IBPP2/4512-999/15/JJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 20 listopada 2015 r. (data wpływu 24 listopada 2015 r.), uzupełnionym pismem z 8 lutego 2016 r. (data wpływu 15 lutego 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia:

* czy zbycie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta wierzytelności handlowych w ramach Umowy Zamiany należy traktować jako import usług opodatkowany VAT w Polsce z zastosowaniem stawki podstawowej, gdzie podstawą opodatkowania jest wynagrodzenie należne Kontrahentowi - jest prawidłowe,

* czy Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w kwocie równej podatkowi należnemu od Wynagrodzenia za Zamianę - jest prawidłowe,

* czy w zawiązku z nabyciem przez Wnioskodawcę towarów na podstawie Umowy Zamiany na Wnioskodawcy nie będą ciążyły żadne obowiązki związane z rozliczeniem podatku VAT w Polsce - jest prawidłowe.

W dniu 24 listopada 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie określenia:

* czy zbycie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta wierzytelności handlowych w ramach Umowy Zamiany należy traktować jako import usług opodatkowany VAT w Polsce z zastosowaniem stawki podstawowej, gdzie podstawą opodatkowania jest wynagrodzenie należne Kontrahentowi,

* czy Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w kwocie równej podatkowi należnemu od Wynagrodzenia za Zamianę,

* czy w zawiązku z nabyciem przez Wnioskodawcę towarów na podstawie Umowy Zamiany na Wnioskodawcy nie będą ciążyły żadne obowiązki związane z rozliczeniem podatku VAT w Polsce.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 8 lutego 2016 r. (data wpływu 15 lutego 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 28 stycznia 2016 r. znak: IBPP2/4512-999/15/JJ., IBPB-2-1/4514-456/15/AD, IBPB-2-1/4514-457/15/AD.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Istota transakcji

Wnioskodawca podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (jest polskim rezydentem podatkowym). Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest między innymi produkcja, instalacja, obsługa i serwis rozdzielnic prądu i innego rodzaju urządzeń elektrycznych. Swoje produkty i usługi Wnioskodawca sprzedaje między innymi odbiorcom w Arabii Saudyjskiej i do momentu uzyskania od nich zapłaty posiada względem odbiorców wierzytelności (Wierzytelności Handlowe). W celu uzyskania finansowania, Wnioskodawca zamierza zbywać Wierzytelności Handlowe i w ten sposób uzyskać środki finansowe jeszcze przed upływem terminu płatności Wierzytelności Handlowych. Jednak ze względu na dłużników pochodzących z Arabii Saudyjskiej, nie jest możliwa sprzedaż Wierzytelności Handlowych ponieważ naruszałaby ona zasady szariatu. Aby nie naruszać zakazów wynikających z szariatu, zamiast sprzedawać Wierzytelności Handlowe, Wnioskodawca zamierza zawierać z podmiotem holenderskim (Kontrahent) umowy zamiany w rozumieniu art. 603 Kodeksu cywilnego (Umowa Zamiany), na mocy których będzie przenosił na Kontrahenta Wierzytelności Handlowe w zamian za co uzyska od Kontrahenta towary handlowe (Towary). Oznacza to, że zamiast uzyskiwać za zbywane Wierzytelności Handlowe zapłatę w pieniądzu, Wnioskodawca będzie uzyskiwał zapłatę w Towarach.

Niezwłocznie po dokonaniu zamiany, Wnioskodawca dokona sprzedaży Towarów, aby uzyskać środki pieniężne. W tym celu Wnioskodawca zawrze z Kontrahentem odpłatną umowę zlecenia (Umowa Zlecenia), na mocy której: (i) Kontrahent zostanie upoważniony do odbierania w imieniu Wnioskodawcy Towarów należnych Wnioskodawcy na podstawie Umowy Zamiany, oraz (ii) Kontrahent, działając jako agent Wnioskodawcy, będzie zbywał należące do Wnioskodawcy (nabyte od Kontrahenta) Towary i wyda Wnioskodawcy uzyskane ze sprzedaży środki pieniężne.

Intencją Wnioskodawcy i Kontrahenta jest, aby zamiana Wierzytelności Handlowych na Towary oraz sprzedaż przez Wnioskodawcę za pośrednictwem Kontrahenta tych Towarów i uzyskanie przez Wnioskodawcę pieniędzy następowała w jak najkrótszym odstępie czasu. Co do zasady, zbycie przez Wnioskodawcę Wierzytelności Handlowych w zamian za Towary i uzyskanie środków pieniężnych ze zbycia Towarów będzie następować jeszcze tego samego dnia.

Wnioskodawca oraz Kontrahent są podmiotami powiązanymi. Kontrahent jest holenderskim rezydentem podatkowym, zarejestrowanym na VAT w Holandii i nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności na potrzeby VAT. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawca dokonuje wyłącznie czynności opodatkowanych VAT.

Towary

Towary będą towarami handlowymi fizycznie zlokalizowanymi w magazynie poza terytorium Unii Europejskiej. Towary handlowe będą zbywane poza obrotem giełdowym, ale mogą to być metale, którymi obraca się na Londyńskiej Giełdzie Metali i inne metale oraz inne towary handlowe o ile zostaną takie uzgodnione pomiędzy stronami.

