IBPP3/443-1007/11/PK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 czerwca 2011 r. (data wpływu 30 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania udziału w Cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 30 czerwca 2011 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opodatkowania udziału w Cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Spółka należy do międzynarodowej grupy D. S., która skupia spółki ze 130 krajów na całym świecie. W celu zoptymalizowania przepływów pieniężnych, a także zmniejszenia kosztów uzyskania kredytów i jednoczesnego zwiększenia przychodów z depozytów bankowych. Grupa D. podjęła decyzje o wdrożeniu dla spółek grupy rozwiązań opartych na Cash poolingu. W związku z tym, Spółka zawarła umowę ze spółką D. M. (dalej D. M.), z siedziba, w Niemczech, jako pool leaderem. W ramach przyjętego rozwiązania założono, że Spółka będzie posiadać konto w S.A., a także konto prowadzone w Niemczech w banku C. AG. Oba konta będą prowadzone w walucie polski złoty. Z końcem dnia środki finansowe zdeponowane na koncie w Bank S.A. są przelewane na konto w Niemczech, prowadzone przez C. AG, a stamtąd na konto główne spółki D. M., pełniącej funkcję pool leadera. Środki spółki na koncie głównym w D. M. są odpowiednio księgowane za pomocą dedykowanego systemu informatycznego na wewnętrzny rachunek rozliczeniowy Spółki. W przypadku, gdy na koncie Spółki w banku S.A. nie będzie zdeponowanych środków finansowych, lecz powstanie debet, jako saldo ujemne, z konta w C. AG automatycznie zostanie przelana pod koniec dnia kwota odpowiadająca wysokości salda ujemnego w banku S.A. W takim też przypadku powstałe dzienne saldo ujemne na koncie Spółki w C. AG zostanie automatycznie zasilone kwotą przelaną przez D. M. z konta głównego Cash poolingu, pochodzącą ze środków zdeponowanych wcześniej przez Spółkę w ramach cash pool na jej rachunku wewnętrznym w D. M. W przypadku, konieczności dokonania płatności przekraczających stan środków Spółki zaksięgowanych na jej wewnętrznym rachunku rozliczeniowym, za zgodą D. M. L. i na podstawie odrębnej umowy, którą Spółka musiałaby zawrzeć, Spółka mogłaby dokonać wówczas takich płatności. Środki na ten cel pobierane byłyby z rachunku głównego pool leadera.

Pieniądze zdeponowane na koncie głównym Cash poolingu, zarządzanym przez D. M. będą pochodziły z dodatnich sald innych spółek z grupy, które podobnie jak w przypadku Spółki będą zasilać konto główne, a także z zewnętrznego rynku finansowego. W wyniku ww. transferów, na obu posiadanych przez Spółkę kontach, tj. koncie w B. Bank S.A. i C. AG pod koniec dnia będzie utrzymane saldo zerowe, nie zawierające żadnych obciążeń ani depozytów. Przelewy pomiędzy kontami Spółki, a także pomiędzy kontem Spółki w C. AG i kontem zarządzanym przez D. M. będą dokonywane automatycznie, niezależnie od kwot przelewów. Jedynym ograniczeniem jakie nałożono na Spółkę, to ograniczenie dziennej kwoty transakcji dokonywanych w ramach Cash poolingu wynoszące 40 mln PLN, które może ulec zmianie na podstawie odrębnych ustaleń i za zgodą D. M. Żadna ze spółek, które zawarły umowę Cash poolingu nie jest w stanie określić kiedy i w jakiej wysokości na posiadanych przez nią kontach powstanie saldo ujemne, które będzie wymagało uzupełnienia środkami finansowymi z konta głównego Cash poolingu, ani też kiedy i w jakiej wysokości będą na tych kontach zdeponowane środki finansowe Spółki, które zasilą konto główne Cash poolingu. Z tytułu wpłaty przez Spółkę środków finansowych w wyniku dodatniego salda na kontach, należą się Spółce odsetki w wysokości odpowiedniej Międzybankowej stopy oprocentowania depozytów pomniejszonej o 75 punktów bazowych. Od kwot wypłaconych z rachunku głównego na rachunki Spółki w celu wyzerowania dziennych sald ujemnych w wysokości przekraczającej wartość środków zdeponowanych wcześniej przez Spółkę na rachunku głównym D. M. pobierane będą odsetki w wysokości odpowiedniej Międzybankowej stopy oprocentowania pożyczek powiększonej o TS punktów bazowych Odsetki są naliczane raz w miesiącu przez D. M., w rozliczeniu dziennym na bazie dziennego salda generowanego na rachunku wewnętrznym i są dodawane tub odejmowane przez D. M., do salda wewnętrznego konta rozliczeniowego prowadzonego przez D. M. w ramach konta głównego na koniec miesiąca.

