IBPP3/443-1021/11/KO - Opodatkowanie podatkiem VAT czynności świadczonych na rzecz instytucji finansowych i pośredników finansowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 września 2011 r. (data wpływu 12 września 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 grudnia 2011 r. (data wpływu 9 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności świadczonych na rzecz instytucji finansowych i pośredników finansowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 września 2011 r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności świadczonych na rzecz instytucji finansowych i pośredników finansowych.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 6 grudnia 2011 r. (data wpływu 9 grudnia 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 24 listopada 2011 r. znak IBPP3/443-1021/11/KO.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Spółka świadczy usługę, opisaną poniżej, na rzecz banków, zakładów ubezpieczeń oraz innych instytucji finansowych oferujących swoje produkty finansowe (zwanych dalej; "Instytucjami finansowymi"), jak również na rzecz pośredników finansowych oferujących produkty finansowe ww. instytucji finansowych.

Usługa świadczona na rzecz instytucji finansowych jest stanem faktycznym nr 1 na gruncie niniejszego wniosku. Usługa świadczona na rzecz pośredników finansowych jest stanem faktycznym nr 2 na gruncie niniejszego wniosku. Powyższa usługa składa się z następujących czynności:

Powyższe wynagrodzenia Spółka otrzymuje bądź od instytucji finansowej, w przypadku gdy umowę pośrednictwa zawarła z tą instytucją, bądź od pośrednika finansowego, w przypadku gdy umowę pośrednictwa zawarła z tymże pośrednikiem.

Reasumując, opisana powyżej usługa jest świadczona przez Spółkę na rzecz instytucji finansowej albo pośrednika finansowego i polega na pozyskaniu, weryfikacji, uzupełnieniu i przekazaniu danych kontaktowych osób zainteresowanych określonymi produktami finansowymi oferowanymi bezpośrednio przez instytucje finansowe bądź oferowanymi przez pośredników finansowych, za co Spółka otrzymuje wynagrodzenie, a dodatkowo - w części przypadków - jest wynagradzana za określony skutek związany z finalizacją umowy dotyczącej produktu finansowego z osobą zainteresowaną.

Należy w tym miejscu podkreślić, że usługa obejmująca pozyskanie, weryfikację, uzupełnienie i przekazanie danych kontaktowych sprowadza się do realizacji takich samych świadczeń niezależnie od tego, czy Spółka świadczy usługę na rzecz instytucji finansowej, czy też na rzecz pośrednika finansowego. Z punktu widzenia instytucji finansowej cel świadczeń wykonywanych przez Spółkę jest również taki sam - jest nim możliwość osiągnięcia finalnego efektu polegającego na zawarciu umowy dotyczącej danego produktu finansowego z osobą zainteresowaną, niezależnie od tego, czy dane kontaktowe instytucja pozyskała bezpośrednio od Spółki, czy też pośrednio poprzez pośrednika finansowego.

Powyższą usługę można zatem scharakteryzować jako poszukiwanie dla instytucji finansowej - w sposób bezpośredni lub też pośredni, gdy uczestniczy w konfiguracji transakcji pośrednik finansowy - potencjalnych klientów tejże instytucji, którzy byliby zainteresowani zawrzeć umowę dotyczącą określonego produktu finansowego oferowanego przez tę instytucję.

W przypadku, gdy Spółka świadczy ww. usługę na rzecz instytucji finansowej, dalsze czynności zmierzające do zawarcia ww. umowy z osobą zainteresowaną, której dane kontaktowe instytucja uzyskała od Spółki, wykonuje instytucja finansowa poprzez jej doradców finansowych. Czynności te obejmują m.in. ocenę zdolności kredytowej osoby zainteresowanej oraz przygotowywanie niezbędnej dokumentacji, aż wreszcie podpisanie samej umowy.

Z kolei w przypadku, gdy Spółka świadczy ww. usługę na rzecz pośredników finansowych, dalsze czynności tych pośredników polegają na tym, że podejmują oni działania zmierzające do tego, aby pomiędzy instytucją finansową oraz osobą zainteresowaną, której dane kontaktowe uzyskali od Spółki, zawarto umowę dotyczącą danego produktu finansowego. Czynności te obejmują pośredniczenie w kontaktach pomiędzy osobą zainteresowaną a instytucją finansową m.in. w związku z dokonywaną przez instytucję finansową oceną zdolności kredytowej osoby zainteresowanej oraz przygotowaniem dokumentacji niezbędnej do zawarcia umowy. Samą umowę dotyczącą produktu finansowego osoba zainteresowana podpisuje bezpośrednio z instytucją finansową.

Pismem z dnia 6 grudnia 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił zaistniały stan faktyczny w następujący sposób:

Ad. pytania: "- czy opisane we wniosku czynności na rzecz zakładów ubezpieczeń stanowią usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji."

Tut. Organ żąda, aby Wnioskodawca wskazał, czy opisane przez niego w stanie faktycznym czynności świadczone na rzecz zakładów ubezpieczeń stanowią cyt. "usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji".

Wnioskodawca szczegółowo przedstawił we wniosku, na czym polegają (etap po etapie) świadczone przez niego usługi. Należy zauważyć, że zacytowany powyżej fragment wezwania tut. organu podatkowego odpowiada treści przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Pojęcia wymienione w tym przepisie są więc elementem hipotezy normy prawnej regulującej zwolnienie w podatku od towarów i usług. Innymi słowy, pojęcie wymienione w tym przepisie wyznaczają zakres tego zwolnienia. Stwierdzenie zatem, że opisany stan faktyczny jest np. "usługą pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych" lub inną usługą wymienioną art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT nie byłoby przedstawieniem stanu faktycznego w rozumieniu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, lecz oceną prawną przedstawionego stanu faktycznego, o której mowa w tym przepisie. Wnioskodawca - poprzez pytanie we wniosku, czy opisana w stanie faktycznym usługa świadczona na rzecz instytucji finansowej jest zwolniona m.in. na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT - zmierza w istocie do uzyskania odpowiedzi, czy opisane w stanie faktycznym czynności mieszczą się w hipotezie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, a więc czy są jedną z czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, a przez to - co jest już tylko konsekwencją ww. kwalifikacji - czy są zwolnione od podatku. Jest oczywiste, że w celu udzielenia odpowiedzi na pytanie postawione we wniosku należy dokonać wykładni prawnej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT a następnie dokonać kwalifikacji, czy opisane w stanie faktycznym świadczenia są tożsame z usługami wymienionymi w tym przepisie. Wątpliwości prawne Wnioskodawcy są związane z oceną prawą stanu faktycznego. Jest to zatem pytanie ściśle związane z procesem subsumpcji (kwalifikacji prawnej), czyli przyporządkowania opisanego we wniosku stanu faktycznego do sformułowanej w wyniku wykładni normy prawnej na gruncie m.in. art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku w sprawie oceny prawnej co do przedstawionego stanu faktycznego, iż opisane przez niego w stanie faktycznym - w zakresie dotyczącym pytania - czynności świadczone na rzecz zakładów ubezpieczeń stanowią "usługę pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych" w rozumieniu, w jakim posługuje się art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, a zarazem stanowią usługi pokrewne do usług ubezpieczeniowych w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/We Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej a przez to są zwolnione od podatku od towarów i usług na mocy tych przepisów. Innymi słowy, powyższe stwierdzenie Wnioskodawcy, że opisane w stanie faktycznym czynności stanowią "usługę pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych" w rozumieniu powyższych przepisów jest elementem oceny prawnej Wnioskodawcy, nie zaś elementem stanu faktycznego, który został szczegółowo przedstawiony we wniosku w postaci wyczerpującego opisu świadczonych czynności.

