformatorowej i tlenu. Od chwili nabycia udziałów w nieruchomości, aż do chwili obecnej Wnioskodawca nie wykorzystuje ww. nieruchomości w działalności gospodarczej.

W dniu zawarcia umowy przedwstępnej tytułem zadatku i zaliczki na jej poczet przyszłej dostawy, Wnioskodawca wraz z małżonkiem otrzymali kwoty po 166 200 zł, przypadające na #188; udziału każdego. Ze względu na fakt, iż zaliczkę Wnioskodawca otrzymał jako osoba fizyczna niebędąca podatnikiem podatku VAT, nie korzystał z tej nieruchomości oraz fizycznie nie otrzymał pieniędzy (mąż Wnioskodawcy otrzymał łącznie 332 400 zł), Czynność Wnioskodawca uznał za niepodlegającą podatkowi od towarów i usług i nie wystawił faktury VAT.

Zdarzenie przyszłe: Najpóźniej do 30 kwietnia 2009 r. nastąpi sprzedaż i wydanie całości nieruchomości tj.

Ww. czynność w #189; części udziału dokonana w działalności gospodarczej małżonka Wnioskodawcy. Dlatego też z tytułu tej czynności Wnioskodawca nie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług oraz po stronie Wnioskodawcy nie wystąpi dostawa towarów, która powinna być udokumentowana fakturą VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymanie zaliczki, a później sprzedaż #188; udziału prawa wieczystego użytkowania gruntu oraz budynków trwale z gruntem związanych, niedokonane w ramach działalności gospodarczej udziałowca, podlega u Wnioskodawcy podatkowi od towarów i usług i wywołuje obowiązek wystawienia faktury VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, nieruchomości są częścią powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego). Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli, w tym zbyć swój udział (art. 198 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z e zm.) podatnikiem są osoby prawne, jednostki organizacyjne mniemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W przypadku natomiast, gdy czynność jest dokonywana przez osobę fizyczną niebędącą podatnikiem VAT i nie ma znamion działalności wykonywanej z zamiarem wykonywania jej w sposób częstotliwy - nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy, z tytułu otrzymanej zaliczki, jak również z tytułu sprzedaży udziału ww. nieruchomości, Wnioskodawca nie jest podatnikiem podatku VAT i nie wystawia faktury VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy, należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1. rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste i zbycie tego prawa (art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy).

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowaniu wieczystym nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. UE L Nr 347 str 1 z późn. zm.) państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy - Kodeks cywilny własność tej samej rzeczy może także przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Udział we współwłasności, w aspekcie regulacji zawartych w przepisach Kodeksu cywilnego, wyraża zakres uprawnień, współwłaściciela względem rzeczy wspólnej (także w stosunku do pozostałych współwłaścicieli) i jest określony odpowiednim ułamkiem. Każdy ze współwłaścicieli stosownie do art. 198 Kodeksu cywilnego może swym udziałem swobodnie rozporządzać, bez zgody pozostałych współwłaścicieli, a wyjątki wynikać mogą jedynie z przepisów prawa. Zatem w zakresie pojęcia towarów jako, budynków, budowli i ich części jak również gruntów mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej.

Zauważyć należy, iż pojęcie "podatnika" i "działalności gospodarczej", na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy. Podatnikami zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Cytowana wyżej definicja wprowadza wymóg samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej, rozumieć przez to należy prowadzenie działalności na własne ryzyko, w warunkach niepewności rynkowej. Wyżej wymienione przepisy odnoszą się również wprost do "okoliczności, które wskazują na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy" co pozwala na opodatkowanie jednorazowej czynności, jeśli tylko towarzyszące jej okoliczności pozwalają ocenić, czy działalność będzie kontynuowana, a więc czy podmiot ma zamiar wykonywać działalność w sposób częstotliwy.

Podkreślić należy, że nie jest konieczne faktyczne kontynuowanie działalności, wystarczający jest zamiar jej kontynuowania, choćby nawet po dokonaniu jednorazowej czynności podmiot zaprzestał dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.

Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia częstotliwości, przez zamiar wykonania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności.

O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w odniesieniu od danej czynności ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowo okazjonalnie transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej w tym zakresie. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sfera prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala zatem na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z małżonkiem nabyli w 1999 r. udziały w nieruchomości składającej się z prawa wieczystego użytkowania gruntu oraz budynków i budowli trwale z gruntem związanych, w ramach prowadzonej przez męża działalności gospodarczej. Aktem notarialnym z dnia 14 marca 2006 r. Wnioskodawca zawarł z mężem umowę o rozdzielności majątkowej. Składniki majątku będące przedmiotem umowy nabycia były i są nadal wykorzystywane w działalności gospodarczej męża Wnioskodawcy.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Wobec powyższego prowadzący działalność gospodarczą będzie podatnikiem podatku od towarów i usług wówczas, gdy działalność tę będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek. Jeżeli przedmiotem działalności jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług będzie ten małżonek, który dokonuje działalności we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej). Prawnopodatkowa podmiotowość określona ww. przepisem, jak również prawa i obowiązki określone przepisami o podatku od towarów i usług (w tym również obowiązek rozliczenia tegoż podatku) w takiej sytuacji dotyczą tylko jednego z małżonków.

Reasumując, w sytuacji gdy działalność gospodarczą prowadzi tylko jeden z małżonków, ale korzysta z majątku obojga tj. małżonka Wnioskodawcy, wówczas to on jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Bez znaczenia jest również w tym przypadku, iż małżonkowie w 2008 r. zawarli umowę o rozdzielności majątkowej. W związku z powyższym należy stwierdzić, że dostawy przedmiotowej nieruchomości będzie dokonywał małżonek, a tym samym po stronie Wnioskodawcy w odniesieniu do jego udziału w nieruchomości nie wystąpi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, zatem Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku wystawienia faktury VAT.

Wobec powyższego stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę uznać należy za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę, zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.