IBPP3/443-1367/14/LŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 17 listopada 2014 r. (data wpływu 19 listopada 2014 r.), uzupełniony pismem z 12 lutego 2015 r. (data wpływu 17 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego odliczonego z faktury zakupu koparko-ładowarki, w związku z ujawnieniem faktu, że zakupiona koparko-ładowarka została nabyta przez Wnioskodawcę od nieuprawnionego podmiotu - jest prawidłowe.

W dniu 19 listopada 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego odliczonego z faktury zakupu koparko-ładowarki, w związku z ujawnieniem faktu, że zakupiona koparko-ładowarka została nabyta przez Wnioskodawcę od nieuprawnionego podmiotu. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 12 lutego 2015 r. (data wpływu 17 lutego 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 6 lutego 2014 r. znak: IBPP3/443-1367/14/LŻ IBPBI/1/45121-54/15/AP.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą (przedsiębiorstwo wielobranżowe) o przeważającym PKD 60.24b (wg regon). Usługi świadczone przez Wnioskodawcę to oprócz usług transportowych w znacznej mierze roboty ziemne i budowlane oraz usługi asenizacyjne. Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności zakupuje niezbędny sprzęt oraz maszyny i urządzenia do wykonywania zleconych robót. W marcu 2012 r. została zakupiona na podstawie faktury VAT koparko ładowarka o wartości netto 80.000 zł. Zakupiona maszyna została wprowadzona do ewidencji środków trwałych (KŚT 583) i podlega zgodnie z ustawą o p.d.o.f. amortyzacji wg stawki 18%. Maszyna została zakupiona od czynnego podatnika podatku VAT, dokumentem zakupu jest faktura z obowiązującą stawką 23%. W nawiązaniu do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT zawarty w fakturze VAT naliczony został odliczony od podatku należnego; uwzględniony w prowadzonych ewidencjach VAT nabyć.

W związku ze świadczonymi usługami podlegającymi opodatkowaniu podatnik zgodnie z obowiązującymi przepisami dokonał odliczenia podatku VAT (zakup związany ze sprzedażą opodatkowaną) oraz dokonuje miesięcznej amortyzacji zakupionej maszyny w związku z osiąganymi przychodami. Ponadto odliczeniu podlegają wydatki związane z bieżącą eksploatacją koparki (części zamienne, paliwo i konieczne naprawy). W miesiącu październiku 2014 r. zaistniała sytuacja, że na mocy dokumentów organów policji i prokuratury koparka będąca własnością podatnika została zabezpieczona do wyjaśnienia; z przedstawionych informacji przez organy wynika, iż sprzedający koparkę w 2012 r. nie był prawnym właścicielem sprzętu, nie miał prawnej możliwości zbycia sprzętu (sprzęt był własnością firmy leasingowej). Po konsultacjach z firmą leasingową istnieje obecnie możliwość wykupu sprzętu z firmy leasingowej przez Wnioskodawcę, który skorzysta z tej możliwości.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że:

1. Podatnik jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem od towarów i usług.

2. Podatnik zakupił przedmiotową koparko-ładowarkę do wykonania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Podatnik nie świadczy usług zwolnionych z podatku VAT.

3. Podatnik dokonał wszelkich starań by zakup maszyny pochodził z legalnego źródła. Wielokrotnie interesował się zakupem maszyny u tegoż sprzedawcy, firma jego istnieje na rynku od długiego czasu w ofercie posiadał także inne urządzenia. Dodatkowo sprzedawca został zweryfikowany w systemie CEDIG i REGON. Fakt, że firma działała na rynku długo sugerowało o uczciwości sprzedawcy i nie wzbudzało żadnych podejrzeń.