Występując z wnioskiem o interpretację indywidualną Wnioskodawca dąży od tego, aby organ podatkowy dokonał oceny prawnej stanowiska Wnioskodawcy, który twierdzi, że opisane w stanie faktycznym czynności (opisane w sposób wyczerpujący, z uwzględnieniem niniejszego uzupełnienia) są usługami pośrednictwa w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 37, 38 i 40 ustawy o VAT i z tego względu podlegają zwolnieniu podatkowemu na mocy powyższych przepisów.

Ad. pytania: "- czy opisana we wniosku usługa na rzecz banków, innych instytucji finansowych oraz pośredników finansowych tworzy odrębną całość, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej, w zakresie usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę"

Organ nie sprecyzował w pytaniu, co rozumie przez "specyficzne i istotne funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej". Sformułowanie to jest jednak zaczerpnięte z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (por. sprawy C-2/95 Sparekassernes Datacenter oraz C-235/00 CSC Financial Services Ltd.; C-169/04 Abbey National pic, Inscape lnvestment Fund), które zostało powołane we wniosku, jako jedno z warunków, które muszą spełniać usługi pomocnicze względem głównej usługi zwolnionej, aby również były zwolnione od podatku VAT. Zdaniem Wnioskodawcy - co zostało już wskazane we wniosku do specyficznych i istotnych funkcji pośrednictwa należy z całą pewnością poszukiwanie klientów, w tym pozyskiwanie ich danych kontaktowych w celu umożliwienia instytucji finansowej skontaktowanie się z nimi bezpośrednio lub skontaktowanie się w sposób pośredni, a to w przypadku gdy w transakcję zaangażowany jest pośrednik finansowy. W ocenie Wnioskodawcy poszukiwanie potencjalnych klientów instytucji finansowej jest kwintesencją pośrednictwa finansowego, co wyraża się w tym, że pośrednik jest wynagradzany właśnie za wskazanie potencjalnego klienta, tak jak Wnioskodawca w niniejszym stanie faktycznym. Wnioskodawca - co zostało opisane we wniosku - pozyskuje dane kontaktowe potencjalnych klientów instytucji finansowych z trzech zasadniczych źródeł:

* w wyniku wypełnienia przez osoby zainteresowane określonym produktem finansowym (np. kredytem hipotecznym) formularza elektronicznego umieszczonego na ogólnodostępnych stronach internetowych znajdujących się na serwerach należących do Wnioskodawcy, zawierającego zwykle następujące pola: imię, nazwisko, numer telefonu, adres e-mail, powiązanego z informacją o danym produkcie finansowym i zaproszeniem do pozostawienia kontaktu;

* w wyniku wypełnienia przez osoby zainteresowane analogicznego, jak powyżej, formularza elektronicznego, lecz umieszczonego na stronach internetowych ogólnodostępnych portali internetowych typu "porównywarki produktowe" i innych podobnych portali prowadzonych przez osoby trzecie, zawierającego dane analogiczne jak powyżej i związanego z informacją o danym produkcie finansowym;

* w wyniku zakupu od osób trzecich prowadzących działalność analogiczną do działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę, a polegającej na pozyskiwaniu i poszukiwaniu w internecie potencjalnych klientów instytucji finansowych zainteresowanych ich produktami finansowymi, przy zastosowaniu rozwiązań informatycznych, jak powyżej.

Pozyskane ze wskazanych powyżej źródeł dane kontaktowe są przedmiotem dalszych czynności, a mianowicie: Wnioskodawca weryfikuje telefonicznie poprawność posiadanych danych kontaktowych, to jest czy pozyskany numer telefonu i adres e-mail rzeczywiście należą do danej osoby. Następnie Wnioskodawca sprawdza telefonicznie, czy dana osoba jest rzeczywiście zainteresowana określonym produktem finansowym, zgodnie z informacją wynikającą z pozyskanych danych. W przypadku produktów finansowych związanych z kredytem, pożyczką, kartą kredytową i innymi podobnymi produktami, Wnioskodawca także ustala telefonicznie wstępną zdolność kredytową osoby zainteresowanej. Wnioskodawca podaje też telefonicznie osobie zainteresowanej podstawowe informacje związane z danym produktem finansowym, takie jak lista niezbędnych dokumentów, wysokość oprocentowania itp.

Uzupełnione w wyniku powyższych prac dane kontaktowe są przekazywane instytucji finansowej albo pośrednikowi finansowemu, w zależności od tego, z kim Wnioskodawca zawarł umowę, w takim celu, aby w wyniku dalszych czynności przedstawicieli instytucji finansowej albo przedstawicieli pośrednika finansowego doprowadzili do zawarcia umowy pomiędzy instytucją finansową a osobą zainteresowaną w zakresie danego produktu finansowego.

Odpowiadając na postawione przez tut. organ pytaniem, powyższe czynności - w ocenie Wnioskodawcy - posiadają specyficzne i istotne funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej. Tworzą przy tym odrębną całość. O odrębności ww. czynności świadczy możliwość ich wyodrębnienia (wydzielenia) umożliwiającego ścisłe rozliczenie finansowe i zafakturowanie (wystawienie faktury) na podstawie obiektywnych i jednoznacznych kryteriów rozliczeniowych związanych m.in. z ilością przekazanych danych kontaktowych osób zainteresowanych.