Na skutek zawieranych transakcji nie nastąpi przemieszczenie towarów handlowych, które będą się znajdować cały czas w tym samym miejscu przechowywania poza terytorium Unii Europejskiej.

Przeniesione Wierzytelności Handlowe

Na Wierzytelności Handlowe będą się składać wierzytelności wynikające z dostawy towarów i usług już zafakturowanych na klientów Wnioskodawcy (m.in. odbiorców z Arabii Saudyjskiej), jak również wierzytelności jeszcze nie zafakturowane, a potwierdzone np. kopią zamówienia lub dowodu nadania.

Przeniesione umową zamiany przez Wnioskodawcę na Kontrahenta Wierzytelności Handlowe (Przeniesione Wierzytelności Handlowe) będą po zamianie własnością Kontrahenta, jednak co do zasady dłużnicy z tych wierzytelności nie będą informowani o ich przeniesieniu i nadal będą je spłacać na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Wnioskodawca, za wynagrodzeniem (Wynagrodzenie Serwisowe), będzie pełnił rolę agenta Kontrahenta przy uzyskiwaniu spłaty Przeniesionych Wierzytelności Handlowych, Wnioskodawca może też powierzyć uzyskiwanie spłaty Przeniesionych Wierzytelności Handlowych określonym powiązanym podmiotom zewnętrznym.

Jednak w określonych okolicznościach oraz według dowolnego uznania Kontrahenta, dłużnicy mogą zostać zawiadomieni o przeniesieniu Przeniesionych Wierzytelności Handlowych na Kontrahenta i zobowiązani do spłacania ich na rachunek Kontrahenta lub wskazanego przez niego podmiotu.

Wnioskodawca może być zobowiązany do współdziałania z Kontrahentem lub autoryzowanym przez niego podmiotem przy windykacji Przeniesionych Wierzytelności Handlowych.

Wynagrodzenie

Na podstawie Umowy Zamiany, w zamian za zbywane na rzecz Kontrahenta Przeniesione Wierzytelności Handlowe, Wnioskodawca będzie nabywał Towary o tej samej wartości (w walucie transakcji, będącej walutą, w której denominowane są Przeniesione Wierzytelności Handlowe). Ponadto, Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Kontrahenta wynagrodzenia (Wynagrodzenie Za Zamianę). Na Wynagrodzenie Za Zamianę będą się składać uzasadnione koszty poniesione przez Kontrahenta w związku z zawarciem oraz obsługą Umowy Zamiany z Wnioskodawcą (w tym koszty audytu Wierzytelności Handlowych i obsługi prawnej) a także opłata odpowiadająca kosztowi finansowania Przeniesionych Wierzytelności Handlowych naliczana w oparciu o stopę referencyjną taką jak LIBOR.

W związku z obsługą Przeniesionych Wierzytelności Handlowych, Wnioskodawca będzie uprawniony do Wynagrodzenia Serwisowego.

W związku z Umową Zlecenia, na podstawie, której Kontrahent sprzeda w imieniu Wnioskodawcy Towary, Wnioskodawca uzyska cenę równą wartości tych Towarów określonej na potrzeby Umowy Zamiany, to jest równą wartości nominalnej przeniesionych na Kontrahenta Wierzytelności Handlowych. Ponadto, Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Kontrahenta wynagrodzenia (Wynagrodzenie Agencyjne).

Powtarzalność transakcji i miejsce zawarcia umowy

Na podstawie zawartej ramowej dokumentacji, Wnioskodawca zamierza zawierać z Kontrahentem szereg opisanych wyżej transakcji, w miarę powstawania kolejnych Wierzytelności Handlowych na skutek dostawy produktów i usług przez Wnioskodawcę jego klientom. Miejscem zawarcia ramowej Umowy Zamiany, jak i poszczególnych, zawieranych na jej podstawie, Umów Zamiany, będzie poza terytorium Polski.

Ponadto w piśmie z 8 lutego 2016 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek o następujące informacje:

Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Wnioskodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski.

Usługi związane z nabyciem od Wnioskodawcy Wierzytelności Handlowych są świadczone przez kontrahenta dla miejsca, w którym Wnioskodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, a nie dla innego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, które znajduje się w innym miejscu niż terytorium kraju. Spółka nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w innym kraju.

Kontrahent jest podatnikiem nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.

Czynności wykonywane przez Kontrahenta, za które otrzymał od Wnioskodawcy "Wynagrodzenie Za Zamianę" są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych Wnioskodawcy. Czynności wykonywane przez Kontrahenta, w tym czynności, za które Kontrahent otrzymuje od Wnioskodawcy "Wynagrodzenie za Zamianę" służą uzyskaniu przez Wnioskodawcę środków finansowych, wcześniej "zamrożonych" w Wierzytelnościach Handlowych wygenerowanych w związku z transakcjami, z tytułu których Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Te środki finansowe są następnie wykorzystywane przez Wnioskodawcę na prowadzenie działalności gospodarczej, a więc służą produkcji, instalacji, obsłudze i serwisowi rozdzielnic prądu i innego rodzaju urządzeń elektrycznych (czyli czynnościom w związku z którymi Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W przypadku wierzytelności spełniających warunki określone w Umowie Zamiany (określane w Umowie Zamiany jako Zaaprobowane wierzytelności) ryzyko niewywiązania się dłużników ze zobowiązania do wykonania płatności zostanie przeniesione na Kontrahenta. W przypadku wierzytelności niespełniających tych warunków (w Umowie Zamiany określanych jako Nie-Zaaprobowane wierzytelności) ryzyko to nie zostanie przeniesione.