4. Poza fakturą dokumentującą sprzedaż koparko-ładowarki została przekazana jedynie polisa OC tego sprzętu.

5. Podatnik nie posiadał informacji, iż koparko-ładowarka była przedmiotem umowy leasingowej zawartej przez sprzedawcę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z ujawnieniem faktu, że zakupiony sprzęt pochodzi z nielegalnego źródła zachodzi konieczność korygowania (zwrotu) w podatku VAT - dokonanych odliczeń podatku naliczonego wynikającego z faktury zakupu maszyny jaki i faktur dokumentujących koszty eksploatacji.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Wnioskodawca zakupując w roku 2012 koparko ładowarkę działał w przeświadczeniu, że zakupuje sprzęt z legalnego źródła. Dostawca maszyny jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT (także UE). Zgodnie z wpisem CEIDG działalność jest aktywna od 1992 r., z określonym przeważającym PKD 46.63Z (sprzedaż hurtowa maszyn wykorzystywanych w górnictwie, budownictwie oraz inżynierii lądowej i wodnej). Autentyczność prowadzonej działalności została sprawdzona, a kupujący dołożył wszelkiej staranności przy zakupie i nie mógł stwierdzić, że sprzęt pochodzi z nielegalnego źródła. Należy nadmienić, że zakupiona maszyna nie podlega rejestracji w wydziale komunikacji, gdyby tak było nieprawidłowość zostałaby ujawniona wcześniej. Zakupiona maszyna od 2012 r. służyła w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności do wykonywania zleconych prac ziemnych. Można określić, że stanowiła jedno z głównych narzędzi przynoszących znaczące przychody. Wiele prac było zlecanych ze względu na fakt posiadania zakupionej koparko-ładowarki. Tym samym bieżące wydatki związane z eksploatacją (paliwo czy naprawy) stanowiły koszt uzyskania przychodu a podatek VAT zawarty w fakturach dokumentujący poniesione koszt był ewidencjonowany w ewidencji VAT nabyć i odliczany zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Bezpośredni związek ponoszonych wydatków (zarówno amortyzacji i kosztów eksploatacyjnych) z osiąganymi przychodami stanowił podstawę do dokonywania odliczeń w VAT. Wnioskodawca dołożył wszelkich starań przy zakupie maszyny, tym samym nie mógł określić, że ta dostawa może być nielegalna. W związku z ujawnieniem faktu, że maszyna została sprzedana nielegalnie, przez osobę nieuprawnioną do rozporządzania rzeczą jak właściciel nie należy kwestionować zasadności dokonywanych odliczeń zarówno w podatku VAT. Maszyna została zakupiona na podstawie faktury VAT, stanowiła majątek firmy i zarówno jej zakup jak i bieżące wydatki związane były z osiąganymi przychodami (służą sprzedaży opodatkowanej). Ujawniony fakt, że maszyna została sprzedana przez nieuprawniony podmiot nie powinien powodować konieczności korygowania dokonanych odliczeń w podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 6 pkt 2 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Interpretując, bowiem zawarty w ww. artykule zwrot "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" należy podkreślić, że jest to czynność dostawy, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawo własności". Istotny jest przede wszystkim aspekt ekonomiczny, a nie prawny transakcji, w ramach której podatnik przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania towarami jak właściciel. Akcent sformułowanej definicji położony został głównie na podkreślenie przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą w taki sposób, aby nabywca mógł nią dysponować podobnie jak właściciel. W orzecznictwie i praktyce ETS pojawił się w tym kontekście termin "własność ekonomiczna" - tak w orzeczeniu C-320/88 (Shipping and Forwarding Safe B.V. v. Staatsecretaris van Financiën).

Przez własność ekonomiczną rozumie się sytuację, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. znalazcę rzeczy niczyjej będącego w trakcie zasiedzenia, posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. W przywoływanym już orzeczeniu C-320/88 ETS wyraźnie stwierdził, że "dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

W polskim orzecznictwie istnieją poglądy, że: "Nie każde przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel w ujęciu ekonomicznym można uznać za dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, lecz jedynie takie, które z punktu widzenia prawa cywilnego przenosi na nabywcę prawo własności lub prawo umożliwiające nabywcy dysponowanie towarem prawie jak właściciel" (wyrok WSA w Bydgoszczy z 5 maja 2009 r., I SA/Bd 105/09, LEX nr 497548).