Ad. pytania: "- czy opisane czynności na rzecz banków, innych instytucji finansowych oraz pośredników finansowych są usługami pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytu rozumiane jako świadczenie usług przez podmiot, który nie jest żadną ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego, a celem pośrednictwa jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby strony zawarły umowę"

Na tak postawione pytanie Wnioskodawca wyjaśnia, że opisane we wniosku czynności są czynnościami, w zakresie których Wnioskodawca nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego (np. umowy ubezpieczenia, umowy kredytowej). Stronami tej umowy natomiast są: instytucja finansowa oraz osoba fizyczna, której dane kontaktowe Wnioskodawca pozyskał, zweryfikował oraz przekazał pośrednikowi finansowemu albo ww. instytucji finansowej. Dodać należy, że Wnioskodawca nie ma żadnego wpływu na to, czy dojdzie do zawarcia umowy dotyczącej produktu finansowego pomiędzy ww. osobą fizyczną a instytucją finansową. Jest to bowiem zależne przede wszystkim od woli tej osoby fizycznej oraz od woli instytucji finansowej.

Wnioskodawca jest natomiast stroną umowy zawartej pomiędzy nim a pośrednikiem finansowym albo pomiędzy nim a instytucją finansową. Umowa ta przewiduje m.in. wynagrodzenie za pozyskane, zweryfikowane i przekazane dane kontaktowe do ww. osób fizycznych.

Odnosząc się do kwestii, czy czynności wykonywane przez Wnioskodawcę stanowią uczynienie wszystkiego co możliwe, aby strony zawarły umowę dotycząca produktu finansowego, należy wyjaśnić, że czynności Wnioskodawcy są wykonywane w zakresie wynikającym ze swoich zobowiązań wobec instytucji finansowej albo pośrednika finansowego. W zakresie zatem swoich zobowiązań Wnioskodawca czyni wszystko, co możliwe, aby doprowadzić do sfinalizowania umowy. Przekazanie docelowo instytucji finansowej pozyskanych przez Wnioskodawcę danych kontaktowych osoby zainteresowanej określonym produktem finansowym umożliwia zawarcie umowy pomiędzy tą osobą a instytucją, jednakże tego nie gwarantuje. Przekazanie danych jest zasadniczo warunkiem sine qua non do tego, aby umowa mogła być podpisana, albowiem bez przekazanych danych kontaktowych instytucja finansowa nie byłaby w stanie nawiązać kontaktu z osobą zainteresowaną, poza oczywistymi przypadkami, gdyby osoba zainteresowana sama zwróciła się do instytucji finansowej.

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku opisanym w stanie faktycznym i w zakresie, jakiego dotyczy pytanie, Wnioskodawca świadczy na rzecz instytucji finansowej usługę, która powinna zostać zakwalifikowana - zdaniem Wnioskodawcy - jako "usługa pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych" wymieniona w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Z kolei w przypadku opisanych w stanie faktycznym czynności świadczonych na rzecz pośrednika finansowego, w ocenie prawnej Wnioskodawcy świadczy on usługę, która powinna zostać zakwalifikowana - zdaniem Wnioskodawcy - również jako "usługa pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych" wymieniona w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. W takim przypadku tego rodzaju usługę pośrednictwa świadczy zarówno Wnioskodawca, jak i ww. pośrednik finansowy, aczkolwiek oczywiście w innym zakresie. O ile Wnioskodawca świadczy usługę pośrednictwa w zakresie, jaki został wskazany w stanie faktycznym (czynności związane z pozyskaniem, weryfikacją i przekazaniem danych kontaktowych, jak również czynności polegające na ogólnym informowaniu o produktach finansowych), tak pośrednik finansowy świadczy tego rodzaju usługę pośrednictwa w zakresie dla siebie zarezerwowanym (tj. w zakresie szeroko rozumianej obsługi klienta, pośrednictwa w przepływie informacji pomiędzy klientem a instytucją finansową, doradztwa w zakresie produktów finansowych itp.).

Ad. pytania: "- czy czynności wykonywane na przez Wnioskodawcę zmieniają sytuację prawną i finansową klienta, tzn. prowadzą np. do przeniesienia środków i zmieniają sytuację prawną i finansową zainteresowanego podmiotu."

Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę mogą zmieniać sytuację prawną i finansową osoby zainteresowanej (klienta), to jest osoby, której dane kontaktowe Wnioskodawca przekazał pośrednikowi finansowego albo instytucji finansowej. W wyniku zawarcia przez klienta z instytucją finansową umowy uzyskuje on - w zależności od treści (rodzaju) umowy - ochronę ubezpieczeniową, środki pieniężne z kredytu itd. Należy jednakże podkreślić, że czynności Wnioskodawcy nie za każdym razem prowadzą do zmiany ww. sytuacji prawnej i finansowej klienta - tak jest w przypadku, gdy z jakiś względów (niezależnych do Wnioskodawcy) nie dojdzie do podpisania umowy pomiędzy klientem a instytucją finansową, np. z przyczyn leżących po stronie klienta albo instytucji finansowej.

Ad. pytania: "-czy przedmiotowe usługi są czynnościami wymienionymi w art. 6a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.)."

Zgodnie z art. 6a ust. 1 ww. ustawy bank może, w drodze umowy zawartej na piśmie, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu, z zastrzeżeniem art. 6d, wykonywanie:

Czynności Wnioskodawcy opisane w stanie faktycznym we wniosku nie są czynnościami, o których mowa w art. 6a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.).

Ad. pytania: "- czy usługi świadczone przez Wnioskodawcę są usługami doradztwa."

Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN (wydanie internetowe)"doradztwo" oznacza "udzielanie fachowych porad". Usługi świadczone przez Wnioskodawcę opisane w stanie faktycznym we wniosku nie są doradztwem w powyższym znaczeniu. Wnioskodawca bowiem - jak zostało to opisane we wniosku - udostępnia (przekazuje) osobom zainteresowanym, drogą internetową lub telefoniczną, jedynie ogólne (podstawowe) informacje o danym produkcie finansowym, o niezbędnych dokumentach, jakie są wymagane, aby ubiegać się o dany produkt, o wysokości oprocentowania itp. W przypadku produktów finansowych związanych z kredytem, pożyczką, kartą kredytową i innymi podobnymi produktami Wnioskodawca ponadto podaje telefonicznie wstępną zdolność kredytową osoby zainteresowanej. W szczególności Wnioskodawca nie analizuje sytuacji finansowej osoby zainteresowanej pod kątek dobrania i zaproponowania najlepszej (najlepiej dopasowanej) oferty finansowej. Powyższe działania Wnioskodawcy nie noszą zatem cech doradztwa w znaczeniu, jakie nadawane jest temu pojęciu w języku polskim. Jest to raczej w tym zakresie działalność informacyjna (informowanie).

