IBPP3/443-1130/11/KO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2011 r. (data wpływu 10 października 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 listopada 2011 r. (data wpływu 8 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie miejsca świadczenia usług jest:

* nieprawidłowe w części dotyczącej usługi związanej z wynajmem powierzchni targowej na terytorium UE (innym niż Polska),

* prawidłowe w części dotyczącej usługi zabudowy stoiska wykonanej przez firmę będącą podatnikiem na terytorium Polski.

W dniu 10 października 2011 r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie miejsca świadczenia usług.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 30 listopada 2011 r. (data wpływu 8 grudnia 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 25 listopada 2011 r. znak IBPP3/443-1130/11/KO.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca jest producentem wyrobów spożywczych przeznaczonych zarówno do dalszego przetworzenia jak i dla klienta detalicznego. Swoje wyroby Spółka sprzedaje na rynku krajowym oraz na rynkach zagranicznych - unijnych i poza unijnych.

W celu zwiększenia rozpoznawalności marki oraz nawiązania kontaktów handlowych Spółka prezentowała swoją ofertę na targach zagranicznych organizowanych na terytorium Unii Europejskiej.

W związku z powyższym Spółka poniosła koszty w zakresie:

Wszystkie wymienione koszty z wyłączeniem wykonania zabudowy stoiska zostały zafakturowane przez podatników podatku od wartości dodanej zarejestrowanych poza terytorium kraju.

Pismem z dnia 30 listopada 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił zaistniały stan faktyczny w następujący sposób:

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Gdzie powinno być rozpoznane miejsce świadczenia usług dla celów opodatkowania podatkiem VAT na poniższe usługi związane prezentacją Spółki na targach zagranicznych, które odbyły się terytorium Unii Europejskiej:

* udostępnienie (wynajem) powierzchni wystawienniczej,

* opłaty ubezpieczeniowej,

* wykonanie stoiska oraz montaż i demontaż w hali targowej,

* obsługa techniczna - media, sprzątanie, itp.,

* usługi w postaci prezentacji logo spółki na stronie internetowej targów, w katalogu oraz w hali wystawowej,

* obsługi stoiska (hostessy).

Zdaniem Wnioskodawcy,

W opinii Spółki miejscem świadczenia usług dla usług związanych z prezentacją Spółki na targach zlokalizowanych poza terytorium kraju ale na terytorium Unii Europejskiej jest:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za:

* nieprawidłowe w części dotyczącej usługi związanej z wynajmem powierzchni targowej na terytorium UE (innym niż Polska),

* prawidłowe w części dotyczącej usługi zabudowy stoiska wykonanej przez firmę będącą podatnikiem na terytorium Polski.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W przypadku świadczenia usług istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

W tym miejscu wskazać należy, że na potrzeby Rozdziału 3 "Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług" ustawy o VAT w art. 28a ustawodawca zawarł definicję podatnika. W myśl art. 28 ustawy o VAT na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

Powyższy artykuł wprowadza definicję podatnika, która ma zastosowanie tylko na potrzeby ustalenia miejsca świadczenia usług.

Ogólna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług na rzecz podatników wyrażona została w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT.

I tak w myśl art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n.

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 ustawy o VAT).

Ust. 3 art. 28b ustawy o VAT stanowi w przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Natomiast zgodnie do art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

W tym miejscu wskazać należy, że za usługi związane z nieruchomościami uznano usługi polegające na użytkowaniu i używaniu nieruchomości. Dotyczy to sytuacji, w której usługodawca pozwala usługobiorcy używać (użytkować) nieruchomości w ramach umów o charakterze umowy najmu lub dzierżawy (bądź podobnych), czy też ustanawiając na jego rzecz prawo użytkowania nieruchomości bądź służebności gruntowe, jak i w ogóle w ramach wszelkich transakcji, na mocy których usługobiorca ma prawo używać nieruchomości.

Omawiana reguła ustalania miejsca świadczenia dotyczy także usług polegających na oddaniu do używania (użytkowania) części nieruchomości.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE. Wnioskodawca na wynajętej powierzchni od organizatora targów prezentował własne wyroby gotowe. Na rzecz organizatora targów Wnioskodawca poniósł następujące koszty:

* wynajmu powierzchni wystawienniczej,

* składki ubezpieczeniowej,

* opłaty rejestracyjnej (marketingowa),

* prezentacji marki (logo) wyrobu na stronie internetowej targów,

* prezentacji marki (logo) wyrobu w katalogu targowym,

* prezentacji marki (logo) w spisie (liście) wystawców.

Oprócz powyższych kosztów Wnioskodawca nabył usługi w zakresie:

* wykonania zabudowy stoiska na targach

* obsługi technicznej stoiska - media, sprzątanie, itp.,

* obsługi stoiska (hostessy).

Usługi wykazane we wniosku były świadczone przez podatników w rozumieniu art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 177, poz. 54).