Wnioskodawca nie będzie akceptować cesji zwrotnych wierzytelności, aby we własnym imieniu i na własny koszt odzyskać wierzytelności. Nawet w przypadku wierzytelności Nie-Zaaprobowanych nie przewiduje się cesji zwrotnej (sprzedaż wierzytelności sprzeczna byłaby z zasadami Szariatu). W przypadku wierzytelności Nie-Zaaprobowanych, które zostały przeniesione na Kontrahenta, w przypadku niewywiązywania się dłużników z takich wierzytelności do wykonania płatności, Wnioskodawca będzie rekompensował kontrahentowi uszczerbek w płatności (nie będzie takiej kompensaty w przypadku wierzytelności Zaaprobowanych, nawet, jeżeli dłużnicy z takich wierzytelności nie będą się wywiązywać z obowiązku zapłaty.

Ponadto, Wnioskodawca wskazał, że w dniu 31 grudnia 2015 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał odnoszącą się do przedmiotowej transakcji interpretację indywidualną nr IPPP3/4512-945/15-2/RM, adresowaną do Kontrahenta, w której potwierdził, że zbycie przez Polską Spółkę (czyli Wnioskodawcę według terminologii niniejszego wniosku) na rzecz Kontrahenta Wierzytelności Handlowych w ramach Umowy Zamiany należy traktować jako import usług opodatkowany VAT w Polsce i uznać Polską Spółkę (czyli Wnioskodawcę) jako opodatkowaną VAT z tytułu Umowy Zamiany.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że zbycie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta Wierzytelności Handlowych w ramach Umowy Zamiany należy traktować jako import usług opodatkowany VAT w Polsce z zastosowaniem stawki podstawowej, gdzie podstawą opodatkowania jest wynagrodzenie należne Kontrahentowi (Wynagrodzenie Za Zamianę).

2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w kwocie równej podatkowi należnemu od Wynagrodzenia Za Zamianę.

3. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w związku z nabyciem przez Wnioskodawcę Towarów na podstawie Umowy Zamiany, na Wnioskodawcy nie będą ciążyły żadne obowiązki związane z rozliczeniem podatku VAT w Polsce, w tym obowiązek zadeklarowania i rozliczenia podatku należnego.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Re. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, zbycie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta Wierzytelności Handlowych w ramach Umowy Zamiany należy traktować jako import usług opodatkowany VAT w Polsce z zastosowaniem stawki podstawowej, gdzie podstawą opodatkowania jest wynagrodzenie należne Kontrahentowi (Wynagrodzenie Za Zamianę).

Na gruncie Ustawy o VAT, zamianę Wierzytelności Handlowych na Towary należy traktować jako dwa równoległe świadczenia: (i) odpłatne przeniesienie Wierzytelności Handlowych przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta, oraz (ii) odpłatne przeniesienie Towarów przez Kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT:

"Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT:

"Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT:

"Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii".

Wierzytelności Handlowe nie są rzeczami, częściami rzeczy ani żadną z postaci energii, zatem nie mieszczą się w pojęciu towarów, zgodnie z art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT. Sprzedaż wierzytelności nie jest też uznawana za świadczenie usług przez zbywającego te wierzytelności. W związku z tym, zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, to nabycie Wierzytelności Handlowych przez Kontrahenta będzie stanowiło świadczenie usług.

W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że Kontrahent w zamian za nabycie Wierzytelności Handlowych będzie nie tylko zbywał na rzecz Wnioskodawcy Towary (których wartość będzie taka sama jak wartość Wierzytelności Handlowych) lecz również będzie pobierał wynagrodzenie za świadczoną usługę - Wynagrodzenie Za Zamianę. Wysokość Wynagrodzenia Za Zamianę obliczana będzie typowo dla wynagrodzenia faktora w związku ze świadczonymi usługami faktoringu, w oparciu o m.in. o koszty prawne, koszty audytu Wierzytelności Handlowych oraz koszt finansowania udostępnianego Wnioskodawcy, w okresie pomiędzy datą nabycia przez Kontrahenta Przeniesionych Wierzytelności Handlowych a uzyskaniem zapłaty od dłużników.

