IBPP3/443-175/08/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2007 r. (data wpływu 18 grudnia 2007 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 marca 2008 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania ustanowienia w miejsce lokatorskiego prawa do lokalu spółdzielczego, prawa odrębnej własności, gdy zasiedlenie po raz pierwszy tego lokalu i ustanowienie po raz pierwszy spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu miały miejsce przed 1 maja 2004 r. - jest prawidłowe.

W dniu 18 grudnia 2007 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 17 marca 2008 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania ustanowienia w miejsce lokatorskiego prawa do lokalu spółdzielczego, prawa odrębnej własności, gdy zasiedlenie po raz pierwszy tego lokalu i ustanowienie po raz pierwszy spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu miały miejsce przed 1 maja 2004 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Do Spółdzielni wpłynęło kilka tysięcy wniosków członków posiadających spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego o przeniesienie własności lokalu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.). Z uwagi na znaczną ilość wniosków część z tych wniosków będzie realizowana przez Spółdzielnię po 31 grudnia 2007 r. co oznacza, że spłata ewentualnej reszty wkładu mieszkaniowego, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz spłata nominalnej kwoty umorzenia kredytu lub dotacji podlegającej odprowadzeniu do budżetu państwa, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy nastąpi w 2008 r. Także część umów przenoszących na członków własność lokalu zostanie zawarta dopiero w 2008 r., mimo że wpłaty brakującej części wkładu, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy zostały dokonane w 2007 r.

Członkowie posiadający lokatorskie prawa do lokali złożyli w 2007 r. kilka tysięcy wniosków o ustanowienie na ich rzecz własności lokalu, a także w roku 2008 r. nadal wpływają wnioski o ustanowienie odrębnej własności lokalu przez osoby, o których mowa wyżej. Z uwagi na ilość spraw do załatwienia część osób, o których mowa uzupełniła brakujący wkład w wysokości nominalnej spłaty kwoty kredytu do 31 grudnia 2007 r. ale umowy o ustanowienie własności lokalu będą zawierane w 2008 r. Część osób, o których mowa spłaciła nominalną kwotę kredytu w 2008 r. i będzie zawierała umowy o ustanowienie własności lokalu w 2008 r.

Zdarzenia te dotyczą i będą dotyczyć członków:

* którzy uzyskali spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu i zasiedlili lokal przed 1 maja 2004 r. Budynek został wybudowany i zasiedlony przed 1 maja 2004 r. oraz członek uzyskał spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu przed 1 maja 2004 r. ale od ustanowienia lokatorskiego prawa do lokalu do zawarcia umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu nie upłynęło jeszcze 5 lat, jednakże z uwagi na treść art. 153 ust. 2 ustawy o VAT ustanowienie odrębnej własności lokalu nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT,

* osób, które zamieszkiwały w lokalu przed 1 maja 2004 r., ale uzyskały prawo do tego lokalu na podstawie przepisów art. 15 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jako osoby bliskie. Budynek został zasiedlony przed 1 maja 2004 r. a osoba, która uzyskała spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu przed tą datą utraciła członkostwo, wskutek czego wygasło istniejące lokatorskie prawo do lokalu, natomiast osoba bliska byłego członka (to jest dziecko, brat, siostra, małżonek bądź któreś z rodziców) wspólnie z nim zamieszkała nabyła prawa członkowskie i zawarła ze spółdzielnią umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych po 1 maja 2004 r. Należy zaznaczyć, że dla uzyskania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy jest bez znaczenia sposób ustania członkostwa poprzednika, w szczególności czy sam złożył rezygnacje z członkostwa czy też spółdzielnia podjęła uchwałę o pozbawieniu go członkostwa bądź o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu wskutek niedokonania podziału majątku dorobkowego po rozwodzie, a także czy członkostwo ustało wskutek śmierci członka.