Ad. pytania: -czy Wnioskodawca wykonuje czynności niżej wymienione:

* wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy.

Wnioskodawca poprzez wykonywane czynności, tj. poprzez swoją działalność w internecie, wskazuje osobie zainteresowanej okazję do zawarcia danej umowy. Jak było to opisane we wniosku, jedną z form pozyskania danych kontaktowych osób zainteresowanych jest umieszczenie informacji o danym produkcie finansowym w internecie (na stronach internetowych) z zaproszeniem do pozostawienia kontaktu poprzez odpowiedni formularz internetowy.

* uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę.

Czynności Wnioskodawcy są wykonywane w zakresie wynikającym ze swoich zobowiązań wobec instytucji finansowej albo pośrednika finansowego. W zakresie zatem swoich zobowiązań Wnioskodawca czyni wszystko, co możliwe, aby doprowadzić do sfinalizowania umowy. Przekazanie docelowo instytucji finansowej pozyskanych przez Wnioskodawcę danych kontaktowych osoby zainteresowanej określonym produktem finansowym umożliwia zawarcie umowy pomiędzy tą osobą a instytucją, jednak tego nie gwarantuje. Przekazanie danych jest zasadniczo warunkiem sine qua non do tego, aby umowa mogła być podpisana, albowiem bez przekazanych danych kontaktowych instytucja finansowa nie byłaby w stanie nawiązać kontaktu z osobą zainteresowaną, poza oczywistymi przypadkami, gdyby osoba zainteresowana sama zwróciła się do instytucji finansowej.

* prowadzenie negocjacji polegającej na jednoznacznie określonym akcie mediacji,

Wnioskodawca nie prowadzi negocjacji, mediacji, ani rozmów w zakresie warunków handlowych, w tym ich zmiany, związanych z produktami finansowymi. Te działania są zarezerwowane dla osób zainteresowanych oraz pośredników finansowych albo instytucji finansowych.

* nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Wnioskodawca nie negocjuje warunków płatności czy też innych warunków związanych z produktami finansowymi w imieniu i na rzecz klienta (osoby zainteresowanej), ani w imieniu i na rzecz instytucji finansowej, ani w imieniu i na rzecz pośrednika finansowego.

Ad. pytania: "-czy Wnioskodawca jest stroną umowy związanej z kredytem, pożyczką, kartą kredytową lub innym podobnym produktem"

Wnioskodawca nie jest stroną takiej umowy.

Ad. pytania:"-od czego uzależnionej jest wynagrodzenie Wnioskodawcy"

Wynagrodzenie Wnioskodawcy jest uzależnione od wystąpienia jednego, dwóch albo wszystkich z trzech czynników, to jest: (1) przekazanych danych kontaktowych pośrednikowi finansowemu albo instytucji finansowej, (2) odbytych przez pośrednika finansowego albo przedstawiciela instytucji finansowej spotkań z osobą zainteresowaną, (3) sfinalizowania (zawarcia) umowy pomiędzy osobą zainteresowaną a instytucją finansową. Jak bowiem zostało już wskazane we wniosku, wynagrodzenie Wnioskodawcy jest kalkulowane jako:

Jak zostało to już opisane w stanie faktycznym we wniosku, powyższe wynagrodzenia Wnioskodawca otrzymuje bądź od instytucji finansowej (w przypadku gdy umowę zawarł z tą instytucją), bądź od pośrednika finansowego (w przypadku gdy umowę zawarł z tymże pośrednikiem).

Ad. pytania: "-czy Wnioskodawca reprezentuje przed bankami osoby ubiegające się o kredyt, pożyczkę, kartę kredytową lub inny produkt."

Wnioskodawca nie reprezentuje przed bankami osób ubiegających się o kredyt, pożyczkę, kartę kredytową lub inny produkt.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy opisana w stanie faktycznym usługa świadczona przez Spółkę na rzecz instytucji finansowej jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie z art. 43 ust. 1 pkt 37, 38 i 40 w zw. z ust. 13 ustawy o VAT.

Czy opisana w stanie faktycznym usługa świadczona przez Spółkę na rzecz pośrednika finansowego jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie z art. 43 ust. 1 pkt 37, 38 i 40 w zw. z ust. 13 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT zwalnia się od podatku VAT usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Z kolei zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie zaś z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwalnia się od podatku VAT usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Natomiast w myśl art. 43 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Jednocześnie na mocy art. 43 ust. 14 ustawy o VAT przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Wykładnia obowiązujących od dnia 1 stycznia 2011 r. przepisów art. 43 ust. 1 pkt 37, 38 i 40 oraz ust. 13 i 14 ustawy o VAT nie może abstrahować od wypracowanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wykładni przepisów dotyczących zwolnień od podatku VAT w obszarze usług finansowych, w tym usług pośrednictwa finansowego. Jak wskazano w wyroku WSA w Krakowie z dnia 21 czerwca 2001 r. (sygn. akt I SA/Kr 605/11): "Rzeczpospolita Polska jest związana treścią traktatów założycielskich w tym Traktatem Ustanawiającym Wspólnotę Europejską (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2), jako pierwotnym prawem wspólnotowym; aktami przyjętymi przez instytucje Wspólnot (wtórnym prawem wspólnotowym) oraz wykładnią i stosowaniem prawa wspólnotowego wynikającą z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości. Wynika to z art. 2 aktu dotyczącego warunków przystąpienia, będącego integralną częścią Traktatu podpisanego w dniu 16 kwietnia 2003 r. w Atenach. Związanie normami prawa unijnego znajduje umocowanie w art. 91 ust. 3 Konstytucji RP, stosownie do którego jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami".

Zgodnie z art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej państwa członkowskie zwalniają od podatku VAT następujące transakcje:

lit. a) ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych,

lit. b) udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę,

lit. d) transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wielokrotnie podkreślał (por. sprawy C-2/95 Sparekassemes Datacenter oraz C-235/00 CSC Financial Services Ltd.; C-169/04 Abbey National plc, Inscape Investment Fund) to, że usługi pomocnicze względem głównej usługi pośrednictwa finansowego, zwolnionej o podatku VAT, mogą zostać uznane na gruncie Dyrektywy za usługi zwolnione, jeżeli spełniają trzy następujące cechy:

Spółka świadczy usługę, którą bez wątpienia można wyodrębnić jako określoną całość, o czym świadczy chociażby możliwość jej rozliczenia i zafakturowania na podstawie kryteriów rozliczeniowych związanych przede wszystkich z ilością przekazanych danych kontaktowych osób zainteresowanych.