Uwzględniając powyższe, zawarta umowa Cash poolingu opiera się na rodzaju tego typu umów zwanym zero-balancing cash poollng.

Spółka D. M. nie posiada w Polsce zakładu, w rozumieniu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec.

Jak Spółka wskazała na początku uzasadnienia, opisana sytuacja jest analogiczna do sytuacji przekazania przez przedsiębiorcą pieniędzy na rachunek bankowy lub lokatę, z których to tytułów bank naliczałby należne odsetki. Dlatego też zdaniem Spółki należy podzielić zdanie Ministra Finansów wyrażone w interpretacjach indywidualnych cytowanych poniżej. Przykładowo w Interpretacji indywidualnej z dnia 23 lipca 2010 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPP2/443-376/10/BW, Minister Finansów stwierdził: "W świetle powołanych wyżej przepisów prawa należy stwierdzić, iż kwoty uzyskanych odsetek z tytułu kwot wpłacanych przez właścicieli lokali na fundusze remontowy i eksploatacyjny, a zgromadzonych na rachunkach bankowych oraz odsetki od lokat bankowych na które przekazywane są środki zgromadzone na rachunkach bankowych nie stanowią dla Wnioskodawcy kwoty należnej z tytułu odpłatnej dostawy towarów ani też z tytułu odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju. Otrzymanie odsetek nie jest bowiem świadczeniem wzajemnym czy odpłatnym".

Minister Finansów wyraził podobne stanowisko w interpretacji indywidualnej z dnia 21 kwietnia 2010 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPP2/443-69/10/JJ, w której czytamy: "W związku z powyższym należy stwierdzić, iż podstawowe znaczenie w przedmiotowej sprawie ma fakt, iż w roli usługodawcy występuje bank, a nie Wnioskodawca. Podatnik poprzez samą czynność wniesienia środków pieniężnych na rachunek bankowy, nie świadczy usługi lecz sam korzysta z usługi instytucji finansowej. W rezultacie to bank w ramach świadczonych usług wypłaca odsetki.

Kwoty uzyskiwanych odsetek z tytułu lokowania wolnych środków pieniężnych na rachunku bankowym na podstawie umowy zawartej z instytucją świadczącą usługi finansowe, tj. z bankiem (mającym siedzibę na terytorium Polski) - nie stanowią dostawy towarów ani też świadczenia usług i w związku z powyższym nie podlegają u Wnioskodawcy opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy ustawy o podatku VAT należy stwierdzić, iż odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bankowym nie stanowią u Wnioskodawcy obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy."

Reasumując, zdaniem Spółki w związku z otrzymaniem od D. M. odsetek z tytułu kwot przelanych z rachunków Spółki na rachunek Cash poolingu, nie powstanie obrót, który byłby podstawą opodatkowania, gdyż odsetki te są należne Spółce a nie D. M. Poprzez samą czynność wniesienia środków pieniężnych na wyodrębniony rachunek, Spółka nie świadczy usługi na rzecz D. M., nie występuje tu zatem czynność podlegająca opodatkowaniu u.p.t.u. otrzymanie odsetek pozostaje neutralne dla opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca działa jako usługodawca w odniesieniu do czynności przekazania środków pieniężnych przez Spółkę z tytułu umowy Cash poolingu, a także odsetek otrzymanych od tych środków, tym samym że czynność otrzymania odsetek pozostaje poza opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.)- dalej u.p.t.u., opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VA T, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej lub prawnej lub jednostki organizacyjnej nlemajacej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zdaniem Spółki, w przypadku przekazania dodatniego salda z rachunków Spółki na rachunek D. M. i otrzymania od pool leadera odsetek z tytułu korzystania z kapitału Spółki, nie można uznać, że Spółka świadczy w ten sposób usługę. W przedstawionym stanie faktycznym Spółka sama korzysta z usług poll leadera, podobnie jak w przypadku, gdyby pieniądze te były przekazane przez Spółkę na rachunek bankowy lub lokatę, w związku z czym Spółka otrzymałaby należne odsetki.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. W przedstawionym stanie faktycznym, zdaniem Spółki nie ma miejsca odpłatność za przekazany kapitał. Ustawa nie określa pojęcia odpłatności, dlatego zdaniem Spółki należy sięgnąć do orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Jak zauważył ETS w wyroku C-102/36 Apple Pear Developmnt Council v. Commłssloners of Constoms Excise "czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem".