Pomimo braku legalnej definicji usług faktoringu w polskim systemie prawnym, co do zasady, przyjmuje się, że faktoring polega na tym, że faktorant przenosi na faktora wierzytelność oraz zapłacić faktorowi stosowne wynagrodzenie (może ono być płatne w formie dyskonta od wartości wierzytelności), a faktor zobowiązuje się zapłacić faktorantowi jej wartość nominalną (ewentualnie pomniejszoną o dyskonto) oraz świadczyć na rzecz faktoranta dodatkowe usługi. Zatem skutkiem umowy faktoringu jest zmiana wierzyciela oraz powstanie po stronie świadczącego usługę (faktora) także zobowiązania do świadczenia dodatkowych usług, takich jak: zapewnienie faktorantowi finansowania, prowadzenia rozliczeń, dochodzenia płatności, itp. (usługi te nie muszą występować łącznie). Umowa faktoringu może zatem zawierać także elementy charakterystyczne dla innych stosunków prawnych, w tym umów nazwanych: np. umowy pożyczki czy zlecenia, jednakże nie zmienia to faktu, że należne faktorowi wynagrodzenie (w tym za udostępnienie kapitału oraz inne opłaty czy prowizje) jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę faktoringu. Charakter tej kompleksowej usługi wynika wprost z zawartej mowy.

W związku z powyższym, ponieważ na skutek zawartej Umowy Zamiany Kontrahent zobowiązuje się do nabywania kolejno powstających sukcesywnie u Wnioskodawcy Wierzytelności Handlowych, finansując w ten sposób Wnioskodawcę, przejmując ryzyko związane z Przejętymi Wierzytelnościami Handlowymi i zarazem przejmując na siebie windykację Przejętych Wierzytelności Handlowych (którą to windykację, za osobnym wynagrodzeniem - Wynagrodzeniem Serwisowym - podzleca następnie Wnioskodawcy, a w późniejszym okresie może podzlecić i innym podmiotom), należy dojść do wniosku, że Kontrahent świadczy na rzecz Wnioskodawcy usługę faktoringu.

To, czy usługa ta będzie podlegała opodatkowaniu polskim VAT zależy między innymi od określenia miejsca jej świadczenia, zgodnie z przepisami Rozdziału 3 Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 28a Ustawy o VAT:

"Na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 Ustawy o VAT:

1. "1. Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

2. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych."

Zgodnie z art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT:

1. "Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n."

Artykuł 28b ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n nie mają zastosowania w niniejszej sprawie.

Ponieważ Wnioskodawca jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a Ustawy o VAT, a usługi faktoringu świadczone są na jego rzecz, należy dojść do wniosku, że miejsce świadczenia tych usług znajduje się w Polsce.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT:

"Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: imporcie usług - rozumie się przez to świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4"

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT:

"Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne: nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

Zgodnie z art. 17 ust. 2 Ustawy o VAT:

"W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego."

Ponieważ świadczącym usługi jest Kontrahent nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a usługobiorcą jest Wnioskodawca, będący podatnikiem w rozumieniu art. 15 Ustawy o VAT, i do świadczonych usług ma zastosowanie art. 28b Ustawy o VAT, w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z importem usług. Zatem to Wnioskodawca, jako podatnik, będzie zobowiązany do rozliczenia podatku VAT od nabywanej od Kontrahenta usługi faktoringowej.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 Ustawy o VAT:

"Stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1."

Przepisy art. 41 ust. ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 nie mają w przedmiotowej sprawie zastosowania.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 Ustawy o VAT:

"W okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f: stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;"

Trzeba zaznaczyć, że pomimo wprowadzenia zwolnienia z podatku VAT dla szeregu czynności dotyczących finansowania, transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, transakcji dotyczących długów czy usług pośrednictwa przy świadczeniu takich usług (art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz pkt 37-41 Ustawy o VAT), oraz, że zgodnie z art. 43 ust. 13 Ustawy o VAT "zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41", ustawodawca wyraźnie wyłączył zastosowanie zwolnienia do czynności ściągania długów, w tym faktoringu.

Zgodnie z art. 43 ust. 15 pkt 1 Ustawy o VAT:

"Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do: czynności ściągania długów, w tym factoringu;"

Ponieważ Ustawa o VAT nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, należy uznać, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 Ustawy o VAT:

"Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika."

Artykuł 29a ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 Ustawy o VAT nie mają w przedmiotowej sprawie zastosowania.

Dla usług faktoringu, wszystkim, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy (czyli faktor) otrzymuje lub ma otrzymać od nabywcy usług faktoringu (faktoranta) jest wynagrodzenie faktora w formie osobnego wynagrodzenia lub w formie dyskonta. W przedmiotowej sprawie, wynagrodzeniem Kontrahenta jest Wynagrodzenie za Zamianę, i ono stanowi podstawę opodatkowania.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, zbycie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta Wierzytelności Handlowych w ramach Umowy Zamiany należy traktować jako import usług opodatkowany VAT w Polsce z zastosowaniem stawki podstawowej, gdzie podstawą opodatkowania jest wynagrodzenie należne Kontrahentowi (Wynagrodzenie Za Zamianę).

Re. 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w kwocie równej podatkowi należnemu od Wynagrodzenia Za Zamianę.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT:

"W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124."

Artykuł 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 Ustawy o VAT nie mają w przedmiotowej sprawie zastosowania.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 4 ppkt a) Ustawy o VAT:

"Kwotę podatku naliczonego stanowi: kwota podatku należnego z tytułu: świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 podatnikiem jest ich usługobiorca".