* osób, które uzyskały prawo do lokalu i zasiedliły go po 1 maja 2004 r. ale lokal ten był już przydzielony na zasadach lokatorskich i zasiedlony przed 1 maja 2004 r. przez innego członka Spółdzielni. Budynek był wybudowany i zasiedlony przed 1 maja 2004 r. a osoba, której przysługiwało lokatorskie prawo do lokalu zwróciła lokal spółdzielni po 1 maja 2004 r., wobec czego spółdzielnia po tej dacie zawarła umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu z następnym członkiem oczekującym, nie korzystającym z prawa pierwszeństwa, o którym mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i nie mieszkającym wcześniej w tym lokalu z byłym członkiem.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

* czy na podstawie art. 29 ust. 1, 6 i 8 ustawy o VAT żądać od członka ubiegającego się o przeniesienie własności spłaty brakującej części wkładu powiększonej o kwotę należnego podatku VAT mimo jednoznacznego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych,

* jak Spółdzielnia ma ustalić podstawę opodatkowania, w przypadkach o których mowa w art. 29 ust. 8 ustawy o VAT. skoro zgodnie z treścią art. 2 ust. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wartość rynkową lokalu musi określić rzeczoznawca majątkowy na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, a nadto zgodnie z art. 11 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wartość rynkowa lokalu nie może być wyższa od kwoty. jaka Spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie postanowieniami statutu,

* czy przepis art. 153 ust. 2 ustawy o VAT dotyczy każdego lokalu zasiedlonego przed 1 maja 2004 r., także takiego, który był po raz kolejny zasiedlony na podstawie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu ustanowionego po 1 maja 2004 r.

Zdaniem Wnioskodawcy opisane wyżej przepisy art. 29 ust. 8 oraz art. 29 ust. 6 w związku z art. 19 ust. 13 pkt 10 ustawy o VAT w zakresie przenoszenia lokali mieszkalnych na odrębną własność według różnicy między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego nie powinien mieć zastosowania w obecnym stanie prawnym wynikającym ze znowelizowanej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ponieważ członek Spółdzielni dokonuje tylko spłaty nominalnej kwoty umorzenia kredytu, a Spółdzielnia nie jest uprawniona do ustalania wartości rynkowej lokalu. Zatem te przepisy są niewykonalne.

Zgodnie z wyżej przytoczonymi przepisami prawa oraz przedstawionym stanem faktycznym Spółdzielnia stoi na stanowisku, że zgodnie z art. 153 ust. 2 ustawy o VAT czynności przenoszenie na odrębną własność lokali mieszkalnych zajmowanych na podstawie spółdzielczych lokatorskich praw ustanowionych przed dniem 1 maja 2004 r. jak i po raz wtóry po dniu 1 maja 2004 r. nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, skoro budynki były oddane do eksploatacji i zasiedlone przed tą datą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy - jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 i ust. 7 ww. ustawy zwalnia się od podatku dostawę budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Powyższe zwolnienie nie ma zastosowania również w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 8 ww. ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 153 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług - przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Z cyt. wyżej przepisu wynika, iż wyłączeniu spod ustawy o podatku od towarów i usług na mocy art. 153 ust. 2 tej ustawy, podlegają czynności przekształcenia lub ustanowienia odrębnej własności lokalu, w przypadku, gdy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Celem tego przepisu jest wyłączenie spod ustawy przekształcenia przysługującego członkowi spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, w odniesieniu do tych lokali, do których spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu zostało ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004 r. i zostały one zasiedlone przed ta datą.

Ustanowienie po tej dacie ponownie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego objęte jest zakresem art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy. Do przekształcenia zaś tego prawa lokatorskiego w prawo własności będzie miał zastosowanie przepis art. 153 ust. 2 ww. ustawy, jako że pierwsze zasiedlenie lokalu mieszkalnego i ustanowienie do tego lokalu prawa lokatorskiego miało miejsce jednak przed 1 maja 2004 r.

Z opisanych we wniosku zdarzeń przyszłych wynika, iż ustanowienie po raz pierwszy lokatorskich praw do lokali mieszkalnych i ich zasiedlenie nastąpiło przed 1 maja 2004 r. Zatem przekształcenia spółdzielczych lokatorskich praw do lokali mieszkalnych w prawa odrębnej własności, na mocy art. 153 ust. 2 ww. ustawy - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ocena stanowiska Wnioskodawcy w kwestii opodatkowania ustanowienia w miejsce lokatorskiego prawa do lokalu spółdzielczego, prawa odrębnej własności, gdy zasiedlenie po raz pierwszy tego lokalu miały miejsce po 1 maja 2004 r. zawarta została w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.