NSA w wyroku z 28 maja 2010 r. (I FSK 963/09, M. Pod. 2010, nr 8, s. 3) zauważył, że: "Przez dostawę towarów w VAT rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Gdy sytuacja nabywcy jest porównywalna z pozycją właściciela, to nie jest istotne, czy jego prawo zostało nabyte według norm prawa cywilnego".

Definicja "dostawy towarów" zawarta w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT nawiązuje do definicji zawartej w art. 14 (1) Dyrektywy 2006/112 (uprzednio art. 5 (1) VI Dyrektywy), która przewiduje, że dostawa towarów oznacza przeniesienie prawa do rozporządzenia rzeczą jak właściciel.

Do zagadnienia tego odniósł się TSUE w ww. rozstrzygnięciu C-320/88, stwierdzając, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 (1) VI Dyrektywy nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzenia towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel nawet jeżeli nie wiązało się to z przeniesieniem własności. W tym orzeczeniu odnosząc się do dostawy towarów trybunał posłużył się terminem przeniesienia "własności w sensie ekonomicznym" podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu Dyrektywy kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.

Z opisu sprawy wynik, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą i w marcu 2012 r. została zakupiona na podstawie faktury VAT koparko ładowarka o wartości netto 80.000 zł. Maszyna została zakupiona od czynnego podatnika podatku VAT, dokumentem zakupu jest faktura z obowiązującą stawką 23%. W nawiązaniu do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT zawarty w fakturze VAT naliczony został odliczony od podatku należnego; uwzględniony w prowadzonych ewidencjach VAT nabyć. W miesiącu październiku 2014 r. zaistniała sytuacja, że na mocy dokumentów organów policji i prokuratury koparka będąca własnością podatnika została zabezpieczona do wyjaśnienia; z przedstawionych informacji przez organy wynika, że sprzedający koparkę w 2012 r. nie był prawnym właścicielem sprzętu, nie miał prawnej możliwości zbycia sprzętu (sprzęt był własnością firmy leasingowej). Podatnik dokonał wszelkich starań by zakup maszyny pochodził z legalnego źródła. Wielokrotnie interesował się zakupem maszyny u tegoż sprzedawcy, firma jego istnieje na rynku od długiego czasu w ofercie posiadał także inne urządzenia. Dodatkowo sprzedawca został zweryfikowany w systemie CEDIG i REGON. Fakt, że firma działała na rynku długo sugerowało o uczciwości sprzedawcy i nie wzbudzało żadnych podejrzeń. Poza fakturą dokumentującą sprzedaż koparko-ładowarki została przekazana jedynie polisa OC tego sprzętu. Podatnik nie posiadał informacji, że koparko-ładowarka by la przedmiotem umowy leasingowej zawartej przez sprzedawcę.

Zatem, czynność nabycia towaru od osoby która nie była prawnym właścicielem, przez Wnioskodawcę, który nie wiedział o tym fakcie, spełnia definicję dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy i jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Istotne dla sprawy pozostaje więc, czy Wnioskodawca spełnił pozostałe warunki, które dały prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zgodnie z zapisem art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r., kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zasadą jest, że dla odliczenia podatku naliczonego nie wystarcza posiadanie faktury, ale muszą istnieć dowody, że czynności wymienione w fakturze zostały dokonane. Faktura musi odzwierciedlać dokonanie czynności pomiędzy podmiotami gospodarczymi w niej wykazanymi. Uprawnienie do odliczenia podatku daje tylko taka faktura, która dokumentuje rzeczywisty obrót gospodarczy.

Kwestia terminów, w których przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego uregulowana jest w następujący sposób:

Zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r., prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Od 1 stycznia 2014 r. art. 86 ust. 10 ustawy otrzymał brzmienie: prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminie określonym w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (brzmienie art. 86 ust. 11 ustawy obowiązujące do 31 grudnia 2013 r.).

Od 1 stycznia 2014 r. art. 86 ust. 11 ustawy otrzymał brzmienie; jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Ograniczenia (przesłanki negatywne) związane z realizacją prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zawarte są w rozdziale 1 działu IX ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W myśl art. 88 ust. 3a ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 marca 2013 r., nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

W świetle art. 88 ust. 3a ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy:

Kwestie korekty podatku naliczonego zostały uregulowane w art. 91 ustawy o VAT.