W wyroku ETS z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services wyjaśniono, że celem pośrednictwa jest uczynić wszystko, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę. Skoro funkcją pośrednictwa jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, to nie może ulegać wątpliwości, że do specyficznych funkcji pośrednictwa należy z całą pewnością poszukiwanie klientów, w tym pozyskiwanie ich danych kontaktowych w celu umożliwienia instytucji finansowej skontaktowanie się z nimi bezpośrednio lub pośrednio, gdy w transakcję zaangażowany jest pośrednik finansowy. Poszukiwanie potencjalnych klientów jest kwintesencją pośrednictwa, co wyraża się w tym, że pośrednik jest wynagradzany właśnie za wskazanie potencjalnego klienta, tak jak Spółka w niniejszym stanie faktycznym.

Istota świadczonej przez Spółkę usługi sprowadza się do pozyskania, zweryfikowania, uzupełnienia i przekazania danych kontaktowych osoby zainteresowanej określonym produktem finansowym, co warunkuje możliwość dalszego procedowania instytucji finansowej, względnie pośrednika finansowego, w celu sfinalizowania umowy dotyczącej produktu finansowego z daną osobą zainteresowaną. Nie ulega wątpliwości, że bez przekazanych danych kontaktowych instytucja finansowa nie byłaby w stanie nawiązać kontaktu z osobą zainteresowaną, poza oczywiście sytuacjami, gdyby osoba zainteresowana sama zwróciła się do instytucji finansowej. Należy więc uznać, że usługa świadczona przez Spółkę na rzecz pośrednika finansowego ma podstawowe znaczenie dla realizowanej usługi pośrednictwa i wyraża się w przekazaniu danych kontaktowych umożliwiających kontakt pomiędzy pośrednikiem finansowym a osobą zainteresowaną jako potencjalnym klientem instytucji finansowej. Z kolei gdy Spółka realizuje usługę na rzecz instytucji finansowej, charakter tej usługi jako usługi pośrednictwa nie budzi jakichkolwiek wątpliwości.

Istotnym dla analizowanego stanu taktycznego w niniejszym wniosku o wydanie interpretacji jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig. Orzeczenie to zapadło w stanie faktycznym, w którym subagent (Volker Ludwig) świadczył usługę polegającą na poszukiwaniu dla pośrednika finansowego (DVAG) potencjalnych klientów, którzy byliby zainteresowani oferowanymi przez pośrednika finansowego produktami finansowymi danej instytucji finansowej. W przypadku zawarcia przez klienta umowy dotyczącej produktu finansowego z instytucją finansową, pośrednik finansowy otrzymywał od instytucji finansowej wynagrodzenie prowizyjne, a z kolei subagent otrzymywał wynagrodzenie prowizyjne od pośrednika finansowego w wysokości określonej postanowienia umowy agencji.

W wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Volker Ludwig wskazano szereg dyrektyw interpretacyjnych pomocnych przy ustaleniu zakresu zwolnienia usług pośrednictwa finansowego, a z punktu widzenia roli orzecznictwa Trybunału, niezbędnych do uwzględnienia przy interpretacji przepisów krajowych.

W tezie 23 wyroku w sprawie Volker Ludwig wskazano, że "pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. W tym kontekście celem takiej działalności jest uczynić wszystko co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy (zob. podobnie wyrok z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services, Rec. str. L-10237, pkt 39)."

Analizując powyższą przesłankę na gruncie niniejszego stanu faktycznego, zwrócić należy uwagę, że Spółka wykonuje wszystkie opisane czynności w tym celu, aby instytucja finansowa zawarła z osobą zainteresowaną umowę dotyczącą produktu finansowego, w szczególności w tym celu pozyskuje, weryfikuje, uzupełnia, w tym kontaktuje się telefonicznie z osobą zainteresowaną, i końcowo przekazuje dane kontaktowe osoby zainteresowanej pośrednikowi finansowemu lub instytucji finansowej. Związek funkcjonalny pomiędzy czynnościami Spółki a efektem finalnym w postaci zawarcia umowy dotyczącej produktu finansowego jest w niniejszym stanie faktycznym wyraźny i bezpośredni, albowiem Spółka otrzymuje wynagrodzenie nie tylko za samo przekazanie danych kontaktowych osoby zainteresowanej, czy też za to, że doszło do spotkania doradcy finansowego działającego w imieniu pośrednika finansowego lub instytucji finansowej z osobą zainteresowaną, której dane kontaktowe przekazała Spółka, lecz również - w części przypadków - za skutek w postaci zawarcia umowy dotyczącej produktu finansowego pomiędzy osobą zainteresowaną a instytucją finansową.

W tezie 28 wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Volker Ludwig wyjaśnia się, że "działalność pośrednictwa stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych". Analizując powyższą przesłankę na gruncie niniejszego stanu faktycznego, zwrócić należy uwagę, że Spółka niewątpliwie prowadzi działalność polegającą na wskazywaniu osobom zainteresowanym okazji do skorzystania z produktów finansowych. Działalność tę realizuje w internecie na różnego rodzaju portalach typu porównywarki finansowe itp. Jak zostało to wyjaśnione w części przedstawiającej stan faktyczny. Spółka pozyskuje dane osób zainteresowanych m.in. w ten sposób, że stosuje takie rozwiązania informatyczne, za pomocą których osoba zainteresowana może pozostawić dane kontaktowe do siebie na odpowiednio przygotowanym formularzu stanowiącym zaproszenie do pozostawienia kontaktu.

W tezie 29 wyroku w sprawie Volker Ludwig zauważono, że "stwierdzenie istnienia działalności zwolnionej zgodnie z art. 13 część B lit. d) pkt 1 szóstej dyrektywy niekoniecznie zależy od istnienia stosunku umownego między podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa kredytowego a jedną ze stron umowy kredytowej." W tezie 40 ww. wyroku podsumowano z kolei, że: "okoliczność, iż podatnik nie jest związany umownie z żadną ze stron umowy kredytowej, do której zawarcia się przyczynił, oraz że nie kontaktuje się bezpośrednio z jedną z tych stron, nie stanowi przeszkody do tego, aby świadczył on usługę pośrednictwa kredytowego, zwolnioną zgodnie z art. 13 część B lit. d) pkt 1 szóstej dyrektywy."