Należy też zwrócić uwagę na wyrok C-16/93 pomiędzy T.R.J Toisma v. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie Trybunał zauważył, iż czynność "podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy".

Z kolei w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r., C-134/80 Staatssecretaris van Plnancien v. Stowarzyszenie spółdzielcze "Cooperatieve Aardappełenbewaarplaats GA" Trybunał stwierdził, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 29 ust. 1 u.p.t.u. podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-2, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Zdaniem Spółki w związku z otrzymaniem od D. M. odsetek z tytułu kwot przelanych z rachunków Spółki na rachunek pool leadera, nie powstanie obrót, który byłby podstawą opodatkowania, gdyż odsetki te są należne Spółce a nie D. M. Poprzez samą czynność wniesienia środków pieniężnych na wyodrębniony rachunek. Spółka nie świadczy usługi na rzecz D. M.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...), natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do art. 5a ustawy o VAT towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Z zawartego we wniosku opisu wynika, że Spółka przystąpiła do systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową, oferowanego w ramach grupy kapitałowej, do której należy. Przystąpienie do wspomnianego systemu zarządzania płynnością nastąpiło na skutek zawarcia nienazwanej umowy typu cash-pooling, której celem jest polepszenie płynności finansowej spółek w prowadzonej działalności gospodarczej, jak również zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego.

Uczestnicy przedmiotowej struktury deponują środki na rachunkach transakcyjnych, składają "depozyty" z nadwyżki środków pieniężnych w systemie cash-poolingowym, które wykorzystywane są do finansowania działalności innych uczestników.

Całością przepływów, saldami rachunków grupowych i ewentualnym zapewnieniem finansowania zewnętrznego zarządza Cash Pool Lider, niemiecki podmiot powiązany kapitałowo ze Spółką.

Z tytułu wpłaty przez Spółkę środków finansowych w wyniku dodatniego salda na kontach, należą się Spółce odsetki w wysokości odpowiedniej międzybankowej stopy oprocentowania depozytów pomniejszonej o 75 punktów bazowych.

System cash poolingu jest specyficzną konstrukcją prawną, w ramach której pool leader dysponuje środkami finansowymi innych podmiotów. Jego celem jest maksymalizacja wyniku finansowego poprzez zapewnienie maksymalnych korzyści finansowych lub minimalnych kosztów finansowych. Z punktu widzenia każdego z uczestników grupy, transakcje w ramach systemu dokonywane są z pool leaderem w drodze stosowania systemu zwrotnych świadczeń konsolidacyjnych między uczestnikami. Rola pool leadera sprowadza się do przyjmowania lokat uczestników systemu i w razie potrzeby finansowania debetowego salda na rachunku tychże uczestników. Pool leader świadczy zatem zróżnicowane i dostosowane do potrzeb uczestnika usługi finansowe, niemniej jednak polegają one na zarządzaniu funduszami uczestnika systemu poprzez przyjmowanie depozytów, tworzenie możliwości pokrywania salda debetowego oraz inwestowanie środków.

Analizując przedstawiony stan faktyczny, Spółka twierdzi, iż w przedmiotowej sprawie w roli świadczącego usługę występuje wyłącznie Pool Leader. W świetle przedstawionej struktury cash-poolingu, wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi zarządzania środkami pieniężnymi Spółki są wykonywane właśnie przez Pool Leadera w zamian za przewidziane w Umowie wynagrodzenie. Obciążenie rachunków następuje automatycznie, bez konieczności zawierania odrębnych umów między podmiotami, które przystąpiły do Umowy Cash Poolingu. Jedynym zaś podmiotem przejawiającym aktywność w zakresie zarządzania środkami finansowymi jest Pool Leader.

Reasumując, Spółka nie wykonuje w ramach przedmiotowej umowy Cash-poolingu żadnych czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto informuje się, iż ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w zakresie importu usług z tytułu udziału w konsorcjum jak też podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych została zawarta w odrębnych rozstrzygnięciach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.