Stosowanie do art. 91 ust. 1 ustawy o VAT po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

Zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Ponadto zgodnie z art. 91 ust. 4 ustawy o VAT w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

Z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty. (art. 91 ust. 7a).

W świetle powyższych przepisów, prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy były związane z bieżącą lub przyszłą działalnością opodatkowaną.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możność wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.

System odliczeń ma na celu uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT należnego lub zapłaconego w ramach jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku VAT gwarantuje w ten sposób w zakresie ciężaru podatkowego neutralność jakiejkolwiek działalności gospodarczej - niezależnie od jej celu lub wyników - pod warunkiem, że co do zasady podlega ona sama VAT (sprawa C-439/04 Axel Kittel v. Belgia State i C-440/04 Belgian State v. Recolta Recycling SPRL).

Organ pragnie zauważyć, że TSUE wskazał, że w przypadku gdy dostawa jest realizowana na rzecz podatnika, który nie wiedział i nie mógł wiedzieć o tym, że dana transakcja była wykorzystana do celów oszustwa, które zostało popełnione przez sprzedawcę, art. 17 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, zmienionej przez dyrektywę 95/7, należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on temu, aby przepis prawa krajowego, zgodnie z którym stwierdzenie nieważności umowy sprzedaży na mocy przepisu prawa cywilnego, który powoduje bezwzględną nieważność umowy jako sprzecznej z zasadami porządku publicznego z powodu sprzecznej z prawem kauzy po stronie sprzedawcy, powodował utratę prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej zapłaconego przez tego podatnika. W tym przypadku bez znaczenia jest to, czy nieważność ta wynika z popełnienia oszustwa w podatku od wartości dodanej, czy też powstała ona na skutek innych oszustw.

Natomiast gdy na podstawie obiektywnych okoliczności zostanie ustalone, że dostawa została zrealizowana na rzecz podatnika, który wiedział lub powinien był wiedzieć, że nabywając towar, uczestniczył w transakcji wykorzystanej do popełnienia oszustwa w podatku od wartości dodanej, stwierdzenie niemożności skorzystania z prawa do odliczenia należy do sądu krajowego.

Z analizy zarówno przywołanych regulacji prawnych, jak i całokształtu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że podatek od towarów i usług ze względu na jego konstrukcję, tzn. opodatkowanie wartości dodanej na poszczególnych etapach obrotu gospodarczego, jest podatkiem sformalizowanym i prawo do odliczenia podatku naliczonego nie jest nieograniczone. Podstawę do odliczenia podatku naliczonego mogą stanowić bowiem wyłącznie dokumenty wymienione w ustawie, przy czym dokumenty te muszą spełniać wymogi określone w ustawie i rozporządzeniu wykonawczym do niej.

Podstawowym dokumentem wystawianym, zgodnie z art. 106 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym do 1 stycznia 2014 r., przez podatników podatku od towarów i usług są faktury. Są one dokumentami, którymi czynni podatnicy tego podatku dokumentują swoją sprzedaż, przez, którą stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie jest jednak związane tylko z otrzymaniem faktury, choćby od strony formalnej poprawnej, bowiem przysługuje ono w związku z nabyciem towarów i usług. Uprawnienie to może dotyczyć wyłącznie tych czynności, które faktycznie zostały dokonane. Samo posiadanie faktury nie tworzy bowiem prawa do odliczenia podatku na niej wykazanego. Przysługuje ono tylko wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Niewątpliwie w przedmiotowej sprawie czynność nabycia towaru od osoby która nie była prawnym właścicielem sprzętu (sprzęt był własnością firmy leasingowej), o czym nabywca nie wiedział, jest czynnością faktycznie dokonaną. Jako czynność faktycznie dokonana istotne jest aby określić, czy w danym przypadku dochodzi do czynności opodatkowanej w postaci dostawy towarów, tj. czy nabywca nabiera prawa do swobodnego dysponowania towarem niezależnie od tego, czy prawo własności pozostaje przy dostawcy, czy też zostaje z chwilą przekazania towaru również przeniesione na nabywcę. Dla uznania czynności za dostawę towaru na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. ważne jest przeniesienie władztwa ekonomicznego, a nie zawarcie umowy na gruncie prawa cywilnego, czy przejście prawa własności. Zatem dostawa, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, jest czym innym niż umowa dostawy zdefiniowanej w art. 605 Kodeksu cywilnego.