W związku z powyższym, ponieważ Wnioskodawca w stosunku do importowanych usług faktoringu, jako usługobiorca jest podatnikiem zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT, kwota podatku należnego z tytułu świadczenia tych usług (kwota Wynagrodzenia Za Zamianę) jest jednocześnie kwotą podatku naliczonego.

Zgodnie z powyżej cytowanymi przepisami, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje o ile nabyte towary czy usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Związek pomiędzy nabywanymi towarami czy usługami a wykonywaniem czynności opodatkowanych może być zarówno bezpośredni jak i pośredni. Jak podaje w komentarzu do Ustawy o VAT Tomasz Michalik: "Ustawodawca nie precyzuje, w jaki sposób i w jakim zakresie towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby umożliwiało to podatnikowi dokonanie odliczenia podatku naliczonego. W związku z tym należy podkreślić, że związek ten może być pośredni, co więcej, dany zakup może wiązać się z wykonywaniem czynności niepodlegającej opodatkowaniu, która jest jednak niezbędna lub tylko potrzebna do prowadzenia działalności opodatkowanej."

Dopuszczalność jedynie pośredniego związku pomiędzy nabytymi towarami a usługami potwierdził również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w swoich orzeczeniach. Przykładowo, w sprawie C-465/03 Kretztechnik AG vs. Finanzamt Linz, gdzie uznał prawo do odliczenia podatku naliczonego od usług nabywanych przez podatnika w związku z emisją akcji, ponieważ emisja jest ogólnie z korzyścią dla działalności gospodarczej podatnika, a w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnik dokonuje sprzedaży opodatkowanej VAT. Zdaniem TSUE prawo do odliczenia całości VAT naliczonego od nabytych usług związanych w sposób pośredni z prowadzoną działalnością gospodarczą (usług nabytych w celu uzyskania finansowania poprzez zwiększenie kapitału) przysługuje podatnikowi, o ile w ramach działalności gospodarczej podatnik wykonuje w całości czynności podlegające VAT.

Odnosząc to do opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego w niniejszym wniosku, ponieważ w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca dokonuje wyłącznie czynności podlegających VAT, a uzyskiwanie na skutek nabytych usług faktoringu środków finansowych jest z korzyścią dla prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, należy stwierdzić, że Wnioskodawcy przysługuje w całości prawo do odliczenia VAT naliczonego od importowanych usług faktoringu.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w kwocie równej podatkowi należnemu od Wynagrodzenia Za Zamianę.

Re 3.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z nabyciem przez Wnioskodawcę Towarów na podstawie Umowy Zamiany, na Wnioskodawcy nie będą ciążyły żadne obowiązki związane z rozliczeniem podatku VAT w Polsce, w tym obowiązek zadeklarowania i rozliczenia podatku należnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie zaś do art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast świadczeniem usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Przedmiotem wniosku jest w pierwszej kolejności określenie, czy zbycie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta Wierzytelności Handlowych w ramach Umowy Zamiany należy traktować jako import usług opodatkowany VAT w Polsce z zastosowaniem stawki podstawowej, gdzie podstawą opodatkowania jest wynagrodzenie należne Kontrahentowi (Wynagrodzenie za zamianę).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do usług każde świadczenie. W ten sposób podkreśla się powszechność opodatkowania. Tym samym, jeśli tylko mamy do czynienia ze świadczeniem, to na gruncie podatku od towarów i usług stanowi ono usługę. Zwrócić należy także uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Wskazać należy, że czynnikiem wyróżniającym określoną czynność jako czynność usługową (usługę) jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

W myśl art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Tak więc to strony w umowach cywilnoprawnych określają zakres czynności, które składają się na daną transakcję.

Aby dana usługa podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Należy zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze opis sprawy należy stwierdzić, że spełniony zostanie pierwszy z ww. warunków, pozwalający na uznanie czynności wykonywanych przez Kontrahenta - holenderskiego rezydenta podatkowego (Faktora) na rzecz Wnioskodawcy (Faktoranta) za świadczenie usług. Wnioskodawca odniesie bezpośrednią korzyść z tytułu działań faktoringowych, polegającą na uregulowaniu przenoszonych na Kontrahenta wierzytelności bez konieczności dochodzenia spłaty bezpośrednio od dłużników. Zatem Kontrahent holenderski dokona świadczenia, którego beneficjentem będzie Wnioskodawca.

W przedmiotowej sprawie spełniona zostanie także druga przesłanka, aby łączącą strony relację uznać za odpłatne świadczenie usługi, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy. Bowiem świadczenie wykonane przez Kontrahenta będzie miało charakter odpłatny. Zapłatę ze strony Wnioskodawcy za usługę Kontrahenta stanowić będzie Wynagrodzenie za Zamianę.