Ze wskazanych we wniosku usług, wyłącznie usługa wykonania zabudowy stoiska była realizowana przez podatnika, którego siedziba i miejsce prowadzenia działalności gospodarczej znajduje się na terytorium Polski. Firma wykonująca stoisko jest podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym w Polsce. Przedmiotem świadczonej usługi zgodnie z umową było wykonanie stoiska wystawienniczego na podstawie projektu wykonanego przez Zleceniobiorcę oraz oddanie go do użytkowania w terminie, kiedy odbywały się targi. Zgodnie z posiadanymi informacjami stoisko zostało wykonane w Polsce a w Niemczech zostało zmontowane i zdemontowane. Pozostałe usługi wykazane we wniosku były świadczone przez firmy, których siedziby znajdują się w Republice Federalnej Niemiec i z weryfikacji ich numeru NIP UE na stronie internetowej Komisji Europejskiej wynika, że są tam również zarejestrowanymi podatnikami podatku od wartości dodanej. Czynności świadczone przez kontrahentów niemieckich były świadczone na terytorium Niemiec.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, iż zasadniczo każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być uznawane za odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Jeżeli zatem dwa lub więcej niż dwa świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie do celów stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do świadczenia zasadniczego, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem w skutecznym wykorzystaniu świadczenia zasadniczego. Ważne jest, czy świadczenia są ze sobą ściśle powiązane w taki sposób, że samodzielnie nie przynoszą wymaganej praktycznej korzyści z punktu widzenia przeciętnego konsumenta. Nie ma znaczenia subiektywny punkt widzenia dostawcy lub odbiorcy świadczenia.

Odnosząc powyższe na sytuację przedstawioną we wniosku, tut. organ stwierdza, iż w przedstawionym zaistniałym stanie faktycznym nie dochodzi wyłącznie do wynajmu samej powierzchni wystawienniczej, który mógłby być kwalifikowany jako usługa związana z nieruchomością (tj. miejscem, gdzie fizycznie targi są organizowane - w przedmiotowej sprawie byłoby to terytorium Niemiec), lecz w istocie ma miejsce kompleksowe świadczenie usługi na rzecz wystawcy (Wnioskodawcy) przez organizatora targów (kontrahenta zagranicznego) (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 9 marca 2006 r. w sprawie C 114/05 Ministre de l'Économie, des Finances et de l'Industrie przeciwko Gillan Beach Ltd).

Reasumując, w okolicznościach przedstawionych we wniosku, stwierdzić należy, że nabyta usługa od organizatora targów (tj. wynajem powierzchni wystawienniczej, składka ubezpieczeniowa, opłata rejestracyjna (marketingowa), prezentacja marki (logo) wyrobu na stronie internetowej targów, prezentacja marki (logo) wyrobu w katalogu targowym, prezentacja marki (logo) w spisie (liście) wystawców) obiektywnie tworzy - w aspekcie gospodarczym - jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter. Usługą zasadniczą w niniejszej sprawie jest wykonanie usługi związanej z targami. Na usługę tą składa się szereg usług, w tym najem powierzchni targowej wraz z poniesioną składką ubezpieczeniową, opłatą rejestracyjną (marketingową), prezentacją marki (logo) wyrobu na stronie internetowej targów, prezentacją marki (logo) wyrobu w katalogu targowym, prezentacją marki (logo) w spisie (liście) wystawców. Wymienione usługi pomocnicze służą lepszemu wykonaniu usługi związanej z targami i pojedynczo nie stanowią celu samego w sobie.

Zatem usługa związana z targami polegająca na wynajmie powierzchni targowej wraz z poniesioną składką ubezpieczeniową, opłatą rejestracyjną (marketingową), prezentacją marki (logo) wyrobu na stronie internetowej targów, prezentacją marki (logo) wyrobu w katalogu targowym, prezentacją marki (logo) w spisie (liście) wystawców świadczona na rzecz Wnioskodawcy, będącego podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT mającego siedzibę poza terytorium kraju, na którym świadczona jest dana usługa, nie jest wymieniona w wyjątkach od zasady ogólnej, a zatem miejscem świadczenia usługi wynajmu powierzchni targowej wraz z usługami pomocniczymi a zarazem opodatkowania jest terytorium państwa gdzie usługobiorca posiada siedzibę, czyli w przedmiotowej sprawie miejscem świadczenia jest terytorium kraju - Polska.

W związku z powyższym pozostałe usługi związane z wynajmem powierzchni targowej takie jak wynajem personelu - hostessy oraz obsługa techniczna (media i sprzątanie) świadczone na rzecz Wnioskodawcy, opodatkowane są według zasady ogólnej. Miejscem świadczenia ww. usług a zarazem opodatkowania jest terytorium państwa gdzie usługobiorca czyli Wnioskodawca posiada siedzibę, tj. terytorium kraju - Polska.

Natomiast stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

Przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 stosuje się również w przypadku, gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach - art. 17 ust. 1a ustawy o VAT.

Zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 2 ustawy o VAT w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, iż w sprawie będącej przedmiotem wniosku nie zachodzą przesłanki, które skutkowałyby wyłączeniem zastosowania przepisu art. 17 ust. 1 pkt 4, a zatem Wnioskodawca obowiązany jest do rozliczenia podatku należnego z tytułu importu ww. usług.

Natomiast w przypadku wykonania na rzecz Wnioskodawcy usługi zabudowy stoiska (obejmującej wykonanie stoiska, transport, montaż oraz demontaż) przez firmę będącą podatnikiem VAT na terytorium Polski należy zauważyć, że podlega ona opodatkowaniu przez kontrahenta Wnioskodawcy na terenie kraju właściwą stawką podatku.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za:

* nieprawidłowe w części dotyczącej usługi związanej z wynajmem powierzchni targowej na terytorium UE (innym niż Polska),

* prawidłowe w części dotyczącej usługi zabudowy stoiska wykonanej przez firmę będącą podatnikiem na terytorium Polski.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.