Jak zostało to wskazane w opisie stanu faktycznego Spółka świadczy swoje usługi zarówno na rzecz instytucji finansowych na podstawie zawartych z nimi umów, jak również na rzecz pośredników finansowych na podstawie zawartych z nimi umów. W tych ostatnich przypadkach, gdy świadczy usługę na rzecz pośredników finansowych, Spółka nie posiada żadnej zawartej umowy z instytucją finansową. W takim przypadku też nie kontaktuje się z instytucją finansową. Z kolei w żadnej z konfiguracji świadczonych usług Spółka nie posiada umowy z osobą zainteresowaną (aczkolwiek podejmuje z nią kontakt telefoniczny). Okoliczności związane z brakiem umowy i brakiem kontaktu z instytucją finansową nie mogą mieć jednak znaczenia w świetle powyższej tezy wyroku Trybunału, gdzie podkreślono, że nie jest dopuszczalne wyłączenie zwolnienia wobec usług tylko dlatego, że usługodawca nie pozostaje w stosunku prawnym z żadną ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego.

Potwierdza to również teza 33 ww. wyroku, gdzie wskazuje się, że "zastosowanie zwolnienia przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 1 szóstej dyrektywy nie może zależeć od istnienia stosunku umownego między podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa kredytowego a jedną ze stron umowy kredytowej, lecz powinno być badane w świetle samego charakteru wykonanego świadczenia i jego celu, które zostały wskazane w pkt 23 niniejszego wyroku." W niniejszym stanie faktycznym cel usługi realizowanej przez Spółkę jest czytelny i pozostaje w bezpośrednim związku z tym, aby osoba zainteresowana i instytucja finansowa zawarły finalnie umowę dotyczącą produktu finansowego, gdyż również w związku z takim zdarzeniem Spółka otrzymuje stosowne wynagrodzenie prowizyjne. Bez znaczenia pozostaje tutaj okoliczność, że do zawarcia takiej umowy konieczne jest podjęcie pewnych dodatkowych czynności czy to przez pośrednika finansowego, czy to bezpośrednio przez instytucję finansową, jak skompletowanie dokumentów itp.

W tezie 36 wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej podkreślono, że aby usługę móc zakwalifikować jako czynność zwolnioną z opodatkowania w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 1 szóstej dyrektywy, wykonana usługa powinna tworzyć "odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi pośrednictwa".

Jak było to już wskazywane w niniejszym wniosku przy okazji orzeczeń ETS w sprawach C-2/95 Sparekassernes Datacenter, C-235/00 CSC Financial Services Ltd. oraz C-169/04 Abbey National plc, Inscape lnvestment Fund, Spółka świadczy usługę, która bez wątpienia stanowi określoną całość, a jej istota sprowadza się do pozyskania i przekazania danych kontaktowych osoby zainteresowanej określonym produktem finansowym, co umożliwia (warunkuje) dalsze procedowanie instytucji finansowej, względnie pośrednika finansowego, w celu sfinalizowania umowy dotyczącej produktu finansowego z daną osobą zainteresowaną. Skoro funkcją pośrednictwa jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, to nie może ulegać wątpliwości, że do specyficznych i istotnych funkcji pośrednictwa należy z całą pewnością poszukiwanie klientów, w tym pozyskiwanie ich danych kontaktowych w celu umożliwienia instytucji finansowej skontaktowanie się z nimi bezpośrednio lub pośrednio (przez pośrednika finansowego). Poszukiwanie potencjalnych klientów jest kwintesencją pośrednictwa, co wyraża się w tym, że właśnie za wskazanie potencjalnego klienta pośrednik jest - jak w niniejszym stanie faktycznym - wynagradzany.

Trybunał podniósł w tezie 37 ww. wyroku, że przepisy Dyrektywy w sprawie zwolnień podatkowych nie stoją na przeszkodzie temu, aby na usługę pośrednictwa kredytowego składały się dwa świadczenia, jedno wykonywane przez agenta głównego mającego zawartą umowę z instytucją finansową oraz drugie wykonywane przez subagenta mającego zawartą umowę z agentem głównym, a nie z instytucją finansową. Analogiczna sytuacja występuje w niniejszym stanie faktycznym, albowiem Spółka posiada - obok przypadków umów zawartych z instytucjami finansowymi - umowy zawarte wyłącznie z pośrednikami finansowymi, wykonując w istocie świadczenia charakterystyczne dla tych pośredników, a polegające na poszukiwaniu potencjalnych klientów dla instytucji finansowych.

W tezie 39 ww. wyroku Trybunał podkreślił, że "działalność pośrednictwa może się ograniczać do wskazywania stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy." Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, Spółka prowadzi działania wskazujące osobom zainteresowanym okazję do skorzystania z produktu finansowego (poprzez omówione wcześniej rozwiązania informatyczne w internecie), w ten sposób pozyskując dane kontaktowe potencjalnych klientów chcących skorzystać z określonego produktu finansowego.

Istotne jest również wskazanie treści tezy 25 ww. wyroku, gdzie Trybunał zwrócił uwagę, iż "czynności zwolnione z opodatkowania na mocy art. 13 część B lid. d) pkt 1 szóstej dyrektywy definiuje się ze względu na charakter świadczonych usług, a nie osobę je świadczącą lub ich odbiorcę". W niniejszym stanie faktycznym należy podkreślić, że niezależnie od tego, czy Spółka świadczy swoje usługi na rzecz instytucji finansowej (np. banku), czy też na rzecz pośrednika finansowego, usługi te polegają wciąż na takich samych świadczenia, które sprowadzają się do poszukiwania potencjalnych klientów na określone produkty finansowe i przekazywania danych kontaktowych do klientów czy to instytucji finansowej, czy to pośrednikowi finansowego, w tym celu, aby finalnie instytucja finansowa mogła doprowadzić do realizacji (zawarcia) umowy dotyczącej danego produktu finansowego. Z punktu widzenia instytucji finansowej cel i efekt usług wykonywanych przez Spółkę jest taki sam, niezależnie od tego, czy usługa ta jest świadczona bezpośrednio dla instytucji finansowej, czy też pośrednio (bezpośrednio na rzecz pośrednika finansowego), gdyż w obu konfiguracjach w wyniku usług świadczonych przez Spółkę instytucja finansowa uzyskuje możliwość skontaktowania się z zainteresowaną osobą (potencjalnym klientem) i docelowo uzyskuje możliwość zawarcia z nią umowy dotyczącej produktu finansowego.