Zatem, w niniejszej sprawie będziemy mieli do czynienia z umową zawartą pomiędzy Wnioskodawcą (Faktorantem) a Kontrahentem holenderskim (Faktorem), w wyniku której Kontrahent holenderski świadczyć będzie na jego rzecz usługę faktoringu, w zamian za co otrzymywać będzie określone wynagrodzenie - Wynagrodzenie za Zamianę.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że Wnioskodawca nabywać będzie od Kontrahenta holenderskiego (Faktora) usługę (usługę faktoringu) zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym miejscu należy podkreślić, że art. 5 ustawy nie jest klasycznym katalogiem czynności będących przedmiotem opodatkowania, czyli zdarzeń lub sytuacji których zaistnienie wiąże się z wystąpieniem określonych obowiązków prawnopodatkowych w zakresie podatku od towarów i usług, lecz jest katalogiem czynności, które są opodatkowane w Polsce, czyli od których należy rozliczyć podatek należny (lub w przypadku zwolnienia - zastosować zwolnienie). Różnica sprowadza się do tego, że przedmiotem opodatkowania VAT są wszelkie zdarzenia i sytuacje, z którymi przepisy podatkowe wiążą określone skutki, zaś opodatkowaniu podlegają jedynie niektóre z nich.

Zatem w przedmiotowej sprawie należy ustalić miejsce świadczenia nabywanej usługi faktoringu. Bowiem w przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca spełnia definicję podatnika, wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Po dokonaniu analizy informacji przedstawionych w opisie sprawy należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia nie będą miały zastosowania, zatem miejsce świadczenia usługi faktoringu, ustalane będzie na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w tym przepisie.

Reasumując, miejscem świadczenia - a tym samym miejscem opodatkowania - usługi faktoringu świadczonej przez Kontrahenta holenderskiego (Faktora) na rzecz Wnioskodawcy, stosownie do treści art. 28b ust. 1 ustawy, będzie miejsce w którym usługobiorca posiada siedzibę, a zatem Polska.

Tym samym Wnioskodawca prawidłowo wskazał, że miejscem opodatkowania usług faktoringu będzie terytorium kraju, tj. Polska.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne: nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

Z przypadkiem importu usług wiąże się co do zasady obowiązek rozliczenia podatku przez nabywcę usługi. Tego rodzaju mechanizm (określany odwróconym mechanizmem poboru, ang. reverse charge) jest wprowadzony w celu uproszczenia rozliczeń podatkowych.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że Wnioskodawca jako podatnik o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, zobowiązany będzie do rozpoznania obowiązku podatkowego i naliczenia podatku VAT z tytułu importu usługi nabywanej od Kontrahenta holenderskiego (Faktora) nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca działalności gospodarczej na terytorium kraju, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

W świetle powyższego Wnioskodawca prawidłowo określił, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z importem usług z tytułu nabywanych usług faktoringowych.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3 i art. 129 ust. 1.

Jednakże na mocy art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Ustawodawca zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38, 39, 40, 41 ustawy, zwalnia się od podatku:

* usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

* usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

* usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;

* usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 i Nr 131, poz. 763), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

W myśl przepisu art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Z powyżej cytowanego przepisu wynika, że ustawodawca w katalogu usług, do których nie stosuje się zwolnienia od podatku wymienił czynności ściągania długów, w tym faktoringu.

Należy zauważyć, że wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 z późn. zm.), obowiązującej do 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu Państwa Członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i faktoringu.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), która weszła w życie 1 stycznia 2007 r., państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dla rozstrzygnięcia w jaki sposób winna być opodatkowana usługa faktoringowa, należy zdefiniować jej charakter na gruncie ustawy.

Zgodnie z art. 5a ustawy towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku, o którym mowa powyżej, wymieniono m.in. usługi ściągania długów oraz faktoringu, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii.

Tym samym, w badanym przypadku ostatecznie o wysokości stawki (23% czy zwolnienie) zadecyduje nie klasyfikacja statystyczna a rzeczywisty charakter usługi.

Usługi faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Podstawowym (ale nie jedynym) warunkiem jaki musi być spełniony by usługa pośrednictwa finansowego była uznana za faktoring, jest przelew wierzytelności.

Podkreślić trzeba, że faktoring nie jest samym tylko przelewem wierzytelności. Co prawda w ramach umowy faktoringu dochodzi do przelewu - a częściej przelewu powierniczego wierzytelności - jednak nie jest to jedyna usługa wykonywana przez faktora na rzecz faktoranta.

Ważnym jest to, że w ramach faktoringu nabywane są wierzytelności przed otrzymaniem zapłaty od dłużnika, przez co faktoring stanowi jeden ze sposobów finansowania działalności przedsiębiorcy.

Można zatem stwierdzić, że taki sposób finansowania działalności przedsiębiorstwa charakteryzuje się tym, że świadczący (faktor) kupuje od wierzyciela (faktoranta) wierzytelności likwidując tym samym luki finansowe oraz wykonuje na jego rzecz dodatkowe usługi.

