IBPP3/443-1163/11/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 20 lipca 2011 r. (data wpływu 25 lipca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 października 2011 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących koszty mediów dostarczanych do lokali niesprzedanych - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek, uzupełnionym pismem z dnia 24 listopada 2011 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących koszty mediów dostarczanych do lokali niesprzedanych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka Mieszkaniowa świadczy usługi zarządzania wspólnotami mieszkaniowymi. W związku z orzecznictwem sądów administracyjnych w kwestii rozliczeń podatku od towarów i usług przez wspólnoty mieszkaniowe, w celu poprawnego stosowania prawa podatkowego Spółka zwraca się o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczania opłat za media (woda, ścieki, centralne ogrzewanie, gaz) oraz wywozu nieczystości pomiędzy wspólnotą a jej członkami.

Członkami wspólnoty mieszkaniowej są indywidualni właściciele lokali mieszkalnych oraz Spółka jako właściciel mieszkań niesprzedanych. Przy czym Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Podstawą prawną funkcjonowania wspólnot jest ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). Zgodnie z art. 13 powołanej ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej oraz z utrzymaniem jego lokalu. Jak wynika z treści art. 14 ww. ustawy na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się: wydatki na remonty i bieżącą konserwację, opłaty na dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, opłaty za antenę zbiorczą i windę, ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publiczno-prawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali, wydatki na utrzymanie porządku i czystości oraz wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy. Drugi rodzaj wydatków ponoszonych przez właścicieli lokali, to wydatki związane z dostawą mediów do indywidualnych lokali oraz wywozem nieczystości.

Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej wspólnota odpowiada bez ograniczeń, a każdy właściciel lokalu w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości. Wspólnota jest nabywcą mediów, które pokrywane są z zaliczek pobieranych od właścicieli we wspólnocie, zgodnie z zapisami ustawy o własności lokali. Wpłaty te stanowią zatem partycypację w kosztach wspólnoty przez jej członków (zwrot wyłożonych środków pieniężnych).

Wpłacane zaliczki przez właścicieli nie stanowią sprzedaży (obrotu) w rozumieniu ustawy o podatku VAT. Wspólnota nie wykonuje usług dla podmiotów obcych, lecz dostarcza media swoim członkom na ich indywidualne zużycie. Czynności wspólnot polegające na pobieraniu zaliczek od właścicieli nie są objęte zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług.

Stroną umowy o dostawę mediów co do zasady jest wspólnota mieszkaniowa. W części dotyczącej dostawy mediów do lokali wspólnota obciąża właścicieli zaliczkami w wartości brutto, wystawiając rachunki. Dla Spółki, jako członka wspólnoty, która jest podatnikiem podatku VAT jest to bardzo niekorzystna sytuacja, gdyż pozbawia prawa odliczenia podatku naliczonego z rachunków wystawionych przez wspólnotę, przy jednoczesnym obowiązku odprowadzenia podatku należnego od zaliczek za media pobieranych od najemców w tej wspólnocie.

W konsekwencji uczestnictwo Spółki we wspólnocie powoduje wzrost kosztów i wpływa niekorzystnie na działalność operacyjną Spółki.

Zarządzane przez Spółkę wspólnoty mieszkaniowe nie są czynnymi podatnikami podatku VAT. W świetle publikowanych interpretacji, kontrowersyjną sprawą jest odliczenie podatku naliczonego z faktur wystawionych przez wspólnoty mieszkaniowe, będące czynnymi podatnikami podatku VAT, gdyż zdaniem niektórych organów, w tej sytuacji nie występuje obrót i nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tych faktur. Rodzi się zatem wątpliwość, co do możliwości rozwiązania tego problemu przez zarejestrowanie zarządzanych przez Wnioskodawcę wspólnot mieszkaniowych jako czynnych podatków VAT. Wnioskodawca dodaje, iż w Spółce czynność dot. odsprzedaży mediów najemcom jest działalnością opodatkowaną pozytywną stawką VAT (8%, 23%).

Z uzupełnienia Wnioskodawcy z dnia 24 października 2011 r. (data wpływu) wynika, iż pytanie drugie dotyczy hipotetycznej sytuacji Wnioskodawcy, gdyby dana Wspólnota Mieszkaniowa stała się czynnym podatnikiem VAT. W związku z powyższym pismem tut. organ przyjął, iż złożony wniosek dotyczy zdarzenia przyszłego a nie stanu faktycznego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółka może obniżyć podatek VAT należny o kwotę podatku VAT naliczonego w fakturach wystawianych przez wspólnotę będącą czynnym podatnikiem VAT, dotyczących kosztów mediów dostarczanych do lokali niesprzedanych, których Spółka jest właścicielem.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku zarejestrowania wspólnoty jako czynnego podatnika podatku VAT, wystawione przez nią faktury VAT, będą uprawniały Spółkę do odliczenia podatku naliczonego zawartego w tych fakturach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) i lit. b) ww. ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi. Zrealizowanie prawa do odliczenia możliwe jest wyłącznie przez podatników zarejestrowanych jako "podatnicy VAT czynni", poprzez złożenie deklaracji VAT-7.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.