0 ile zatem przepis art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, przewidując że zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41, pozostaje w zgodzie z przedstawionym dorobkiem orzeczniczym Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie usług pośrednictwa finansowego, tak nie znajduje jakiegokolwiek uzasadnienia w tym świetle bezwarunkowe wyłączenie spod zakresu zwolnienia świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy o VAT. Dobitnie o niezgodności polskiego uregulowania ustawy o VAT z prawem wspólnotowym świadczy treść tezy 37 wyroku Trybunału w sprawie Volker Ludwig, gdzie wskazano, że przepisy Dyrektywy w sprawie zwolnień podatkowych nie stoją na przeszkodzie temu, aby na usługę pośrednictwa finansowego składały się dwa świadczenia - jedno wykonywane przez głównego pośrednika, a drugie przez subpośrednika, realizującego określony element (wycinek) usługi pośrednictwa pod warunkiem, że ten element stanowi odróżniającą się całość, jest specyficzny dla transakcji zwolnionych i ma podstawowe znaczenie dla realizacji transakcji zwolnionych.

W ocenie Wnioskodawcy przepis art. 43 ust. 14 ustawy o VAT należy interpretować w ten sposób, że wyłącza on spod zakresu zwolnienia podatkowego tylko takie świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, które mają jedynie charakter informacyjny lub techniczno-administracyjny dla wykonywanego pośrednictwa. Znajduje to potwierdzenie w wyroku ETS z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd., gdzie uznano, że pośrednictwo nie obejmuje usług ograniczających się do dostarczania informacji na temat produktów finansowych oraz przyjmowanie wniosków. Jak jednak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, Spółka wykonuje usługi w znacznie szerszym zakresie niż tylko dostarczanie informacji na temat produktów finansowych.

Reasumując Wnioskodawca uważa, że na postawione w niniejszym wniosku pytania należy udzielić następujących odpowiedzi:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ww. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano natomiast opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 13 ustawy o VAT).

Natomiast w myśl art. 43 ust. 14 ustawy o VAT przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Na podstawie art. 135 ust. 1 lit. a), b i d Dyrektywy 2006/112/We Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 s. 1 z późn. zm.) państwa członkowskie zwalniają:

* transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych,

* udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę,

* transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dokonując analizy ww. pojęć użytych do opisania zwolnień, o których mowa w art. 135 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/We należy podkreślić, iż winny one być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności między państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT. Przytoczone przepisy Dyrektywy dotyczą ściśle określonych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zaklasyfikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeżeli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowy lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne itp.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż usługa świadczona na rzecz instytucji finansowych i pośredników finansowych polega na pozyskaniu przez Spółkę danych kontaktowych osób zainteresowanych określonymi produktami finansowymi takimi jak kredyt, pożyczka, lokata, karta kredytowa, rachunek oszczędnościowy, rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy, rachunek terminowy lokat oszczędnościowych, rachunek lokat terminowych, rachunek rozliczeniowy, różnego rodzaju ubezpieczenia majątkowe i na życie, przystąpienie do Otwartego Funduszu Ubezpieczeniowego, inwestycje w Funduszu Inwestycyjnym i inne podobne produkty, oferowanymi przez różne instytucje finansowe. W wyniku pozyskania danych kontaktowych Spółka dysponuje zbiorem danych obejmujących zwykle: imię i nazwisko, telefon, adres e-mall oraz informację, jakim produktem finansowym dana osoba jest zainteresowana. Pozyskanie przez Spółkę danych kontaktowych następuje z trzech zasadniczych źródeł:

* w wyniku wypełnienia przez osoby zainteresowane określonym produktem finansowym (np. kredytem hipotecznym) formularza elektronicznego umieszczonego na ogólnodostępnych stronach internetowych znajdujących się na serwerach należących do Spółki, zawierającego zwykle następujące pola: imię, nazwisko, numer telefonu, adres e-mall, powiązanego z informacją o danym produkcie finansowym i zaproszeniem do pozostawienia kontaktu;

* w wyniku wypełnienia przez osoby zainteresowane analogicznego, jak powyżej, formularza elektronicznego, lecz umieszczonego na stronach internetowych ogólnodostępnych portali internetowych typu "porównywarki produktowe" i innych podobnych portali prowadzonych przez osoby trzecie, zawierającego dane analogiczne jak powyżej i związanego z informacją o danym produkcie finansowym;

* w wyniku zakupu od osób trzecich prowadzących działalność analogiczną do działalności prowadzonej przez Spółkę, a polegającej na pozyskiwaniu i poszukiwaniu w internecie potencjalnych klientów instytucji finansowych zainteresowanych ich produktami finansowymi, przy zastosowaniu rozwiązań informatycznych, jak powyżej.

Pozyskane ze wskazanych powyżej źródeł dane kontaktowe są przedmiotem dalszych, następujących czynności:

* Spółka weryfikuje telefonicznie poprawność posiadanych danych kontaktowych, to jest czy pozyskany numer telefonu i adres e-mall rzeczywiście należą do danej osoby,

* Spółka sprawdza telefonicznie, czy dana osoba jest rzeczywiście zainteresowana określonym produktem finansowym, zgodnie z informacją wynikającą z pozyskanych danych,

* w przypadku produktów finansowych związanych z kredytem, pożyczką, kartą kredytową i innymi podobnymi produktami, Spółka ponadto ustala telefonicznie wstępną zdolność kredytową osoby zainteresowanej,

* Spółka podaje telefonicznie osobie zainteresowanej podstawowe informacje związane z danym produktem finansowym, takie jak lista niezbędnych dokumentów, wysokość oprocentowania itp.

Uzupełnione w wyniku powyższych prac dane kontaktowe są następnie przekazywane instytucji finansowej albo pośrednikowi finansowemu, w zależności od tego, z kim Spółka zawarła umowę, w takim celu, aby w wyniku dalszych czynności przedstawicieli instytucji finansowej albo przedstawicieli pośrednika finansowego doprowadzili oni do zawarcia umowy pomiędzy instytucją finansową a osobą zainteresowaną w zakresie danego produktu finansowego.

Spółka otrzymuje za powyższe czynności wynagrodzenie, które stosownie do przyjętego sposobu rozliczenia i w zależności od treści poszczególnych umów.

W tym miejscu przytoczyć należy orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który wielokrotnie wypowiadał się w kwestiach dotyczących "pośrednictwa".

W sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

W sprawie Volker Ludwig C-453/05 (pkt 23) Trybunał orzekł, że pojęcie "pośrednictwa w sprawach kredytu" obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie, jako za odrębną działalność pośrednictwa. W tym kontekście celem takiej działalności jest uczynić wszystko, co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Natomiast nie ma miejsca działalność polegająca na pośrednictwie, jeśli jedna ze stron umowy zleca podwykonawcy część czynności faktycznych związanych z umową.