Podkreślenia wymaga, że skutkiem jaki wywołuje umowa faktoringu jest zmiana osoby wierzyciela. Zmiana ta dokonywana jest w oparciu o przepisy zawarte w Kodeksie cywilnym, w księdze trzeciej, Tytule IX, Dziale 1 - Zmiana wierzyciela. Zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu lub właściwości zobowiązania. Umowa faktoringu niezależnie od wyżej wskazanego skutku jaki wywołuje, tj. zmiany osoby wierzyciela, może powodować także powstanie po stronie świadczącego ją podmiotu także inne skutki, np. zobowiązanie do zapewnienia drugiej stronie umowy finansowania. Umowa ta może zawierać zatem także elementy charakterystyczne dla innych stosunków prawnych, np. umowy pożyczki, kredytu.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Faktoring może występować w różnych formach:

* faktoringu właściwego (bez prawa regresu faktora wobec faktoranta);

* faktoringu niewłaściwego (z prawem regresu faktora wobec faktoranta);

* faktoringu mieszanego (z podziałem ryzyka niewypłacalności dłużnika pomiędzy faktorem i faktorantem).

Bez względu na to w jakiej formie usługa faktoringu jest realizowana, świadczenie takie - zgodnie z treścią art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy - nie może korzystać ze zwolnienia od podatku.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że nabywana przez Wnioskodawcę usługa faktoringowa nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy, lecz podlegała będzie opodatkowaniu podstawową stawką podatku w wysokości 23%.

Zatem Wnioskodawca prawidłowo we własnym stanowisku odniósł się do opodatkowania stawką 23% nabywanych usług faktoringu.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Wskazana wyżej dyspozycja określa zasadę ogólną odnoszącą się do podstawy opodatkowania.

Definicja podstawy opodatkowania zawarta w art. 29a ust. 1 nie odwołuje się do pojęcia obrotu. W związku z powyższym, można więc uznać, że pojęcie zapłaty użyte w art. 29a ust. 1 ustawy, to należność za daną czynność.

W sprawie Wnioskodawca usługodawca otrzyma od Wnioskodawcy wynagrodzenie - Wynagrodzenie za Zamianę.

Podstawa opodatkowania jest to wartościowe lub ilościowe ujęcie przedmiotu podatku. W przypadku ustawy o VAT podstawa opodatkowania w odniesieniu do czynności odpłatnych to, co do zasady, kwota należna z tytułu dostawy towarów i świadczenia usług. Inaczej mówiąc podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej w związku z dostarczonym towarem lub wyświadczoną usługą.

Zatem całość świadczenia należnego (wynagrodzenia - Wynagrodzenia za Zamianę) dla usługodawcy (Faktora) od Wnioskodawcy (Faktoranta) jest równe zapłacie za to świadczenie i stanowi podstawę opodatkowania, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w części określenia podstawy opodatkowania jest prawidłowe.

Przedmiotem wniosku jest także określenie czy Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w kwocie równej podatkowi należnemu od Wynagrodzenia za Zamianę.

Zgodnie z art. 86 ust. 1, 2 pkt 4 lit. a ustawy w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 podatnikiem jest ich usługobiorca.

Do podstawowych zasad wspólnego systemu VAT należy między innymi zasada neutralności podatku dla podatnika, rozumiana jako stosowanie podatku od towarów i usług na wszystkich etapach obrotu gospodarczego z równoczesnym prawem do potrącenia podatku zawartego w poprzedniej fazie obrotu. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i ma na celu zapewnienie neutralności tego podatku dla podatników VAT czynnych. Podatnik ma prawo do skorzystania z przedmiotowego prawa w określonych przepisami terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego określonych warunków pozytywnych (związku nabytych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi), jak i niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ww. ustawy.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Z opisu sprawy wynika, że czynności wykonywane przez Kontrahenta, za które otrzymał od Wnioskodawcy Wynagrodzenie Za Zamianę są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych Wnioskodawcy. Czynności wykonywane przez Kontrahenta, w tym czynności, za które Kontrahent otrzymuje od Wnioskodawcy Wynagrodzenie za Zamianę służą uzyskaniu przez Wnioskodawcę środków finansowych, wcześniej "zamrożonych" w Wierzytelnościach Handlowych wygenerowanych w związku z transakcjami, z tytułu których Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Te środki finansowe są następnie wykorzystywane przez Wnioskodawcę na prowadzenie działalności gospodarczej, a więc służą produkcji, instalacji, obsłudze i serwisowi rozdzielnic prądu i innego rodzaju urządzeń elektrycznych (czyli czynnościom w związku z którymi Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego).

Mając na uwadze, że nabycie przez Wnioskodawcę usług faktoringowych wiąże się z działalnością opodatkowaną Wnioskodawcy, to Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego związanego z importem usług, w kwocie równej podatkowi należnemu z tytułu importu usług, zgodnie z art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 4 lit. a ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w części określenia prawa do odliczenia jest prawidłowe.

Przedmiotem wniosku jest także określenie, czy w zawiązku z nabyciem przez Wnioskodawcę towarów na podstawie Umowy Zamiany, na Wnioskodawcy nie będą ciążyły żadne obowiązki związane z rozliczeniem podatku VAT w Polsce.

Wskazać należy, że podatek od towarów i usług ma charakter terytorialny, bowiem opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wyłącznie czynności, których miejscem świadczenia było/jest lub będzie terytorium kraju (tekst jedn.: Rzeczypospolitej Polskiej).

Przez terytorium kraju, zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy, rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a. Przez terytorium państwa członkowskiego rozumie się terytorium państwa wchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a (art. 2 pkt 4 ustawy).