I tak w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT ustawodawca wskazał, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Zatem przystępując do ustalenia prawa do odliczenia podatku naliczonego należy w pierwszej kolejności ustalić czy dostarczanie przez wspólnotę mediów do lokali niesprzedanych przez Wnioskodawcę stanowi czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem przystępując do ustalenia prawa do odliczenia podatku naliczonego należy w pierwszej kolejności ustalić czy dostarczanie przez wspólnotę mediów do lokali niesprzedanych przez Wnioskodawcę stanowi czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wydatki ponoszone przez właściciela - związane z utrzymaniem jego lokalu - najczęściej dotyczą tzw. mediów (np. energia cieplna, woda). Wspólnota, w zakresie dostawy mediów do poszczególnych lokali występuje w odmiennej roli, niż w przypadku zaliczek. Praktycznie jest jedynie pośrednikiem między dostawcami a odbiorcami - właścicielami lokali. Środki uiszczone z tytułu wpłat dokonanych przez właścicieli poszczególnych lokali na utrzymanie tych lokali (zapłata za media) nie są partycypacją w kosztach wspólnoty lokali. Powstające bowiem tą drogą stosunki nie mają charakteru rozliczeń miedzy wspólnotą a jej członkami.

Ustawowy obowiązek ponoszenia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie rozciąga się na lokale, a w konsekwencji nie można przyjmować, że m.in. w przypadku zakupu mediów wspólnota w całości kupuje je dla siebie i sama ze sobą rozlicza. Z tego powodu, ze względów technicznych niemożliwe jest kupowanie mediów do poszczególnych lokali oddzielnie, wspólnota dokonuje tego zakupu "całościowo" i z tego tytułu od właścicieli pobierane są stosowne należności. Wspólnota w tym zakresie działa jako pośrednik, nie kupuje tych mediów dla siebie, lecz działa w istocie w imieniu właścicieli; nawet jeżeli zawiera umowę we własnym imieniu, to w odpowiedniej części jest ona zawarta na rzecz właścicieli. Wspólnota tylko pośredniczy w zakupie mediów i rozliczając ten zakup na poszczególne lokale w rzeczywistości dokonuje odsprzedaży. W takiej sytuacji środki uiszczane przez właścicieli poszczególnych lokali na ich utrzymanie tj. media stanowią w istocie zapłatę za odsprzedawane im przez wspólnotę towary i usługi.

W konsekwencji w odniesieniu do rozliczania wydatków związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali tj. dostarczanie mediów zastosowanie znajdą przepisy o podatku od towarów i usług. Wspólnota w tym przypadku dokonuje odpłatnej dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, iż przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Z kolei przez towary rozumie się zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Tym samym czynności te stanowią obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W świetle powyższego ww. czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach określonych ustawą o podatku od towarów i usług.

Następnie należy ustalić czy czynności te nie korzystają ze zwolnienia od podatku.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka będąca członkiem Wspólnoty jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca nabywa od wspólnot media, które są dostarczane do lokali niesprzedanych, których jest właścicielem. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na § 13 ust. 1 pkt 16a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.).

W myśl § 13 ust. 1 pkt 16a ww. rozporządzenia Ministra Finansów, zwalnia się od podatku czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz § 13 ust. 1 pkt 16a ww. rozporządzenia stwierdzić należy iż, w przypadku wystawienia faktury przez Wspólnotę mieszkaniową na rzecz Wnioskodawcy z tytułu dostawy mediów do lokali mieszkalnych, czynności te będą zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT. Tym samym Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur otrzymanych od wspólnoty, dokumentujących nabycie mediów dostarczanych do lokali niesprzedanych, a będących lokalami niewykorzystywanymi do celów mieszkalnych.

Natomiast w przypadku gdy media te będą dostarczane do innych lokali niż lokale mieszkalne, Wnioskodawca jako podatnik podatku VAT będzie miał prawo odliczyć podatek naliczony, wynikający z faktur otrzymanych od wspólnoty, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy pod warunkiem, istnienia związku tego wydatku ze sprzedażą opodatkowaną Wnioskodawcy i niezaistnienia pozostałych przesłanek zawartych w art. 88 ustawy.

Podkreślić dodatkowo należy, iż samo zarejestrowanie się wspólnoty jako czynnego podatnika podatku VAT nie jest wystarczającym warunkiem do realizowania przez Wnioskodawcę prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur VAT wystawionych przez Wspólnotę. Istotnym jest bowiem, aby wystawione przez Wspólnotę faktury VAT dokumentowały czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT i nabycie tych świadczeń pozostawało w związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych u Wnioskodawcy.

Wobec powyższego stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę, że w przypadku zarejestrowania wspólnoty jako czynnego podatnika podatku VAT, wystawione przez nią faktury VAT będą uprawniały Wnioskodawcę do odliczenia podatku naliczonego zawartego w tych fakturach uznać należy za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 została zawarta w odrębnym postępowaniu.

Niniejsza interpretacja traci swoją aktualność w przypadku zmiany któregokolwiek elementu zdarzenia przyszłego.

Przedmiotowa interpretacja nie odnosi się również do kwestii rozliczania wydatków związanych z częścią wspólną bowiem w tym przedmiocie nie zostało zadane pytanie oraz nie przedstawiono własnego stanowiska.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Nadmienia się, iż zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwice, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.