Uwzględniając treść powołanych wyżej przepisów oraz opisany stan faktyczny stwierdzić należy, że gdy w momencie nabycia przedmiotowej koparko-ładowarki przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku naliczonego, ww. koparko-ładowarka została zakupiona do wykonywania czynności opodatkowanych, prawo to nie ulega zmianie na skutek stwierdzenia po ponad dwóch lat jego użytkowania, że została zakupiona od osoby która nie była prawnym właścicielem sprzętu.

Powyższe wynika z ogólnej zasady neutralności podatku dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą wskazanej w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w myśl której podatek od towarów i usług jest podatkiem neutralnym dla podatników, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT wykonujących samodzielnie działalność gospodarczą.

Fakt wystąpienia okoliczności stwierdzających, że przedmiotowa koparko-ładowarka została nabyta od osoby, która nie była prawnym właścicielem sprzętu, nie pozbawia Wnioskodawcy prawa do dokonanego już odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem tej koparko-ładowarki, przy należytym udokumentowaniu zaistniałej okoliczności (w celach dowodowych).

Podstawową cechą podatku od towarów i usług jak już wcześniej wskazano jest jego neutralność, która jest rozumiana przede wszystkim przez pryzmat prawa do odliczenia podatku naliczonego w poprzednich fazach obrotu. Według Trybunału Sprawiedliwości UE prawo to powinno także przysługiwać podatnikowi, który jest mimowolnie i nieświadomie zaangażowany w oszustwo co znalazło potwierdzenie w wyrokach z 12 stycznia 2006 r. w połączonych sprawach C-354/03, C-355/03 i C-484/03 pomiędzy Optigen Ltd oraz Bond Mouse System Ltd a Commissioners of Customs Excise.

TSUE stanął wskazał, że fakt istnienia w łańcuchu dostaw transakcji, która stanowi oszustwo podatkowe nie może mieć wpływu na prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego. Istotne dla zachowania tego prawa jest, aby podatnik nie był związany w jakikolwiek sposób z nieuczciwymi praktykami swoich kontrahentów.

Zdaniem organu, w przedmiotowej sprawie należy odwołać się również do orzeczenia TSUE w sprawie C-37/95 pomiędzy Państwem Belgijskim a Ghent Coal Terminal NV, w którym Trybunał stwierdził (odwołując się do zasady neutralności podatku VAT), że w sytuacji kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika, nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo podatnika do odliczenia zostaje zachowane.

W świetle powołanego wyroku, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy zakup przedmiotowej koparko-ładowarki przez Wnioskodawcę był dokonany z zamiarem wykorzystania jej do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, to pomimo utraty ww. koparko-ładowarki z przyczyn od niego niezależnych, czy jak to ujął Trybunał "z powodów pozostających poza kontrolą podatnika", jego prawo do odliczenia w związku z ww. nabyciem zostaje zachowane, a tym samym nie ma podstaw do dokonywania korekt odliczonego podatku.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że w takiej sytuacji nie zachodzą okoliczności wymienione w cyt. wyżej art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT i tym samym Wnioskodawca zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Faktury te bowiem odzwierciedlają dokonanie czynności dostawy pomiędzy podmiotami gospodarczymi w niej wykazanymi.

Ponadto stwierdzić należy, że w świetle przytoczonego powyżej orzecznictwa TSUE, prawo do odliczenia podatku naliczonego nie może być negowane w zaistniałej sytuacji na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c ustawy o VAT.

Reasumując, w związku z niezaistnieniem przesłanek negatywnych, wymienionych w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca nie ma obowiązku korygowania ani zwrotu podatku naliczonego odliczonego przy zakupie koparko-ładowarki od osoby która nie była jej prawnym właścicielem oraz odliczonego z faktur dokumentujących koszty eksploatacji.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.