Miejsce świadczenia to nic innego jak miejsce opodatkowania danej czynności. Zatem, jego określenie ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia państwa, w którym powstaje obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności opodatkowanej podatkiem VAT.

Regulacje dotyczące tzw. miejsca świadczenia przy dostawie towarów, zostały zawarte w art. 22 ustawy.

Stosownie do art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy, miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Natomiast miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów niewysyłanych ani nietransportowanych - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy (art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Jak wynika z wyżej cytowanego art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy miejscem opodatkowania towarów co do zasady jest miejsce (kraj), w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki. Na ustalenie miejsca dostawy nie ma wpływu siedziba dostawcy (podatnika) - istotne jest jedynie miejsce gdzie towar jest przechowywany i z którego jest przewożony ostatecznie do nabywcy.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

Natomiast, stosownie do art. 13 ust. 1 ustawy, przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2-8.

Z wyżej cytowanego przepisu art. 9 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy wynika, że za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, uznaje się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium Polski z terytorium innego państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu. Natomiast zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy, uznanie transakcji za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów związana jest z czynnością wywozu czy przemieszczeniem towarów pomiędzy Polską a innym państwem członkowskim.

Zgodnie z art. 2 pkt 7 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o imporcie towarów - rozumie się przez to przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej

Zgodnie z art. 2 ust. 8 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o eksporcie towarów - rozumie się przez to dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

- jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych;

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza zawierać z podmiotem holenderskim umowy zamiany w rozumieniu art. 603 Kodeksu cywilnego (Umowa Zamiany), na mocy których będzie przenosił na Kontrahenta Wierzytelności Handlowe w zamian za co uzyska od Kontrahenta towary handlowe (Towary). Oznacza to, że zamiast uzyskiwać za zbywane Wierzytelności Handlowe zapłatę w pieniądzu, Wnioskodawca będzie uzyskiwał zapłatę w Towarach.

Niezwłocznie po dokonaniu zamiany, Wnioskodawca dokona sprzedaży Towarów, aby uzyskać środki pieniężne. W tym celu Wnioskodawca zawrze z Kontrahentem odpłatną umowę zlecenia (Umowa Zlecenia), na mocy której: (i) Kontrahent zostanie upoważniony do odbierania w imieniu Wnioskodawcy Towarów należnych Wnioskodawcy na podstawie Umowy Zamiany, oraz (ii) Kontrahent, działając jako agent Wnioskodawcy, będzie zbywał należące do Wnioskodawcy (nabyte od Kontrahenta) Towary i wyda Wnioskodawcy uzyskane ze sprzedaży środki pieniężne.

Towary będą towarami handlowymi fizycznie zlokalizowanymi w magazynie poza terytorium Unii Europejskiej. Towary handlowe będą zbywane poza obrotem giełdowym, ale mogą to być metale, którymi obraca się na Londyńskiej Giełdzie Metali i inne metale oraz inne towary handlowe o ile zostaną takie uzgodnione pomiędzy stronami.

Na skutek zawieranych transakcji nie nastąpi przemieszczenie towarów handlowych, które będą się znajdować cały czas w tym samym miejscu przechowywania poza terytorium Unii Europejskiej.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika zatem, że towary będą znajdować się cały czas w magazynie poza terytorium UE i nie będą przemieszczane na skutek zawarcia Umowy Zamiany ani na skutek odsprzedaży Towarów przez Wnioskodawcę. Zatem w przedmiotowej sprawie nie będzie miał miejsca eksport towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT, ani też import towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.

Należy także stwierdzić, nie ma podstaw do rozpoznania - na podstawie krajowych przepisów o podatku od towarów i usług - nabycia towarów przez Wnioskodawcę jako wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów oraz dokonanej sprzedaży jako wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Jak wskazano wyżej zarówno wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów jak i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów związana jest z przemieszczeniem towarów pomiędzy Polską a innym państwem członkowskim. Tymczasem w analizowanej sytuacji Wnioskodawca nie dokonuje wywozu towarów z terytorium Polski, ani nabywane towary nie są przywożone na terytorium Polski.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz przedstawiony we wniosku opis sprawy stwierdzić należy, że w rozpatrywanym przypadku dojdzie do dostawy towarów, o której mowa w art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy. Wobec powyższego, miejscem dostawy Towarów, które będą nabywane przez Wnioskodawcę od Kontrahenta, stosownie do cyt. powyżej przepisu art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy, będzie miejsce, w którym towary znajdą się w momencie dostawy, czyli terytorium na którym znajduje się magazyn, w którym są przechowywane towary, znajdujące się poza UE. Tym samym, sprzedaż dokonana przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta z Polski nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznające, że w związku z nabyciem przez Wnioskodawcę Towarów na podstawie Umowy Zamiany, nie będą ciążyły na Wnioskodawcy żadne obowiązki związane z rozliczeniem podatku VAT w Polsce, w tym obowiązek zadeklarowania i rozliczenia podatku należnego, jest prawidłowe.

Reasumując: oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy, jest ono prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług. Natomiast w części dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.