W pkt 28 ww. wyroku Trybunał orzekł, że działalność pośrednictwa stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy.

Podobnie w wyroku w sprawie CSC Financial Services C-235/00 Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził, iż "negocjacje" (w art. 13 część B lit. d) pkt 1 VI Dyrektywy Rady mowa jest o zwolnieniu od podatku "transakcji udzielania oraz negocjacji (pośrednictwo) w sprawach kredytów (...)") stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Wobec powyższego, zdaniem tut. organu, Spółka, świadcząc na rzecz banków, zakładów ubezpieczeń oraz innych instytucji finansowych usługę przedstawioną we wniosku, nie działa w tym zakresie w charakterze pośrednika pomiędzy potencjalnymi stronami transakcji udzielania kredytów. Wykonuje określone czynności na rzecz wyłącznie instytucji finansowych lub pośredników finansowych, jej rola jest nieznana klientowi tych instytucji. Wreszcie brak jest w przedmiotowej sprawie elementów przemawiających za uznaniem tego typu usług, polegających na uzyskaniu danych zainteresowanego klienta, badaniu zakresu zainteresowania, weryfikacji zainteresowanego, wstępnej oceny zainteresowanego pod względem zdolności kredytowej za "odrębną działalność pośrednictwa, której celem jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarty umowę".

Mając na względzie przedstawiony we wniosku opis sprawy należy zwrócić uwagę na regulację z art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 37, 38 i 40 ustawy o podatku od towarów i usług. Jak wskazano wyżej, z treści tych przepisów wynika, iż zwalnia się od podatku usługi:

* usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji

* usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę

* usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Ponadto ze zwolnienia korzystają także usługi stanowiące element ww. usług, które same stanowią odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37, 38 i 40.

Problem objęcia zwolnieniem czynności pomocniczych wykonywanych na rzecz instytucji finansowych był również przedmiotem orzecznictwa TSUE. W wyroku w sprawie Sparekassernes Datacenter (SDC) C-2/95 Trybunał wskazał cechy charakterystyczne usługi finansowej w kontekście ustalenia warunków stosowania zwolnienia dla konkretnych podtypów usług finansowych wymienionych w art. 13 (B) (D) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. d) i lit. f) Dyrektywy 2006/112/WE). W orzeczeniu tym zaznaczono (pkt 59, 66), iż dla zastosowania zwolnienia istotne jest, aby usługa pomocnicza, z ogólnego punktu widzenia, stanowiła osobną (odróżniającą się) całość, w rezultacie obejmując funkcje charakterystyczne dla usługi finansowej. Trybunał orzekł, że ani sposób wykonywania usług, ani charakter prawny usługodawcy, ani nawet brak bezpośredniej umowy podmiotu wykonującego usługi z ostatecznym odbiorcą, nie wykluczają zastosowania zwolnień, o których mowa w art. 13 (B) (D) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, pod warunkiem, że usługi świadczone przez dany podmiot są przez klienta banku postrzegane jako element otrzymanej usługi finansowej.

W powyższym wyroku TSUE uznał, że usługi pomocnicze dla usług finansowych mogą korzystać ze zwolnienia z VAT tylko jeśli same w znacznym stopniu "stają się usługą finansową".

Ponadto, aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową lub ubezpieczeniową. Wobec tego samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym nie jest objęte zwolnieniem.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

* usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

* z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

* celem jest dążenie do zawarcia umowy (należy zaznaczyć, że pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),

* usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Analizując przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego na tle powołanych uregulowań prawnych, a także biorąc pod uwagę orzecznictwo TSUE, stwierdzić należy, iż świadczone usługi przedstawione w stanie faktycznym mają charakter materialno techniczny i nie zmienia tego fakt dokonywania przez Wnioskodawcę wstępnej analizy kredytowej osoby zainteresowanej. Świadczy o tym chociażby fakt, że pozyskane przez Wnioskodawcę "dane kontaktowe" są jedynie przekazywane do przedstawicieli instytucji finansowych albo przedstawicieli pośrednika finansowego, którzy to przedstawiciele dopiero wykorzystując przekazane dane mogą ewentualnie doprowadzić po przeprowadzeniu odpowiednich czynności do zawarcia umowy pomiędzy instytucjami finansowymi a osobami zainteresowanymi w zakresie danego produktu. Tym samym usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie są także elementami niezbędnymi do świadczenia usługi ubezpieczeniowej lub finansowej wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 37, 38, 40, choć niewątpliwe mogą być pomocne w nawiązaniu kontaktu przez instytucje finansowe lub pośredników finansowych. Dane te jednakże ww. instytucje mogą posiadać lub gromadzić we własnym zakresie. Powyższe oznacza, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie stanowią przesłanki pozwalającej objąć zwolnieniem przedmiotowych usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37, 38, 40 ustawy.

O ile usługom świadczonym przez Wnioskodawcę można przypisać cechy odrębnej całości i niezbędności, o tyle nie można uznać ich w kontekście przedstawionych okoliczności za spełniające właściwe (specyficzne) funkcje usługi udzielania kredytów, lokat, pożyczek, ubezpieczenia. Aby stanowić usługę właściwą np. "transakcji udzielania kredytów", świadczone usługi powinny ogólnie rzecz biorąc skutkować przeniesieniem do dyspozycji zainteresowanego, określonej kwoty środków pieniężnych i pociągać tym samym za sobą zmianę jego sytuacji prawnej i finansowej. Natomiast, jak wynika z opisu niniejszej sprawy, rzeczywistego udzielenia kredytu lub ubezpieczenia dokonują przedstawione instytucje finansowe lub pośrednicy finansowi. Tym samym wstępnej analizy zdolności kredytowej wykonywanej przez Spółkę nie można uznać za usługę właściwą do świadczenia usługi udzielania kredytów, bowiem nie obejmuje ona funkcji charakterystycznych dla usługi finansowej zwolnionej od podatku VAT.

Stosownie do powyższego w przedmiotowej sprawie usługi finansowe świadczone przez Wnioskodawcę, nie obejmują wbrew stanowisku Wnioskodawcy funkcji charakterystycznych dla właściwej usługi finansowej zwolnionej z podatku VAT, świadczonej przez instytucje finansowe lub pośredników finansowych w zakresie m.in. udzielenia kredytów, pożyczek, lokat, ubezpieczenia. W związku z powyższym świadczone przez Wnioskodawcę czynności na rzecz instytucji finansowych i pośredników finansowych podlegając opodatkowaniu stawką podstawową w wysokości 23% na podstawie art. 146a ustawy o VAT.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.